Thoát Thoát Bất Hoa (hay Toghtoa Bukha, Toγtoγa Buqa; tiếng Mông Cổ hiện đại: Taisun haan) (1416 - 1453) là một Khả hãn của triều đại Bắc Nguyên tại Mông Cổ. Ông được tôn làm Khả hãn của Đại Nguyên. Dưới sự cai trị trên danh nghĩa của ông, người Oirat đã thống nhất thành công các bộ lạc Mông Cổ và bắt đầu đe dọa vương triều nhà Minh ở phía nam lần đầu tiên kể từ trận sông Kherlen năm 1409.
Thời trẻ
Sau cái chết của Oyiradai trước đó vào năm 1425, một cuộc hỗn chiến nội bộ kéo dài nhiều năm đã nổ ra giữa những người Oirat dưới thời Mahamud (Bahamu, Batula) và các gia tộc Mông Cổ phía tây do gia đình Gulichi lãnh đạo. Trong khi đó, các bộ tộc Mông Cổ ở miền trung và miền đông đã tuyên bố Adai Khan là Đại hãn ngay sau cái chết của Oyiradai năm 1425.
Toghtoa Bukha là con trai cả của Ajai, người được sinh ra sau cái chết của cha Elbeg Khan và mẹ Öljeitü. Trong khi lang thang cùng các anh em của mình ở phía tây Mông Cổ, Toghtoa Bukha đã gặp con trai và người kế vị của Mahamud, Toghan Taishi của Liên minh Bốn Oirat. Toghan Taishi về sau gả ông cho con gái của mình và muốn dùng ông làm con tốt. Người Oirat tôn Toghtoa Bukha là Khả hãn của riêng họ vào năm 1433. Điều này dẫn đến một nửa thập kỷ tồn tại đồng thời giữa hai khả hãn được hỗ trợ bởi các gia tộc Mông Cổ đối nghịch nhau.
Trị vì
Toghtoa Bukha Khan là một nhà lãnh đạo đầy tham vọng, người khao khát có được quyền lực thực sự và giành lại vinh quang trước đây của triều đại nhà Nguyên. Tham vọng của ông chắc chắn dẫn đến một cuộc xung đột lợi ích với các quý tộc Oirat. Mặc dù người Oirat có chung tham vọng phục hồi vinh quang của Thành Cát Tư Hãn với Khả hãn mới, họ nhận thức rõ về bản chất rạn nứt của các bộ lạc Mông Cổ. Để đốt cháy thời gian trước khi có thể đoàn kết các bộ tộc, trước tiên họ cần tạo mối quan hệ hòa bình với triều đại nhà Minh. Người Oirat cẩn thận không chọc giận nhà Minh bằng cách không chính thức đổi quốc hiệu sang Đại Nguyên và nhờ đó có được sự giúp đỡ từ nhà Minh trong việc đánh bại bộ lạc Khorchin. Adai Khan của Khorchin đã bị giết năm 1438. Năm 1439, Toghan đã đưa Toghtoa Bukha làm lãnh đạo của miền đông Mông Cổ dưới danh hiệu Bogd Khagan Taisun của người Bắc Nguyên trước lăng của Thành Cát Tư Hãn. Taisun Khan cảm thấy rằng chính quyền của mình đã đủ mạnh để đương đầu với nhà Minh, và công khai tuyên bố cải lại quốc hiệu Đại Nguyên và với chính mình là Taisun (Thái Tông), một động thái được hầu hết người Mông Cổ ủng hộ trừ những người Oirat, những người cảm thấy cần nhiều thời gian hơn để củng cố lợi ích của họ. May mắn thay, nhà Minh khi ấy thực sự quá yếu để tấn công thẳng vào lục địa Mông Cổ như hoàng đế Minh Thành Tổ đã làm nhiều lần trong quá khứ. Tuy nhiên, nhà Minh đã thể hiện sự không tán thành của mình bằng cách gọi Taisun Khan của Bắc Nguyên thay vì Thái Tông của Đại Nguyên. Sau khi Toghan qua đời, Taisun Khan đã phong con trai của Toghan là Dã Tiên thành tổng chỉ huy và em trai của ông là Agbarjin trở thành jinong.
Chiến tranh với nhà Minh và suy vong
Chiến tranh
Bất chấp tham vọng của mình, Taisun Khan vẫn nghiêng về mối quan hệ hòa bình với nhà Minh hơn nhiều so với chỉ huy Dã Tiên của mình. Ông vẫn giữ mối quan hệ thân thiện với triều đình nhà Minh. Chỉ huy của ông, Dã Tiên, thậm chí còn tham vọng hơn và muốn khôi phục lại vinh quang của Đế quốc Mông Cổ về tên và lãnh thổ. Trước tiên, Dã Tiên hướng sự chú ý của mình đến Hami, nơi đang là đồng minh của nhà Minh, hoàng tử Bột Nhi Chỉ Cân, dòng dõi Sát Hợp Đài, cai trị. Các cuộc đột kích và đe dọa lặp đi lặp lại của Dã Tiên đã buộc ông ta phải đầu hàng mình vào năm 1448.
Dã Tiên sau đó đã tấn công khu vực Cam Túc nơi có các quốc gia vệ tinh Mông Cổ của nhà Minh, được gọi chung là Tam vệ, được đặt. Người bảo vệ Fuyu bị buộc phải chạy trốn, và Dã Tiên bổ nhiệm thống đốc riêng của mình trong khu vực. Taisun Khan đích thân chỉ huy cuộc tấn công vào đội bảo vệ Tained. Sau đó, Dã Tiên cũng cướp bóc người bảo vệ Doyin Uriankhai, buộc họ phải đầu hàng. Với sự phục tùng của Tam vệ, triều đại Bắc Nguyên đã hồi sinh mạnh mẽ, trở thành mối đe dọa trực tiếp đối với nhà Minh.
Khi nhà Minh từ chối yêu cầu của người Mông Cổ cho phép thêm sứ giả Mông Cổ vào Trung Quốc và xin kết hôn với một công chúa Trung Quốc, Dã Tiên quyết định xâm chiếm nhà Minh. Taisun Khan rất e ngại điều này và ban đầu không ủng hộ Dã Tiên. Tuy nhiên, ông bị buộc phải lãnh đạo lực lượng cực đoan của Uriankhai đến Liêu Đông vào năm 1449. Ông bao vây thành phố và tàn phá vùng ngoại ô của nó trong 40 ngày trong khi Dã Tiên đánh bại quân đội nhà Minh trên đường đến Bắc Kinh.
Sau khi đánh bại quân đội nhà Minh trong sự biến Thổ Mộc bảo và bắt giữ Hoàng đế Minh Anh Tông, quân Mông Cổ trở về phía bắc. Taisun Khan đã đối xử tử tế với hoàng đế nhà Minh bị bắt. Khi nhận ra rằng nhà Minh sẽ không trả tiền chuộc cho hoàng đế bị bắt, Anh Tông đã được trả lại Trung Quốc vào năm 1450.
Cái chết
Vợ của Taisun Khan, chị gái của Dã Tiên, đã cố gắng thuyết phục Khả hãn phong con trai của chị gái mình thành Thái tử. Yêu cầu đã bị từ chối, khiến Taisun và Dã Tiên hỗn chiến với nhau năm 1451. Dã Tiên đã giao kết với em trai của Taisun Khan là Agbarjin để đổi lại là danh hiệu Khả hãn. Esen và Agbarjin bao vây Karakorum nơi Taisun Khan đóng quân. Bởi vì hầu hết người Mông Cổ ở phía đông đã bỏ hoang đến Oirat, quân đội của Khả hãn đã bị đánh bại ở Turfan và buộc ông phải chạy trốn về phía khe núi Khởi Liễn và sông Kherlen cùng với một vài tùy tùng của ông. Taisun Khan bị giết bởi cha vợ cũ của mình, Tsabdan, trong khi chạy trốn. Tsabdan sau đó chạy về theo Dã Tiên.
Gia đình
Toghtoa Bukha có hai em trai, Agbarjin và Manduul.
Vợ và con được biết đến của ông bao gồm:
Một công chúa Oirat, con gái của Toghan taishi, sinh ra một đứa con trai tên Abdan.
A Lặc Tháp Cát Lặc (阿勒塔噶勒 , Altagana) của bộ tộc Khorlad. Khan và con trai là Molon (Mulan) , bị Taisun Khan ly hôn vì ngoại tình.
Bột Nhi Chỉ Cân thị , chị gái của Dã Tiên.
Tát Mục Nhĩ Thái hậu.
*Samar taifu người đã sinh ra Markorgis.
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Thoát Thoát Bất Hoa** (hay Toghtoa Bukha, Toγtoγa Buqa; tiếng Mông Cổ hiện đại: Taisun haan) (1416 - 1453) là một Khả hãn của triều đại Bắc Nguyên tại Mông Cổ. Ông được tôn làm
**Đào thoát khỏi Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên** là hiện tượng những người mang quốc tịch CHDCND Triều Tiên vượt biên khỏi quốc gia này để sang một quốc gia khác, thường
**Thoát Hoan** (, hay ; ; ? – 1301) là một hoàng tử nhà Nguyên, con trai thứ 9 của Nguyên Thế Tổ Hốt Tất Liệt, vị Hoàng đế lập ra triều đại nhà Nguyên
nhỏ|300x300px|Bên ngoài câu lạc bộ thoát y Little Darlings tại [[Las Vegas, Nevada, sở hữu của Déjà Vu]] nhỏ|Nội thất của Gentlemans Club ở [[Helsinki, Phần Lan]] **Câu lạc bộ thoát y** là các địa
**Cộng hòa Dân chủ Đức** (**CHDC Đức** hay **CHDCĐ**; - **DDR**), thường được gọi là **Đông Đức** dựa trên việc nước này quản lý phần lãnh thổ phía Đông của Đức (để phân biệt với
**Cuộc đảo chính tại Nam Việt Nam năm 1963** là cuộc đảo chính nhằm lật đổ chính thể Đệ nhất Cộng hòa Việt Nam của Tổng thống Ngô Đình Diệm và Đảng Cần lao Nhân
**Trung Hoa Dân Quốc** () là một chính thể tiếp nối sau triều đình nhà Thanh năm 1912, chấm dứt hơn 2000 năm phong kiến Trung Quốc. Đây là chính thể cộng hòa hiện đại
**Thoát Thoát** (tiếng Mông Cổ: Тогтох, Tuotuo; chữ Hán: 脱脱; 1314-1355) hay **Thác Khắc Thác** (托克托, Toktoghan), **Thoát Thoát Thiếp Mộc Nhĩ** (脱脱帖木兒, Tuotuo Timur), tự **Đại Dụng** (大用) là một nhà chính trị và
**Bất lực tập nhiễm** hay **bất lực do học được** (_Learned helplessness_) hay là **sự bất lực có điều kiện** là hành vi được biểu hiện ra bên ngoài của một đối tượng sau khi
nhỏ|Người đào tẩu Hàn Quốc là những người Hàn Quốc vượt qua [[Khu phi quân sự Triều Tiên|KDMZ để sang Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên]] **Người đào thoát khỏi Hàn Quốc** là
**Vụ vượt thoát khỏi Đông Đức bằng khí cầu bay** là một sự việc xảy ra vào khoảng 2 giờ sáng ngày 16 tháng 9 năm 1979, trong đó hai gia đình, với tổng số
Vấn đề **nhân quyền tại Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên** rất khó để đánh giá toàn diện vì nó bị xem là vấn đề bí mật và nhạy cảm ở quốc gia
phải|nhỏ| Mô hình của một con cá sấu trồi lên từ một cống thoát nước trong một trung tâm mua sắm. Những mẫu chuyện về **cá sấu trong cống thoát nước** xuất hiện từ cuối
**Sự biến Thổ Mộc bảo**, còn được gọi là **Sự biến Thổ Mộc** hay **Sự biến năm Kỷ Tỵ**, là một cuộc chiến trong lịch sử Trung Quốc xảy ra vào ngày 1 tháng 9
Trong Chiến tranh Việt Nam, quân đội Hoa Kỳ và các lực lượng đồng minh đã gây ra hàng loạt tội ác như giết người, hãm hiếp, đánh đập tù nhân, ném bom vào thường
**Người Hoa Indonesia** () hoặc (tại Indonesia) chỉ gọi đơn thuần là **Trung Hoa** () là sắc tộc có nguồn gốc từ những người nhập cư trực tiếp từ Trung Quốc hoặc gián tiếp từ
Sau khi Đảng Cộng sản Đông Dương được thành lập năm 1930, xung đột đảng phái bắt đầu xuất hiện. Điển hình là tranh cãi và bút chiến giữa Đảng Cộng sản, Việt Nam Quốc
**Việc thuần hóa động vật** là mối quan hệ, tương tác lẫn nhau giữa động vật với con người có ảnh hưởng đến sự chăm sóc và sinh sản của chúng. Thuần hóa động vật
**Trung Hoa Dân Quốc** (Tiếng Trung: 中華民國; Bính âm: Zhōnghuá Mínguó; Tiếng Anh: Republic Of China) là một quốc gia cộng hòa đã kiểm soát chủ quyền với toàn bộ Trung Quốc từ năm 1912
Thanh Chắn Cửa Xốp Chèn Khe Cửa Thanh Chắn Cửa Xốp Chèn Khe Cửa Chống Va Đập Chống Thoát Hơi Máy LạnhThông tin về sản phẩm:Thanh Chắn Cửa Xốp Chèn Khe Cửa Chống Va Đập
Đây là danh sách các nhân vật xuất hiện từ tiểu thuyết võ hiệp **_Thiên long bát bộ_** của nhà văn Kim Dung. Có hơn 230 nhân vật trong cuốn tiểu thuyết, bao gồm cả
Nội chiến Hoa Kỳ diễn ra tại nhiều nơi trong hai vùng chiến lược chính, Mặt trận miền Tây và Mặt trận miền Đông. Ngoài ra còn có mặt trận vùng sông Mississippi, bờ biển
phải|Quân [[Liên bang miền Bắc Hoa Kỳ|Liên bang miền Bắc xung phong]]Trong 4 năm của cuộc Nội chiến Hoa Kỳ quân Liên bang miền Bắc và quân Liên minh miền Nam đánh nhau trong nhiều
**Bá Nhan** (chữ Hán: 伯颜, chữ Mông Cổ: ᠪᠠᠶᠠᠨ, chuyển ngữ Poppe: Bayan, chữ Kirin: Баян, 1236 – 11/01/1295), người Bát Lân bộ (Baarin), dân tộc Mông Cổ, là tướng lĩnh nhà Nguyên trong lịch
**Sinh vật huyền thoại Trung Hoa** là những sinh vật (động vật) trong các câu chuyện thần thoại, truyền thuyết, huyền thoại và trong các tác phẩm văn học của Trung Hoa và có sự
phải|Khu nhà máy của Union Carbide **Thảm họa Bhopal** là một thảm họa công nghiệp xảy ra tại nhà máy sản xuất thuốc trừ sâu sở hữu và điều hành bởi Union Carbide (UCIL) ở
**_Hoá thân_** () là truyện vừa xuất bản năm 1915 bởi Franz Kafka. Đây được xem là một trong những tác phẩm văn học hư cấu có ảnh hưởng mạnh mẽ nhất thế kỷ 20
nhỏ|phải|Một con cá mập Những hình ảnh đại diện của các con cá mập rất phổ biến trong văn hóa đại chúng ở thế giới phương Tây với một loạt những sê-ri phim ảnh trên
nhỏ|phải|Tượng con Tê giác trước [[Bảo tàng d'Orsay của Henri Alfred Jacquemart, trong lịch sử chúng từng được xem như loài thần thú trị thủy]] nhỏ|phải|Họa phẩm tê giác của Johann Dietrich Findorff **Hình tượng
Lịch sử thuộc địa của Hoa Kỳ bao gồm lịch sử thực dân châu Âu tại châu Mỹ từ khi bắt đầu thuộc địa hóa vào đầu thế kỷ 16 cho đến khi sáp nhập
Nội chiến Hoa Kỳ diễn ra ở nhiều nơi trong hai vùng chiến lược chính, Mặt trận miền Đông và Mặt trận miền Tây. Ngoài ra còn có mặt trận vùng sông Mississippi, bờ biển
**Bắc Nguyên** (, tiếng Mông Cổ: , _Umardu Yuwan Ulus_) là vương triều do Bột Nhi Chỉ Cân của người Mông Cổ cai trị vùng Đại Mông Cổ. Nhà Bắc Nguyên khởi đầu bằng việc
**_Bí mật của Nicholas Flamel bất tử_** là bộ tiểu thuyết kỳ ảo dài sáu tập được sáng tác bởi nhà văn người Ireland Michael Scott, hoàn tất vào năm 2012. Quyển đầu tiên của
nhỏ|phải|Con [[tê giác là thần thú huyền thoại trong truyền thuyết, chúng được ví như linh vật kỳ lân]] nhỏ|phải|Các loài [[côn trùng có vai trò thầm lặng nhưng thiếu yếu]] nhỏ|phải|Tôm hùm [[BBQ, trong
**Thảm hoạ Chernobyl** (Tiếng Ukraina: _Чорнобильська катастрофа_; Tiếng Nga: _Чернобыльская катастрофа_) là một vụ tai nạn hạt nhân xảy ra vào Thứ bảy ngày 25 tháng 4 năm 1986 khi nhà máy điện hạt nhân
**Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên** (), gọi ngắn là **Triều Tiên** (, MR: Chosŏn) hay **Bắc Triều Tiên** (, MR: Puk-chosŏn) là một quốc gia ở Đông Á, tạo thành nửa phía
**Việt Nam hóa chiến tranh** (tiếng Anh: _Vietnamization_) hay **Đông Dương hóa chiến tranh** là chiến lược của Chính phủ Hoa Kỳ dưới thời tổng thống Richard Nixon trong Chiến tranh Việt Nam, được áp
nhỏ|phải|Những con [[tê giác châu Phi, ngày nay, chúng là biểu tượng của sự nghiệp bảo tồn động vật, trong lịch sử chúng từng được xem như loài thần thú trị thủy]] nhỏ|phải|Họa phẩm về
là sêri manga Nhật Bản được viết và minh họa bởi tác giả Ōima Yoshitoki. Được sêri hóa trong tạp chí _Weekly Shōnen Magazine_ từ ngày 9 tháng 11 năm 2016 đến tháng 6 năm
nhỏ|phải|Phơi nắng trong công viên trong bộ bikini nhỏ|phải|Một phụ nữ mặc bikini tắm nắng **Áo tắm trong văn hóa đại chúng** (_Bikini in popular culture_) đề cập đến hình ảnh của Bikini trong văn
**_Lối thoát trên không_** (tiếng Hàn: 엑시트, tiếng Anh: _Exit_) là một bộ phim điện ảnh Hàn Quốc thuộc thể loại hàithảm họachính kịch công chiếu năm 2019 do Lee Sang-geun viết kịch bản kiêm
**Hiệp định Hòa bình Paris** (, ), có tiêu đề chính thức là **Hiệp định Hòa bình Toàn diện Campuchia**, được ký kết vào ngày 23 tháng 10 năm 1991, nhằm mục đích chấm dứt
nhỏ|phải|Đôi hạc vỗ cánh bay giữa không trung **Hình tượng loài chim hạc** ảnh hưởng sâu sắc trong văn hóa phương Đông và mang nhiều ý nghĩa biểu tượng thanh cao. Hạc là con vật
**Nội chiến Hoa Kỳ** (, 12 tháng 4 năm 1861 – 9 tháng 5 năm 1865, còn được biết đến với nhiều tên gọi khác nhau), là một cuộc nội chiến diễn ra ở Hoa
**Cộng hòa Venezia** (, _Repùblica Vèneta_ hoặc **') là một quốc gia xuất phát từ thành phố Venezia ở Đông Bắc Ý. Quốc gia này đã tồn tại trong một thiên niên kỷ, từ cuối
right|thumb|upright=1.2|Lính nhảy dù Mỹ thuộc Lữ đoàn dù 173 tuần tra vào tháng 3 năm 1966 **Hoa Kỳ can thiệp quân sự tại Việt Nam** trong giai đoạn 1948–1975 là quá trình diễn biến của
Đây là danh sách các nhân vật trong light novel _RE:ZERO - Bắt đầu lại ở thế giới khác_ cùng với phiên bản anime và manga của nó. thumb|Các nhân vật trung tâm của loạt
Hỏa Vinh(Chữ Hán: 火荣), tên đầy đủ là Phạm **Hỏa Vinh** - là nhân vật chính trong truyện kiếm hiệp Hỏa Long Thần Cái do nhà văn Y Song sáng tác. Hỏa Vinh là một
phải|nhỏ|300x300px|Hổ phân bố ở Việt Nam là [[Hổ Đông Dương, hiện loài này đang thuộc nhóm nguy cấp]] **Hình tượng con hổ** hay **Chúa sơn lâm** đã xuất hiện từ lâu đời và gắn bó
**Trường sinh bất tử**, **Cuộc sống bất tử**, **Cuộc sống vĩnh cửu **hay **Bất tử** là các thuật ngữ chỉ sự sống tồn tại đời đời, mãi mãi, vĩnh cửu bằng các hình thức can