✨Thiên niên kỷ 4 TCN

**Thiên niên kỷ 4 TCN** là thời gian từ năm 4000 TCN đến hết năm 3001 TCN, nghĩa là bằng 1.000 năm, trong lịch Gregory.

Đây là danh sách các nhà lãnh đạo nhà nước trong thiên niên kỷ 4 và 3 trước Công nguyên (4000–2001 trước Công nguyên). ## Châu Phi: Đông Bắc ### Hạ Ai Cập ### Thượng

thumb|Bản đồ thế giới năm [[323 TCN (vào lúc Alexandros Đại đế mất)]] **Thế kỷ 4 TCN** bắt đầu vào ngày đầu tiên của năm 400 TCN và kết thúc vào ngày cuối cùng của

**Thiên niên kỷ**, còn gọi là **thiên kỷ**, là một khoảng thời gian dài 1000 năm. 3 thiên niên kỷ là 3000 năm. ## Đếm năm ### Số thứ tự Phương pháp lúc ban đầu

**Thế kỷ 32 TCN** là một thế kỷ kéo dài từ năm 3200 TCN đến 3101 TCN. ## Sự kiện thumb|Nhả cửa khai quật ở Skara Brae, ngôi làng thời kỳ đồ đá mới hoàn

**Thế kỷ 12 TCN** bắt đầu từ ngày đầu tiên của năm 1200 TCN và kết thúc vào ngày cuối cùng của năm 1101 TCN ## Sự kiện 1200 TCN : Nền văn minh đầu

thumb|Bán cầu Đông năm 1400 TCN thumb|Cốc uống rượu, [[Nhà Thương, thế kỷ 13 TCN, Phòng tranh Arthur M. Sackler.]] thumb|Phía bắc [[Đấu trường La Mã]] **Thế kỉ 14 TCN** bắt đầu từ ngày đầu

**Thế kỷ 6 TCN** bắt đầu vào ngày đầu tiên của năm 600 TCN và kết thúc vào ngày cuối cùng của năm 501 TCN. Bản đồ thế giới năm 500 TCN. -4 -94

thumb|Quảng trường hình tròn của nền văn minh Norte Chico. thumb|Nền của kim tự tháp Norte Chico **Văn minh Norte Chico** (cũng gọi là **văn minh Caral** hoặc **văn minh Caral-Supe**) là một xã hội

**Thế kỉ 16 TCN** bắt đầu từ ngày đầu tiên của năm 1600 TCN và kết thúc vào năm 1501 TCN. ## Sự kiên 1595 TCN - Mursili I , vua của người Hittite ,

Trong khảo cổ học, **thời đại đồ sắt** là một giai đoạn trong phát triển của loài người, trong đó việc sử dụng các dụng cụ bằng sắt như là các công cụ và vũ

**Văn hóa Đông Sơn** là một nền văn hóa cổ đã xuất hiện vào khoảng năm 800 Trước Công Nguyên, từng tồn tại ở một số tỉnh miền Bắc Việt Nam và Bắc Trung bộ

**Thời kỳ đồ gốm Vô Văn** hay **Thời kỳ đồ gốm Mumun** là một thời đại khảo cổ học ở Triều Tiên thời tiền sử có niên đại khoảng 1500-300 TCN Thời đại này được

**Aten**, được gọi chính xác là **Aten rực rỡ** mặc dù ban đầu được các nhà khảo cổ gọi là **Sự trỗi dậy của Aten**, là tàn tích của một thành phố Ai Cập cổ

_[[Nhà thiên văn học (Vermeer)|Nhà thiên văn_, họa phẩm của Johannes Vermeer, hiện vật bảo tàng Louvre, Paris]] **Thiên văn học** là một trong những môn khoa học ra đời sớm nhất trong lịch sử

**_Kinh Dịch_** (chữ Nôm: 經易), tên gốc là **_Dịch Kinh_** (chữ Hán: 易經), là một sách bói toán cổ xưa của Trung Quốc, nằm trong hàng ngũ những kinh điển cổ xưa nhất của nền

**Thổ Nhĩ Kỳ** ( ), tên chính thức là nước **Cộng hòa Thổ Nhĩ Kỳ** ( ), thường được gọi ngắn là **Thổ**, là một quốc gia xuyên lục địa, phần lớn nằm tại Tây

**Iran** ( **' ), quốc hiệu là **Cộng hòa Hồi giáo Iran** ( **' ), còn được gọi là **Ba Tư** (Persia), là một quốc gia tại khu vực Tây Á. Iran có biên giới

**Bắc Kinh** (; ), là thủ đô của nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Thành phố nằm ở miền Hoa Bắc, và là một trong số bốn trực hạt thị của Trung Hoa, với

**Niên đại học** là khoa học về trật tự phát sinh sự kiện lịch sử theo thời gian. **Niên đại học đại cương** là khoa học định vị và dung giải chuỗi thời gian của

**Hómēros** (tiếng Hy Lạp: μηρος, tiếng Anh: **Homer** ) tương truyền là tác giả của các tác phẩm sử thi nổi tiếng _Iliad_ () và _Odyssey_ (). Ông được coi là một trong những nhà

**Jerusalem** (phiên âm tiếng Việt: _Giê-ru-sa-lem_, ; tiếng Do Thái: ירושׁלים _Yerushalayim_; tiếng Ả Rập: _al-Quds_, tiếng Hy Lạp: Ιεροσόλυμα _Ierosólyma_) là một thành phố cổ đại ở Trung Đông, nằm trên một cao nguyên

**Thời kỳ Jōmon** (縄文時代 Jōmon-jidai "Thằng Văn thời đại"), hay còn gọi là **thời kỳ đồ đá mới ở Nhật Bản** ## Sơ kỳ Jomon (10000 – 4000 TCN) Vào khoảng thời gian cách đây

**Teotihuacan** hay **Teotihuacán** (, ) là một thành bang cổ đại nằm trong Thung lũng Mexico, hiện thuộc bang Mexico, tọa lạc 40 km về phía đông bắc thành phố Mexico hiện đại. Teotihuacan được biết

__NOTOC__ |} |} ## Quẻ 1: Thuần Càn right Quẻ Thuần Càn đồ hình |||||| còn gọi là quẻ Càn (乾 qián), tức Trời là quẻ số 1 trong Kinh Dịch. Quẻ được kết hợp

**Kỳ Meghalaya** trong niên đại địa chất là kỳ sau cùng của thế Holocen, và trong thời địa tầng học là bậc trên cùng của thống Holocen và của hệ Đệ Tứ. Kỳ Meghalaya tồn

**Sennacherib** (chữ hình nêm Tân Assyria: hay , có nghĩa "Sîn thế chỗ các anh") là vua của Đế quốc Tân Assyria từ khi kế vị Sargon II năm 705TCN đến khi bị giết năm

**_Đại Việt sử ký toàn thư_** (), đôi khi gọi tắt là **_Toàn thư_**, là bộ quốc sử viết bằng Hán văn của Việt Nam, viết theo thể biên niên, ghi chép lịch sử Việt

**Đế quốc Tân-Assyria** là một đế quốc của người Lưỡng Hà, phát triển trong giai đoạn lịch sử bắt đầu từ 934 TCN và kết thúc năm 609 TCN. Trong suốt thời kỳ này, Assyria

**Alexandros III của Macedonia** (, ), thường được biết đến rộng rãi với cái tên **Alexander Đại đế** (tiếng Hy Lạp: _Megas Alexandros_, tiếng Latinh: _Alexander Magnus_), hay còn được một số tài liệu tiếng

thumb|Một trang từ [[lịch Hindu vào năm 1871-1872.]] **Thiên văn học Ấn Độ** có một lịch sử kéo dài từ thời tiền sử cho đến thời hiện đại. Một vài nguồn gốc sớm nhất của

thumb|[[Bảng màu Narmer, được cho là đánh dấu sự thống nhất Thượng và Hạ Ai Cập; cần chú ý đến hình ảnh nữ thần Bat ở trên cùng, cũng như người hầu tạo thành hình

**Trường Sa** (tiếng Hoa giản thể: 长沙; tiếng Hoa phồn thể: 長沙; pinyin: _Chángshā_; Wade-Giles: _Chang-sha_) là thủ phủ và là thành phố đông dân nhất của tỉnh Hồ Nam, thuộc vùng Nam Trung Bộ

thumb|[[Tháp Eiffel ở Paris, Pháp.]] thumb|[[Tokyo Skytree tại Tokyo, Nhật Bản, tháp cao nhất thế giới]] thumb|[[Tháp Azadi ở Tehran, Iran]] **Tháp** là thể loại công trình kiến trúc cao, thường có chiều cao lớn

**Biên niên sử Giáo hội Công giáo Rôma** này ghi lại nhiều sự kiện xảy ra trong lịch sử Giáo hội Công giáo Rôma trải dài gần hai nghìn năm, song song cùng lịch sử

thumb|[[Cỗ máy Antikythera|Máy Antikythera là một chiếc máy tính analog trong khoảng thời gian từ 150TCN đến 100TCN được thiết kế để tính toán vị trí của các vật thể thiên văn]] **Thiên văn học

còn gọi là hay là tước hiệu của người được tôn là Hoàng đế ở Nhật Bản. Nhiều sách báo ở Việt Nam gọi là _Nhật Hoàng_ (日皇), giới truyền thông Anh ngữ gọi người

thumb|Máy hơi nước là đầu tàu chính của cuộc [[cách mạng công nghiệp, đánh dấu tầm quan trọng của kỹ thuật trong lịch sử hiện đại.]] **Kỹ thuật**, hay là **ngành kỹ sư**, là việc

**Thời đại Ubaid** (kéo dài từ khoảng năm 6500 TCN cho tới khoảng năm 3700 TCN) là một giai đoạn tiền sử của nền văn minh Lưỡng Hà. Tên gọi của giai đoạn này được

**Axum** hay **Aksum** ( , ) là một thành phố ở bắc Ethiopia. Nó có dân số 56.500 người (2010) và về mặt hành chính như một đô thị cấp huyện. Đây là thủ đô

**Sách Sáng Thế** là sách mở đầu cho Cựu Ước nói riêng cũng như Kinh Thánh nói chung. Nội dung của Sách Sáng Thế nói về nguồn gốc của vũ trụ, nhân loại và đặc

**Lạc Việt** (chữ Hán: 雒越 hoặc 駱越) là một bộ tộc trong nhóm bộ tộc Bách Việt ở khu vực Bắc Bộ Việt Nam. ## Cổ sử và truyền thuyết Theo truyền thuyết của Việt

**Bình Nhưỡng** (, , , ) là thủ đô và thành phố lớn nhất của Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên, nằm ở hai bên bờ sông Đại Đồng. Theo kết quả điều

**Thượng Ai Cập** (tiếng Ả Rập: صعيد مصر Sa'id Misr) là dải đất liền, trên cả hai mặt của thung lũng sông Nile, kéo dài từ Nubia, và ở phía hạ lưu (phía bắc) Hạ

**Butrint** (tiếng Albania: _Butrint_ hoặc _Butrinti_) là 1 thành phố của Hy Lạp cổ và là di tích cổ ở Sarandë, nước Albania, sát biên giới Hy Lạp. Thời xưa gọi nơi đây là Βουθρωτόν

nhỏ|phải|Khu vực phổ biến của văn hóa Maikop. **Văn hóa Maikop** (từ tiếng Nga Майкопская культура), khoảng 3500 TCN—2500 TCN, là một văn hóa khảo cổ chính thuộc thời đại đồ đồng ở miền nam

**Ur** (tiếng Sumer: _Urim_; chữ hình nêm Sumer: hay ; tiếng Akkad: _Uru_; ; ) là một thành bang quan trọng của người Sumer thời Lưỡng Hà cổ đại, nằm ở nơi ngày nay là

**Sóng thần Garth** là một con sóng thần thời tiền sử xảy ra ở quần đảo Shetland, có lẽ đã xảy ra vào thời điểm khoảng 5.500 năm trước đây. Nguồn gốc của nó hiện

**Faiyum** (tiếng Ả Rập: الفيوم, _El Fayyūm_) là thành phố trực thuộc tỉnh Faiyum, Ai Cập, nằm cách thủ đô Cairo 100 km về phía đông nam. Nó có tên gọi là **Shedet** trong thời Ai

**Gezer** là một thành phố cổ đại ở vùng Canaan, Israel. Thành phố cổ Gezer có vị trí chiến lược quan trọng và nằm trên tuyến đường thương mại nối liền châu Á và châu