Thiên Nam ngữ lục (chữ Nho: 天南語錄) là một tác phẩm văn vần theo thể lục bát soạn bằng chữ Nôm, tổng cộng là 4.068 câu lục bát, tức 8.136 dòng. Đây là áng văn chương lục bát dài nhất trong văn học Việt Nam.
Lịch sử và hình thức
Tác phẩm này là một dạng sử ký bằng văn vần, soạn vào thời Hậu Lê, có lẽ do chúa Trịnh giao một nho sĩ làm vì đoạn cuối dành để ca tụng công đức nhà chúa. Sử gia đối chiếu các sự kiện thì cho rằng Thiên Nam ngữ lục được viết vào đời chúa Trịnh Căn khoảng năm 1682-1709.
Ngoài phần lục bát, Thiên Nam ngữ lục còn có 31 bài sấm ca thất ngôn bát cú chữ Nho thể Đường thi và hai bài Hàn luật chữ Nôm.
Dạng sử ký văn vần này lần đầu tiên xuất hiện vào thời nhà Mạc thế kỷ 17 với cuốn Việt sử diễn âm 越史演音 dài 2332 dòng. Sau đến thời nhà Nguyễn thì có Đại Nam quốc sử diễn ca 大南國史演歌 dài 2054 dòng soạn dưới triều Tự Đức. Tuy nhiên nếu so sánh Đại Nam quốc sử diễn ca và Thiên Nam ngữ lục thì Thiên Nam ngữ lục dài hơn nhiều, gấp bốn lần số câu nhưng về phân kỷ thì chỉ kể đến thời Lê Trung hưng nên mỗi đoạn chép nhiều chi tiết hơn.
Về văn từ thì Thiên Nam ngữ lục lời lẽ nôm na dân dã hơn. Có thuyết cho rằng chúa Trịnh cho soạn tác phẩm này để dẹp bớt những bài vè cùng những thơ Nôm truyền tụng trong dân gian có ý bài bác chống lại quyền chính danh của nhà chúa. Dòng chúa Trịnh ở Đàng Ngoài đã mấy lần xuống lệnh lục lọi tìm sách "yêu ngôn yêu thư" bằng chữ Nôm vì cho đó là phương tiện độc hại truyền những "tà thuyết dị đoan" phải cấm đoán đem đốt đi như thời Trịnh Tạc và Trịnh Cương. Việc nhà chúa cho soạn văn Nôm vì thế quả thật là một ngoại lệ.
Nội dung
Bài thơ trường thiên này thuật lại lịch sử người Việt từ đời Hồng Bàng đến hết thời Minh thuộc. Những sự kiện đại để đều ghi theo Đại Việt sử ký toàn thư chỉ thiếu phần về Lý Thường Kiệt. Tuy nhiên khác với chính sử, Thiên Nam ngữ lục còn thuật lại nhiều truyền thuyết dân gian ngoại sử có tính hoang đường, thần phép, nhưng trước sau vẫn xoay quanh chủ đề chống ngoại xâm. Ví dụ như thánh tích về Hai Bà Trưng; trong khi chính sử thì cho là vì thù chồng mà Trưng Trắc khởi nghĩa cho hợp với quan điểm Nho giáo, Thiên Nam ngữ lục thì lặp lại là Bà Trưng dấy binh để đuổi quân Tàu.
Chuyển sang Quốc ngữ
Thiên Nam ngữ lục được chuyển sang Quốc ngữ qua ấn bản năm 1958 do Nguyễn Lương Ngọc và Đinh Gia Khánh thực hiện. Năm 2001 Nguyễn Thị Lâm tìm được những dị bản khác và đem hiệu đính lại.
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**_Thiên Nam ngữ lục_** (chữ Nho: 天南語錄) là một tác phẩm văn vần theo thể lục bát soạn bằng chữ Nôm, tổng cộng là 4.068 câu lục bát, tức 8.136 dòng. Đây là áng văn
**Ngũ lực** (zh. _wǔlì_ 五力, ja. _goriki_, sa. _pañca balāni_) là năm lực đạt được do tu tập "Năm thiện pháp căn bản" (ngũ thiện căn 五善根): #Tín lực (zh. 信力, sa. _śraddhābala_), là tâm
thumb|Đông Nam Á lục địa **Vùng ngôn ngữ Đông Nam Á lục địa** là một vùng ngôn ngữ kéo dài từ nam Thái Lan đến nam Trung Quốc và từ Myanmar đến Việt Nam với
**Đại Nam thực lục** () là bộ biên niên sử Việt Nam viết về triều đại các chúa Nguyễn và các vua nhà Nguyễn. Đại Nam thực lục gồm 584 quyển, viết bằng chữ Hán
nhỏ|phải|Lãnh thổ thời tự chủ Việt Nam. **Tự chủ** là thời kỳ đầu khôi phục lại nền độc lập của Việt Nam đầu thế kỷ 10 sau hơn 1000 năm Bắc thuộc. Thời kỳ này,
**Ngữ Phong Viên Tín** (zh. 語風圓信, ja. _Gofū Enshin_, 1571-1647), còn có hiệu là **Tuyết Kiều Viên Tín,** cuối đời lấy hiệu là **Ngữ Phong Lão Nhân,** là Thiền sư Trung Quốc cuối đời nhà
**Lâm Tế Lục** () , hay **Lâm Tế Ngữ Lục**, có tên đủ (toàn danh) **Trấn châu Lâm tế Tuệ chiếu thiền sư ngữ lục** () là một bản thiền tông kinh điển, được biên
**Hoàng Long Huệ Nam** (zh: 黃龍慧南, ja: _Ōryū Enan_, 1002-1069) là vị Thiền sư Trung Quốc đời Tống, thuộc tông Lâm Tế . Sư là đệ tử nối pháp của Thiền Sư Thạch Sương Sở
**Phó Đại Sĩ**-**Thiện Huệ** (zh: 傅翕) (497-569) hay còn gọi là Phó Hấp hay Ngư hành đại sĩ, Phó đại sĩ, Song lâm đại sĩ, Đông dương đại sĩ, Ô thương cư sĩ. Ông là
**_Truyền kỳ mạn lục_** (chữ Hán: 傳奇漫錄, nghĩa là _Ghi chép tản mạn những truyện lạ_), là tác phẩm duy nhất của danh sĩ Nguyễn Dư (thường được gọi là Nguyễn Dữ), sống vào khoảng
**Ngũ Tổ Pháp Diễn** (zh: 五祖法演; ja. _Goso Hōen_; 1024-1104) là Thiền sư Trung Quốc đời Tống. Sư thuộc Lâm tế Tông đời thứ 10, phái Dương Kỳ. Sư là đệ tử nối pháp của
**Thiên Đồng Như Tịnh** (zh. 天童如淨, _Tiāntóng Rújìng_, ja. _Tendō Nyōjo,_ ngày 7 tháng 7 năm 1163 - ngày 17 tháng 7 năm 1228) là một Thiền sư Trung Quốc đời Tống, thuộc Tông Tào Động đời
Trước khi tìm hiểu về tác dụng của Nấm Linh Chi, chúng ta cần biết tại sao nhiều người gặp phải tình trạng mất ngủ và căng thẳng. Một số nguyên nhân phổ biến bao
**_Lục Vân Tiên_** (chữ Nôm: 蓼雲仙) là một tác phẩm truyện thơ Nôm của Nguyễn Đình Chiểu, được sáng tác theo thể lục bát vào đầu những năm 50 của thế kỷ 19. Đây là
Trong cuộc sống hiện đại, gan và giấc ngủ là hai yếu tố thường xuyên bị ảnh hưởng bởi áp lực công việc, ăn uống thiếu khoa học và căng thẳng kéo dài. Đây cũng
**Lục địa Nam Cực** hay **châu Nam Cực** (, phát âm hay ; còn được gọi là **Nam Cực**) là lục địa nằm xa về phía nam và tây nhất trên Trái Đất, chứa Cực
**Phần Dương Thiện Chiếu** (zh: 汾陽善昭, _fényáng shànzhāo_, ja: _hun'yo zen-shō_, 947-1024) là Thiền sư Trung Quốc đời Tống. Sư thuộc tông Lâm Tế và là pháp tử của Thiền sư Thủ Sơn Tỉnh Niệm.
**Ngũ đại Thập quốc** (, 907－979) là một thời kỳ trong lịch sử Trung Quốc, bắt đầu từ khi triều Đường diệt vong, kéo dài đến khi triều Tống thống nhất Trung Quốc bản thổ.
**Chiến cục năm 1972** là tổ hợp các hoạt động tấn công quân sự chiến lược của Quân đội nhân dân Việt Nam và Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam trên chiến trường miền
**Thiện nhượng** (_chữ Hán_: 禪讓) có nghĩa là _nhường lại ngôi vị_, được ghép bởi các cụm từ **Thiện vị** và **Nhượng vị**, là một phương thức thay đổi quyền thống trị của những triều
**Nam Phi** (), quốc hiệu là **Cộng hòa Nam Phi** (Republic of South Africa) là một quốc gia nằm ở mũi phía nam châu Phi, giáp Namibia, Botswana, Zimbabwe, Mozambique, Eswatini, và bao quanh toàn
**Võ Tắc Thiên** (chữ Hán: 武則天, 624 - 16 tháng 12, 705) hay **Vũ Tắc Thiên**, thường gọi **Võ hậu** (武后) hoặc **Thiên hậu** (天后), là một phi tần ở hậu cung của Đường Thái
**Nam Bắc triều** (, 420-589) là một giai đoạn trong lịch sử Trung Quốc, bắt đầu từ năm 420 khi Lưu Dụ soán Đông Tấn mà lập nên Lưu Tống, kéo dài đến năm 589
Dưới đây là tổng quan hệ thống quan chế của các triều đại quân chủ tại Việt Nam. Do số lượng cũng như tên gọi của các chức quan có khác biệt ở mỗi triều
là vị Thiên hoàng thứ 122 của Nhật Bản theo Danh sách Thiên hoàng truyền thống, trị vì từ ngày 13 tháng 2 năm 1867 tới khi qua đời. Ông được đánh giá là một
**Thiền phái Trúc Lâm ** (zh. 竹林禪派) là một tông phái của Thiền tông Việt Nam, hình thành từ thời nhà Trần, do Vua Trần Nhân Tông sáng lập. Trúc Lâm vốn là hiệu của
**Biểu tình bài Nhật tại Trung Quốc năm 2012** là một loạt các cuộc biểu tình bài Nhật Bản được tổ chức ở các thành phố lớn tại Trung Quốc và Đài Loan trong khoảng
Mất ngủ thường xuyên khiến bạn mệt mỏi kéo dàiBạn thèm được một giấc ngủ ngon nhưng thử cách nào cũng không ngủ được? Mất ngủ khiến bạn luôn căng thẳng, stressMất ngủ khiến bạn
Mất ngủ thường xuyên khiến bạn mệt mỏi kéo dàiBạn thèm được một giấc ngủ ngon nhưng thử cách nào cũng không ngủ được? Mất ngủ khiến bạn luôn căng thẳng, stressMất ngủ khiến bạn
nhỏ|phải|Tượng thờ Quốc mẫu Âu Cơ tại Đền Hùng trong Công viên Tao Đàn nhỏ|phải|Ban thờ Tam Tòa Thánh mẫu trong Phật điện của Tu viện Vĩnh Nghiêm thuộc Quận 12 Điện thờ [[Liễu Hạnh
thế=A sleeping girl|nhỏ| _Cô Gái Đang Ngủ_, [[Domenico Fetti, năm 1615|300x300px]] **Ngủ** là trạng thái giảm hoạt động tinh thần và thể chất, trong đó ý thức bị thay đổi, hoạt động của các giác
**Đông Nam Á** (tiếng Anh: **Southeast Asia**, viết tắt: **SEA**) là tiểu vùng địa lý phía đông nam của châu Á, bao gồm các khu vực phía nam của Trung Quốc, phía đông nam của
**Thiên** (zh. 天, sa., pi. _deva_), còn gọi là **Thiên nhân**, **Thiên thần**; với nguyên nghĩa Phạn _deva_ là "người sáng rọi", "người phát quang", trong văn hóa Phật Giáo là một trong 8 loại
**Tự Lực văn đoàn** (chữ Hán: , tiếng Pháp: ) là tổ chức văn học mang tính hội đoàn, một nhóm nhà văn đã tạo nên một trường phái văn học, một phong trào cách
**Mạc Thiên Tứ** (chữ Hán: 鄚天賜, , sinh ngày 12 tháng 12, 1699 hoặc 16 tháng 12, 1705 hoặc 1 tháng 1, 1718, mất ngày 18 tháng 6, 1780), tự là **Sĩ Lân** (士麟, ),
**Việt Nam**, quốc hiệu đầy đủ là **Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam**, là một quốc gia nằm ở cực Đông của bán đảo Đông Dương thuộc khu vực Đông Nam Á, giáp
**Lịch sử Quân đội nhân dân Việt Nam** là quá trình hình thành, phát triển của lực lượng Quân đội nhân dân Việt Nam. Nhà nước Việt Nam xem đây là đội quân từ nhân
**Thích Duy Lực** (釋惟力) (5 tháng 5 năm 1923 – 8 tháng 1 năm 2000), tự **Giác Khai** (覺開), thế danh **La Dũ** (羅愈), là một dịch giả, tác giả Phật học, thiền sư người
Trong Phật giáo, **lục nhập** (tiếng Pāli: _Saḷāyatana_) hay còn được gọi là **sáu nội ngoại xứ** là một thuật ngữ chỉ cho sáu cặp cơ quan-đối tượng của các giác quan và là liên
**Nam Định** là một tỉnh cũ nằm ở phía Nam Đồng bằng sông Hồng, Việt Nam. Năm 2023, Nam Định là đơn vị hành chính Việt Nam đứng thứ 13 về số dân, xếp thứ
**Thủy quân Lục chiến Hoa Kỳ** (_United States Marine Corps_) là một quân chủng của Quân đội Hoa Kỳ có trách nhiệm phòng vệ vũ trang và tiến công đổ bộ từ phía biển, sử
**Thiên Hậu Thánh Mẫu** () hay **bà Thiên Hậu**, còn gọi là **Ma Tổ** (媽祖), **Mẫu Tổ** (母祖), hay là **Thiên Thượng Thánh Mẫu** (天上聖母) hoặc **Thiên Hậu Nguyên quân** (天后元君); là một vị thần
Công dụng: giúp hoạt huyết dưỡng não, chống suy giảm trí nhớ, não cá vàng, hỗ trợ tim mạch, giúp cải thiệnhiệu quả tình trạng suy giảm thị lực,...- Thành phần: với hàm lượng lớn
**Người Hoa** () là một dân tộc có nguồn gốc từ Trung Quốc và được công nhận là một trong 54 dân tộc của Việt Nam. Các tên gọi khác của họ là **người Minh**,
**Tân nhạc**, **nhạc tân thời**, **nhạc cải cách** hay **nhạc nhẹ** là tên gọi thông dụng của dòng nhạc xuất hiện tại Việt Nam vào khoảng năm 1928. Tân nhạc là một phần của **âm
_ **Ngũ Đăng Hội Nguyên** _ thuộc loại Đăng lục, 20 quyển, do Phổ Tế (zh. 普濟) soạn vào đời nhà Tống, được xếp vào Tục Tạng kinh tập 138. Ngũ đăng là: #_Cảnh Đức
**_Cảnh Đức truyền đăng lục_** (zh. _jǐngdé chuándēng-lù/ chingte ch'uan-teng-lu_ 景德傳燈錄, ja. _keitoku-dentōroku_), cũng được gọi tắt là **_Truyền Đăng lục_**, là tác phẩm lịch sử cổ nhất của Thiền tông Trung Quốc, được một
thumb|right|Hai người đồng tính nam hôn nhau trong một buổi diễu hành đồng tính. thumb|right|Biểu tượng đại diện cho người đồng tính nam được tạo nên từ hai biểu tượng của [[sao Hỏa lồng vào
Trong Chiến tranh Việt Nam, quân đội Hoa Kỳ và các lực lượng đồng minh đã gây ra hàng loạt tội ác như giết người, hãm hiếp, đánh đập tù nhân, ném bom vào thường
**Tiền đề của Cách mạng Tháng Hai năm 1917 ở Nga** - một tập hợp phức tạp các biến chuyển kinh tế, chính trị, xã hội và văn hóa trong và ngoài nước có mối