✨Thang đo xoáy thuận nhiệt đới

Thang đo xoáy thuận nhiệt đới

Các xoáy thuận nhiệt đới được xếp hạng theo một trong năm thang đo cường độ xoáy thuận nhiệt đới, dựa trên sức gió duy trì tối đa và vị trí địa lý của chúng. Chỉ có vài thang phân loại được sử dụng một cách chính thức bởi các cơ quan khí tượng giám sát các xoáy thuận nhiệt đới, nhưng cũng có các thang đo hoặc đại lượng thay thế khác, ví dụ như năng lượng xoáy thuận tích lũy (accumulated cyclone energy), Chỉ số Hao tán Năng lượng (Power Dissipation Index), Chỉ số Động năng Tích hợp (Integrated Kinetic Energy Index) và Chỉ số Cường độ Bão (Hurricane Severity Index).

Các xoáy thuận nhiệt đới phát triển tại Bắc bán cầu được các trung tâm cảnh báo phân loại một cách không chính thức bằng một trong ba thang cường độ. Các xoáy thuận nhiệt đới hoặc xoáy thuận cận nhiệt đới tồn tại ở khu vực Bắc Đại Tây Dương hoặc Đông Bắc Thái Bình Dương được phân loại thành áp thấp nhiệt đới hoặc bão nhiệt đới. Nếu hệ thống này tiếp tục mạnh lên thành một cơn bão cuồng phong (hurricane), khi đó nó sẽ được phân loại theo thang gió bão Saffir–Simpson, dựa trên sức gió duy trì tối đa ước tính trong khoảng thời gian 1 phút. Ở khu vực Tây Thái Bình Dương, Ủy ban Bão của ESCAP/WMO sử dụng bốn cấp độ dựa trên sức gió duy trì tối đa ước tính trong khoảng thời gian 10 phút để phân loại các xoáy thuận nhiệt đới tại đây..

Thang đo của Cục Khí tượng Ấn Độ sử dụng 7 cấp độ khác nhau dành cho các hệ thống bão tại khu vực Bắc Ấn Độ Dương, dựa trên sức gió duy trì tối đa trong thời gian 3 phút. Các xoáy thuận nhiệt đới phát triển tại Nam bán cầu chỉ được các trung tâm cảnh báo phân loại chính thức bằng một trong hai thang đo, tất cả đều dựa trên sức gió duy trì trong 10 phút: thang đo cường độ xoáy thuận nhiệt đới của Úc được sử dụng để phân loại các hệ thống trên khu vực Úc hoặc Nam Thái Bình Dương. Thang đo sử dụng cho các hệ thống tại Tây Nam Ấn Độ Dương được Cục Khí tượng Pháp (Météo-France) định nghĩa và sử dụng tại các lãnh thổ hải ngoại của Pháp như New Caledonia và Polynesia thuộc Pháp.

Định nghĩa về sức gió duy trì được khuyến cáo bởi Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) và sử dụng bởi hầu hết các cơ quan thời tiết là vận tốc gió trung bình trong 10 phút ở độ cao 10 m (33 ft) so với mặt biển. Tuy nhiên, thang bão Saffir–Simpson lại dựa trên các kết quả đo vận tốc gió trung bình trong khoảng thời gian 1 phút ở độ cao 10 m (33 ft). Thang đo dùng bởi Trung tâm Khí tượng Chuyên ngành Khu vực (RSMC) New Delhi sử dụng số liệu trung bình trong khoảng thời gian 3 phút, còn thang đo của Úc dựa trên cả vận tốc gió giật trong 3 giây và sức gió duy trì tối đa trung bình trong 10 phút. Những sự khác biệt này khiến cho việc so sánh trực tiếp giữa các khu vực trở nên khó khăn.

Ở tất cả các khu vực, các xoáy thuận nhiệt đới đều được đặt tên khi sức gió duy trì đạt ít nhất .

Đại Tây Dương, Đông và Trung Thái Bình Dương

Các xoáy thuận nhiệt đới hoạt động tại Bắc bán cầu từ phía đông đường kinh tuyến 180 được giám sát chính thức bởi Trung tâm Bão Quốc gia Hoa Kỳ hoặc Trung tâm Bão Trung Thái Bình Dương. Tại khu vực này, xoáy thuận nhiệt đới được định nghĩa là một vùng nhiễu động quy mô lớn không có front, lõi ấm, phát triển trên vùng biển nhiệt đới hoặc cận nhiệt đới, có cấu trúc đối lưu khí quyển và vùng trung tâm hoàn lưu khép kín được xác định rõ ràng. Mỗi hệ thống cũng được sinh ra một tên gọi tắt bằng hai chữ số (kèm theo phần hậu tố phía sau giống như số TC, ví dụ như TD 08 là của cơn áp thấp Bắc Đại Tây Dương EIGHT, TD 21E là của cơn áp thấp Đông Thái Bình Dương TWENTYONE-E, hay TD 03C là của cơn áp thấp Trung Thái Bình Dương THREE-C) để sử dụng cho các bản tin và hệ thống tự động khác.

Tuy nhiên, nếu một vùng nhiễu động nhiệt đới có khả năng sản sinh ra một cơn bão nhiệt đới hoặc gây ra gió bão trên đất liền trong vòng 48 giờ, các bản tin khuyến cáo sẽ được kích hoạt và nó sẽ được phân loại là một xoáy thuận nhiệt đới tiềm tàng (PTC) Nếu bão tiếp tục mạnh lên và đạt sức gió từ 83 and 95 kn (96–110 mph, 154–177 km/h), nó sẽ trở thành một cơn bão Cấp 2.

Trước mùa bão 2012, thang Saffir–Simpson đã có sự điều chỉnh nhỏ về sức gió ở các cấp từ 3 đến 5 để tránh gây ra lỗi làm tròn như ở các mùa bão trước đó.

Tây Thái Bình Dương

Các xoáy thuận nhiệt đới tại Bắc bán cầu từ kinh tuyến 180 đến kinh tuyến 100 Đông được giám sát chính thức bởi Cơ quan Khí tượng Nhật Bản (JMA, RSMC Tokyo). Tại khu vực này, xoáy thuận nhiệt đới được định nghĩa là một xoáy thuận quy mô lớn không có front bắt nguồn từ vùng biển nhiệt đới hoặc cận nhiệt đới, có cấu trúc đối lưu và hoàn lưu gió xoáy bề mặt xác định. Vào tháng 5 năm 2015, PAGASA cũng giới thiệu thuật ngữ siêu bão, sử dụng cho các hệ thống có sức gió trên .

Ngoài các cơ quan khí tượng quốc gia ở mỗi nước, Trung tâm Cảnh báo Bão Liên hợp (JTWC) của Hoa Kỳ cũng tham gia giám sát khu vực Tây Thái Bình Dương và đưa ra các cảnh báo về những xoáy thuận nhiệt đới đáng chú ý cho Chính phủ Hoa Kỳ, đồng thời đặt cho mỗi hệ thống một số TC hai chữ số (kèm hậu tố "W"). Thang đo này bao gồm các cấp độ: Áp thấp nhiệt đới, Bão nhiệt đới, Bão cuồng phong và Siêu bão. Ngoài ra, khi một áp thấp nhiệt đới được nâng cấp lên thành bão nhiệt đới và được JMA đặt tên, JTWC sẽ gắn tên quốc tế (trong dấu ngoặc đơn) vào đằng sau số TC

Bắc Ấn Độ Dương

Bất kỳ xoáy thuận nhiệt đới nào phát triển tại khu vực Bắc Ấn Độ Dương từ kinh tuyến 100 Đông đến kinh tuyến 45 Đông được giám sát bởi Cục Khí tượng Ấn Độ (IMD, RSMC New Delhi). Tại khu vực này, xoáy thuận nhiệt đới được định nghĩa là một xoáy thuận quy mô lớn không có front, bắt nguồn từ vùng biển nhiệt đới hoặc cận nhiệt đới với cấu trúc đối lưu và hoàn lưu gió xoáy bề mặt xác định. Các cấp độ khác từng sử dụng trước đây bao gồm: cấp Bão xoáy khi sức gió không vượt quá cấp 10 trên thang Beaufort và cấp Xoáy thuận khi sức gió đạt cấp 11, cấp 12 trên thang Beaufort.

Trung tâm Cảnh báo Bão Liên hợp Hoa Kỳ cũng tham gia giám sát khu vực này và đưa ra các cảnh báo về các xoáy thuận nhiệt đới đáng chú ý thay mặt Chính phủ Hoa Kỳ, Tại khu vực này, vùng nhiễu động nhiệt đới được định nghĩa là một khu vực áp suất thấp quy mô lớn không có front, bắt nguồn từ vùng biển nhiệt đới hoặc cận nhiệt đới, có cấu trúc đối lưu và hoàn lưu gió xoáy bề mặt xác định, vận tốc gió trung bình ước tính không vượt quá 27 kn (50 km/h).

Hệ thống sẽ được phân loại là áp thấp nhiệt đới hoặc áp thấp cận nhiệt đới khi vận tốc gió vượt mức 28 kn (50 km/h, 32 mph). Nếu áp thấp nhiệt đới đạt sức gió trên 35 kn (65 km/h, 40 mph), nó sẽ được phân loại là một cơn bão nhiệt đới trung bình và được đặt tên bởi một trong hai trung tâm khí tượng khu vực tại Mauritius và Madagascar. Các hệ thống cận nhiệt đới sẽ luôn được gọi là áp thấp cận nhiệt đới bất kể cường độ.

Nếu cơn bão tiếp tục mạnh lên và đạt sức gió 48 kn (89 km/h, 55 mph), nó sẽ được nâng lên cấp bão nhiệt đới dữ dội. Cụ thể, các cấp độ Áp thấp nhiệt đới yếu, Áp thấp nhiệt đới trung bình và Áp thấp nhiệt đới dữ dội được thay đổi lần lượt thành Áp thấp nhiệt đới, Bão nhiệt đới trung bình và Bão nhiệt đới dữ dội. bao gồm Cục Khí tượng Fiji (FMS), Cục Khí tượng New Zealand (MetService), Cơ quan Khí tượng, Khí hậu, và Địa vật lý Indonesia (BMKG), Cục Thời tiết Quốc gia Papua New Guinea (PNG-NWS) và Cục Khí tượng Úc (BoM). Tại khu vực này, xoáy thuận nhiệt đới được định nghĩa là một hệ thống áp suất thấp không có front quy mô lớn, phát triển trên vùng biển ấm, có cấu trúc hoàn lưu gió xác định và vận tốc gió duy trì trong 10 phút gần tâm từ trở lên. Một cơn xoáy thuận nhiệt đới Cấp 1 có vận tốc gió duy trì trong 10 phút ước tính trong khoảng , còn xoáy thuận nhiệt đới Cấp 2 có sức gió duy trì 10 phút trong khoảng . Khi hệ thống đạt cường độ Cấp 3, nó sẽ trở thành một Xoáy thuận nhiệt đới dữ dội và có vận tốc gió từ .

Năng lượng xoáy thuận tích lũy (accumulated cyclone energy, viết tắt là ACE) được NOAA và các cơ quan khác sử dụng để biểu diễn hoạt động của các xoáy thuận nhiệt đới có cường độ trên cấp bão nhiệt đới và của cả mùa bão. ACE được tính bằng cách lấy bình phương vận tốc gió duy trì tối đa của tất cả các cơn bão nhiệt đới đang hoạt động (có vận tốc gió trên 35 kn) trong khoảng thời gian sáu giờ.

Chỉ số Cường độ Bão (Hurricane Severity Index, viết tắt là HSI) là một thang đo lường khác được sử dụng để đánh giá cường độ của mọi loại xoáy thuận nhiệt đới và cận nhiệt đới, dựa trên cả sức gió và kích thước trường gió. HSI dựa trên thang điểm từ 0 đến 50, trong đó tối đa 25 điểm dành cho cường độ của cơn xoáy thuận nhiệt đới và tối đa 25 điểm cho kích thước trường gió.

👁️ 1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
Các xoáy thuận nhiệt đới được xếp hạng theo một trong năm **thang đo cường độ xoáy thuận nhiệt đới**, dựa trên sức gió duy trì tối đa và vị trí địa lý của chúng.
thumb|[[Bão Maysak (2015)|Bão Maysak nhìn từ Trạm Vũ trụ Quốc tế. Mắt bão, thành mắt bão, dải mây mưa bao quanh, những nét đặc trưng của một xoáy thuận nhiệt đới, có thể quan sát
thumb|Quỹ đạo của tất cả các xoáy thuận nhiệt đới Đông Bắc Thái Bình Dương cấp 5 trên khu vực phía Đông [[đường đổi ngày quốc tế tính đến thời điểm kết thúc năm 2018.]]
thumb|Quỹ đạo của tất cả các cơn bão trong khu vực từ trước tới nay.|221x221px **Mùa bão tại Nam Đại Tây Dương** là các sự kiện thời tiết bất thường xảy ra ở Nam bán
right|thumb|Hình ảnh vệ tinh của cơn [[Bão Tip (1979)|bão Tip, tại nơi có áp suất khí quyển thấp nhất đo được trong một xoáy thuận nhiệt đới, ở ]] Đây là **danh sách xoáy thuận
Dưới đây là danh sách tên các bão nhiệt đới nói riêng và xoáy thuận nhiệt đới nói chung. Có 7 khu vực có tên bão nhiệt đới. ## Sơ lược lịch sử Bão được
nhỏ|250x250px|Vòng lặp vệ tinh hồng ngoại của [[Bão Maria (2018)|bão Maria vào tháng 7 năm 2018, khi nó trải qua quá trình gia tăng cường độ nhanh]] Trong khí tượng học, **sự gia tăng cường
thumb|Đường đi của xoáy thuận nhiệt đới toàn cầu từ năm 1985 đến năm 2005, chỉ ra các khu vực mà xoáy thuận nhiệt đới thường phát triển **Sự hình thành xoáy thuận nhiệt đới**
thumb|Một xoáy thuận Trong khí tượng học, **xoáy thuận (**còn gọi là **xoáy tụ)** là khối không khí lớn xoay quanh một vùng áp suất thấp mạnh. Xoáy thuận được đặc trưng bởi gió xoáy
thumb|Đường đi của các cơn lốc bão nhiệt đới Bắc [[Đại Tây Dương (1851-2012)]] **Bão nhiệt đới Đại Tây Dương** (tiếng Anh: hurricane, chữ Hán: 颶風/_cụ phong_) là một cơn bão xoáy thuận nhiệt đới
thumb|Ba cơn lốc xoáy nhiệt đới khác nhau đang quay quanh Tây Thái Bình Dương vào ngày 7 tháng 8 năm 2006 (Maria, Bopha, Saomai.) Lốc xoáy ở phía dưới bên phải đã phát triển
thumb|230x230px|Bão Yagi (bão số 3 năm 2024), cơn bão mạnh nhất đổ bộ vào Việt Nam trong 70 năm qua, gây sức gió tại Bãi Cháy là 45m/s (cấp 14) giật 62m/s (trên cấp 17)
**Áp thấp nhiệt đới Marilyn** và **bão Tapah** là hai hệ thống xoáy thuận nhiệt đới có liên quan. Cơn áp thấp nhiệt đới đầu tiên hình thành ở biển Philippines là áp thấp nhiệt
**Mùa bão Tây Nam Ấn Độ Dương 2020–21** là một sự kiện đang diễn ra trong chu kỳ hàng năm về sự hình thành các xoáy thuận nhiệt đới. Mùa bão chính thức bắt đầu
**Áp thấp nhiệt đới đầu tháng 9 năm 2009** là một áp thấp nhiệt đới yếu và nó đã gây lũ lụt trên toàn miền Trung Việt Nam trong giai đoạn đầu tháng 9 năm
thumb|[[Bão Surigae (2021)|Bão Surigae khi trở thành ngoại nhiệt đới ở gần Nhật Bản ngày 27 tháng 4 năm 2021 đặc điểm của 1 xoáy thuận ngoài nhiệt đới là một frông lạnh dài kéo
**Áp thấp nhiệt đới Amang năm 2019** (theo tên của PAGASA), số hiệu JTWC: **_01W_**, số hiệu JMA: **_JMA TD 02_**, là xoáy thuận nhiệt đới thứ hai của năm 2019, sau bão Pabuk. Áp
thumb|Hình ảnh vệ tinh vào ngày 16/1/1995 của một cơn bão như nhiệt đới ở Địa Trung Hải được ghi nhận kỹ lưỡng Những cơn lốc **xoáy thuận giống nhiệt đới ở vùng Địa Trung
Phân vùng bão và áp thấp nhiệt đới tại Việt Nam theo Quyết định 2901 năm 2016 của Bộ Tài nguyên và Môi trường Việt Nam **Việt Nam** là một quốc gia nằm ở khu
**Siêu bão Amphan** () là một xoáy thuận nhiệt đới gây thiệt hại trên diện rộng lên khu vực Đông Ấn và Bangladesh vào tháng 5 năm 2020. Đây là cơn bão nhiệt đới mạnh
**Mùa bão Tây Bắc Thái Bình Dương 2023** là một sự kiện mà theo đó các xoáy thuận nhiệt đới hình thành ở vùng phía Tây Bắc của Thái Bình Dương trong năm 2023, chủ
**Mùa bão Tây Bắc Thái Bình Dương 2022** là một sự kiện mà theo đó các xoáy thuận nhiệt đới hình thành ở vùng phía Tây Bắc của Thái Bình Dương trong năm 2022, chủ
thumb|right|Bão cận nhiệt đới Nepartak ở gần [[Nhật Bản trong Tây Bắc Thái Bình Dương vào tháng Bảy 2021.]] thumb|right|Bão cận nhiệt đới Bapo tại Nam Đại Tây Dương,một khu vực hiếm xuất hiện [[xoáy
thumb|Một bức ảnh chụp [[Bão Florence (2018)|Bão Florence từ Trạm vũ trụ quốc tế cho thấy một con mắt sắc nét ở trung tâm.]] **Mắt bão** là một khu vực có điều kiện thời tiết
**Mùa bão Đại Tây Dương 2020** là một sự kiện mà theo đó, các xoáy thuận nhiệt đới, cận nhiệt đới hình thành ở Đại Tây Dương, phía Bắc xích đạo trong năm 2020. Hằng

**Xoáy thuận nhiệt đới Harold** là xoáy thuận nhiệt đới nghiêm trọng Cấp 5 đầu tiên xảy ra ở khu vực Nam Thái Bình Dương kể từ bão Gita vào năm 2018 và
thumb|[[Bão Parma (2009)|Bão Parma (trái) và bão Melor (phải) tương tác với nhau trong vùng biển Philippines vào ngày 6 tháng 10 năm 2009.]] **Hiệu ứng Fujiwhara**, đôi khi được gọi là **hiệu ứng Fujiwara**,
**Bão Ianos**, còn được gọi là **Medicane Ianos**, là một cơn lốc xoáy nhiệt đới Địa Trung Hải hiếm gặp, đã ảnh hưởng đến Hy Lạp vào ngày 17 và 18 tháng 9 năm 2020.
**Mùa bão Đông Bắc Thái Bình Dương 2022** là một sự kiện mà theo đó, các cơn bão được hình thành ở Thái Bình Dương, phía Bắc xích đạo, phía Đông đường đổi ngày quốc
**Mùa bão Đông Bắc Thái Bình Dương 2020** là một sự kiện mà theo đó, các cơn bão được hình thành ở Thái Bình Dương,phía Bắc xích đạo, phía Đông đường đổi ngày quốc tế
**Bão Hagibis** là một siêu bão cuồng phong cấp 5 xuất hiện ở phía Tây Thái Bình Dương. Nó là áp thấp thứ 38, cơn bão cuồng phong thứ 9, và là siêu bão cuồng
**Mùa bão Bắc Ấn Độ Dương 2020** là một sự kiện đang diễn ra trong chu kỳ hình thành bão nhiệt đới hàng năm. Mùa bão ở Bắc Ấn Độ Dương không có giới hạn
**Bão Iota** là cơn bão Đại Tây Dương mới nhất được biết từng đạt cường độ cấp 4 và đã gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho các khu vực ở Trung Mỹ đã bị
**Bão Noru** (, nghĩa là **Hoẵng phiên** hay **con hoẵng,** phiên âm tiếng Việt: Nô-ru), còn được gọi là **bão cuồng phong Karding** ở Philippines, **siêu bão Noru** hoặc **bão số 4 năm 2022**, là
**Bão Mocha** hay **Xoáy thuận nhiệt đới mạnh Mocha** (; ; ; có nghĩa là 'trọng lượng hạt bướm') là một cơn xoáy thuận nhiệt đới mạnh nằm ở vùng Bắc Ấn Độ Dương đang
**Bão xoáy rất dữ dội Matmo−Bulbul** hay là cơn **bão số 5** ở Việt Nam là một xoáy thuận nhiệt đới mạnh và hoạt động dài ngày đã đổ bộ lên tỉnh Phú Yên vào
**Bão Molave,** tại Philippines có tên là **Bão Quinta** và được Việt Nam định danh là **bão số 9 năm 2020** là một cơn xoáy thuận nhiệt đới mạnh ảnh hưởng đến Philippines và Việt
**_Bão Oquira năm 2020_**, là một trong những cơn bão xoáy hiếm gặp ở Nam Đại Tây Dương. Đây là cơn bão cuối cùng của năm 2020. ## Lịch sử khí tượng Theo Trung tâm
**Bão Fani** hay **Xoáy thuận nhiệt đới mạnh Fani** (; ; ; có nghĩa là 'mũ của một con rắn') là một cơn bão nhiệt đới đe dọa Ấn Độ và Bangladesh như một cơn
**Bão nhiệt đới Linfa**, tại Việt Nam gọi là **bão số 6**, là một xoáy thuận nhiệt đới chết người diễn ra vào tháng 10 năm 2020 gây mưa lớn và lũ lụt gió mùa
nhỏ|phải **Bão Wutip**, còn được biết đến ở Philippines với tên gọi **bão Betty**, là cơn bão mạnh nhất trong tháng 2 được ghi nhận, vượt qua cơn bão Higos năm 2015. Bão nhiệt đới
**Bão Pabuk - cơn bão đầu tiên của mùa bão Tây Bắc Thái Bình Dương 2019, hay Bão số 1 tại Việt Nam**, Đổ bộ vào Bán đảo Malay tháng 1, 2019. Đây cũng là
**Bão Kenneth** là một xoáy thuận nhiệt đới mạnh đã đổ bộ vào phía bắc Mozambique và mang lại thiệt hại lớn cho Comoros và Tanzania. Kenneth là cơn bão nhiệt đới lớn nhất khi
**Bão Camille** là xoáy thuận nhiệt đới dữ dội thứ hai được ghi nhận tấn công Hoa Kỳ, sau cơn bão 1935 Labor Day. Cơn bão dữ dội nhất trong mùa bão Đại Tây Dương
**Bão Laura** hiện là một áp thấp nhiệt đới đang suy yếu di chuyển qua Arkansas. Cơn bão này đang là đồng kỷ lục về cơn bão mạnh nhất đổ bộ vào Louisiana được đo
**Áp thấp nhiệt đới** (tiếng Anh: **tropical depression**) là tên gọi 1 hiện tượng thời tiết phức hợp diễn ra trên diện rộng trên biển hoặc đất liền khi có hiện tượng gió xoáy tập
**Áp thấp nhiệt đới 19-E** là một cơn xoáy thuận nhiệt đới yếu gây ra lũ lụt trên khắp Tây Bắc México và một số bang ở Hoa Kỳ. Nineteen-E bắt nguồn từ một cơn
**Danh sách các vùng có khí hậu cận nhiệt đới** này liệt kê cụ thể các địa điểm được coi là thuộc vùng cận nhiệt đới. Cận nhiệt đới là các khu vực địa lý
**Áp thấp nhiệt đới Marty**, được biết đến tại Việt Nam với tên gọi **Áp thấp nhiệt đới ngày 14 tháng 8 năm 1996** là một xoáy thuận nhiệt đới tuy nhỏ và yếu nhưng
**Bão nhiệt đới Dawn** là một xoáy thuận nhiệt đới yếu ở Việt Nam, và được coi là cơn bão tồi tệ nhất đổ bộ vào khu vực trong vòng ba thập kỷ. Nó là