phải|nhỏ|300x300px| Các loại tên lửa IRBM và MRBM
Tên lửa đạn đạo tầm trung-xa (IRBM) là loại tên lửa đạn đạo có tầm bắn từ 3.000 đến 5.500 km (1.864–3.418 dặm), nằm ở khoảng giữa tên lửa đạn đạo tầm trung (MRBM) và tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM). Việc phân loại tên lửa đạn đạo theo tầm bắn chủ yếu là để thuận tiện; về nguyên tắc, có rất ít sự khác biệt giữa ICBM hiệu suất thấp và IRBM hiệu suất cao, bởi vì khi giảm khối lượng IRBM có thể làm tăng tầm bắn của nó vượt qua ngưỡng ICBM. Định nghĩa về tầm bắn trong bài viết này đã được sử dụng bởi Cơ quan Phòng thủ Tên lửa Hoa Kỳ. Nhiều nguồn khác còn phân loại thêm nhóm tên lửa đạn đạo tầm xa (LRBM) để mô tả các tên lửa có tầm bắn giữa IRBM và ICBM. Một thuật ngữ hiện đại là tên lửa đạn đạo mặt trận dùng để mô tả tên lửa đạn đạo có tầm bắn dưới 3.500 km (2.175 dặm), gồm có MRBM và SRBM.
Lịch sử
Tiền thân của IRBM là tên lửa A4b trang bị cánh để tăng tầm bắn và phát triển dựa trên tên lửa V-2 do Wernher von Braun thiết kế; Đức Quốc Xã sử dụng rộng rãi V-2 vào cuối Thế chiến II để tấn công các thành phố của Anh và Bỉ. A4b là nguyên mẫu cho tầng trên của tên lửa A9/A10. Mục tiêu của chương trình này là chế tạo một loại tên lửa có khả năng bắn phá New York khi phóng từ Pháp hoặc Tây Ban Nha. A4b được thử nghiệm vài lần vào tháng 12 năm 1944, tháng 1 và tháng 2 năm 1945. Tất cả các tên lửa này đều sử dụng nhiên liệu lỏng. A4b sử dụng hệ thống dẫn đường quán tính, còn A9 sẽ được điều khiển bởi phi công. Cả hai loại đều được phóng từ bệ phóng cố định.
Sau Thế chiến II, von Braun và các nhà khoa học hàng đầu Đức Quốc Xã bí mật chuyển đến Mỹ để làm việc trực tiếp cho Quân đội Mỹ thông qua Chiến dịch Kẹp giấy. Họ đã phát triển tên lửa V-2 thành vũ khí cho Hoa Kỳ.
IRBM hiện đang được được sử dụng bởi Trung Quốc, Ấn Độ, Israel và Triều Tiên.
Tên gọi
Không có sự phân biệt rõ ràng nào được thống nhất giữa tên lửa tầm trung-xa và tên lửa tầm trung (MRBM), hai loại này có sự trùng lặp. Các nguồn khác nhau sẽ phân loại tên lửa theo những cách khác nhau. Điểm chung của cả hai là đều có tầm bắn nhỏ hơn tên lửa liên lục địa (ICBM), do đó chúng sẽ phải cần được đặt ở vị trí phóng tương đối gần mục tiêu. Nhìn chung, IRBM được xem là vũ khí chiến lược, còn MRBM là tên lửa đạn đạo mặt trận.
Danh sách
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
phải|nhỏ|300x300px| Các loại tên lửa IRBM và MRBM **Tên lửa đạn đạo tầm trung-xa** (**IRBM**) là loại tên lửa đạn đạo có tầm bắn từ 3.000 đến 5.500 km (1.864–3.418 dặm), nằm ở khoảng giữa tên lửa
Tên lửa đạn đạo liên lục địa MX Peacekeeper của Hoa Kỳ đang được phóng thử nghiệm **Tên lửa đạn đạo** là loại tên lửa có phần lớn quỹ đạo sau khi phóng tuân theo
phải|nhỏ|Tên lửa liên lục địa Hoa Kỳ Atlas-A **Tên lửa liên lục địa**, **tên lửa xuyên lục địa**, **tên lửa vượt đại dương**, còn được biết đến với ký tự tắt **ICBM** (viết tắt của
thumb|upright=1.35| – chiếc dẫn đầu của lớp tàu ngầm SSBN đầu tiên của [[Hải quân Hoa Kỳ. _George Washington_ cũng là tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân đầu tiên có khả năng răn
**Tên lửa đạn đạo mặt trận** (**TBM**) là bất kỳ loại tên lửa đạn đạo nào có tầm bắn dưới 3.500 km (2.200 dặm), được sử dụng để tấn công các mục tiêu "trong mặt trận".
thumb|Giếng phóng của tên lửa [[RT-23 Molodets (SS-24) tại Bảo tàng Lực lượng tên lửa chiến lược, Ukraine.]] Giếng phóng tên lửa đạn đạo, hay đầy đủ hơn là tổ hợp phóng tên lửa đạn
**Tên lửa chống tên lửa đạn đạo** (_anti-ballistic missile_ - ABM) là một tên lửa được thiết kế để chống lại các tên lửa đạn đạo (một tên lửa dùng để phòng thủ tên lửa).
Tên lửa **R-36** () là một họ tên lửa đạn đạo liên lục địa và tên lửa đẩy (Tsyklon) được thiết kế bởi Phòng thiết kế Yuzhnoye, Liên Xô trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh.
nhỏ|399x399px|Bệ phóng tên lửa Scud-B thuộc biên chế [[Quân đội nhân dân Việt Nam tại Triển lãm Quốc phòng Quốc tế 2022.]] **Scud** là lớp các tên lửa đạn đạo chiến thuật được Liên Xô
nhỏ|phải|Tên lửa Redstone của [[chương trình Mercury]] alt=|thumb|Tên lửa [[Soyuz TMA-9 được phóng đi ở trung tâm vũ trụ Baykonur, Site 1/5 ở Kazakhstan]] Mô hình tên lửa **Tên lửa** hay **hỏa tiễn** là một
phải|Tên lửa chiến thuật MGM-140 ATACMS **Tên lửa chiến thuật** là loại tên lửa không điều khiển hoặc có điều khiển mang đầu đạn có đương lượng nổ thấp hoặc trung bình, dùng để tiêu
**PGM-19 Jupiter** là một tên lửa đạn đạo mang đầu đạn hạt nhân tầm trung của Không quân Mỹ. Nó là tên lửa nhiên liệu lỏng sử dụng nhiên liệu RP-1 và chất oxy hóa
Tên **lửa UGM-27 Polaris** là một tên lửa đạn đạo hai tầng nhiên liệu rắn phóng từ tàu ngầm. Đây là SLBM đầu tiên của Hải quân Hoa Kỳ, nó được trang bị từ năm
Cộng hòa nhân dân Trung Hoa đã phát triển và trang bị các vũ khí hủy diệt hàng loạt, gồm vũ khí hóa học và vũ khí hạt nhân. Trung Quốc đã tiến hành thử
**Khủng hoảng tên lửa Cuba** (tiếng Anh: _Cuban Missile Crisis_ hay còn được biết với tên gọi _Khủng hoảng tháng 10_ tại Cuba) là cuộc đối đầu giữa Liên Xô – Cuba với Hoa Kỳ
**Quỹ đạo tên lửa** là đường cong chuyển động của trọng tâm tên lửa trong không gian sau khi rời thiết bị phóng đến điểm gặp mục tiêu (điểm nổ). Quỹ đạo tên lửa thường
nhỏ|300x300px|[[Tàu ngầm Đề án 651|Tàu ngầm Đề án 651 (Juliet) mang tên lửa hành trình]] nhỏ|300x300px|Tàu ngầm bắn thử nghiệm tên lửa Regulus **Cruise missile submarine** hay **Tàu ngầm mang tên lửa hành trình** là
**Đầu đạn tên lửa** (phần chiến đấu của tên lửa) là bộ phận trực tiếp sát thương mục tiêu bằng năng lượng nổ và mảnh. Thông thường, phần đầu đạn được bố trí ở phần
nhỏ|250x250px|[[USS Tunny (SS-282)|USS _Tunny_ phóng tên lửa hành trình Regulus I năm 1958]] **Submarine-launched cruise missile** (**SLCM**) hay tên lửa hành trình phóng từ tầu ngầm như tên gọi của nó, là loại tên lửa
**Type 03** (03式中距離地対空誘導弾, まるさんしきちゅうきょりちたいくうゆうどうだん) hay **Chū-Sam** (中SAM), **SAM-4** là một tổ hợp tên lửa đất đối không tầm trung được Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản thông qua để đưa vào phục vụ từ năm
phải|Sơ đồ ĐTL hai thành phần nhiên liệu dùng máy bơm **Động cơ tên lửa nhiên liệu lỏng** hay **Động cơ tên lửa lỏng** (ký hiệu ĐTL) là loại động cơ tên lửa sử dụng
**S-300** là một loạt các hệ thống Tên lửa đất đối không tầm xa Nga do Tổng công ty khoa học công nghiệp Almaz sản xuất dựa trên phiên bản S-300P đầu tiên. Hệ thống
nhỏ|300x300px| [[Space Shuttle|Phi thuyền không gian được phóng đi nhờ 2 tầng đẩy nhiên liệu rắn, hay còn gọi là SRBs]] Một **Tên lửa đẩy nhiên liệu rắn** là tên lửa có động cơ sử
**Julang-1** (đọc theo âm Hán Việt là Cự Lang-1) là loại tên lửa đạn đạo tầm xa do Trung Quốc chế tạo. ## Lịch sử chế tạo Julang-1 được Trung Quốc chế tạo từ cuối
Tổ chức **Phòng thủ chiến lược ban đầu** (**SDI**), hay còn gọi là chương trình phòng thủ "**_Chiến tranh giữa các vì sao_**", là một hệ thống phòng thủ tên lửa với nhiệm vụ bảo
right|thumb|DF-26 right|thumb|DF-21D **Dong-Feng 21** (**DF-21**; Tên gọi của NATO:**CSS-5** - Dong-Feng () nghĩa là "Gió Đông") là tên lửa đạn đạo tầm trung (MRBM) một đầu đạn dùng động cơ nhiên liệu rắn 2 tầng
nhỏ|500x500px|Các pha của quỹ đạo trượt **Non-ballistic atmospheric entry hay hồi quyển phi đạn đạo** là một loại quỹ đạo thâm nhập khí quyển phi đạn đạo nhờ sử dụng cánh khí động học ở
**SM-65 Atlas** là tên lửa đường đạn liên lục địa (ICBM) đầu tiên được phát triển và triển khai bởi Hoa Kỳ. Nó được chế tạo cho Không quân Hoa Kỳ bởi chi nhánh Convair
**HQ-9** (Hán Việt: Hồng Kỳ 9; tiếng Trung giản thể: 红旗-9; tiếng Trung phồn thể: 紅旗-9; bính âm: Hóng Qí-9; nghĩa đen: "Cờ đỏ 9"; tên định danh NATO: **CH-SA-9**), là một loại tên lửa
**Titan** là tên một dòng tên lửa đẩy sử dụng một lần của Hoa Kỳ sử dụng trong giai đoạn từ năm 1959 đến 2005. Titan I và Titan II là 2 loại tên lửa
phải| Một tên lửa tầm dài không đối không [[AIM-54 Phoenix của Hải quân Hoa Kỳ phóng từ máy bay chiến đấu F-14 Tomcat.]] **Tên lửa không đối không** (air-to-air missile: **AAM**) là tên lửa
Tên lửa hành trình Tomahawk của Hoa Kỳ **Tên lửa hành trình** hay **hỏa tiễn hành trình** (theo thuật ngữ tiếng Anh "_Cruise missile_") hay còn gọi là **tên lửa có cánh** (theo thuật ngữ
**Dong feng 5** (Đông Phong) hay **DF-5** là loại tên lửa đạn đạo liên lục địa của Trung Quốc. Tên lửa DF-5 có chiều dài 32,6 m và đường kính 3,35 m. Nó nặng 183.000 kg
**DF-4** (Hán Việt: Đông Phong 4; ; tên định danh NATO: **CSS-3**) là một loại tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) hai tầng thế hệ thứ nhất thuộc dòng tên lửa Đông Phong
Tên lửa **Bulava** (, nghĩa là "cái chuỳ") là một tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm đang được phát triển để trang bị cho Hải quân Nga. Viện Công nghệ Nhiệt Moskva chịu
**Viện Khoa học và Công nghệ Trung Sơn** (NCSIST; tiếng Trung Quốc: 國家中山科學研究院) là tổ chức nghiên cứu quốc gia, trực thuộc Chính phủ Đài Loan, có nhiệm vụ nghiên cứu, phát triển, sản xuất,
**DF-3A** (Hán Việt: Đông Phong 3A; ; tên định danh NATO: **CSS-2**) là một loại tên lửa đạn đạo tầm trung-xa (IRBM) mang đầu đạn hạt nhân thuộc dòng tên lửa Đông Phong do Trung
**Monopropellants** là loại chất đẩy tên lửa chứa các chất hóa học mà giải phóng năng lượng thông qua quá trình phân rã liên kết hóa học tỏa nhiệt. Năng lượng liên kết phân tử
**S-400 Triumf** (, tên mã định danh của NATO: **SA-21 Growler**) là hệ thống tên lửa phòng không di động chiến lược tầm cao chống khí cụ bay do phòng thiết kế tên lửa NPO
Tên lửa phòng không **Nike Hercules**, ban đầu có ký hiệu **SAM-A-25** và sau đó là **MIM-14**, là một loại tên lửa phòng không (SAM) được sử dụng bởi quân đội Mỹ và NATO cho
**Đạn tự hành**, **phi đạn** hay **tên lửa tự hành** là hệ thống đạn dẫn đường chính xác tự di chuyển đến mục tiêu và tác động vào đường đi trong khi di chuyển để
**Hải quân Quân giải phóng Nhân dân Trung Quốc** hay **Hải quân Trung Quốc** () là lực lượng hải quân của Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc. Quy mô tổ chức của Hải quân
**N1/L3** (viết tắt của cụm từ , "Carrier Rocket"-"Tên lửa mang"; Cyrillic: **Н1**) là một loại tên lửa đẩy siêu trọng của Liên Xô. Trong đó, N1 là tên của tên lửa đẩy, còn L3
**Hệ thống chiến đấu Aegis** do Hải quân Mỹ triển khai, được mệnh danh là hệ thống chiến đấu tiên tiến và phức tạp nhất thế giới. Aegis là sự kết hợp các thiết bị
Các chuyên gia quân sự Liên Xô huấn luyện tên lửa và các học viên Việt Nam tại một căn cứ ở miền Bắc Việt Nam. Tháng 5 năm 1965. **Binh chủng Tên lửa phòng
Từ ngày 28 tháng 1 đến ngày 4 tháng 2 năm 2023, một khinh khí cầu tầm cao lớn màu trắng do Trung Quốc vận hành đã được quan sát thấy trên không phận Bắc
Chính phủ Trung Quốc tham gia vào các hoạt động gián điệp ở nước ngoài, được chỉ đạo bằng nhiều phương thức thông qua Bộ An ninh Quốc gia, Ban Công tác Mặt trận Thống
nhỏ|Tên lửa Sprint là vũ khí chủ yếu của hệ thống phòng thủ Nike-X. Nó có thể đánh chặn đầu đạn ICBM chỉ vài giây trước khi chúng được kích nổ. **Nike-X** là một tên
**9K720 Iskander** còn gọi **Alexandre** (tiếng Nga: **9К720 Искандер**) là tổ hợp tên lửa đạn đạo chiến thuật do Nga chế tạo. Đây là loại đạn tự hành tàng hình. Kỹ thuật tàng hình áp
**Tàu khu trục lớp Atago** (tiếng Nhật: あたご型護衛艦) là một lớp tàu khu trục tên lửa (**DDG**) được trang bị hệ thống chiến đấu Aegis (AWS) thuộc biên chế của Lực lượng Phòng vệ trên