✨Tây Papua (tỉnh)
Tây Papua (), tên cũ Irian Jaya Barat (Tây Irian), là một tỉnh của Indonesia. Tỉnh bao gồm hai bán đảo phía tây của đảo New Guinea, là nửa phía đông của bán đảo Đầu Chim (hay bán đảo Doberai) và bán đảo Bomberai, cùng với các đảo nhỏ gần đó. Tỉnh này ở phía bắc giáp Thái Bình Dương, phía tây giáp biển Halmahera và biển Ceram, phía nam giáp biển Banda, và về phía đông giáp tỉnh Trung Papua và vịnh Cenderawasih. Manokwari là thủ phủ và thành phố lớn nhất của tỉnh. Tây Papua là tỉnh ít dân thứ hai ở Indonesia (sau Nam Papua). Tỉnh có dân số 1.134.068 theo điều tra dân số năm 2020 và ước tính chính thức vào giữa năm 2022 là 1.183.307. Tuy nhiên, tổng diện tích và dân số giảm theo quyết định của Nghị viện vào ngày 17 tháng 11 năm 2022 để thành lập tỉnh thứ 38 của Indonesia. Do đó, tỉnh Tây Papua bị thu hẹp có dân số ước tính vào giữa năm 2022 chỉ là 561.403 người.
Sau khi Nhật Bản đầu hàng, người Hà Lan ở lại New Guinea cho đến năm 1962 khi họ chuyển giao quyền kiểm soát khu vực này cho chính phủ Indonesia như một phần của Thỏa thuận New York. Tây Papua được thành lập một cách hợp pháp với tư cách là một tỉnh vào năm 1999, nhưng mãi đến năm 2003 nó mới được thành lập. Bao gồm mười hai huyện và một thành phố cho đến năm 2022, tỉnh này có tư cách tự trị đặc biệt theo quy định của pháp luật Indonesia.
Tây Papua có Chỉ số Phát triển Con người ở mức trung bình, thấp thứ hai trong số 38 tỉnh của Indonesia. Chính phủ Indonesia đã khởi động việc xây dựng các dự án cơ sở hạ tầng đầy tham vọng bao gồm Đường cao tốc xuyên Papua, sân bay và các cơ sở khác. Những người chỉ trích cho rằng các dự án này đe dọa các khu vực rừng mưa nhiệt đới và các nền văn hóa bản địa rộng lớn cuối cùng của Đông Nam Á và châu Đại Dương. Theo Ngân hàng Indonesia, Tây Papua ghi nhận tốc độ tăng trưởng kinh tế 7,7% trong năm 2018, cao hơn mức tăng trưởng kinh tế quốc gia.
Hành chính
Tất cả các huyện và thành phố hiện có, đã tồn tại trước khi Chính phủ phê duyệt việc thành lập Tỉnh Tây Nam Papua vào tháng 11 năm 2022, được liệt kê dưới đây cùng với diện tích và dân số theo Tổng điều tra dân số năm 2010 và Tổng điều tra dân số năm 2020, cùng với các ước tính chính thức như vào giữa năm 2022. Số lượng khu được tăng lên 218, bao gồm 1.986 làng vào năm 2019.
👁️ 1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Tây Papua** (), tên cũ **Irian Jaya Barat** (**Tây Irian**), là một tỉnh của Indonesia. Tỉnh bao gồm hai bán đảo phía tây của đảo New Guinea, là nửa phía đông của bán đảo Đầu
**Papua** là một tỉnh của Indonesia, bao gồm vùng ven biển phía bắc của Tây New Guinea cùng với các nhóm đảo ở vịnh Cenderawasih ở phía tây. Tỉnh nhìn chung đi theo ranh giới
**Tỉnh Trung Papua** () là một tỉnh của Indonesia nằm tại vùng Tây New Guinea. Tỉnh được thành lập chính thức vào ngày 11 tháng 11 năm 2022 từ tám huyện từng thuộc tỉnh Papua.
**Papua New Guinea** (; Hiri Motu: _Papua Niu Gini_, phiên âm tiếng Việt: _Pa-pu-a Niu Ghi-nê_), tên đầy đủ là **Nhà nước Độc lập Papua New Guinea** là một quốc gia quần đảo ở châu
**Xung đột Papua** là một cuộc xung đột đang diễn ra ở Tây New Guinea, giữa Indonesia và Phong trào Tự do Papua (, OPM). Sau khi chính quyền Hà Lan rút khỏi New Guinea
**Tỉnh** của Indonesia (theo tiếng Indonesia là _provinsi_ hay _propinsi_) là cấp hành chính địa phương cao nhất trực thuộc trung ương ở Indonesia. Mỗi tỉnh có chính quyền địa phương (_Pemerintah Daerah Provinsi_), do
**Tây Nam Papua** () là một tỉnh của Indonesia, và là một phần của Tây New Guinea. Mặc dù được đặt tên là "tây nam", nhưng đó là cách gọi không đúng về địa lý
**Nam Papua**, chính thức là **tỉnh Nam Papua** (), là một tỉnh của Indonesia nằm ở phần phía nam của Papua, theo ranh giới của khu vực tập quán **Anim Ha** của người Papua. Tỉnh
thumb|right|Quốc kỳ [[Papua New Guinea]] [[Tập tin:ASEAN Enlargement.svg|thumb| ]] Khả năng Papua New Guinea gia nhập Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) hiện đang là vấn đề được thảo luận. Năm 1976,
**Papua Cao nguyên** () là một tỉnh của Indonesia, gần như theo ranh giới của khu vực phong tục **Lano-Pago** của người Papua. Tỉnh có diện tích và có dân số là 1.430.459 theo ước
nhỏ|Bản đồ biên giới Indonesia-Papua New Guinea **Biên giới** **Indonesia-Papua New Guinea** là đường biên giới quốc tế phân định lãnh thổ giữa hai quốc gia là Indonesia và Papua New Guinea. Biên giới chia
Các tỉnh của Papua New Guinea. **Các tỉnh của Papua New Guinea** là các đơn vị hành chính cấp một của quốc gia này. Các chính quyền cấp tỉnh là một nhánh của chính quyền
**Tây New Guinea** là lãnh thổ của Indonesia ở phần phía tây kinh tuyến 141 độ đông của đảo New Guinea. Trước năm 1969, lãnh thổ này nằm dưới sự kiểm soát của Hà Lan.
Hàng loạt **động đất mạnh ở Papua**, miền Đông hẻo lánh của Indonesia, vào Chủ Nhật 4 tháng 1 năm 2009 Cơ quan khảo sát địa chất của Hoa Kỳ nói trận động đất đầu
**Vịnh Cenderawasih** (, _vịnh Chim Thiên đường_), còn gọi là _vịnh Sarera_ (Teluk Sarera), tên cũ **vịnh Geelvink** (), là một vịnh lớn ở bắc tỉnh Papua và Tây Papua, New Guinea, Indonesia. ## Địa
thumb|Vị trí quần đảo Schouten thumb|Quần đảo Schouten cùng các đảo nhỏ và thị trấn thumb|Quần đảo Schouten trong vịnh Cenderawasih **Quần đảo Schouten** (, còn gọi là **quần đảo Biak** hoặc **quần đảo Geelvink**)
**Biểu tình Papua 2019** là một loạt các cuộc biểu tình của người Papua ở Indonesia bắt đầu vào ngày 19 tháng 8 năm 2019, chủ yếu trên khắp Tây New Guinea. Các cuộc biểu
Vào ngày 26 tháng 2 năm 2018, lúc 3:44 giờ sáng theo giờ địa phương (25 tháng 2, 17:44 UTC), một trận động đất 7,5 độ đã xảy ra gần biên giới của các tỉnh
**Papua New Guinea** tham dự **Thế vận hội** lần đầu năm 1976, và đã liên tục gửi vận động viên (VĐV) tới thi đấu tại các kỳ Thế vận hội Mùa hè kể từ đó,
**Bagabag** là một đảo núi lửa thuộc tỉnh Madang, Papua New Guinea. Đây vốn là một ngọn núi lửa nhô lên từ đáy đại dương nhưng đã ngừng hoạt động. Bagabag cách mũi Croilles trên
**Bán đảo Đầu Chim** (tiếng Indonesia: _Kepala Burung_) hoặc **bán đảo Doberai**, là một bán đảo lớn ở phía tây bắc của đảo New Guinea, là phần lớn của tỉnh Tây Papua, Indonesia. ## Vị
**Quần đảo Raja Ampat**, nằm ngoài khơi mũi tây bắc của bán đảo Đầu Chim thuộc đảo New Guinea, là một nhóm đảo gồm hơn 1.500 hòn đảo nhỏ, cồn cát, bãi cạn bao quanh
**Sân bay Rendani** là một sân bay ở Manokwari, Tây Papua, Indonesia . Sân bay này có một đường cất hạ cánh dài 2004 m rải bê tông nhựa. ## Hãng hàng không và tuyến
**Đồng tính luyến ái** là sự hấp dẫn lãng mạn, sự hấp dẫn tình dục hoặc hành vi tình dục giữa những người cùng giới tính hoặc giới tính xã hội. Là một xu hướng
**Mùa bão Tây Bắc Thái Bình Dương 2019** là một sự kiện mà theo đó các xoáy thuận nhiệt đới hình thành ở vùng phía Tây Bắc của Thái Bình Dương trong năm 2019, chủ
thumb|Khẩu hiệu "Tình yêu không có tội" tại [[Paris Pride 2019]] **Hình sự hóa đồng tính luyến ái** là việc phân biệt một số hoặc tất cả các hành vi tình dục giữa nam giới
**Tình dục học** là một môn học về tình dục đề cập đến toàn bộ những vấn đề liên quan đến tình dục của con người. Tình dục học (human sexuality studies) là một môn
nhỏ|phải|Các bạn trẻ hôn nhau trong công viên nhỏ|phải|Cảnh hôn nhau công khai trên bãi biển ** Làm tình nơi công cộng** là thuật ngữ chỉ những hành vi tình dục (từ giao cấu cho
**Viqueque** () là một Tỉnh lớn nhất của Đông Timor. Quận có dân số là 66.434 (thống kê 2004) và diện tích 1.781 km². Thủ phủ của quận cũng có tên là Viqueque. Các xã là
**Lautém** () là một Tỉnh của Đông Timor, nằm trên cực đông của đảo Timor. Quận có dân số là 57.453 (điều tra 2004) và diện tích 1.702 km². Thủ phủ là Lospalos, cách thủ đô
**Baucau** (), là một Tỉnh của Đông Timor, nằm ở ven biển phía bắc của đất nước. Thủ phủ của quận cũng tên là Baucau (trước đây gọi là Vila Salazar). Dân số của quận
**Indonesia** được chia thành các đơn vị hành chính cấp tỉnh (tiếng Indonesia: _provinsi_). Mỗi tỉnh bao gồm các huyện (_kabupaten_) và thành phố (_kota_). Các tỉnh, huyện và thành phố đều có chính quyền
**New Guinea** (tên gọi lịch sử: **_Papua_**) nằm ở Nam Bán cầu là đảo lớn thứ hai thế giới, sau Greenland, với diện tích 786.000 km². Đảo nằm ở tây nam Thái Bình Dương, ở phía
**_Canthigaster papua_**, tên thông thường là **cá nóc Papua**, là một loài cá biển thuộc chi _Canthigaster_ trong họ Cá nóc. Loài này được mô tả lần đầu tiên vào năm 1848. ## Phân bố
**Vườn quốc gia Lorentz** là một vườn quốc gia nằm tại phía tây của đảo New Guinea thuộc tỉnh Papua, Indonesia. Với diện tích 25.056 km² (9.674 mi2), đây là vườn quốc gia lớn nhất Đông Nam
thumb|Numfor là một đảo thuộc [[quần đảo Schouten]] **Numfor** (còn viết là **Numfoor**, **Noemfoor**, **Noemfoer**) là một đảo thuộc quần đảo Schouten (hay quần đảo Biak) thuộc tỉnh Papua, Indonesia. Đây từng là địa điểm
thumb| [[Quần đảo Raja Ampat]] **Salawati** là một trong bốn đảo lớn thuộc quần đảo Raja Ampat ở tỉnh Tây Nam Papua (trước đây là Tây Papua ), Indonesia. Diện tích của đảo là 1.623
**Vịnh Yos Sudarso** () trước đây còn có tên là **Vịnh Humboldt** là một vịnh nhỏ thuộc Indonesia. Vịnh này nằm ở bờ biển phía bắc New Guinea, khoảng 50 kilomet về phía tây biên
thumb|Supiori là một pjaanf của [[quần đảo Schouten]] **Supiori** là một đảo thuộc quần đảo Schouten trên vịnh Cenderawasih, ngay phía tây của đảo Biak thuộc tỉnh Papua, Tây New Guinea, Indonesia. ## Mô tả
**_Lutjanus papuensis_** là một loài cá biển thuộc chi _Lutjanus_ trong họ Cá hồng. Loài này được mô tả lần đầu tiên vào năm 2013. ## Từ nguyên Từ định danh _papuensis_ được đặt theo
**_Riedelia paniculata_** là một loài thực vật có hoa trong họ Gừng. Loài này được Theodoric Valeton miêu tả khoa học đầu tiên năm 1913. ## Phân bố Loài này được tìm thấy ở cao
**_Riedelia minor_** là một loài thực vật có hoa trong họ Gừng. Loài này được Theodoric Valeton miêu tả khoa học đầu tiên năm 1914. ## Phân bố Loài này được tìm thấy ở cao
**Puncak Jaya** () là đỉnh cao nhất của **núi Jayawijaya** (còn gọi là **núi Carstensz**) trong dãy núi Sudirman ở vùng núi cao trung tây tỉnh Papua, Indonesia. Những đỉnh khác là _Carstensz Đông_ (4.808
**Vườn quốc gia Wasur** là một vườn quốc gia nằm ở tỉnh Papua của Indonesia. Nó là một vùng đất ngập nước bị xáo trộn bởi hoạt động con người, nhưng với sự đa dạng
**_Dorcopsis hageni_** là một loài động vật có vú trong họ Macropodidae, bộ Hai răng cửa. Loài này được Heller mô tả năm 1897. Loài này được tìm thấy ở phía bắc của Tây Papua,
thumb|Jayapura thumb|Vị trí tại [[Papua]] **Jayapura**, cũng gọi là **Djajapura**, là thành phố ở phía đông Indonesia, thủ phủ của Papua. Thành phố nằm ở chân dãy núi Cyclops, bên vịnh Yos Sudarso (vịnh Humboldt),
**_Pleuranthodium floccosum_** là một loài thực vật có hoa trong họ Gừng. Loài này được Theodoric Valeton miêu tả khoa học đầu tiên năm 1913 dưới danh pháp _Alpinia floccosa_. Năm 1991, Rosemary Margaret Smith
**_Chrysiptera caesifrons_** là một loài cá biển thuộc chi _Chrysiptera_ trong họ Cá thia. Loài này được mô tả lần đầu tiên vào năm 2015. ## Từ nguyên Từ định danh _caesifrons_ được ghép bởi
**_Chrysiptera arnazae_** là một loài cá biển thuộc chi _Chrysiptera_ trong họ Cá thia. Loài này được mô tả lần đầu tiên vào năm 2010. ## Từ nguyên Từ định danh _arnazae_ được đặt theo
**_Coradion melanopus_** là một loài cá biển thuộc chi _Coradion_ trong họ Cá bướm. Loài này được mô tả lần đầu tiên vào năm 1831. ## Từ nguyên Từ định danh của loài cá này