Trong địa chất học, một siêu lục địa hay một siêu đại lục là một vùng đất rộng lớn chứa nhiều hơn một lõi châu lục hay nền cổ (craton). Hiện nay, tổ hợp của các nền cổ và các địa thể bồi tích tạo ra đại lục Á-Âu, cũng như ở mức độ nhỏ hơn là châu Mỹ khi gộp tổng thể, được coi là các siêu lục địa.
Lịch sử
Phổ biến nhất, các nhà cổ địa lý học sử dụng thuật ngữ siêu lục địa để chỉ một vùng đất rộng lớn duy nhất, bao gồm tất cả các châu lục ngày nay. Siêu lục địa sớm nhất đã biết có lẽ là Vaalbara. Nó hình thành từ các tiền-lục địa và là một siêu lục địa vào khoảng 3,1 tỷ năm trước (3,1 Ga). Vaalbara đã vỡ ra khoảng 2,8 Ga. Siêu lục địa Kenorland hình thành khoảng 2,7 Ga và sau đó vỡ ra vào khoảng sau 2,5 Ga thành các nền cổ tiền-châu lục, gọi là Laurentia, Baltica, Australia và Kalahari. Siêu lục địa Columbia hình thành và vỡ ra trong giai đoạn từ 1,8 tới 1,5 Ga.
Siêu lục địa Rodinia vỡ ra khoảng 750 triệu năm trước (750 Ma). Một trong các mảnh của nó bao gồm phần lớn của các châu lục hiện nay nằm ở Nam bán cầu. Các mảng kiến tạo đã đem các mảnh của Rodinia lại cùng nhau theo các cấu hình khác biệt trong Hậu Cổ sinh, tạo thành siêu lục địa được biết đến dưới tên gọi Pangaea. Pangaea sau đó vỡ ra thành các siêu lục địa phía bắc và phía nam, với tên gọi tương ứng là Laurasia và Gondwana.
Các nghiên cứu ngày nay đã gợi ý rằng các siêu lục địa hình thành theo các chu kỳ, hợp lại và tách ra bởi chuyển động của các mảng kiến tạo, với chu kỳ xấp xỉ 250 triệu năm.
Địa chất học
Các siêu lục địa ngăn chặn luồng nhiệt từ trong lòng Trái Đất thoát ra, và vì thế làm cho quyển astheno bị quá nóng. Cuối cùng, thạch quyển sẽ bắt đầu tạo vòm về phía trên và rạn nứt, macma khi đó sẽ trào lên và các mảng lục địa bị đẩy ra xa nhau. Hiện tại người ta vẫn còn đang tranh luận xem các siêu lục địa được tái hình thành như thế nào, bao gồm có hay không việc các mảng kiến tạo làm cho chúng tái hợp sau khi đã chu du vòng quanh hành tinh, hoặc chúng di chuyển ra xa nhau và sau đó ngược trở lại cùng nhau như thế nào.
Trong các lĩnh vực nghiên cứu khác, như lịch sử và địa lý, các vùng đất rộng lớn nối với nhau bằng các eo đất cũng được coi là các siêu lục địa hay chỉ là các châu lục, chẳng hạn như châu Mỹ. Một số sử gia gọi vùng đất tổ hợp gồm châu Phi và đại lục Á-Âu là siêu lục địa Phi-Á-Âu.
Các siêu lục địa trong suốt lịch sử địa chất
Các bảng dưới đây đã tái tạo lại các siêu lục địa cổ đại, sử dụng định nghĩa lỏng lẻo năm 2011 của Bradley, với khoảng thời gian xấp xỉ hàng triệu năm trước (Ma).
Danh sách này không đầy đủ; bạn có thể giúp đỡ bằng cách mở rộng nó.
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
Trong địa chất học, một **siêu lục địa** hay một **siêu đại lục** là một vùng đất rộng lớn chứa nhiều hơn một lõi châu lục hay nền cổ (_craton_). Hiện nay, tổ hợp của
nhỏ|Siêu lục địa Colombia khoảng 1,6 tỷ năm trước. **Columbia** (còn được gọi là **Hudsonland** hoặc **Nuna**) là một siêu lục địa được đặt giả thuyết là đã từng tồn tại khoảng 1,8–1,5 tỷ năm
**Lục địa Á-Âu** hay **Lục địa Âu-Á** (còn được viết là **đại lục Á-Âu** hay **đại lục Âu-Á**) là một khu vực đất đai rộng lớn, bao gồm châu Âu và châu Á. Phần lớn
**Pangaea** (từ tiếng Hy Lạp, có nghĩa là "toàn bộ đất đai") hay **Toàn Lục Địa**, là siêu lục địa đã từng tồn tại trong đại Trung Sinh (_Mesozoic_) thuộc liên đại Hiển Sinh, trước
Đại lục Phi-Á Âu. **Lục địa Á-Âu-Phi** hay **Đại lục Á-Âu-Phi** là khu vực trên bề mặt Trái Đất bao gồm 2 lục địa Á-Âu và lục địa Phi. Đây là một khu vực đất
**Á-Mỹ** (tiếng Anh: Amasia) là một siêu lục địa có thể được hình thành trong tương lai bởi sự sáp nhập của châu Á và Bắc Mỹ. Dự đoán này dựa chủ yếu vào thực
nhỏ|Hình ảnh có thể là của lục địa Ur (theo phỏng đoán) trong liên đại [[Đại Tiền Thái cổ.]] **Ur** là một lục địa được đặt giả thuyết là đã hình thành cách đây 3
**Siberia** là một nền (vùng im lìm) nằm tại tâm của khu vực Siberia của Nga ngày nay. Siberia hay **"Angaraland"** (hoặc đơn giản hơn là _Angara_) ngày nay chính là Cao nguyên Trung Siberia.
**Âu-Mỹ** (tiếng Anh: Euramerica) hay **Laurussia**, **lục địa cổ màu đỏ** hay **lục địa cổ sa thạch đỏ** là một siêu lục địa nhỏ hình thành vào kỷ Devon khi các nền cổ Laurentia, Baltica
Lục địa Bắc Cực cổ, khu vực ngày nay là Bắc Băng Duơng **Bắc Cực** (tiếng Anh: Arctica) là một lục địa cổ được hình thành khoảng 2,5 tỷ năm trước trong đại Tân Thái
phải|frame|Sự trôi dạt của các lục địa đã xảy ra hơn 150 triệu năm qua Các mảng của Trái Đất theo học thuyết [[kiến tạo mảng]] nhỏ|phải|Phân bố hóa thạch qua các lục địa **Trôi
Biểu đồ thang thời gian địa chất. **Lịch sử địa chất Trái Đất** bắt đầu cách đây 4,567 tỷ năm khi các hành tinh trong hệ Mặt Trời được tạo ra từ tinh vân mặt trời,
phải **Laurasia** () là vùng đất nằm ở phía bắc trong số hai vùng đất bắt nguồn từ siêu lục địa Pangaea từ khoảng (Mya), vùng đất còn lại là Gondwana. Nó chia tách khỏi
:_Bài này viết về siêu lục địa cổ Gondwana. Về khu vực có tên là Gondwana của Ấn Độ, xem bài Gondwana (Ấn Độ)._ Pangea tách ra thành hai siêu lục địa nhỏ, [[Laurasia và
Trong địa chất học, **biến chất nhiệt độ siêu cao** đặc trưng cho kiểu biến chất địa chất của vỏ Trái Đất với nhiệt độ hơn 900 °C. ## Xác định Các dấu hiệu thạch học
thumb|right|Bắc Mỹ trên địa cầu Bắc Mỹ là lục địa lớn thứ ba thế giới, có dân số ước tính vào khoảng 380 triệu người và diện tích lên tới 21,346,000 km² (824,714 mi²). Cùng với Nam
**Châu Mỹ** hay **Mỹ châu** (tiếng Anh: _The Americas_ hoặc _America_) là một châu lục nằm ở Tây Bán Cầu, được bao quanh bởi Thái Bình Dương (phía tây), Đại Tây Dương (phía đông) và
nhỏ|Pannotia khoảng 540 triệu năm trước nhìn từ cực Nam Trái Đất, theo . **Pannotia** là một siêu lục địa đã tồn tại từ khoảng 600 triệu năm trước tới khoảng 540 triệu năm trước.
nhỏ|Rodina khoảng 900 triệu năm trước, theo Li et al. 2008. Trong địa chất học, **Rodinia** là danh từ để chỉ tới một siêu lục địa đã hình thành và tan vỡ trong đại Tân
**_Siêu bão địa cầu_** (tên gốc tiếng Anh: **_Geostorm_**) là một phim điện ảnh đề tài thảm họa của Mỹ năm 2017 do Dean Devlin đạo diễn, sản xuất và đồng biên kịch, đồng thời
**Hải quân Lục địa** (_Continental Navy_) là hải quân của Hoa Kỳ được thành lập năm 1775 trong thời Chiến tranh Cách mạng Mỹ. Trải qua nhiều nỗ lực của người bảo trợ cho nó
nhỏ|Hình ảnh tái tạo lại hình dạng chính xác một cách tương đối của lục địa Kenorland khoảng 2,5 triệu năm trước. **Kenorland** là một siêu lục địa đã tồn tại trong đại Tân Thái
**Địa lý Ấn Độ** đa dạng, bao gồm nhiều miền khí hậu khác biệt từ những dãy núi phủ tuyết cho đến các sa mạc, đồng bằng, rừng mưa nhiệt đới, đồi, và cao nguyên.
nhỏ|phải|Tái tạo cổ địa lý cho thấy khu vực bồn trũng Appalachi trong suốt [[kỷ Devon trung.]] **Cổ địa lý học** nghiên cứu về địa lý trong quá khứ. Nó thường được dùng để nói
nhỏ|300 px|Laurentia, còn gọi là nền cổ [[Bắc Mỹ.]] **Laurentia** là thềm lục địa ở trung tâm của Bắc Mỹ. Nhiều lần trong quá khứ của nó, Laurentia đã là một lục địa riêng biệt
Một chiếc máy bay ném bom [[B-2 Spirit|B-2 của Hoa Kỳ đang bay. Những kỹ thuật quân sự tiên tiến như loại máy bay này cho phép quốc gia sở hữu thể hiện sức mạnh
**Baltica** là thềm lục địa gần phía tây bắc Eurasia. Đôi khi Baltica là một lục địa độc lập. nhỏ|phải|Bản đồ năm 1882 ## Một phần lịch sử Baltica theo niên đại * ~2 tỷ
**Atlantica** là một lục địa cổ. Atlantica được tạo thành khoảng 2 tỷ năm trước đây. ## Một phần _(không hoàn thiện)_ lịch sử Atlantica theo niên đại *~2 tỷ năm trước: Atlantica hình thành.
[[Tập tin:Potential Superpowers (extended).svg|thumb|300x300px|Bản đồ biểu thị Hoa Kỳ là Siêu cường hoàn chỉnh duy nhất trên thế giới hiện nay, cùng với các nước được đánh giá là những Siêu cường tiềm năng trong
**Nena** là một siêu lục địa cổ đại nhỏ, bao gồm thềm lục địa của Arctica, Baltica và châu Nam Cực. ## Niên đại *~1,8 tỷ năm trước, siêu lục địa Columbia đã hình thành.
**Nền cổ Hoa Nam** hay **lục địa Hoa Nam**, **nền cổ Dương Tử** là một lục địa hay nền cổ cổ đại, bao gồm Nam và Đông nam Trung Quốc (vì thế mà có tên
thumb|Một số liệu gần đúng về Pangea Proxima theo mô hình ban đầu trên trang web của Dự án Paleomap **Pangea Ultima** (còn được gọi là **Pangea Proxima**, **Neopangaea** và **Pangea II**) là một cấu
**Châu Đại Dương** hay **Châu Úc** (_Oceania_) là một khu vực địa lý bao gồm Melanesia, Micronesia, Polynesia và Australasia. Châu lục này trải trên Đông Bán cầu và Tây Bán cầu, có diện tích
**Địa vật lý biển** (Marine Geophysics) là một lĩnh vực của Địa vật lý, dùng tàu thuyền làm phương tiện để thực hiện các _khảo sát địa vật lý_ trên vùng nước phủ như biển
Trận **Siêu cúp châu Âu 2023** là phiên bản lần thứ 48 của Siêu cúp châu Âu, trận đấu bóng đá thường niên do UEFA tổ chức và bao gồm hai đội đương kim vô
**Lục địa Nam Cực** hay **châu Nam Cực** (, phát âm hay ; còn được gọi là **Nam Cực**) là lục địa nằm xa về phía nam và tây nhất trên Trái Đất, chứa Cực
**Địa vật lý thăm dò** (Exploration Geophysics), đôi khi gọi là **vật lý địa chất**, là chi nhánh của **địa vật lý ứng dụng** (Applied Geophysics), sử dụng các trường hoặc quá trình vật lý
**Địa vật lý** là một ngành của _khoa học Trái Đất_ nghiên cứu về các quá trình vật lý, tính chất vật lý của Trái Đất và môi trường xung quanh nó. Phạm trù địa
**Địa động lực học** là một nhánh nhỏ của địa vật lý nghiên cứ về động lực học của trái Đất. Nó áp dụng vật lý, toán học, hóa học để tìm hiểu làm thế
nhỏ|Khoảng cách từ [[Nhóm Địa phương tới các nhóm và đám khác trong Siêu đám Địa phương.]] **Siêu đám Xử Nữ**, **Siêu đám Virgo**, hay **Siêu đám Địa phương** là siêu đám thiên hà không
Trong vật lý lý thuyết, **siêu hấp dẫn** (**lý thuyết siêu hấp dẫn**; viết tắt là **SUGRA**) là một lý thuyết trường hiện đại kết hợp các nguyên lý siêu đối xứng và thuyết tương
**Lục quân Hoa Kỳ** là một quân chủng của Quân đội Hoa Kỳ có trách nhiệm với các chiến dịch quân sự trên bộ. Đây là một trong những quân chủng lâu đời và lớn
**Thủy quân Lục chiến Hoa Kỳ** (_United States Marine Corps_) là một quân chủng của Quân đội Hoa Kỳ có trách nhiệm phòng vệ vũ trang và tiến công đổ bộ từ phía biển, sử
Các khối đá của khối chính của Avalonia tương ứng với các ranh giới và bờ biển ngày nay nhưng trong các vị trí tương đối của chúng khi chúng ở giai đoạn cuối của
**Địa hóa học**, theo định nghĩa đơn giản của thuật ngữ này là hóa học của Trái Đất, bao gồm việc ứng dụng những nguyên lý cơ bản của hóa học để giải quyết các
right|thumb|Sơ đồ phác thảo của một động cơ phản lực thẳng thumb|right|Sơ đồ thiết bị ĐCPL dòng thẳng sử dụng nhiên liệu lỏng.
1. Dòng không khí đi vào;
2. Vật trung
nhỏ|Hình ảnh tưởng tượng của cổ lục địa Vaalbara (theo phỏng đoán). Siêu lục địa đầu tiên của Trái Đất được cho là tồn tại là **Vaalbara**. Theo các dữ liệu đo phóng xạ của
Trang này liệt kê chi tiết thống kê chung về các giải đấu cấp câu lạc bộ của UEFA, tính từ khi Cúp C1 châu Âu thành lập vào mùa giải 1955–56 đến nay. ##
**_Siêu nhân trở lại_** (tựa gốc: **_Superman Returns_**) là một phim siêu anh hùng của Mỹ năm 2006 do Bryan Singer đạo diễn và sản xuất, dựa trên nhân vật truyện tranh Superman của DC
thumb **Trắc địa** hay **trắc đạc** hay **đo đạc** là một ngành khoa học về Trái Đất, cụ thể là đo đạc và xử lý số liệu đo đạc địa hình và địa vật nằm