Rừng Sa La Song Thọ (Tiếng Pali: Yamakasālā, hay rừng Tha La Song Thọ, còn gọi là song thọ Sa la lâm ) là khu rừng cây sa la (Shorea robusta) nổi tiếng trong lịch sử Phật giáo, nơi Thích Ca Mâu Ni nhập Niết-bàn ở tuổi 80. Địa danh này tọa lạc gần thành cổ Câu Thi Na (Kusinagara, nay thuộc thị trấn Kushinagar của Ấn Độ) – kinh đô bộ tộc Malla thời cổ đại. Theo kinh điển, Thích Ca Mâu Ni đã nhập Niết-bàn tại đây vào khoảng thế kỷ V TCN, biến nơi này thành một trong bốn thánh địa hành hương quan trọng nhất của Phật giáo. Vì vậy trong một vài tài liệu, địa danh này được viết là rừng Sa La Song Thọ gần Câu Thi Na hay là rừng Câu Thi Na.
Lịch sử
Sự kiện Phật nhập Niết Bàn
thumb|Tượng Phật Nhập Niết Bàn trong chùa Đại Niết Bàn tại khu vực Kushinagar, Uttar Pradesh, Ấn Độ. Tượng có niên đại gần thế kỷ thứ 5, trên địa điểm xưa là rừng Sa La Song Thọ.
Theo Trường Bộ kinh Đại Bát Niết-bàn (Mahāparinibbāṇa Sutta), vào năm cuối cùng trước khi nhập diệt, Thích Ca Mâu Ni tuyên bố với Tôn giả A-nan và các Tỳ-kheo rằng ba tháng sau sẽ nhập Niết-bàn tại xứ Câu-thi-na. Sau đó, đến khu rừng Sa La Song Thọ ở ngoại ô thành Câu-thi-na, bên bờ sông Hi-ra-ni (Hiranyavati), và chọn nơi này làm chỗ nhập diệt.
Thích Ca Mâu Ni nằm xuống giữa hai cây sa la lớn, đầu hướng về phương bắc, mặt xoay về hướng tây, rồi nhập diệt sau khi dặn dò những lời cuối cùng: "Các pháp hữu vi đều vô thường, hãy tinh tấn lên để giải thoát."
Ghi chép của các nhà hành hương
Đến thế kỷ VII, nhà sư Huyền Trang đến viếng nơi đây đã ghi nhận khung cảnh hoang tàn, chỉ còn thấy một số di tích bao gồm tháp Niết-bàn và tượng Phật nằm.
Đặc điểm địa lý
Khu rừng Sa La Song Thọ nguyên thủy nằm ở ngoại ô kinh thành cổ Câu-thi-na, bên bờ sông Hi-ra-ni (Hiranyavati) thuộc vùng đồng bằng sông Hằng ở Bắc Ấn Độ. Hai cây sa la được gọi là "song thọ" vì cùng lớn lên cạnh nhau, tỏa bóng xuống chỗ Thích Ca Mâu Ni nằm.
Ý nghĩa văn hóa và tôn giáo
thumb|Phật tử cầu nguyện tại tượng Phật Nhập Niết Bàn trong chùa Đại Niết Bàn.
Đối với tín đồ theo đạo Phật, rừng Sa La Song Thọ mang ý nghĩa thiêng liêng vì gắn liền với sự kiện nhập Niết-bàn – thời điểm chấm dứt hành trình hoằng hóa trên thế gian và cũng là sự kiện mở đầu việc phân chia xá lợi để tôn thờ.
Bốn nơi đản sinh, thành đạo, chuyển pháp luân và nhập Niết-bàn đều được coi là đáng chiêm bái, tưởng niệm. Rừng Sa La Song Thọ (Kushinagar) vì thế trở thành một trong những địa điểm hành hương quan trọng nhất, cùng với Lâm-tỳ-ni, Bồ Đề Đạo tràng và Lộc Uyển, thường được gọi chung là "Tứ Động Tâm".
Trong Phật giáo, cây Sa la không chỉ liên quan đến sự kiện nhập Niết Bàn mà còn gắn liền với sự ra đời của Thích Ca Mâu Ni. Theo truyền thuyết, Hoàng hậu Māyā sinh Siddhartha Gautama khi đang đứng vịn vào cành cây Sa la trong vườn Lâm Tỳ Ni.
Hiện trạng di tích
thumb|Kusinara|Bảo tháp Parinirvana hay chùa Đại Niết-bàn hiện tại, xây dựng trên nơi Phật nhập niết bàn.
Hiện nay, địa điểm rừng Sa La Song Thọ thuộc khuôn viên một quần thể di tích được quản lý bởi Cục Khảo cổ Ấn Độ. Công trình quan trọng nhất là tháp Niết-bàn (Nirvana Stupa) và chùa Đại Niết-bàn (Mahaparinirvana Temple). Tháp Niết-bàn nguyên là một bảo tháp gạch hình mái vòm được xây từ thời cổ, đường kính nền khoảng hơn 30 m. Hiện được phục dựng cao khoảng 15 m.
Bên cạnh tháp là ngôi chùa Đại Niết-bàn, kiến trúc hiện nay được xây lại vào năm 1956. Bên trong chùa tôn trí pho tượng Phật nhập Niết-bàn dài 6,1 m được tạc từ sa thạch nguyên khối, thể hiện hình ảnh Thích Ca Mâu Ni nằm nghiêng bên phải đầu hướng bắc, mặt hướng tây. Pho tượng này được phát hiện năm 1876 dưới một gò đất và được xác định có niên đại khoảng thế kỷ V.
Cách khu vực tháp Niết-bàn khoảng 1,5 km về phía đông nam là tháp Ramabhar (còn gọi là tháp Trà-tỳ hoặc Angara Stupa) – nơi diễn ra lễ trà-tỳ thi hài Thích Ca Mâu Ni. Tháp Ramabhar hiện chỉ còn là một phế tích gạch hình tròn trên nền nhiều tầng, đánh dấu vị trí hỏa đàn xưa.
Ngoài ra, cách tháp Niết-bàn khoảng 300 m là đền Matha Kuar, nơi tương truyền Thích Ca Mâu Ni thuyết bài pháp cuối cùng trước khi nhập diệt; hiện còn một tượng Phật ngồi bằng đá tại đây có từ thế kỷ V.
Khu vực Kushinagar ngày nay còn có nhiều chùa, tự viện được xây dựng bởi Phật tử các quốc gia (Ấn Độ, Myanmar, Thái Lan, Trung Quốc, Nhật Bản, Sri Lanka, Việt Nam...) cùng một bảo tàng khảo cổ trưng bày các hiện vật tìm thấy tại đây.
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Rừng Sa La Song Thọ** (Tiếng Pali: Yamakasālā, hay **rừng Tha La Song Thọ**, còn gọi là song thọ Sa la lâm ) là khu rừng cây sa la (_Shorea robusta_) nổi tiếng trong lịch
**Bimbisāra**, còn gọi theo âm Hán-Việt là **Tần-bà-sa-la** hay **Bình-sa vương** (558 TCN - 491 TCN) là vua của vương quốc Ma Kiệt Đà(Magadha) từ năm 544 TCN tới khi qua đời và là một
**Hải chiến Hoàng Sa** là một trận hải chiến giữa Hải quân Việt Nam Cộng hòa và Hải quân Trung Quốc xảy ra vào ngày 19 tháng 1 năm 1974 trên quần đảo Hoàng Sa.
Sông Mã chảy Điện Biên qua Sơn La, Lào, Thanh Hóa ra biển Đông. **Sông Mã** là một con sông của Việt Nam và Lào có chiều dài 512 km, trong đó phần trên lãnh
nhỏ|phải|Vị trí vùng Đồng bằng sông Cửu Long trên bản đồ Việt Nam **Đồng bằng sông Cửu Long**, còn được gọi là **Tây Nam Bộ** hay** miền Tây**, là vùng cực nam của Việt Nam,
Vùng sinh thái phù sa ven biển đặc trưng ở bãi ngang - [[cồn nổi (Kim Sơn, Ninh Bình)]] Vị trí 3 tiểu khu (màu đỏ) của khu dự trữ sinh quyển thế giới châu
thế=Thỏ|nhỏ|Thỏ trắng **Thỏ** là một loài động vật có vú nhỏ được xếp vào họ Leporidae thuộc bộ Lagomorpha, sinh sống ở nhiều nơi trên thế giới. Thỏ được phân loại thành bảy loại, điển
phải|Hai con lợn rừng **Lợn rừng** hay **heo rừng** (_Sus scrofa_) còn được gọi là **lợn lòi** là một loài lợn sinh sống ở lục địa Á-Âu, Bắc Phi, và quần đảo Sunda Lớn. Con
nhỏ|phải|Tượng thần bò trong bảo tàng văn hóa Lưỡng Hà **Tục thờ Bò** hay **tín ngưỡng thờ Bò** hay còn gọi là **thờ Thần Bò** hay **đạo thờ Bò** là việc thực hành các tín
**Đồng bằng sông Cửu Long** đã có lịch sử khai phá từ thế kỷ 17, bắt đầu dưới quyền chúa Nguyễn, các chúa đã cho tổ chức các đơn vị hành chính ban đầu trên
**Tín ngưỡng thờ động vật** hay **tục thờ cúng động vật** hay còn gọi **thờ phượng động vật** hay còn gọi đơn giản là **thờ thú** là thuật ngữ đề cập đến các nghi thức
**Tam Sa** (, âm Hán Việt: Tam Sa thị) là một thành phố được Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa thành lập vào ngày 24 tháng 7 năm 2012 để quản lý một khu vực
1/ Sản phẩmDầu gôi thảo dược bồ kết hoa bưởivới sự kế thừa tinh túy 100 % từ các loại thảo dược quý, kết hợp hài hòa tạo nên một công thức dầu gội đặc
1/ Sản phẩmDầu gôi thảo dược bồ kết hoa bưởivới sự kế thừa tinh túy 100 % từ các loại thảo dược quý, kết hợp hài hòa tạo nên một công thức dầu gội đặc
thumb|phải|Rừng ngập mặn ở [[Tibar (Đông Timor)]] **Rừng ngập mặn:** Khái niệm về rừng ngập mặn đã được nhiều tác giả đề cập. Một trong những khái niệm về RNM được sử dụng rộng rãi
**Thơ** là hình thức nghệ thuật dùng từ trong ngôn ngữ làm chất liệu và sự chọn lọc từ cũng như tổ hợp của chúng được sắp xếp dưới hình thức logic nhất định tạo
**Rừng mưa Amazon** (tiếng Bồ Đào Nha Brasil: Floresta Amazônica hay Amazônia; tiếng Tây Ban Nha: Selva Amazónica hay Amazonía) hay **rừng nhiệt đới Amazon**, gọi tắt là **Rừng Amazon**, là một khu rừng lá
**Mỹ Tho** (美湫) là thành phố tỉnh lỵ cũ của tỉnh Tiền Giang cũ, Việt Nam. Thành phố Mỹ Tho hiện là đô thị loại I, thuộc Vùng kinh tế trọng điểm Nam bộ. Đây
Bản đồ các vùng du lịch ở Việt Nam.PNG phải| Đền Kiếp Bạc - Hải Dương [[Hoàng thành Thăng Long ở Hà Nội]] phải|Quần đảo Cát Bà ở [[Hải Phòng]] **Vùng đồng bằng sông Hồng
thumb|Bản đồ Bốn thánh tích Tứ Động Tâm () trên bản đồ Ấn Độ và Nepal thời hiện đại. Các địa điểm có là thuộc Tám thánh tích (gồm Tứ Động Tâm) phát sinh sau
**Sông Stanislaus** là một nhánh của sông San Joaquin nằm ở trung tâm bắc California, Hoa Kỳ. Các dòng hạ lưu chính của sông dài , thượng nguồn cách xa sông được ước tính khoảng
**Người Si La**, còn gọi là **Cú Dé Xử**, **Khà Pé**, là một dân tộc cư trú ở bắc Lào và bắc Việt Nam. Tại Việt Nam người Si La được công nhận là một
thumb|Khung xương thỏ Alaska (_Lepus othus_) trưng bày ở Bảo tàng xương. **Họ Thỏ** (**Leporidae**) là một họ động vật có vú gồm thỏ và thỏ đồng, gồm hơn 60 loài còn sinh tồn. Từ
**Sông Lena** (tiếng Nga: Лена) là một con sông ở miền đông Siberia của nước Nga. Nó là con sông dài thứ 11 trên thế giới, đứng thứ 7 khi tính theo diện tích lưu
**Lợn rừng lai** hay **Heo rừng lai** (_Sus scrofa_ x _Sus scrofa domesticus_) là một giống lai giữa một con lợn rừng và lợn nhà. Thông thường, lợn rừng lai là con lai giữa lợn
**Sông Cửu Long** là tên gọi chung cho các phân lưu của sông **Mê Kông** chảy trên lãnh thổ Việt Nam. ## Khái quát Bắt đầu từ Phnom Penh, sông Mê Kông chia thành hai
**Thơ Việt Nam** là cách gọi chung những thi phẩm do người Việt Nam sáng tác. ## Ca dao _Ca dao là một loại thơ dân gian có thể ngâm được như các loại thơ
**Cần Thơ** là thành phố trực thuộc trung ương nằm ở trung tâm thuộc Đồng bằng sông Cửu Long, Việt Nam. ## Thời Chúa Nguyễn và Nhà Tây Sơn Vào năm Mậu Tý 1708, ông
**Cần Thơ** là một tỉnh cũ ở miền Tây Nam Bộ, vùng Đồng bằng sông Cửu Long, Việt Nam. ## Địa lý Tỉnh Cần Thơ có vị trí địa lý (tại thời điểm 1992–2003): *Phía
**Cần sa** hay gọi ngắn là **cần** (phiên âm từ danh pháp **Cannabis sativa**) còn được gọi là **marijuana/cannabis**, là một loại chất tác động đến thần kinh từ cây Cannabis. Nó có thể được
**Krynka** (, ) là một sông tại Ukraina và Nga, dài 180 km. Đây là một phụ lưu hữu ngạn của sông Mius, thuộc lưu vực biển Azov. ## Vị trí Sông Krynka bắt nguồn từ
**Sơn La** là một tỉnh miền núi, vùng cao, nằm ở vùng Tây Bắc Việt Nam. Theo dữ liệu Sáp nhập tỉnh, thành Việt Nam 2025, Sơn La có diện tích: 14.109 km², xếp thứ
Hợp lưu của sông Lò Rèn và sông Vàm Sát trong rừng Cần Giờ, nhìn phía xa hướng Đông có thể thấy Núi Lớn của thành phố [[Thành phố Hồ Chí Minh|Hồ Chí Minh]] Rừng
**Phú Thọ** là một tỉnh thuộc vùng Đông Bắc Bộ, Việt Nam. Theo dữ liệu Sáp nhập tỉnh, thành Việt Nam 2025, Phú Thọ có diện tích là 9.361 km² (xếp thứ 15); dân số
**Nhà thờ chính tòa Speyer** có tên chính thức là _Vương cung thánh đường Nhà thờ chính tòa Hoàng gia Lễ thăng thiên của Đức mẹ đồng trinh và Thánh Stephen_, trong tiếng Latinh là
**Thổ Dục Hồn**, cũng phiên thành **Thổ Cốc Hồn** hay **Đột Dục Hồn** (; cũng gọi là Hà Nam Quốc (河南國), trong tiếng Tạng là 'A-zha hay Togon) là một vương quốc hùng mạnh được
**Họ La bố ma** (danh pháp khoa học: **Apocynaceae**) còn được gọi là **họ Dừa cạn** (theo chi _Vinca_/_Catharanthus_), **họ Trúc đào** (theo chi _Nerium_), **họ Thiên lý** (theo chi _Telosma_) với các danh pháp
thumbnail|Nơi dòng Danube đổ ra [[biển Đen (ảnh NASA Goddard)]] thumb|Châu thổ sông Danube chỗ gần [[Tulcea (2010)]] **Châu thổ sông Danube** ( ; , , ) là châu thổ sông lớn thứ hai tại
**Chao Phraya** (tiếng Thái: แม่น้ำเจ้าพระยา, _Menam Chao Phraya_; thường được biết đến trong tiếng Việt với tên gọi **sông Mê Nam**) là một con sông lớn ở Thái Lan, phù sa của nó bồi đắp
**Sông Murray ** (tiếng Anh: _Murray River_, tại bang Nam Úc gọi là: _River Murray_) là sông dài nhất Úc. Sông có chiều dài , và khởi nguồn từ dãy Alps Úc, chảy về phía
thumb|Ánh mặt trời vào mùa đông ở Sonian. thumb| thumb|Tia nắng le lói vào mùa đông ở Sonian. **Rừng Sonian** (, ) hay **rừng Soignies** là một khu rừng phân mảnh có diện tích 4.383
nhỏ|phải|Đền thờ rắn ở Thái Lan **Tục thờ rắn** hay **tín ngưỡng thờ rắn** là các hoạt động thờ phụng loài rắn. Rắn là loài vật được nhiều dân tộc trên thế giới tôn thờ.
**Sông Columbia** (còn được biết đến là **Wimahl** hay **sông Big** (sông lớn) đối với người Mỹ bản địa nói tiếng Chinook sống trên những khu vực thấp nhất gần dòng sông) là con sông
**Sông Niger** là một con sông quan trọng ở tây châu Phi, có chiều dài 4470 km (hơn 3000 dặm). Con sông chảy theo hình lưỡi liềm qua Guinée, Mali, Niger, dọc biên giới Bénin rồi
**Tự do** (tiếng Pháp: **Liberté**) là bài thơ nổi tiếng nhất của nhà thơ người Pháp Paul Éluard. Bài thơ được viết vào mùa hè năm 1942, trong thời kỳ mà nước Pháp bị quân
**Sông Nin** hoặc **Nile** (tiếng Ả Rập: النيل, _an-nīl_, tiếng Ai Cập cổ đại: iteru hay Ḥ'pī - có nghĩa là sông lớn), là dòng sông thuộc châu Phi, là sông chính của khu vực
**Sông Kiến Giang** là một trong hai phụ lưu lớn của sông Nhật Lệ. Sông Kiến Giang chảy qua huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình. Sông dài 58 km. Đây là dòng sông của điệu Hò
**Sông Sài Gòn** là một phụ lưu của sông Đồng Nai ở Nam Bộ Việt Nam. Sông dài 251 km, bắt nguồn từ tỉnh Bình Phước, chảy qua các tỉnh Tây Ninh, Bình Dương, Thành phố
**Sông Hương** hay **Hương Giang** (Hán Nôm 香江, Chữ Nôm 瀧香) là con sông chảy qua quận Phú Xuân và quận Thuận Hóa thuộc thành phố Huế, miền Trung Việt Nam. ## Địa lý Hệ
nhỏ|Bên trong nhà thờ lớn nhỏ|Các hình ảnh từ Main Portal mặt tiền phía tây nhỏ|Phần dưới của [[façade phía tây, nhìn từ Place de la Cathédrale (Alsatian: Müensterplatz)]] **Nhà thờ lớn Strasbourg** hay **Nhà