✨Quốc kỳ

Quốc kỳ

Quốc kỳ là loại cờ được dùng làm biểu trưng cho 1 quốc gia. Những công trình công cộng và tư nhân như trường học và cơ quan chính phủ thường treo quốc kỳ. Ở 1 vài nước, quốc kỳ chỉ được treo ở những công trình phi quân sự vào những ngày treo cờ cụ thể. Có ba loại quốc kỳ phân biệt để sử dụng trên đất liền, và ba loại để sử dụng trên biển, mặc dù nhiều nước sử dụng cùng 1 kiểu thiết kế cho vài (đôi khi tất cả) các loại cờ.

Nguồn gốc quốc kỳ

nhỏ|171x171px|phải|[[Saltire, cờ của Scotland, là lá cờ 1 nước cổ xưa nhất còn được dùng.]] Từ xa xưa, người ta đã biết dùng lá cờ để biểu trưng cho 1 nhân vật lãnh đạo hay 1 gia tộc lãnh chúa. Trong quân sự, các vị thống lãnh đều dùng lá cờ của bên mình làm điểm hội tập binh sĩ, nơi xuất phát các hiệu lệnh hành quân. Trong các cuộc giao chiến, việc cắm được cờ của mình trên đất địch hay cướp đoạt được cờ của địch đều được xem là 1 chiến công rạng rỡ.

Thời quân chủ chuyên chế, lá cờ của nhà vua cũng là biểu tượng của quốc gia, nhưng chỉ được dựng lên tại những nơi có vua ở. Ở những nơi khác thì dựng cờ của các vị lãnh chúa địa phương. Ý niệm quốc kỳ là biểu tượng chủ quyền quốc gia trên toàn thể lãnh thổ chỉ mới xuất hiện về sau này.

Quốc kỳ sử dụng trên đất liền

nhỏ|phải|154x154px|[[Quân kỳ của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa.]] Trên đất liền, có sự phân biệt giữa cờ dân sự (ký hiệu FIAV Tập tin:FIAV 100000.svg), cờ chính quyền (Tập tin:FIAV 010000.svg) và cờ chiến tranh hay quân sự (Tập tin:FIAV 001000.svg). Cờ chính quyền là những loại cờ được sử dụng chính thức bởi những cơ quan chính phủ, trong khi cờ dân sự có thể được treo bởi bất cứ ai bất kể họ có liên quan đến chính phủ hay không. Cờ chiến tranh được sử dụng bởi những tổ chức quân sự như quân đội.

Trong thực tế, nhiều quốc gia (trong đó có Hoa Kỳ và Anh) dùng chung một loại cờ cho 3 mục đích trên; "quốc kỳ" đôi khi được dùng như 1 thuật ngữ trong môn kỳ học để chỉ loại cờ dùng chung cho 3 mục đích (Tập tin:FIAV 111000.svg) như vậy. Tuy nhiên, ở một số quốc gia - đặc biệt là ở Châu Mỹ Latinh - có 1sự khác nhau rõ ràng giữa cờ dân sự và cờ chính quyền. Đa phần cờ dân sự là phiên bản đơn giản hóa của cờ chính quyền, sự khác nhau thường ở chỗ cờ chính quyền có hình huy hiệu của chính quyền, còn cờ dân sự thì không có.

Một số rất ít quốc gia sử dụng lá cờ quân sự khác với cờ chính quyền; Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa là 1 ngoại lệ đáng chú ý.

Cờ hiệu quốc gia trên biển

Cờ hiệu hải quân của [[Nhật Bản.]] Nhiều quốc gia có những quốc kỳ đặc biệt để sử dụng trên biển gọi là cờ hiệu quốc gia. Cũng như vậy, có ba loại khác nhau: cờ hiệu dân sự (Tập tin:FIAV 000100.svg), được treo trên các tàu tư nhân; cờ hiệu chính quyền (còn được gọi là cờ hiệu chính phủ Tập tin:FIAV 000010.svg), được treo trên tàu thủy của chính quyền; và cờ hiệu chiến tranh (còn được gọi là cờ hiệu hải quân Tập tin:FIAV 000001.svg), được treo trên tàu hải quân. Cờ hiệu được treo trên 1 cột cờ hiệu nằm ở đuôi tàu, hoặc từ 1 cây lao khi di chuyển. Cả 1 vị trí này phải là điểm cao nhất trên con tàu, ngay cả đỉnh cột buồm cao hơn. Khi không có cột cờ, cờ hiệu có thể được treo trên mũi tàu. Quốc kỳ cũng có thể được treo trên hàng không mẫu hạm và những phương tiện đi lại của những quan chức quan trọng.

Ở một vài quốc gia, như Hoa Kỳ và Pháp, cờ hiệu quốc gia đồng nhất với quốc kỳ, trong khi ở những nước khác, như Anh và Nhật Bản, có những cờ hiệu riêng để sử dụng trong hàng hải. Đa số các quốc gia không có cờ hiệu chính quyền riêng biệt, mặc dù Anh là một ngoại lệ hiếm hoi, cờ hiệu đỏ dùng cho dân sự, cờ hiệu trắng dùng cho hải quân và cờ hiệu xanh dương dùng cho những con tàu phi quân sự của chính quyền.

Những lá cờ tương tự nhau

[[Quốc kỳ Tchad|Quốc kỳ của Tchad.]] [[Quốc kỳ România|Quốc kỳ của România.]] [[Quốc kỳ Monaco|Quốc kỳ của Monaco.]] nhỏ|phải|151x151px|[[Quốc kỳ Indonesia|Quốc kỳ của Indonesia.]] Mặc dù quốc kỳ đồng nghĩa với 1 biểu tượng độc nhất của 1 quốc gia, nhiều quốc gia có những lá cờ khá giống và do đó rất dễ nhầm với nhau. Ví dụ như cờ của Monaco và Indonesia, chỉ khác nhau rất ít về tỷ lệ cờ; của Hà Lan và Luxembourg, khác nhau về tỷ lệ và độ đậm nhạt của màu xanh trên cờ; và của România và Tchad, gần như giống hệt nhau, chỉ khác về độ đậm nhạt của màu xanh trên cờ.

Trong khi 1 vài sự tương đồng là tình cờ, những sự tương đồng khác lại xuất phát từ những lịch sử chung. Ví dụ như lá cờ của Venezuela, Colombia và Ecuador tất cả đều là những biến thể của lá cờ Đại Colombia, 1 đất nước bao gồm các quốc gia trên cho đến khi họ độc lập khỏi Tây Ban Nha, được lập nên bởi anh hùng giải phóng người Venezuela Francisco de Miranda; còn lá cờ của Ai Cập, Iraq, Syria và Yemen đều là những biến thể tương tự nhau từ lá cờ của cuộc khởi nghĩa Ả rập vào 1916-1918.

Nhiều sự tương đồng khác có thể được tìm thấy giữa những quốc kỳ hiện thời, nếu xem xét đến sự đảo thứ tự các màu (như cờ của Bờ Biển Ngà với cờ Ireland, cờ Ba Lan với cờ Indonesia, Monaco và cờ Serbia với cờ Liên Bang Nga). Còn nhiều sự đồng nhất hoặc gần giống nhau hơn nữa nếu so sánh những lá cờ hiện nay và trong lịch sử; ví dụ như, quốc kỳ hiện nay của Albania chính là cờ chiến tranh của Đế chế Byzantine (Đông Roma).

Ngoài ra có thể tìm thấy một vài điểm tương đồng như nền cờ đỏ và ngôi sao vàng trên cờ những nước khối xã hội chủ nghĩa là Việt Nam (5/9/1945-nay), Trung Quốc (27/9/1949-nay) và Liên Xô (12/11/1923-25/12/1991). Mặt khác, nền đỏ cùng búa, liềm vàng vốn là biểu tượng của sự liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân trên thế giới.

Tập tin:Flag of the Soviet Union (dark version).svg|Quốc kỳ Liên Xô Tập tin:Flag of Vietnam.svg|Quốc kỳ Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam Tập tin:Flag of the People's Republic of China.svg|Quốc kỳ Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa Tập tin:Flag of the Communist Party of Vietnam.svg|Đảng kỳ Đảng Cộng sản Việt Nam Tập tin:Flag of the Chinese Communist Party.svg|Đảng kỳ Đảng Cộng sản Trung Quốc

Quy ước chung của quốc kỳ

Có rất nhiều quy ước liên quan đến cách trình bày quốc kỳ sao cho đúng nhưng quy tắc chung đó là quốc kỳ phải được treo ở vị trí danh dự, và không bao giờ ở vị trí thấp hơn các lá cờ khác. Những quy định sau là tiêu biểu:

  • Khi lá quốc kỳ được treo cùng với những lá cờ khác, nó phải được kéo lên đầu tiên và hạ xuống cuối cùng.
  • Khi lá quốc kỳ được treo cùng với các quốc kỳ của quốc gia khác, tất cả các lá cờ phải có kích thước xấp xỉ bằng nhau và phải được treo ở cùng độ cao, mặc dù quốc kỳ của quốc gia chủ nhà có thể được đặt ở vị trí danh dự (ở trung tâm của số lẻ các cột cờ hoặc ở ngoài cùng bên phải của số chẵn các cột cờ).
  • Khi lá quốc kỳ được treo cùng với những lá cờ khác không phải là quốc kỳ, nó phải được treo trên cột cờ riêng, hoặc cao hơn hoặc phải đứng ở vị trí danh dự.
  • Khi lá quốc kỳ được treo cùng với bất cứ lá cờ nào khác trên cùng 1 cột cờ, nó phải nằm trên cùng, mặc dù sử dụng cột cờ phân biệt thường được dùng nhiều hơn.
  • Khi lá quốc kỳ được treo cùng với 1 lá cờ khác trên cột chéo, quốc kỳ phải nằm ở phía trái người quan sát và cột treo quốc kỳ phải ở phía trước cột cờ còn lại.
  • Khi lá quốc kỳ được treo cùng với 1 hoặc nhiều lá cờ khác trong cuộc diễu hành, quốc kỳ phải ở bên phải nhóm diễu hành. Nếu có 1 hàng cờ, quốc kỳ nên nằm ở vị trí danh dự.
  • Khi lá quốc kỳ, trong vài trường hợp ngoại lệ, được treo 2/3 cột cờ, đó là biểu hiện của lá cờ rủ.

Thông tin khác

  • Cờ những nước Xã hội chủ nghĩa là những lá cờ thường mang màu nền là màu đỏ như: Liên Xô, Việt Nam, Trung Quốc, Campuchia Dân chủ, Cộng hòa Nhân dân Campuchia. Quốc kỳ của Đan Mạch là lá cờ chính quyền cổ nhất còn tồn tại. Quốc kỳ Nepal là lá cờ hình tam giác duy nhất trên thế giới. Cờ Scotland là 1 trong những lá cờ cổ xưa nhất trên thế giới, xuất hiện từ thế kỷ IX, và là quốc kỳ cổ xưa nhất còn được dùng ngày nay. Lá cờ của Thụy Sĩ và của Thành quốc Vatican là những lá cờ hình vuông duy nhất. *Cờ của Philippines là lá cờ độc nhất được treo ngược (màu đỏ ở trên cùng) khi có chiến tranh.
  • Sự phối hợp các màu phổ biến nhất là: Đỏ, trắng, xanh dương (chủ yếu các nước châu Âu và phương Tây). Đỏ, vàng, xanh lá cây (chủ yếu các nước châu Phi). **Đỏ, trắng, đen (chủ yếu các nước Trung Đông/Hồi giáo).
  • Vòng tròn Olympic – xanh dương (Châu Âu), vàng (Châu Á), đen (Châu Đại Dương), xanh lá cây (Châu Phi) và đỏ (Châu Mỹ) đại diện cho những màu được sử dụng ít nhất 1 lần ở tất cả các quốc kỳ trên thế giới.
  • Cờ Đại dân quốc Nhân dân Xã hội chủ nghĩa Ảrập Libya (sử dụng trong thời gian 1977–2011) là lá cờ duy nhất chỉ gồm 1 màu xanh lục.
  • Quốc kỳ của Síp và của Kosovo là những lá cờ vẽ bản đồ quốc gia mà nó đại diện.
👁️ 2 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
là một lá cờ hình chữ nhật có nền trắng với một hình tròn màu đỏ lớn (tượng trưng cho mặt trời) nằm ở chính giữa. Trong tiếng Nhật, quốc kỳ được gọi là ,
**Quốc kỳ nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam** (còn gọi là _"Cờ đỏ sao vàng"_ hay _"Cờ Tổ quốc"_), nguyên gốc là quốc kỳ của Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, được
**Quốc kỳ Đức** () gồm ba dải ngang bằng hiển thị các màu quốc gia của Đức: đen, đỏ, vàng. Thiết kế này được thông qua làm quốc kỳ của nước Đức hiện đại vào
**Quốc kỳ Canada** (; ), cũng gọi là **Lá phong đỏ** () hay **Một lá** () gồm một nền đỏ và một ô màu trắng tại trung tâm của nó, ở giữa ô này có
**Danh sách quốc kỳ** của các quốc gia trên thế giới. ## Quốc gia là thành viên Liên Hợp Quốc ### A File:Flag of the Taliban.svg|Quốc kỳ Afghanistan Tập tin:Flag of Egypt.svg|Quốc kỳ
**Quốc kỳ Úc** () có một nền màu lam với Quốc kỳ Anh Quốc tại góc kéo cờ trên, và một sao bảy cánh lớn được gọi là sao Thịnh vượng chung tại góc kéo
liên_kết=https://zh.wikipedia.org/wiki/File:Great_Wall_of_China_may_2007.JPG|nhỏ|250x250px|Quốc kỳ Trung Quốc treo trên [[Vạn Lý Trường Thành]] **Quốc kỳ nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa** (), tức là **cờ đỏ năm sao** () là một trong những biểu tượng quốc gia
**Quốc kỳ Singapore** (; ; ) được thông qua lần đầu vào năm 1959, đương thời Singapore được tự quản trong Đế quốc Anh. Nó được tái xác nhận là quốc kỳ khi nước cộng
**Quốc kỳ** là loại cờ được dùng làm biểu trưng cho 1 quốc gia. Những công trình công cộng và tư nhân như trường học và cơ quan chính phủ thường treo quốc kỳ. Ở
**Quốc kỳ Hoa Kỳ** (), cũng gọi là **Quốc kỳ Mỹ** là lá cờ chính thức đại diện và là một biểu tượng quan trọng cho Hợp chúng quốc Hoa Kỳ. Quốc kỳ này là
**Quốc kỳ Armenia** () gồm có ba dải nằm ngang với chiều rộng bằng nhau, dải màu đỏ ở trên cùng, dải màu lam ở giữa, và dải màu cam (hay màu mơ) ở dưới
**Quốc kỳ Belarus** hiện nay ( / _Sciah Bielarusi_; / _Flag Belarusi_) là một lá cờ đỏ kết hợp với dải màu xanh lục cùng một họa tiết trang trí màu trắng-đỏ đặt ở góc
**Quốc kỳ Bhutan** (Dzongkha: ཧྥ་རན་ས་ཀྱི་དར་ཆ་; Wylie: _hpha-ran-sa-kyi dar-cho_) dựa trên truyền thống dòng Drukpa của Phật giáo Tây Tạng và thể hiện rồng sấm Druk trong thần thoại Bhutan. Thiết kế cơ bản của quốc
**Quốc kỳ Đan Mạch** (; ) là một lá cờ màu đỏ, có hình thập tự màu trắng kéo dài tới các cạnh. Thiết kế hình thánh giá trên cờ thể hiện cho Kitô giáo,
**Quốc kỳ Phần Lan** (, ), còn được gọi là _Siniristilippu_ ("cờ chữ thập xanh"), có từ đầu thế kỷ XX. Lá cờ này có nền màu trắng và có một cây thánh giá Bắc
**Quốc kỳ Hàn Quốc** () hay còn được gọi là **Cờ Thái cực** (태극기, _Taegeukgi_, "Thái cực kỳ") có dạng hình chữ nhật nền trắng, ở giữa có hình tròn thái cực âm dương (trong
**Quốc kỳ Pháp** (tiếng Pháp gọi là _drapeau de la France_, _drapeau tricolore_, _drapeau français_, và trong cách nói quân sự là _les couleurs_) ra đời trong cuộc Cách mạng Pháp năm 1789 khi dân
**Quốc kỳ Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Triều Tiên** () hay còn gọi là **Ramhongsaek Konghwagukgi** (; Hán- việt: _Lam hồng sắc Cộng hòa quốc kỳ_; Nhân cộng kỳ; nghĩa là "cờ màu xanh
thumb| Cờ Ủy ban Olympic Đài Bắc Trung Hoa được sử dụng thay cho lá cờ của Trung Hoa Dân Quốc tại [[Thế vận hội và trong một số sự kiện thể thao.]] **Quốc kỳ
**Lá cờ của Việt Nam cộng hòa** được giới thiệu lần đầu tiên vào ngày 2 tháng 6 năm 1948, sau đó được sử dụng làm quốc kỳ của Quốc gia Việt Nam và Việt
**Quốc kỳ Albania** (tiếng Albania: _Flamuri i Shqipërisë_) là một lá cờ có nền đỏ với một con đại bàng đen hai đầu ở trung tâm. Đó là quốc kỳ có hai màu đỏ và
**Quốc** **kỳ của Belize** được thông qua vào ngày 21 tháng 9 năm 1981, ngày Belize giành độc lập. Quốc kỳ bao gồm quốc huy trên nền màu xanh lam với các sọc đỏ ở
**Quốc kỳ Iceland** () được chính phủ nước Cộng hòa Iceland quy đinh chính thức ngày 17 tháng 6 năm 1944 khi nước này độc lập khỏi Đan Mạch. Nền cờ màu lam, trên có
283x283px|nhỏ|Quốc kỳ Somalia **Quốc kỳ Somalia** () là một lá cờ gồm có một ngôi sao màu trắng trên nền màu xanh da trời. Lá cờ này được chính thức thông qua làm quốc kỳ
**Quốc kỳ Cộng hòa Séc** () cũng là quốc kỳ của Tiệp Khắc cũ trước kia. Sau sự giải thể của Tiệp Khắc, lá cờ Tiệp Khắc vẫn được giữ làm lá cờ của Cộng
**Quốc kỳ Brasil** () có nền xanh mà trên đó một hình thoi màu vàng lớn là trung tâm. Một vòng tròn màu xanh được đặt bên trong hình thoi, với 27 ngôi sao màu
Quốc kỳ của Malaysia, còn được gọi là **Jalur Gemilang** (), bao gồm một trường gồm 14 sọc đỏ và trắng nằm ngang xen kẽ theo chiều dài và góc trái màu xanh có hình
**Quốc kỳ Mông Cổ** () có ba sọc đứng đỏ - xanh dương - đỏ. Màu đỏ và xanh dương là hai màu truyền thống của dân tộc Mông Cổ, được sửng dụng rộng rãi
**Quốc kì Ba Lan** () gồm hai sọc ngang có chiều rộng bằng nhau, sọc trên màu trắng và sọc dưới màu đỏ. Hai màu được quy định trong hiến pháp Ba Lan là màu
**Quốc kỳ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa** (hay còn gọi là _Cờ sao mai_ hoặc _Cờ đỏ sao vàng_) là quốc kỳ của Việt Nam Dân chủ Cộng hòa một cách chính thức khi
nhỏ|Cờ hiệu hải quân. Tỉ lệ: 2:3 nhỏ|Wiphala và quốc kỳ tại dinh tổng thống ở La Paz. **Quốc kỳ Bolivia** (; ) được sử dụng chính thức từ năm 1851. Cờ chính phủ và
Quốc kỳ ca được phát trong lúc thượng và hạ quốc kỳ Trung Hoa Dân Quốc, như tại lễ chào cờ hằng ngày vào lúc 6h và lúc 18h tại [[Đài Tưởng niệm Tưởng Giới
**Quốc kỳ của Cộng hòa Zimbabwe** () gồm 7 sọc ngang đều nhau màu xanh lá cây với một tam giác màu trắng, trong đó có một ngôi sao 5 cánh màu đỏ cùng với
**Quốc kỳ Nepal** () là lá cờ không phải hình chữ nhật duy nhất trên thế giới đóng vai trò vừa là cờ chính phủ vừa là cờ dân sự của một quốc gia có
Transnistria là một khu vực ở Đông Âu do Cộng hòa Moldova Pridnestrovia tự xưng kiểm soát trên thực tế nhưng được quốc tế công nhận là một đơn vị hành chính của Moldova, Đơn
**Quốc kỳ Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland** () có tên là **Union Jack**, do ba lá cờ của ba vùng đất Anh (England), Scotland và Ireland xếp chồng lên nhau thành một.
**Quốc kỳ Lào** () bắt đầu sử dụng từ ngày 2 tháng 12 năm 1975. Đây cũng là lá cờ mà chính phủ Pathet Lào sử dụng năm 1945. Lá cờ này hình chữ nhật,
nhỏ|269x269px|Quốc kỳ Đế quốc Ottoman **Quốc kỳ của Thổ Nhĩ Kỳ** () có hình trăng lưỡi liềm và ngôi sao đều màu trắng trên nền đỏ. Màu đỏ là màu được vua Umar I sử
**Quốc kỳ Afghanistan** (Persian: **بيرق افغانستان**, Pashto: **د افغانستان بيرغ**) đã được thông qua bởi chính phủ Nhà nước Hồi giáo trong giai đoạn 2002–2004. Quốc kỳ này cũng tương tự lá quốc kỳ thời
phải|nhỏ|Quốc kỳ của [[Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Tajikistan năm 1929]] thế=|nhỏ|Quốc kỳ của [[Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Tajikistan đến năm 1991, trở thành quốc kỳ của Tajikistan
**Quốc kỳ Đại Colombia** được dựa trên cờ tam tài của Francisco de Miranda, mà phục vụ như là lá cờ quốc gia của Đệ Nhất Cộng hòa Venezuela. Thiết kế chung của cờ Đại
**Quốc kỳ Campuchia Dân chủ** bao gồm Angkor Wat vàng trên nền đỏ. Nó được thông qua vào ngày 5 tháng 1 năm 1976 dưới thời Khmer Đỏ cai trị đất nước Campuchia. Lá cờ
**Quốc kỳ México** () là một lá cờ tam tài nằm dọc lần lượt từ cán sang đuôi là xanh lá cây, trắng và đỏ với hình quốc huy của México ở giữa lá cờ.
**Quốc kỳ Hy Lạp** () có tỉ lệ 2:3, gồm 9 dải màu nằm ngang bằng nhau xen kẽ hai màu xanh lam và trắng. Góc trên bên trái lá cờ có hình dấu thập,
nhỏ|Quốc kỳ Venezuela (dân sự) nhỏ|Quốc kỳ Venezuela (nhà nước) **Quốc kỳ Venezuela** () lần đầu tiên được sử dụng vào năm 1811 khi cuộc chiến tranh chống ách đô hộ thực dân Tây Ban
**Quốc kỳ Indonesia**, tiếng Indonesia gọi là **Bendera Indonesia** hay **Sang Merah Putih**, là lá cờ có hai màu đỏ và trắng tạo thành hai băng ngang bằng nhau. Băng màu đỏ ở trên, băng
nhỏ|Biểu tượng [[Ashoka Chakra]] **Quốc kỳ Ấn Độ** (; ) là một cờ tam tài ngang gồm vàng nghệ thẫm, trắng và lục Ấn Độ; cùng một thiết kế bánh xe 24 nan hoa gọi
**Quốc kỳ Bahrain** () gồm một dải trắng bên trái, ngăn cách với phần màu đỏ bên phải bằng năm tam giác màu trắng xếp dọc liên tiếp như một đường phân cách. Đỏ là
phải|nhỏ|[[Cờ hiệu trắng hải quân của Jamaica]] phải|nhỏ|Mẫu quốc kỳ Jamaica được đề xuất đầu tiên **Quốc kỳ Jamaica** () được sử dụng chính thức từ ngày 6 tháng 8 năm 1962, ngày quốc gia
**Quốc kỳ Gabon** () là một lá cờ tam tài bao gồm ba dải màu xanh lá cây, vàng và xanh lam nằm ngang. Lá cờ này được thông qua vào năm 1960 để thay