✨Quần đảo Nữ vương Elizabeth

thumb|Quần đảo Nữ vương Elizabeth, phía Bắc Canada.

Quần đảo Nữ vương Elizabeth (; trước đây là Nhóm đảo Parry hoặc Quần đảo Parry) là cụm đảo ở phía bắc của Quần đảo Bắc Cực thuộc Canada, phân chia Nunavut và Các Lãnh thổ Tây Bắc ở Bắc Canada. Quần đảo Nữ vương Elizabeth chứa khoảng 14% diện tích các sông băng và vùng băng đá toàn cầu ngoài dải băng nội lục tại Greenland và Nam Cực.

Địa lý

Tổng diện tích của quần đảo là
Quần đảo lần đầu tiên được nhìn thấy bởi người châu Âu vào năm 1616, quần đảo Nữ vương Elizabeth đã không được khám phá và mô tả đầy đủ cho đến khi cuộc thám hiểm Hành lang Tây Bắc Anh đi qua đây và sau đó là khám phá Na Uy vào thế kỷ XIX. Những hòn đảo này được gọi là Quần đảo Parry trong hơn 130 năm. Nó được đặt tên lần đầu tiên sau khi nhà thám hiểm Bắc Cực người Anh Sir William Parry, người khởi hành vào năm 1820 trên tàu Hecla. Kể từ khi đổi tên thành quần đảo Nữ vương Elizabeth vào năm 1953, thuật ngữ quần đảo Parry tiếp tục được sử dụng cho phần phía tây nam của nó (nhóm ít các đảo Ellesmere và Sverdrup). Do đó, sự phân chia khu vực của quần đảo được chia thành 3 khu vực là: đảo Ellesmere, quần đảo Sverdrup, quần đảo Parry.

Điểm cực bắc của quần đảo là trên đảo Ellesmere, và đây cũng là hòn đảo lớn nhất thuộc quần đảo. Nhóm đảo Sverdrup nằm ở phía tây Ellesmere và phía bắc của vịnh Norwegian (vịnh Na Uy). Các đảo còn lại xa hơn về phía nam và phía tây, nằm ở phía bắc của kênh Parry (vịnh hẹp Lancaster Sound, Viscount Melville Sound và eo biển M'Clure) mang tên quần đảo Parry, cái tên được sử dụng cho đến năm 1953 cũng bao gồm cả quần đảo Sverdrup và đảo Ellesmere. Phía nam của Lancaster Sound, Viscount Melville Sound và Eo biển McClure là những hòn đảo còn lại của Quần đảo Bắc Cực thuộc Canada.

Nhiều đảo chính của quần đảo nằm trong số những hòn đảo lớn nhất thế giới, lớn hơn cả là đảo Ellesmere (đảo lớn thứ 10 thế giới). Các đảo lớn khác bao gồm Amund Ringnes, Axel Heiberg, Bathurst, Borden, Cornwall, Cornwallis, Devon, Eglinton, Ellef Ringnes, Mackenzie King, Melville, Hoàng tử Patrick.

Các đảo nhỏ đáng chú ý khác bao gồm:

• Beechey, là nơi có mộ của hạ sĩ quan John Torrington, nhà thám hiểm William Braine và có thể là cả thủy thủ đoàn John Hartnell, ba người trên đoàn thám hiểm của Sir John Franklin.
• Đảo Hans, một đảo đá nhỏ cằn cỗi rộng là nơi tranh chấp giữa Canada và Đan Mạch.
• Quần đảo Cheyne gồm 3 đảo nhỏ có diện tích ( là một Vùng chim quan trọng, khu vực sinh cảnh chính của các loài chim di trú.
• Đảo Skraeling là một địa điểm khảo cổ quan trọng, nơi tìm thấy các hiện vật của người Inuit (thời kỳ văn hóa Dorset, Thule) và Bắc Âu. Hòn đảo bao gồm các loại đá hình thành từ Kỷ Silur và Than đá, phía trên là đài nguyên.

Dân cư

Dân cư của quần đảo dưới 400 người và hầu hết các đảo đều không có người ở. Chỉ có ba khu định cư lâu dài trên quần đảo. Hai đô thị là các làng của Resolute (dân số là 229 người theo điều tra dân số năm 2006) trên đảo Cornwallis và Grise Fiord (dân số là 141 người theo điều tra dân số năm 2006) trên đảo Ellesmere. Còn khu sinh sống lâu dài nằm cực bắc nhất trên thế giới là Alert, Nunavut là 5 người (theo điều tra dân số năm 2006). Đó là một trạm thời tiết của Bộ Tài nguyên và Biến đổi Khí hậu Canada thuộc hệ thống Đồng hồ Khí quyển Toàn cầu (GAW) với một phòng thí nghiệm và theo dõi khí quyển trên đảo Ellesmere. Có một số dân cư tạm thời tại Alert do có trạm vũ trang Canada Alert đồng thời đặt tại đó. Eureka nằm trên đảo Ellesmere là một cơ sở nghiên cứu nhỏ có dân cư bằng 0 nhưng có ít nhất là 8 nhân viên làm việc luân phiên liên tục tại đó.

Các trạm có người ở trước đây là Mold Bay trên đảo Prince Patrick, Isachsen trên đảo Ellef Ringnes và Fort Conger trên đảo Ellesmere. Trong khi khu định cư bị bỏ hoang là Dundas Harbour trên Đảo Devon và Craig Harbour trên đảo Ellesmere.

Dưới đây là các khu dân cư, định cư theo mùa và các khu vực đã bị bỏ rơi.

Hành chính

Cho đến năm 1999, quần đảo Nữ vương Elizabeth là một phần của vùng Baffin thuộc Các Lãnh thổ Tây Bắc. Với việc thành lập Nunavut vào năm 1999, tất cả các đảo và một số đảo khác ở phía đông của Kinh tuyến 110° Tây đã trở thành một phần của khu vực Qikiqtaaluk mới, là phần chính của quần đảo. Phần còn lại vẫn thuộc về Lãnh thổ Tây Bắc hiện tại. Đảo Borden, Mackenzie King và Melville được phân chia giữa hai vùng của lãnh thổ Nunavut. Đảo Hoàng tử Patrick, Eglinton và Emerald là những hòn đảo đáng chú ý duy nhất hiện nay là một phần của Lãnh thổ Tây Bắc.

Dưới cấp lãnh thổ và vùng, có cấp quản lý đô thị. Ở cấp độ đó, chỉ có hai đô thị là Resolute và Grise Fiord với tổng diện tích (0,11% diện tích của quần đảo Nữ vương Elizabeth) nhưng là nơi chiếm phần lớn dân số trên quần đảo (370 trong tổng số 375 người). Phần còn lại 99,89% là khu vực chưa hợp nhất, với tổng dân số năm 2006 là 5 người, và tất cả đều sống tại Alert.

Tổng quan các đảo

Theo Atlat của Canada có 34 hòn đảo lớn và 2.092 hòn đảo nhỏ hơn trong quần đảo. Trong số bốn chỏm băng mà Chương trình Khoa học Địa chất Trái đất của Chính phủ liên bang gọi tắt là NRCan (ESS), giám sát tại chỗ ở vùng cao tại Bắc Cực thuộc Canada, ba trong số đó thuộc quần đảo là Devon, Meighen và Melville. Trong một bản ghi nhớ về Khoa học Trái đất (ESS) ở vùng cao ở Bắc Cực thuộc Canada cho thấy sự thu hẹp của các chỏm băng bắt đầu vào cuối những năm 1980, và đã tăng tốc nhanh chóng kể từ năm 2005, theo một bản ghi nhớ hồi tháng 10 năm 2013 NRCan gửi cho Bộ trưởng Tài nguyên thiên nhiên Liên bang Joe Oliver, tỷ lệ tan chảy tăng đã được xác nhận bởi Đại học California, Irvine vào năm 2017.

Phân tích máy tính đánh giá về sông băng của đảo Axel Heiberg được thực hiện trong những năm 1960. Đánh giá sau đó của Cơ quan giám sát sông băng thế giới dưới sự chỉ đạo của nhà nghiên cứu sông băng Fritz Müller, người đã làm việc với các đánh giá sông băng quốc tế, bao gồm sông băng Axel Heiberg.