Phương diện quân Stalingrad (tiếng Nga: Сталинградский фронт) là một tổ chức tác chiến chiến lược của Hồng quân Liên Xô trong Thế chiến thứ hai.
Lịch sử
Tổ chức lần thứ nhất
Phương diện quân Stalingrad được thành lập ngày 12 tháng 7 năm 1942 theo chỉ thị Stavka, dựa trên cơ sở bộ chỉ huy dã chiến của Phương diện quân Tây Nam vừa bị giải thể và các đơn vị còn lại của nó được tái tổ chức lại và bổ sung mới, bao gồm các tập đoàn quân 21, 62, 63 và 64, đặt dưới sự chỉ huy của Nguyên soái Liên Xô Semyon Timoshenko. Nhiệm vụ chủ yếu của phương diện quân là tổ chức một tuyến phòng thủ trong khúc eo lớn của sông Don, vào khoảng giữa Kletskaya và ngã ba sông Chir và Don, chuẩn bị đón đánh lực lượng của Tập đoàn quân số 6 của Đức đang tràn đến.
Đây thực sự là một nhiệm vụ rất khó khăn! Các tập đoàn quân 62, 63 và 64 chỉ mới được tổ chức một cách vội vã từ các lực lượng dự bị của Đại bản doanh, còn đơn vị có kinh nghiệm chiến trường là tập đoàn quân 21 thì đã bị thiệt hại nặng nề trong các trận đánh trước đó, rút về phía bờ sông Don để bổ sung và tổ chức lại. Địa đoạn phòng ngự của Phương diện quân Stalingrad nằm trong một dải rộng 520 km, trong khi đó, lực lượng quân Đức đang ồ ạt tiến đến có binh lực lớn hơn nhiều, về binh lực - gấp 1,7 lần, về pháo binh và xe tăng - gấp 1,3 lần, về số lượng máy bay - hơn 2 lần. Bằng mọi giá, Phương diện quân Stalingrad phải ngăn chặn được đà tiến của quân Đức tiếp cận sông Volga và bảo vệ vững chắc chiến tuyến dọc theo sông Don.
Ngày 17 tháng 7 năm 1942, các đơn vị tiên phong của Tập đoàn quân số 6 (Đức) đã bắt đầu giao chiến với các đơn vị tiền phương của các tập đoàn quân 62 và 64, bước vào tiếp cận vùng ngoại vi Stalingrad. Nhưng chỉ vài ngày sau, Stalin lại kết luận rằng Timoshenko không còn khả năng chỉ huy hiệu quả. Ông đã triệu hồi Trung tướng Vasily Gordov, Tư lệnh tập đoàn quân 21, về Moskva và bổ nhiệm làm chỉ huy mặt trận, có hiệu lực vào ngày 23 tháng 7. Lúc này, Phương diện quân Stalingrad có 8 tập đoàn quân trong biên chế (bổ sung thêm các tập đoàn quân 28, 38, 51 và 57, nhưng trên thực tế, hầu hết đều ở trong tình trạng tồi tệ, đặc biệt như tập đoàn quân 28 chỉ còn xấp xỉ 1.500 người. Phương diện quân cũng được phối thuộc tác chiến Tập đoàn quân không quân số 8 và Giang đoàn sông Volga.
Tuy nhiên, vấn đề giảm sút sức chiến đấu không chỉ mỗi quân Liên Xô mới gặp phải. Nhận thấy chỉ riêng tập đoàn quân Paulus chưa đủ sức để chiếm Stalingrad, nên ngày 31 tháng 7 năm 1942, Hitler đã ra lệnh điều tập đoàn quân xe tăng số 4 từ Cụm tập đoàn quân A sang cho cụm B để tăng cường tấn công Stalingrad. Từ ngày 2 tháng 8, tập đoàn quân xe tăng này bắt đầu tấn công phía tây nam thành phố. Phía Liên Xô cũng liên tục bổ sung quân số cho Phương diện quân Stalingrad để có thể đủ sức chặn lại đà tấn công của quân Đức. Do chiều rộng của dải phòng thủ tăng lên (khoảng 800 km), ngày 5 tháng 8, Stavka đã chia tách từ Phương diện quân Stalingrad các tập đoàn quân 52, 57 và 64 để thành lập Phương diện quân Đông Nam. Chính diện của Phương diện quân Stalingrad được co lại, biên chế gồm các tập đoàn quân 63, 21 và 62, Tập đoàn quân xe tăng số 4.
Mặc dù vậy, Phương diện quân Stalingrad vẫn không thể hoàn thành các nhiệm vụ mà Stavka đã đề ra. Ngày 28 tháng 9, tướng Gordov đã bị triệu hồi về lực lượng dự bị. Bộ tư lệnh Phương diện quân Đông Nam được giao kiêm quyền chỉ huy Phương diện quân Stalingrad. Hai ngày sau, ngày 30 tháng 9, Đại bản doanh đã ra quyết định đổi tên Phương diện quân Stalingrad thành Phương diện quân Sông Don và Phương diện quân Đông Nam được đổi thành Phương diện quân Stalingrad.
Tổ chức lần thứ hai
Phương diện quân Stalingrad mới này được biên chế các tập đoàn quân 28, 51, 57, 62, 64 và tập đoàn quân không quân số 8. Trong tháng 11 năm 1942, Hồng quân Liên Xô khởi động Chiến dịch Sao Thiên Vương, với sự tham gia của 3 phương diện quân Tây Nam, Sông Don và Stalingrad. Kết quả là cụm quân 330.000 quân của Đức Quốc xã gần Stalingrad bị vây chặt. Trong tháng 12 năm 1942, các lực lượng thuộc Phương diện quân Stalingrad đã thực hiện nhiều phản công nhằm tiêu diệt sinh lực của cụm quân Đức bị bao vây tại Stalingrad cũng như đánh bại mọi nỗ lực của quân Đức nhằm giải vây cho cánh quân này.
Ngày 30 tháng 12 năm 1942, Stavka ra chỉ thị đổi tên Phương diện quân Stalingrad thành Phương diện quân Nam.
Lãnh đạo phương diện quân
Tư lệnh
Ủy viên Hội đồng quân sự
Tham mưu trưởng
Biên chế chủ lực
1 tháng 10 năm 1942
- Tập đoàn quân 28
- Tập đoàn quân 51
- Tập đoàn quân 57
- Tập đoàn quân 62
- Tập đoàn quân 64
- Tập đoàn quân không quân 8
Các chiến dịch lớn đã tham gia
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Phương diện quân Stalingrad** (tiếng Nga: _Сталинградский фронт_) là một tổ chức tác chiến chiến lược của Hồng quân Liên Xô trong Thế chiến thứ hai. ## Lịch sử ### Tổ chức lần thứ nhất
**Phương diện quân Sông Don** (tiếng Nga: _Донской фронт_) là một tổ chức tác chiến chiến lược của Hồng quân Liên Xô trong Thế chiến thứ hai. ## Lịch sử Phương diện quân Sông Don
**Phương diện quân Đông Nam** (tiếng Nga: _Юго-Восточный фронт_) là một tổ chức tác chiến chiến lược của Hồng quân Liên Xô trong Thế chiến thứ hai, chịu trách nhiệm phòng thủ tuyến vòng ngoài
**Phương diện quân Tây Nam** (tiếng Nga: _Ю́го-За́падный фро́нт_) là một tổ chức tác chiến chiến lược của Hồng quân Liên Xô trong Thế chiến thứ hai. Địa bàn tác chiến của phương diện quân
**Phương diện quân Nam** (tiếng Nga: _Южный фронт_) là một tổ chức tác chiến chiến lược của Hồng quân Liên Xô trong Thế chiến thứ hai. ## Lịch sử ### Thành lập Phương diện quân
**Phương diện quân Voronezh** (tiếng Nga: _Воронежский фронт_) là một tổ chức tác chiến chiến lược của Hồng quân Liên Xô trong Thế chiến thứ hai. ## Lịch sử Phương diện quân Voronezh được thành
**Phương diện quân Bryansk** (tiếng Nga: _Брянский фронт_) là một tổ chức tác chiến chiến lược của Hồng quân Liên Xô trong Thế chiến thứ hai. ## Lịch sử ### Thành lập lần thứ nhất
**Phương diện quân Thảo Nguyên** (tiếng Nga: _Степной фронт_), còn gọi là **Phương diện quân Step**, là một tổ chức tác chiến chiến lược của Hồng quân Liên Xô trong Thế chiến thứ hai. Địa
**Phương diện quân Trung tâm** (tiếng Nga: _Центральный фронт_) là một tổ chức tác chiến chiến lược của Hồng quân Liên Xô trong Thế chiến thứ hai. ## Lịch sử ### Thành lập Phương diện
**Trận Stalingrad** (23 tháng 8 năm 19422 tháng 2 năm 1943) là một trận đánh lớn diễn ra trong Chiến tranh Xô-Đức giữa Đức Quốc xã cùng với các nước thuộc địa và Hồng quân
**Tập đoàn quân 24** là một đơn vị quân sự chiến lược cấp tập đoàn quân của Hồng quân Liên Xô, được hình thành vào năm 1941 và hoạt động trong thời gian Chiến tranh
**Tập đoàn quân 66** là một đơn vị quân sự chiến lược cấp Tập đoàn quân của Hồng quân Liên Xô trong Chiến tranh thế giới thứ hai. ## Lịch sử Tập đoàn quân 66
**Tập đoàn quân 28** là một đơn vị quân sự chiến lược cấp tập đoàn quân của Hồng quân Liên Xô. Hình thành ba lần trong giai đoạn 1941-1942, đơn vị này hoạt động tích
nhỏ|259x259px|
Huy hiệu ve áo trao cho các cựu binh Tập đoàn Xe tăng cận vệ 1
**Tập đoàn quân xe tăng Cận vệ 1 Huân chương Cờ Đỏ** là một đơn vị quân
**Tập đoàn quân 62** là một đơn vị quân sự chiến lược cấp Tập đoàn quân của Hồng quân Liên Xô trong Chiến tranh thế giới thứ hai. ## Lịch sử Tiền thân của Tập
**Tập đoàn quân 57** () là một đơn vị quân sự chiến lược cấp Tập đoàn quân của Hồng quân Liên Xô, được thành lập hai lần vào những năm 1941 và 1943. Tập đoàn
**Cụm tập đoàn quân Trung tâm** (tiếng Đức: _Heeresgruppe Mitte_) là tên của tổ chức tác chiến chiến lược cấp cụm tập đoàn quân của Đức Quốc xã tại Mặt trận phía Đông trong Thế
**Cụm tập đoàn quân A** () là một phiên hiệu đơn vị cấp cụm tập đoàn quân của Đức Quốc xã trong Thế chiến thứ hai. ## Chiến thắng chóng vánh trên Mặt trận phía
**Tập đoàn quân binh chủng hợp thành Cận vệ 20 Huân chương Cờ Đỏ** (tiếng Nga: 20-я гвардейская общевойсковая Краснознамённая армия), số hiệu в/ч 89425, là một đơn vị quân sự cấp tập đoàn quân
**Tập đoàn quân Cờ đỏ 1** (__) là một tập đoàn quân của Hồng Quân trong Thế chiến thứ hai. Tập đoàn quân này đóng tại vùng Viễn Đông Nga. ## Lịch sử hình thành
**Chiến dịch Sao Thiên Vương (Uranus)** (tiếng Nga: _Операция «Уран»_, phiên âm La Tinh: _Operatsiya Uran_; tiếng Đức: _Operation Uranus_) là mật danh của chiến dịch có tính chiến lược của Liên Xô thời gian
**Chiến dịch Blau** (tiếng Đức: **_Fall Blau_**) là mật danh của Kế hoạch tổng tấn công từ mùa hè năm 1942 của quân đội Đức Quốc xã trên toàn bộ cánh Nam của mặt trận
**Chiến dịch Bão Mùa đông** (Tiếng Đức: _Unternehmen Wintergewitter_) là một cuộc hành quân lớn tại phía Nam Mặt trận Xô-Đức trong Chiến tranh thế giới thứ hai do Cụm Tập đoàn quân Sông Đông
**Chiến dịch Cái Vòng** (_Операция Кольцо_) là một hoạt động quân sự chiến lược lớn của Quân đội Liên Xô chống lại Quân đội Đức Quốc xã trong Chiến tranh thế giới thứ hai đồng
**Chiến dịch Sao Thổ** (tiếng Nga: _Операция Сатурн_) là mật danh do Bộ Tổng tư lệnh tối cao Quân đội Liên Xô đặt cho cuộc tấn công quy mô lớn thứ hai của Chiến cục
**Vasily Nikolayevich Gordov** (; 12 tháng 12 năm 1896 - 24 tháng 8 năm 1950) là một Thượng tướng Quân đội Liên Xô và Anh hùng Liên Xô. Ông từng giữ chức Tư lệnh Phương
Chiến dịch Salsk-Rostov (có tên mã là _"Chiến dịch Sông Đông"_) Ngày 24 tháng 1, Quân đoàn xe tăng 57 (Đức) được điều từ Tập đoàn quân xe tăng 4 đến đã chặn được cuộc
**Chiến dịch Mozdok–Stavropol** là đòn phản công lớn đầu tiên trong năm 1943 của Cụm tác chiến Bắc Kavkaz (Liên Xô) vào Cụm tập đoàn quân A (Đức) trên một chính diện rộng hơn 150 km,
**Chiến dịch Barvenkovo–Lozovaya** (Lozova) (được Thống chế Đức Wilhelm Bodewin Gustav Keitel gọi là **Trận Kharkov lần thứ hai**) là một hoạt động quân sự lớn của quân đội Liên Xô và quân đội Đức
**Aleksandr Vasilyevich Gorbatov** (; 21 tháng 3 năm 1891 - 7 tháng 12 năm 1973) là một tướng lĩnh Liên Xô. Ông từng phục vụ trong Quân đội Đế quốc Nga trong Thế chiến thứ
**Markian Mikhailovich Popov** (; 1902-1969) là một tướng lĩnh cao cấp của Lực lượng vũ trang Liên Xô, hàm Đại tướng (26 tháng 8 năm 1943), và Anh hùng Liên Xô (1965). Markian Popov sinh
**Georgy Fyodorovich Zakharov** (; 1897-1957) là một tướng lĩnh Liên Xô, phục vụ trong Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại. ## Thiếu thời Zakharov sinh ngày 23 tháng 4 năm 1897 tại làng Shilov, Nga
**Hồng Quân** là cách gọi vắn tắt của **Hồng quân Công Nông** (tiếng Nga: Рабоче-крестьянская Красная армия; dạng ký tự Latin: _Raboche-krest'yanskaya Krasnaya armiya_, viết tắt: RKKA), tên gọi chính thức của Lục quân và
**Georgy Konstantinovich Zhukov** (; , 1 tháng 12 năm 1896 – 18 tháng 6 năm 1974) là một sĩ quan cấp tướng và là Nguyên soái Liên Xô. Ông cũng từng là Tổng Tham mưu
**Aleksandr Mikhailovich Vasilevsky** (tiếng Nga: _Алекса́ндр Миха́йлович Василе́вский_) (1895-1977) là một chỉ huy Hồng quân nổi tiếng, từ năm 1943 là Nguyên soái Liên bang Xô viết. Ông là Tổng Tham mưu trưởng Hồng quân
**Friedrich Wilhelm Ernst Paulus** (1890 – 1957) là Thống chế quân đội Đức Quốc xã. Ông là vị chỉ huy cao cấp nhất của lực lượng quân Đức và đồng minh công phá Stalingrad, thất
**Chiến dịch Kavkaz** là tên gọi chung cho một chuỗi các hoạt động quân sự tại khu vực Kavkaz diễn ra giữa quân đội Liên Xô và quân đội Đức Quốc xã trong cuộc Chiến
**Chiến dịch Donets** hay **Trận Kharkov lần thứ ba** là một chuỗi những chiến dịch phản công của quân đội Đức quốc xã nhằm vào Hồng quân Liên Xô tại gần khu vực Kharkov trong
**Erich von Manstein** tên đầy đủ là **Fritz Erich Georg Eduard von Lewinski** (24 tháng 11 năm 1887 – 10 tháng 7 năm 1973) là một chỉ huy cấp cao của quân đội Đức thời
**Hermann Hoth** (1885-1971) là một Đại tướng Lục quân Đức trong Chiến tranh thế giới thứ hai. Ông là một trong những chỉ huy hàng đầu của binh chủng Tăng-Thiết giáp Đức, đã dẫn dắt
**Chiến tranh thế giới thứ hai** (còn được nhắc đến với các tên gọi **Đệ nhị thế chiến**, **Thế chiến II** hay **Đại chiến thế giới lần thứ hai**) là một cuộc chiến tranh thế
**Rodion Yakovlevich Malinovsky** (tiếng Nga: _Родион Яковлевич Малиновский_) (sinh ngày: 23 tháng 11 năm 1898, mất ngày 31 tháng 3 năm 1967) là một chỉ huy cao cấp của Hồng quân trong Chiến tranh thế
**Chiến dịch tấn công hữu ngạn Dniepr** ở Ukraina (1944), hay còn được gọi là **Chiến dịch tấn công Dniepr–Carpath**, kéo dài từ ngày 24 tháng 12 năm 1943 đến ngày 14 tháng 4 năm
**Chiến dịch hợp vây Korsun–Shevchenkovsky** còn được gọi là "Tiểu Stalingrad" hay "Stalingrad trên bờ sông Dniepr" là một chiến dịch lớn trong Chiến tranh Xô-Đức, kéo dài từ ngày 24 tháng 1 đến 17
**Cuộc đột kích Tatsinskaya** là một trận đánh nằm trong Chiến dịch Sao Thổ diễn ra từ ngày 24 đến ngày 29 tháng 12 năm 1942. Trong trận này, Quân đoàn xe tăng 24 do
**Chiến dịch Demyansk** (_Демянская операция_) là tên của một chiến dịch quân sự do Liên Xô tổ chức trong Chiến tranh Xô-Đức, kéo dài từ ngày 7 tháng 1 đến ngày 25 tháng 5 năm
**Không chiến tại Kuban** là chiến dịch hoạt động quân sự trên không lớn nhất trong chuỗi chiến dịch ở Kavkaz (1943) nhằm tranh quyền khống chế không phận và là một trong các cuộc
**Chiến dịch Minsk**, một phần của Chuỗi chiến dịch giải phóng Byelorussia vào mùa hè năm 1944, mang mật danh "Bagration", là hoạt động tấn công, hợp vây của quân đội Liên Xô nhằm vào
Quân kỳ của Quân đội Đức quốc xã**Lịch sử quân sự Đức trong Chiến tranh thế giới thứ hai** bắt đầu từ quân số 100.000 do Hòa ước Versailles hạn chế, không được quyền có
**Chiến dịch Ngôi Sao** (Tiếng Nga: Oпераций «Звезда») là tên mã của **Chiến dịch Belgorod-Kharkov**, hoạt động quân sự lớn thứ ba do Phương diện quân Voronezh (Liên Xô) tiến hành tại miền Trung nước