Phong trào không liên kết là một tổ chức quốc tế cánh tả gồm các quốc gia tự xem mình là không thuộc hoặc chống lại bất kỳ khối cường quốc lớn nào. Phong trào này chủ yếu là đứa con tinh thần của Thủ tướng Ấn Độ Jawaharlal Nehru, cựu tổng thống Ai Cập Gamal Abdel Nasser và chủ tịch Nam Tư Josip Broz Tito. Tổ chức được thành lập tháng 4 năm 1955; đến năm 2007, nó có 118 thành viên. Mục đích của tổ chức như đã ghi trong Tuyên bố La Habana năm 1979 là đảm bảo "sự độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và an ninh của các quốc gia không liên kết" trong "cuộc chiến chống lại chủ nghĩa đế quốc, chủ nghĩa thực dân, chủ nghĩa thực dân kiểu mới, chủ nghĩa phân biệt chủng tộc, và tất cả những hình thức xâm lược ra nước ngoài, chiếm đóng, chi phối, can thiệp hoặc bá quyền cũng như chống lại các đại cường quốc và chính sách của các khối". Họ đại diện cho gần hai phần ba thành viên Liên Hợp Quốc và 55 phần trăm dân số thế giới, đặc biệt là những quốc gia được xem là đang phát triển hoặc thuộc thế giới thứ ba.
Tuy phong trào này mong muốn các quốc gia có liên kết chặt chẽ với nhau giống như NATO hay Khối Warszawa, nó có liên kết khá lỏng lẻo và nhiều thành viên của tổ chức thực sự có quan hệ gần gũi với siêu cường này hoặc siêu cường khác. Ngoài ra, một số thành viên còn mâu thuẫn nghiêm trọng với các thành viên khác (như Ấn Độ và Pakistan; Iran và Iraq; Ả Rập Xê Út, Bahrain, Ai Cập, Yemen, UAE và Qatar; Ả Rập Xê Út và Iran). Phong trào rạn nứt do mâu thuẫn ngay bên trong khi Liên Xô đưa quân vào Afghanistan năm 1979. Trong khi những đồng minh của Liên Xô ủng hộ cuộc tấn công, các thành viên khác (đặc biệt là các quốc gia Hồi giáo) của phong trào lại lên án. Đặc biệt, Liên Xô còn chỉ trích phong trào này do chính phong trào được thành lập từ "sự phản bội của Nam Tư".
Vì Phong trào không liên kết được hình thành với nỗ lực chống lại Chiến tranh lạnh, tổ chức đã cố gắng tìm phương hướng hoạt động mới từ khi Chiến tranh lạnh kết thúc. Sau khi Nam Tư, một thành viên sáng lập, tan rã, các quốc gia mới thành lập từ Nam Tư cũ tỏ ra không còn quan tâm tới việc tham dự Phong trào, tuy một số nước là quan sát viên. Vào năm 2004, Malta và Síp rút khỏi tổ chức để gia nhập Liên minh châu Âu.
Nguồn gốc
Các quốc gia độc lập nào quyết định không tham gia các khối trong Chiến tranh lạnh còn được gọi là các quốc gia không liên kết.
Thuật ngữ "Không liên kết" được Thủ tướng Ấn Độ Nehru sử dụng trong bài diễn văn của ông vào năm 1954 tại Colombo, Sri Lanka. Trong bài diễn văn này, Nehru đã mô tả năm cột trụ làm kim chỉ nam cho quan hệ ngoại giao giữa Trung Quốc và Ấn Độ, được Thủ tướng Trung Quốc Chu Ân Lai đề xướng. Được gọi là Panchsheel (năm ràng buộc), các nguyên tắc này sau này đóng vai trò là nền tảng của Phong trào không liên kết. Năm nguyên tắc này bao gồm:
Tôn trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của nhau;
Không xâm lược lẫn nhau;
Không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau;
Bình đẳng và hai bên cùng có lợi;
*Cùng tồn tại hoà bình.
Cột mốc quan trọng trong quá trình phát triển của Phong trào không liên kết là Hội nghị Bandung năm 1955, một hội nghị gồm các quốc gia châu Á và châu Phi được tổng thống Sukarno của Indonesia làm chủ nhà. Các quốc gia tham dự đã tuyên bố nguyện vọng không muốn dính líu đến Chiến tranh lạnh và thông qua "tuyên bố ủng hộ hòa bình và hợp tác thế giới", bao gồm năm nguyên tắc của Nehru. Sáu năm sau Hội nghị Bandung, sáng kiến của Chủ tịch Nam Tư Tito đã dẫn đến Hội nghị Phong trào không liên kết chính thức lần đầu tiên, tổ chức tháng 9 năm 1961 tại Belgrade.
Tại Hội nghị Lusaka tháng 9 năm 1970, các quốc gia thành viên đã bổ sung nghị quyết hòa bình cho các tranh chấp và ảnh hưởng từ các đồng minh quân sự và hiệp ước của các cường quốc vài mục tiêu của phong trào. Sự phản đối thiết lập các căn cứ quân sự ở nước ngoài cũng được thêm vào mục tiêu của phong trào.
Phong trào không liên kết tin tưởng vào các chính sách và thực tiễn hợp tác, đặc biệt là những gì đa phương và cùng có lợi cho những bên liên quan. Nhiều thành viên của Phong trào cũng là thành viên của Liên Hợp Quốc và cả hai tổ chức này đều tuyên bố các chính sách hợp tác hợp tác hòa bình, tuy những thành công mà Phong trào này có được trong các thỏa thuận đa phương dường như bị các nước phát triển lớn hơn ở phương Tây đang thống trị Liên Hợp Quốc bỏ qua. Sự lo ngại của châu Phi về chủ nghĩa apartheid được liên kết với những lo ngại của Ả Rập-châu Á về Palestine và sự thành công của sự hợp tác đa phương tại các khu vực này là một dấu ấn thành công của Phong trào không liên kết. Phong trào cũng đóng một vai trò quan trọng trong các mâu thuẫn về lý tưởng khác nhau trong khi tồn tại, trong đó có việc phản đối kịch liệt các chế độ apartheid và sự hỗ trợ cho phong trào giải phóng tại nhiều nơi như Zimbabwe và Nam Phi. Sự hỗ trợ những loại phong trào như thế này xuất phát từ niềm tin rằng mọi quốc gia đều có quyền đặt nền tảng chính sách và thực hành theo quyền lợi của quốc gia chứ không phải là kết quả có được từ mối liên hệ với một khối cường quốc cụ thể nào, nhưng cũng như trong quá khứ, sự gắn kết vẫn là một vấn đề do kích thước của tổ chức và sự phân tán lịch làm việc và lòng trung thành cho thấy nguy cơ rạn nứt vẫn còn đó. Tuy sự thỏa thuận về các nguyên tắc cơ bản là khá dễ dàng, thực hiện những hành động dứt khoát tương ứng với những vấn đề cụ thể của thế giới còn hiếm hoi, với việc phong trào thường đưa ra sự chỉ trích hoặc ủng hộ chứ không thích thông qua những nghị quyết cứng rắn. Phong trào tiếp tục chứng kiến vai trò của nó, như quan điểm của tổ chức, các quốc gia nghèo nhất thế giới vẫn bị bóc lột và đặt ra rìa, không phải từ những siêu cường đối lập nhau, mà từ một thế giới đơn cực, và phong trào đang thực sự chống lại chủ nghĩa bá quyền phương Tây và chủ nghĩa thực dân kiểu mới. Phong trào đối lập với sự chiếm đóng nước ngoài, can thiệp vào công việc nôi bộ, và các biện pháp xâm lăng đơn phương, nhưng nó cũng chuyển sang tập trung cho các thách thức kinh tế-xã hội mà các quốc gia thành viên đang đối mặt, đặc biệt là sự bất bình đẳng do toàn cầu hóa tạo nên và việc thực thi các chính sách tân tự do. Phong trào không liên kết đã xác định kém phát triển về kinh tế, đói nghèo, và bất công xã hội là những nguy cơ đang lên đối với hòa bình và an ninh
Tehran, 28 tháng 8, 2012
Đảo Margarita, 17 tháng 9, 2016
Baku, 25–26 tháng 10, 2019
Các quốc gia thành viên và đại diện
Các quốc gia có hệ thống chính trị đa đảng được đánh bằng dấu sao
*
**
**
*
*
**
*
*
*
*
*
*
*
**
*
**
*
*
*
**
**
*
*
*
**
**
**
*
*
*
*
*
*
*
**
**
*
*
*
**
*
*
*
*
**
*
*
*
**
**
**
*
**
*
*
**
*
*
**
**
**
**
**
**
**
**
**
**
**
*
**
**
**
**
*
**
**
**
**
*
** _(Gia nhập năm 1977)_
**
**
**
**
**
*
*
*
*
*
*
**
*
**
*
**
*
*
**
*
**
*
*
*
**
**
*
*
**
*
**
*
*
**
**
*
*
**
*
Các quan sát viên
Các quốc gia sau đây là quan sát viên:
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
Khách mời
Không có vị trí khách mời cố định, nhưng thông thường sẽ có một vài quốc gia không thành viên cử đại diện làm khách mời tại hội nghị. Ngoài ra, một số lượng lớn tổ chức, cả thuộc hệ thống Liên Hợp Quốc hoặc bên ngoài, cũng luôn được mời làm khách.
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Phong trào không liên kết** là một tổ chức quốc tế cánh tả gồm các quốc gia tự xem mình là không thuộc hoặc chống lại bất kỳ khối cường quốc lớn nào. Phong trào
nhỏ|Một poster phản chiến nhỏ| Một [[Những biểu tượng hòa bình|biểu tượng hòa bình, ban đầu được thiết kế cho Chiến dịch giải trừ vũ khí hạt nhân (CND) của Anh ]] **Phong trào chống
Thống tướng **Suharto** (8 tháng 6 năm 1921 – 27 tháng 1 năm 2008), chính tả cũ là **Soeharto**, là tổng thống thứ nhì của Indonesia, ông giữ chức vụ nguyên thủ quốc gia trong
nhỏ|Hội nghị thứ nhất năm 1955. nhỏ|Toà nhà năm 2007. Bây giờ là bảo tàng Hội nghị.**Hội nghị Á-Phi** hay còn gọi là **hội nghị Bandung** ( tiếng Indonesia: là cuộc gặp gỡ quy mô
Các quốc gia thuộc G15. **Group of 15** (**G-15**) được thành lập tại hội nghị của phong trào không liên kết lần 9 ở Belgrade, Nam Tư vào tháng 9 năm 1989. Nó được thiết
**Các tổ chức Hướng đạo không liên kết và các tổ chức giống Hướng đạo** (_Non-aligned Scouting and Scout-like organizations_) là các tổ chức Hướng đạo không phải là hội viên của Hội Nữ Hướng
**Phong trào giải phóng dân tộc** là phong trào đấu tranh đòi quyền độc lập dân tộc và bảo vệ độc lập dân tộc của các nước thuộc địa trên thế giới trong thế kỷ
**Phong trào kết nghĩa Bắc – Nam** là một phong trào thi đua của một số tỉnh, thành phố Việt Nam trong thời kỳ chiến tranh Việt Nam. Khởi động vào năm 1960, phong trào
phải|Nhà truyền thống phong trào Đồng Khởi ở huyện [[Mỏ Cày Nam, Bến Tre]] **Đồng Khởi** là phong trào do những thành viên Việt Minh ở lại miền Nam Việt Nam kêu gọi nhân dân
**Phong trào Gülen** là một phong trào Hồi giáo xuyên quốc gia do nhà thần học Hồi giáo Fethullah Gülen, hiện sống lưu vong tại Mỹ, thành lập và lan tỏa ở Thổ Nhĩ Kỳ
**_Tính hợp pháp của việc đe dọa hoặc sử dụng vũ khí hạt nhân_** [http://www.worldlii.org/int/cases/ICJ/1996/3.html [1996] ICJ 3] là một vấn đề pháp luật quốc tế bước ngoặc. Tòa án Quốc tế có kết luận
**Cộng hòa Liên bang Xã hội chủ nghĩa Nam Tư**, gọi tắt là **CHLBXHCN Nam Tư** là nhà nước Nam Tư được thành lập sau Chiến tranh thế giới lần thứ hai và tồn tại
nhỏ|Hình ảnh những người đang chào theo kiểu Quốc xã, trong khi một người không xác định danh tính tên August Landmesser từ chối làm như vậy. **Phong trào chống đối Hitler** gồm những hoạt
**Phong trào giải phóng dân tộc Việt Nam** nhằm mục tiêu giành lại độc lập cho Việt Nam bắt đầu từ năm 1885 và kết thúc sau Chiến tranh thế giới thứ hai, khi Đảng
**Phong trào độc lập Đài Loan** hay **Đài độc** (**臺獨** hoặc **台獨**) là một phong trào chính trị theo đuổi sự độc lập chính thức cho Đài Loan. Các mục tiêu của việc độc lập
**Chiến tranh Liên Xô tại Afghanistan**, hay còn được gọi là **Xung đột Afghanistan - Liên Xô** và **Chiến tranh Afghanistan** là cuộc xung đột kéo dài 10 năm giữa các lực lượng quân sự
**Phong trào Ái quốc Tam Tự** (chữ Anh: _Three-Self Patriotic Movement_), hoặc gọi **Hội Thánh Tam Tự**, là cơ quan giám sát chính thức của nhà nước đối với Tin Lành tại Trung Quốc. **Uỷ
**Phong trào Nhân Văn – Giai Phẩm** là một phong trào văn hóa mang xu hướng chính trị của một số văn nghệ sĩ, trí thức sống ở miền Bắc dưới chính quyền Việt Nam
**Phong trào Giám lý** là một nhóm các giáo hội có mối quan hệ lịch sử với nhau thuộc cộng đồng Kháng Cách. Bắt nguồn từ cuộc chấn hưng tôn giáo khởi phát bởi John
nhỏ|Những người biểu tình trong Chiến tranh Việt Nam tuần hành tại [[Lầu năm góc ở Washington, D.C. vào ngày 21 tháng 10 năm 1967.]] **Phong trào phản chiến trong Chiến tranh Việt Nam** là
nhỏ|Biểu tình vì hòa bình ở [[Tel Aviv năm 2014]] nhỏ|Bìa của _Die Friedens-Warte_, một tạp chí của phong trào hòa bình ở Đức, số 11, 1913 **Phong trào hòa bình** là một phong trào
Biểu trưng Phong trào Đại kết. **Phong trào Đại kết** đề cập tới những nỗ lực của các Kitô hữu hoặc các truyền thống giáo hội khác nhau nhằm phát triển mối quan hệ gần
**Tổ chức Phong trào Hướng đạo Thế giới** (_World Organization of the Scout Movement_, viết tắt là WOSM) là một tổ chức phi chính phủ điều hành hầu như tất cả các phong trào Hướng
**Phong trào Ngũ tuần** hoặc **Phong trào Thất tuần** (theo cách gọi của các tín hữu Tin Lành) là một trào lưu Tin Lành tập chú vào trải nghiệm cá nhân nhận lãnh sự thanh
**Cuộc vận động Duy Tân**, hay còn được gọi là **Phong trào Duy Tân** hoặc **Phong trào Duy Tân ở Trung Kỳ** là một cuộc vận động cải cách ở miền Trung Việt Nam, do
thumb|Những người ủng hộ nền độc lập của Catalan vào năm 2010 thumb|"L'Estelada Blava" (_Cờ Sao xanh_), phiên bản màu xanh da trời của cờ ủng hộ độc lập. thumb|"L'Estelada Vermella" (_Cờ Sao đỏ_), phiên
**Phong trào quyền động vật** (_Animal rights movement_) hay **phong trào bảo vệ quyền động vật** và đôi khi được gọi là **phong trào giải phóng động vật** hay **phong trào bảo vệ động vật**
**Phong trào lao động** bao gồm hai cánh chính, **phong trào công đoàn** hoặc **liên minh lao động**; và **phong trào lao động chính trị**. * Phong trào công đoàn bao gồm một tổ chức
phải|nhỏ|300x300px|Phong trào những người không có đất bên ngoài Tòa Lập Pháp, ngày 14 tháng 5 năm 2009 **Phong trào những người không có đất** là một diễn biến độc lập ở Nam Phi. Nó
**Phong trào Nghĩa Hòa Đoàn** hay còn gọi là **Khởi nghĩa Nghĩa Hòa Đoàn** () hoặc bị miệt thị là giặc "quyền phỉ" là một phong trào bạo lực ở tại miền Bắc Trung Quốc
**Phong trào hội kín Nam Kỳ** là một phong trào tự phát của giới dân nghèo, nhằm chống lại ách áp bức của thực dân Pháp vào những năm đầu thế thế kỷ 20 tại
**Phong trào Đông Du** là một phong trào cách mạng ở Việt Nam đầu thế kỷ 20. Phong trào có mục đích kêu gọi thanh niên Việt Nam ra nước ngoài (Nhật Bản) học tập,
Các **Saemaul Undong**, còn được gọi là **Phong trào Cộng đồng Mới**, **Phong trào Làng mới**, **Phong trào Saemaul** hoặc **Phong trào Saema'eul**, là một sáng kiến chính trị đưa ra vào ngày 22 tháng
nhỏ|Phong trào vận động dân chủ 1936 – 1939 tại Huế **Phong trào Dân chủ ở Đông Dương** là phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc do Đảng Cộng sản Đông Dương phát động.
Từ khi hình thành vào năm 1907, phong trào Hướng đạo đã lan rộng từ Anh Quốc đến 216 quốc gia và vùng lãnh thổ trên khắp thế giới. Có trên 38 triệu nam và
nhỏ|324x324px| Áp phích [[tuyên truyền chiến tranh " Chúng ta có thể làm được! " từ năm 1943 đã được tái sử dụng như một biểu tượng của phong trào nữ quyền trong những năm
"Tôi là con người, người anh em chứ" ("_Am I Not a Man and a Brother?_"), đồ gốm năm 1787 do [[Josiah Wedgwood thiết kế cho chiến dịch chống lại chế độ nô lệ Anh]]
**Phong trào Cần Vương** (chữ Nôm: 風潮勤王) nổ ra vào cuối thế kỷ 19 do đại thần nhà Nguyễn là Tôn Thất Thuyết nhân danh vua Hàm Nghi đề xướng trước cuộc xâm lược của
**Phong trào xã hội mới** (New social movements - **NSM**) là một lý thuyết về các phong trào xã hội nhằm giải thích rất nhiều phong trào mới xuất hiện trong các xã hội phương
**Phong trào Du ca Việt Nam** do nhạc sĩ Nguyễn Đức Quang và Ban Trầm Ca thành lập vào năm 1966 tại miền Nam Việt Nam. Du ca là một đoàn thể hoạt động về
**Phong trào Minh Tân** (còn gọi là **phong trào Duy Tân ở Nam Kỳ**) do **Hội Minh Tân** (kể từ đây trở đi có khi gọi tắt là Hội) đề xướng và lãnh đạo, là
thumb|left|Cộng hòa Đông Turkistan, 1944–1949 thumb|Cờ Đông Turkestan _Kök Bayraq_ trở thành một biểu tượng của phong trào độc lập Đông Turkestan. thumb|Biểu tượng Đông Turkestan, nổi bật với [[basmalah được cách điệu như một
**Phong trào vì bầu trời tối** là một chiến dịch nhằm giảm ô nhiễm ánh sáng. Ưu điểm của việc giảm ô nhiễm ánh sáng bao gồm tăng số lượng các ngôi sao có thể
**Quốc gia liên kết** () là đối tác nhỏ trong mối quan hệ chính thức, tự do giữa một lãnh thổ chính trị ở cấp độ nhà nước với một quốc gia (thường là lớn
nhỏ|Các giai đoạn của một phong trào xã hội **Phong trào xã hội** là một loại hành động nhóm. Không có định nghĩa đồng thuận duy nhất của một phong trào xã hội. Chúng là
nhỏ|Vụ thử bom nguyên tử 14 kiloton tại [[Nevada, Hoa Kỳ.]] **Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân** là một hiệp ước quốc tế nhằm mục đích hạn chế việc sở hữu các
phải|nhỏ|250x250px| Một thành viên của [[Hiệp hội quốc tế ý thức về Krishna trên đường phố Moskva, Nga ]] **Phong trào tôn giáo mới** (new religious movement - **NRM**), còn được gọi là **tôn giáo
**Nghị quyết 3379 của Đại Hội đồng Liên Hợp quốc**, là một nghị quyết của Đại Hội đồng Liên Hợp Quốc xác định chủ nghĩa phục quốc Do Thái là một hình thức phân biệt
**Nghị quyết 777 của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc** được nhất trí thông qua vào ngày 19 tháng 9 năm 1992. Sau khi tái khẳng định Nghị quyết 743 (1992) và tất cả
**Phong trào chống sưu thuế Trung Kỳ** năm 1908 hay còn gọi là **Trung Kỳ dân biến** là một trong những sự kiện nổi bật của phong trào chống thực dân Pháp ở Việt Nam