Phố Ô Quan Chưởng là một con phố thuộc phường Đồng Xuân, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội, bắt đầu từ đường Trần Nhật Duật đến cửa ô Quan Chưởng, thông ra phố Hàng Chiếu và là một trong những phố ngắn nhất của thành phố.
Tên gọi
Phố Ô Quan Chưởng được đặt theo tên di tích lịch sử – văn hoá cửa ô Quan Chưởng nằm ở cuối phố. Ô Quan Chưởng có tên gọi gốc là ô Đông Hà, là một trong năm cửa được xây dựng vào năm Cảnh Hưng thứ 10 (1749) – cùng với cửa ô Phúc Lâm, ô Nhân Hoà, ô Cầu Dền và ô Cầu Dừa – và cũng là cửa ô duy nhất còn giữ lại được đến hiện tại. Cái tên ô Quan Chưởng là tên nhân dân quen gọi theo các câu truyện truyền thuyết: Thứ nhất, vào cuối thời Lê có ông quan Chưởng Ấn về hưu, lập tư dinh ở cạnh cửa ô này, do đó mà thành tên. Thứ hai, vào thời Nguyễn có một chức quan Chưởng cơ kiểm soát cửa ô, phàm thuyền là ghé vào đều phải qua trình báo viên quan ấy, nên gọi tên như vậy. Thứ ba, vào năm 1873, giặc Pháp đánh thành Hà Nội lần thứ nhất với viên quan Chưởng vệ cùng toàn thể binh lính dưới quyền ông đã chiến đấu, hy sinh anh dũng tại cửa ô này, nên nhân dân gọi là ô Quan Chưởng. Phố thuộc phường Đồng Xuân, quận Hoàn Kiếm, giao cắt với đường Trần Nhật Duật và ba phố Hàng Chiếu, phố Đào Duy Từ và phố Thanh Hà. Đây là con phố nhỏ, ít người qua lại. Trên phố chỉ có hơn chục số nhà, kinh doanh một số ít các mặt hàng.
Lịch sử
Theo sử sách ghi chép vào đời vua Lê Hiến Tông, Thăng Long có mười sáu cửa ô. Đến thế kỷ XX thì trên sách báo chỉ còn nhắc đến tên của năm cửa ô là Ô Cầu Giấy, Ô Cầu Dền, Ô Chợ Dừa, Ô Đống Mác và Ô Quan Chưởng. Thời Lê, khu vực Ô Quan Chưởng thuộc thôn Thanh Hà, phường Đông Hà – một phường giáp với sông Hồng được che chắn bằng một con đê ngăn nước lũ.
Cửa ô Quan Chưởng mở qua tường phía đông của tòa thành đất bao quanh kinh thành Thăng Long xưa. Tòa thành này được đắp vào năm 1749 (trên nền móng một tòa thành cũ hơn). Như vậy thì cửa ô Quan Chưởng cũng đã có từ hồi đó, nhưng sau có sửa chữa lại. Cụ thể là theo tấm bia hiện còn trong đình Thanh Hà (số 77 phố Hàng Chiếu tức số 10 phố Ngõ Gạch) thì vào năm Gia Long Đinh Sửu tức năm 1817 đã xây dựng lại cửa ô này để mở rộng đường đi.
Như thế thì có thể ở đời Lê cửa ô này còn nhỏ hẹp, hoặc kiến trúc sơ sài. Năm 1817, đường sá bắt đầu được mở rộng và cửa ô Đông Hà được sửa chữa. Xem xét loại gạch xây ở đây thấy rất giống loại gạch tường bao quanh Văn Miếu vốn cũng được xây vào đời Gia Long. Và lối kiến trúc vọng lâu ở đây cũng giống kiểu các cổng tòa hành cung nhà Nguyễn còn sót lại ở trong khu doanh trại bộ đội mà nay dân quen gọi là khu "trong thành".
Sau khi chiếm đóng Hà Nội, người Pháp đã cho phá bỏ các công trình cũ quanh thành thị để mở rộng khu phố mới. Nhưng riêng ô Quan Chưởng, nhờ có sự đấu tranh kiên trì của nhân dân và của ông cai tổng Đồng Xuân, Đào Đăng Chiểu (1845-1916), nên chủ trương đó không thực hiện được. Vì ông Cai tổng cùng với dân chúng nhất định không chịu ký tên vào tờ trình xin phép phá cửa ô nên cuối cùng người Pháp phải nhượng bộ.
Theo Tuyển tập văn bia Hà Nội, tập 1, cửa Đông Hà xây từ năm Cảnh Hưng 10 (1749) được sửa chữa lại năm Gia Long (Đinh Sửu 1817). Ngang lối đi giữa cổng có một tấm bia đá gắn vào tường mé trong. Bia khắc tờ sức của Hà Ninh tổng đốc Hoàng Diệu và tuần phủ Hà Nội Hoàng Hữu Xứng đề năm Mậu Dần 1878 cấm lính canh gác xách nhiễu nhân dân.
Trong cuốn "Người và cảnh Hà Nội" của nhà Hà Nội học Hoàng Đạo Thúy, có ghi chép về Ô Quan Chưởng như sau: "Song song với Hàng Đậu là Hàng Khoai. Dưới chợ là Phố Mới; đầu phố, chỗ gần bờ sông có cửa Ô Quan Chưởng (cửa Đông Hà), còn nguyên cổng xây cũ, đoạn này gọi là phố Hàng Chiếu. Trước khi Tây sang, tên Jean Dupuis (Đồ Phổ Nghĩa) gây cơ sở ở đây cùng với bọn khách trú khi Francisco Garnier đánh thành thì một ông Chưởng Cơ, cùng một trăm chiến sĩ, đã giữ cửa này đến người cuối cùng!"
Đây là một trong nhiều cửa ô, mở qua tường phía đông, của tòa thành đất bao quanh khu kinh thành Thăng Long xưa. Tòa thành ấy đắp vào năm 1749. Nhưng diện mạo Ô Quan Chưởng như hiện nay là do lần sửa chữa lớn vào năm 1817. Tên chính thức là Đông Hà môn, tức là cửa ô Đông Hà. Gọi là Ô Quan Chưởng, để ghi nhớ sự hy sinh của viên Chưởng cơ và binh lính nhà Nguyễn, chiến đấu chống Pháp, khi chúng đánh thành Hà Nội.
Thời Pháp thuộc, phố Ô Quan Chưởng có tên là phố Chiếu Cói (rue des Nattes en Jean Dupuis) có từ năm 1898. Ngày trước sông Hồng còn chảy sát ngay bờ đê (tức đường Trần Nhật Duật ngày nay) nên phố Ô Quan Chưởng kề ngay bến sông, là nơi tập trung buôn bán chiếu cói, sản phẩm của những vùng ven biển Ninh Bình, Thái Bình, Nam Định, chở lên bằng thuyền. Về sau, những cửa hàng chiếu lan dần vào cả phía trong, sang đoạn phố Hàng Chiếu ngày nay. Đến năm 1945 đoạn phố Chiếu Cói sáp nhập với phố Giăng Đuypuy (rue Jean Dupuis) thành phố Hàng Chiếu. Đến năm 1949 tách phố rue Jean Dupuis ra còn lại phố rue des Nattes en Jean Dupuis trở thành phố Ô Quan Chưởng. Các lần đổi tên sau vẫn giữ nguyên tên này.
Ô Quan Chưởng ở trên đầu phố Hàng Chiếu, mặt trước nhìn về phía đông và sông Hồng, mặt sau nhìn về phía tây và phố Hàng Chiếu kéo dài. Về kiến trúc có vòm cửa trấn giữ, trên lại còn lưu giữ một lầu địch vọng là nơi canh gác. Cửa được xây vòm tò vò rộng, trước đây có hai cổng bằng gỗ dày lớn, ban đêm lính canh đóng cửa thành và mở ra buổi sớm cho người dân qua lại, buôn bán.
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Phố Ô Quan Chưởng** là một con phố thuộc phường Đồng Xuân, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội, bắt đầu từ đường Trần Nhật Duật đến cửa ô Quan Chưởng, thông ra phố Hàng Chiếu và
nhỏ|Cửa ô Quan Chưởng **Ô Quan Chưởng** (hay còn gọi là **ô Đông Hà**, **ô Thanh Hà**, **ô Cửa Đông**, tên chữ là **Đông Hà môn** (東河門, tức _cửa phường Đông Hà_) là một cửa
[[Phố Đinh Tiên Hoàng, Hà Nội|Phố Đinh Tiên Hoàng là tuyến phố thuộc không gian đi bộ Hồ Gươm]] **Phố đi bộ Hồ Gươm** là khu vực không gian đi bộ bao gồm 16 tuyến
**Quân đội Hoàng gia Phổ** () là lực lượng quân sự của Vương quốc Phổ (nguyên là lãnh địa Tuyển hầu tước Brandenburg trước năm 1701). Quân đội Phổ đóng vai trò quan trọng trong
**Phở** (chữ Nôm: **𬖾**) là một món ăn truyền thống của Việt Nam, được xem là một trong những món ăn tiêu biểu cho nền ẩm thực Việt Nam. Thành phần chính của phở là
thumb|Phố Hàng Chiếu **Phố Hàng Chiếu** là con phố nhỏ trong khu phố cổ Hà Nội, thuộc địa bàn quận Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội . ## Vị trí - Địa điểm Phố dài
nhỏ|Phố Tạ Hiện **Khu phố cổ Hà Nội** là tên gọi thông thường của một khu vực đô thị có từ lâu đời của Hà Nội nằm ở ngoài hoàng thành Thăng Long. Khu đô
Thông tin chi tiết Tác giả Đỗ Ngọc Thống chủ biên, Bùi Minh Đức, Nguyễn Thành Thi Nhà Xuất Bản NXB Đại học Sư Phạm Số trang 239 Năm xuất bản 2022 Giới thiệu sách
**Phố Rivoli** là một trong những con phố nổi tiếng ở Paris. Nằm ở trung tâm thành phố, thuộc Quận 1 và Quận 4, phố Rivoli dài gần 3 km, bắt đầu phố Sévigné rồi
nhỏ|[[Quận Nassau, New York|Nassau County, Long Island ven đô thành phố New York, một ví dụ điển hình của khu ngoại ô]] nhỏ|[[Colorado Springs, Colorado|Colorado Springs, Colorado một thành phố mang nhiều nét "ngoại ô"
Cửa ô Quan Chưởng Theo sách _Bắc thành dư địa chí_ soạn hồi đầu thế kỷ 19, Hà Nội có 21 cửa ô. Nhưng sách này không liệt kê tên đầy đủ. ## Các cửa
**Thành phố Gifu** (岐阜市, _Gifu-shi_, _Kì Phụ thị_) là tỉnh lỵ của tỉnh Gifu (岐阜県), đồng thời là một đô thị trung tâm vùng của vùng Chūbu, Nhật Bản. Thành phố Gifu nằm ở giữa
phải|nhỏ|Ngã tư Lê Duẩn – Giải Phóng – Đại Cồ Việt ngày nay **Ô Đồng Lầm**, tên chữ là **Kim Hoa** sau đổi thành **Kim Liên**, là một cửa ô của Hà Nội xưa. Cửa
**Chương trình giáo dục phổ thông 2018** (gọi tắt là **Chương trình 2018**, hay CTGDPT **2018**) là chương trình định hướng giáo dục và đào tạo cho mọi cấp học phổ thông do Bộ Giáo
**Đài Truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh** là đơn vị sự nghiệp báo chí trực thuộc Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh. Đây là đài truyền hình đầu tiên ở Việt
Trẻ em đường phố người Afghanistan cười trước ống kính tại khu vực buôn bán ở [[Kabul, Afghanistan (tháng 6 năm 2003).]] **Trẻ em đường phố**, hay **trẻ bụi đời**, **trẻ em lang thang** là
Hoa phượng đỏ, biểu tượng của người Hải Phòng Dưới đây là **danh sách những nhân vật tiêu biểu** là những người đã sinh ra tại Hải Phòng, có quê quán (nguyên quán) ở Hải
**Quan Vũ** (, 158?–220), hay **Quan Công**, tự **Vân Trường** (雲長), là một vị tướng nổi tiếng thời kỳ cuối nhà Đông Hán và thời Tam Quốc ở Trung Quốc. Ông là người đã góp
phải|2 bộ Mãng Bào và mũ Kim Quan làm triều phục của công hầu thời Nguyễn, Bảo tàng lịch sử Việt Nam, Hà Nội. Trong suốt hơn 140 năm tồn tại (1802-1945) với 13 đời
Trong Chiến tranh Việt Nam, quân đội Hoa Kỳ và các lực lượng đồng minh đã gây ra hàng loạt tội ác như giết người, hãm hiếp, đánh đập tù nhân, ném bom vào thường
**Quân chủng Hải quân**, hay còn gọi là **Hải quân nhân dân Việt Nam**, là một quân chủng của Quân đội nhân dân Việt Nam. Hải quân nhân dân Việt Nam có 6 đơn vị:
Tòa nhà chọc trời Umeda Thủy cung Kaiyukan [[Thành Osaka]] là thành phố tỉnh lỵ của tỉnh Osaka, Nhật Bản và là một đô thị quốc gia. Thành phố Ōsaka nằm ở vùng Kinki trên
**Ngũ quân Đô đốc** (chữ Hán: 五軍都督, tiếng Anh: Commander-General of the Five Armies), hoặc Đô đốc, là tên gọi tắt của chức võ quan với thực quyền cao nhất thời Trần, Lê sơ, Mạc
**Chùa Chuông** có tên chữ là Kim Chung Tự (金鍾寺) nằm tại thôn Nhân Dục, phường Hiến Nam, thành phố Hưng Yên. Chùa Chuông nằm trong quần thể di tích Phố Hiến và được mệnh
**Bảy kỳ quan thiên nhiên của thế giới** (tiếng Anh: New 7 Wonders of Nature) là một cuộc bình chọn do công ty tư nhân New Open World (NOW) Corporation, đặt trụ sở tại Thụy
**Friedrich II** (24 tháng 1 năm 171217 tháng 8 năm 1786) là vua nước Phổ trị vì từ ngày 31 tháng 5 năm 1740 cho đến khi qua đời vào ngày 17 tháng 8 năm
Các quân khu hiện tại của Việt Nam **Quân khu 1** là đơn vị quân sự cấp quân khu, trực thuộc Bộ Quốc phòng Việt Nam, có nhiệm vụ tổ chức, xây dựng, quản lý
**Portland** là một thành phố nằm ở nơi giao tiếp của hai con sông Willamette và Columbia trong tiểu bang Oregon. Với dân số 562.690, đây là thành phố đông dân nhất Oregon và là
**Quan chế Hậu Lê** là hệ thống các định chế cấp bậc phẩm hàm quan lại phong kiến kiểu Trung Hoa, được áp dụng ở Việt Nam dưới thời Lê sơ và một phần dưới
**Thủy quân Lục chiến Hoa Kỳ** (_United States Marine Corps_) là một quân chủng của Quân đội Hoa Kỳ có trách nhiệm phòng vệ vũ trang và tiến công đổ bộ từ phía biển, sử
**Hoàn Kiếm** là một quận cũ, trung tâm của thành phố Hà Nội, Việt Nam. Tên quận được đặt theo tên của hồ Hoàn Kiếm. Quận Hoàn Kiếm là trung tâm hành chính, chính trị,
**Friedrich Wilhelm IV** (15 tháng 10 năm 1795 – 2 tháng 1 năm 1861) là vua nước Phổ từ ngày 4 tháng 6 năm 1840 cho đến khi băng hà vào ngày 2 tháng 1
**Friedrich Karl Nikolaus của Phổ** (1828 – 1885) là cháu trai Wilhelm I – vị hoàng đế khai quốc của đế quốc Đức – và là một Thống chế quân đội Phổ-Đức. Ông thường được
thumb|[[Anatoly Serdyukov với ý tưởng cải tổ trên diện rộng quân đội Nga vào năm 2008]] **Cải cách quân đội Nga năm 2008** (_2008 Russian military reform_) hay còn gọi là **cải cách Serdyukov** (_Реформа
**Phân biệt chủng tộc ở châu Á** bắt nguồn từ những sự kiện đã xảy ra ở khắp nơi từ hàng ngàn năm trước cho đến nay. ## Bangladesh Vào năm 2015, Elias Mollah, thành
**Viên Gia Quân** (tiếng Trung giản thể 袁家军; bính âm Hán ngữ: _Yuán Jiā Jūn_, sinh ngày 27 tháng 9 năm 1962, người Hán) là nhà khoa học hàng không vũ trụ, chuyên gia kỹ
phải|nhỏ|Lăng Chủ tịch [[Hồ Chí Minh ở quận Ba Đình, thành phố Hà Nội]] **Quận** là một loại đơn vị hành chính cấp huyện từng tồn tại ở Việt Nam. Theo phân cấp hành chính
**Tuy Hòa** là thành phố tỉnh lỵ cũ của tỉnh Phú Yên, Việt Nam. Là đô thị trù phú nằm ở hạ nguồn Sông Ba, dòng sông lớn nhất miền Trung. Đây là trung tâm
**Đạo quán Linh Tiên** hay **Chùa Linh Tiên quán**, Chùa Linh Tiên: là công trình kiến trúc Đạo giáo được thành lập từ thời nhà Triệu nước Nam Việt. Tuy nhiên, kiến trúc tồn tại
phải|không_khung|400x400px| Biểu đồ chỉ số sản xuất ISM **Viện Quản lý cung ứng** (**ISM**) là hiệp hội quản lý cung ứng lâu đời nhất và lớn nhất trên thế giới. Được thành lập vào năm
**Loveland** (IPA: , như "lấp-lân") là thành phố thuộc ba quận Hamilton, Clermont, và Warren ở vùng tây nam Ohio (Hoa Kỳ). Nó gần Xa lộ Liên tiểu bang 275 và là một ngoại ô
Dưới đây là tổng quan hệ thống quan chế của các triều đại quân chủ tại Việt Nam. Do số lượng cũng như tên gọi của các chức quan có khác biệt ở mỗi triều
**Hội quán Hà Chương** (chữ Hán: 霞漳會館) còn có tên là **Hội quán Chương Châu**, hay còn được gọi là **chùa Ông Hược**. hoặc **chùa Bà Hà Chương**; hiện tọa lạc tại số 802 Nguyễn
**Loạn 12 sứ quân** (chữ Hán: 十二使君之亂, _Thập nhị sứ quân chi loạn_) là một giai đoạn nội chiến diễn ra vào cuối thời nhà Ngô, kéo dài từ năm 944 sau khi Ngô Quyền
**Phổ** (tiếng Đức: Preußen; tiếng Latinh: _Borussia_, _Prutenia_; tiếng Anh: Prussia; tiếng Litva: _Prūsija_; tiếng Ba Lan: _Prusy_; tiếng Phổ cổ: _Prūsa_) là một quốc gia trong lịch sử cận đại phát sinh từ Brandenburg,
**Vương Quân** (chữ Hán: 王筠, 481–549), tên tự là **Nguyên Lễ**, tự khác là **Đức Nhu**, người Lâm Nghi, Lang Da , quan viên, nhà thơ đời Lương thời Nam Bắc triều trong lịch sử
**Quân đội nhà Minh** là bộ máy quân sự Trung Hoa dưới triều đại nhà Minh (1368 - 1644). Bộ máy quân sự được thiết lập từ lực lượng khởi nghĩa Hồng Cân Quân cuối
**Lục quân Hoa Kỳ** là một quân chủng của Quân đội Hoa Kỳ có trách nhiệm với các chiến dịch quân sự trên bộ. Đây là một trong những quân chủng lâu đời và lớn
**Không lực Hoa Kỳ** (tiếng Anh: _United States Air Force_; viết tắt: **USAF**), cũng được gọi là **Không quân Hoa Kỳ** hay đơn giản hơn là **Không quân Mỹ**, là một quân chủng của Quân
**Seattle** (, ) là một thành phố cảng biển tọa lạc ở vùng Tây Bắc Thái Bình Dương của Hoa Kỳ. Thành phố này nằm ở phía tây tiểu bang Washington trên một dải đất