Phiến đá Rosetta (tiếng Anh: Rosetta Stone) là một tấm bia Ai Cập cổ đại làm bằng đá granodiorite có khắc một sắc lệnh ban hành ở Memphis năm 196 TCN nhân danh nhà vua Ptolemaios V. Sắc lệnh này được viết cùng một văn bản bằng 2 hệ ngôn ngữ: tiếng Ai Cập và tiếng Hy Lạp, và ba hệ chữ viết: chữ tượng hình Ai Cập cổ đại (trên cùng), chữ bình dân Ai Cập (ở giữa) và chữ Hy Lạp (dưới cùng). Bởi vì phiến đá trình bày cùng một văn bản với cả ba hệ chữ viết (với một vài khác biệt nhỏ giữa chúng), nó đã cung cấp chiếc chìa khóa vô giá giúp cho khoa học hiện đại hiểu được chữ tượng hình Ai Cập.
Viên đá được chạm khắc trong thời kỳ Hy Lạp hóa và ban đầu được cho là trưng bày trong một ngôi đền, có thể ở Sais gần đó. Nó có thể đã được chuyển đến vào cuối thời cổ đại hoặc trong thời kỳ Mameluk, và cuối cùng được sử dụng làm vật liệu xây dựng trong việc xây dựng Pháo đài Julien gần thị trấn Rashid (Rosetta) trong Đồng bằng sông Nile. Tháng 7 năm 1799, sĩ quan người Pháp Pierre-François Bouchard đã phát hiện ra phiến đá trong chiến dịch ở Ai Cập thời kỳ Napoléon. Đây là văn bản song ngữ Ai Cập cổ đại đầu tiên được khôi phục trong thời hiện đại, và đã thu hút sự quan tâm rộng rãi của công chúng với tiềm năng giải mã chữ tượng hình chưa từng được ra dịch trước đây. Các bản sao thạch cao và phôi thạch cao sớm bắt đầu lưu hành trong các viện bảo tàng và học giả châu Âu. Khi người Anh đánh bại người Pháp, họ đã mang viên đá tới London dưới thời Capitulation of Alexandria năm 1801. Nó đã được trưng bày công khai tại Bảo tàng Anh gần như liên tục kể từ năm 1802 và là đối tượng được quan tâm nhiều nhất ở đó.
Nghiên cứu về sắc lệnh đã được tiến hành khi bản dịch hoàn chỉnh đầu tiên của văn bản tiếng Hy Lạp xuất bản năm 1803. Jean-François Champollion công bố việc chuyển ngữ các chữ viết Ai Cập ở Paris vào năm 1822; phải mất nhiều thời gian hơn nữa trước khi các học giả có thể đọc các bản khắc và văn học Ai Cập Cổ đại một cách tự tin. Những tiến bộ lớn trong việc giải mã là sự công nhận phiến đá cung cấp ba phiên bản của cùng một văn bản (1799); rằng văn bản chữ viết Ai Cập đã sử dụng các ký tự phiên âm để đánh vần tên nước ngoài (1802); văn bản chữ tượng hình cũng làm như vậy, và có những điểm tương đồng phổ biến với chữ viết Ai Cập (1814); và các ký tự phiên âm đó cũng được sử dụng để đánh vần các từ bản địa của người Ai Cập (1822–1824).
Ba bản sao rời rạc khác của cùng một sắc lệnh đã được phát hiện sau đó, và một số bản khắc song ngữ hoặc ba thứ tiếng Ai Cập tương tự hiện đã được biết đến, bao gồm ba bản sớm hơn một chút là Sắc lệnh Ptolemaic: Sắc lệnh Alexandria năm 243 trước Công nguyên, Sắc lệnh Canopus năm 238 trước Công nguyên, và Sắc lệnh Memphis của Ptolemy IV, c. năm 218 trước Công nguyên. Hòn đá Rosetta không còn là duy nhất, nhưng nó là chìa khóa thiết yếu cho sự hiểu biết hiện đại về văn học và nền văn minh Ai Cập cổ đại. Thuật ngữ 'Rosetta Stone' hiện được sử dụng để chỉ manh mối thiết yếu cho một lĩnh vực kiến thức mới.
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Phiến đá Rosetta** (tiếng Anh: **_Rosetta Stone_**) là một tấm bia Ai Cập cổ đại làm bằng đá granodiorite có khắc một sắc lệnh ban hành ở Memphis năm 196 TCN nhân danh nhà vua
**Rosetta** là một thăm dò không gian robot được Cơ quan Vũ trụ châu Âu chế tạo và phóng đi để thực hiện nghiên cứu chi tiết sao chổi 67P/Churyumov-Gerasimenko. Tàu Rosetta phóng lên tháng
thumb|upright=1.2|[[Queen Elizabeth II Great Court|Great Court được phát triển vào năm 2001 và bao quanh Phòng đọc.]] **Bảo tàng Anh** là một bảo tàng công cộng dành riêng cho lịch sử loài người, nghệ thuật
nhỏ|phải|Bia đá mạ vàng trên bảo tháp [[Thích Ca Phật Đài ở Thiền Lâm Tự, Bà Rịa-Vũng Tàu]] **Bia** (_chữ Hán_:碑; phiên âm: "_bi_") là vật tạo tác dạng phiến dẹp có mặt phẳng thường
**Pháo đài Julien** (một số nguồn chép là **Pháo đài Jullien**), hay còn được gọi là **Pháo đài Qaitbey** (tiếng Ả Rập: قلعة قايتباي), là một pháo đài nằm ở bờ tây của sông Nin,
nhỏ|254x254px|[[Mặt nạ của Tutankhamun|Mặt nạ bằng vàng của Tutankhamun có gắn biểu tượng uraeus. Hình ảnh nữ thần Wadjet (rắn hổ) và Nekhbet (kền kền) tượng trưng cho sự thống nhất của Ai Cập]] **Uraeus**
nhỏ|400x400px| Hòn [[Phiến đá Rosetta|đá Rosetta ở Bảo tàng Anh ]] phải|nhỏ|300x300px| Tranh khắc đá ở [[Wadi Rum (Jordan)]] **Kim thạch học** hay **minh văn học** (tiếng Anh: _epigraphy_) là môn khoa học nghiên cứu
Ngày **15 tháng 7** là ngày thứ 196 (197 trong năm nhuận) trong lịch Gregory. Còn 169 ngày trong năm. ## Sự kiện * 649 – Thái tử Lý Trị lên ngôi hoàng đế triều
**Wordfast** là nhà cung cấp phần mềm bộ nhớ dịch. Wordfast cung cấp các giải pháp bộ nhớ dịch cho dịch giả tự do, nhà cung cấp dịch vụ ngôn ngữ và các tập đoàn
**Louvre** (, phát âm là _Lu-vơ_), hoặc **Viện bảo tàng Louvre** ( ), là một viện bảo tàng nghệ thuật và di tích lịch sử tại Paris, Pháp. Có vị trí ở trung tâm lịch
**Napoléon Bonaparte** (tên khai sinh là **Napoleone Buonaparte**; 15 tháng 8 năm 1769 – 5 tháng 5 năm 1821), sau này được biết đến với tôn hiệu **Napoléon I**, là một chỉ huy quân sự
thumb|[[Tượng Nhân sư lớn và Quần thể kim tự tháp Giza là những biểu tượng nổi bật nhất của nền văn minh Ai Cập cổ đại]] **Ai Cập cổ đại** là một nền văn minh
nhỏ|_[[Tượng thần chiến thắng Samothrace_, một trong những hiện vật nổi tiếng nhất của Louvre]] nhỏ|Du khách thăm bảo tàng Louvre **Bộ sưu tập của Viện bảo tàng Louvre** hiện nay gồm hơn 380.000 hiện
**Chữ khắc Behistun** hay **Dòng chữ Behistun** (còn được gọi là **Bisotun**, **Bistun** hoặc **Bisutun**; , Ba Tư cổ: **Bagastana**, nghĩa là "Nơi của Chúa") là một dòng chữ đa ngôn ngữ và phù điêu
**Tanis** (tiếng Ả Rập: صان الحجر _Ṣān al-Ḥagar_; tiếng Ai Cập: _/ˈcʼuʕnat/_; tiếng Hy Lạp cổ đại: Τάνις; tiếng Copt: ϫⲁⲛⲓ / ϫⲁⲁⲛⲉ) là một thành phố nằm ở đông bắc châu thổ sông Nin,
**Quần thể đền thờ đảo Philae** (phát âm là "phi lây"; tiếng Hy Lạp là philai, phili hay pilakh; tiếng Ai Cập: ) là một quần thể đền thờ nằm trên một hòn đảo giữa
nhỏ|phải|Cuộn giấy cói có chép về Sách Abraham nhỏ|phải|Các ký tự chi tiết trong sách Abraham **Sách Abraham** (_Book of Abraham_) là văn bản tôn giáo của giáo phái Mặc Môn giáo gồm một tập
**macOS Big Sur** (phiên bản 11.0) Nó được đặt tên theo khu vực ven biển của Big Sur ở Bờ biển miền Trung California. Lần đầu tiên kể từ khi phát hành Mac OS X
nhỏ|[[Muhammad Ali của Ai Cập|Muhammad Ali Pasha]] **Lịch sử Ai Cập dưới triều đại Muhammad Ali Pasha** (1805 - 1953) là một thời kỳ cải cách và hiện đại hóa nhanh chóng, khiến Ai Cập
**Ankhmakis** (**Ankmachis** hoặc **Chaonnophris**) là vị pharaon thứ hai của vương triều thứ 35, hay cuộc khởi nghĩa vùng Hạ Ai Cập chống triều đình nhà Ptolemaios dưới các triều vua Ptolemaios IV và V.
**Alexandria** (Tiếng Ả Rập, giọng Ai Cập: اسكندريه **Eskendereyya**; tiếng Hy Lạp: **Aλεξάνδρεια**), tiếng Copt: **Rakota**, với dân số 4,1 triệu, là thành phố lớn thứ nhì của Ai Cập, và là hải cảng lớn
phải|nhỏ|250x250px|[[253 Mathilde, một tiểu hành tinh kiểu C.]] **Tiểu hành tinh** là một hành tinh vi hình—một vật thể không phải là hành tinh thực sự hay sao chổi—ở vòng trong hệ Mặt Trời. Chúng
là một nữ diễn viên lồng tiếng và ca sĩ người Nhật xuất thân từ tỉnh Fukuoka của Nhật Bản. Cô ra mắt vai trò ca sĩ dưới hãng thu âm Lantis và được đại
phải **Chim sẻ mắt Chúa vẫn chú vào** (_His Eye is on the Sparrow_) là bài thánh ca có nguồn gốc từ dòng nhạc Phúc âm. Bài hát rất được yêu thích trong các lễ
**Bác ngữ học** (tiếng Anh: _philology_), có khi còn được gọi là **văn hiến học** (文獻學), **ngữ văn học** (語文學), hoặc **văn tự học** (文字學) theo cách gọi ở một số nước Đông Á, là
**macOS** , (trước đây là **OS X** và ban đầu là **Mac OS X**) là hệ điều hành dựa trên Unix, được phát triển và phân phối bởi Apple Inc. kể từ 2001. Đây là
**Frederick Douglass** (tên khai sinh: **Frederick Augustus Washington Bailey**, khoảng tháng 2 năm 1818 – 20 tháng 2 năm 1895) là nhà cải cách xã hội, nhà hùng biện, nhà văn và chính khách người
nhỏ|Cột Obélisque ớ giữa quảng trường Concordenhỏ|Dựng cột Obélisque ngày [[25 tháng 10 năm 1836]] **Obélisque de la Concorde** là một cây cột đá vốn ở trước cửa đền Louxor, Ai Cập, hiện nay nằm
**Cà phê latte** (hay gọi đơn giản là **latte**) ( or ) là một thức uống có nguồn gốc từ Ý bao gồm các nguyên liệu chính là cà phê và sữa được đánh lên,
**_Warcraft III: The Frozen Throne _** Là một tựa game 3D, theo phong cách chiến thuật thời gian thực do Blizzard Entertainment phát triển trên các hệ điều hành Microsoft Windows, Mac OS. Đây là
**App Store** (còn được gọi là **Mac App Store**) là một nền tảng phân phối kỹ thuật số cho các ứng dụng macOS, được tạo ra và duy trì bởi Apple Inc. Nền tảng được
**Elvis Aaron Presley** (8 tháng 1 năm 1935 – 16 tháng 8 năm 1977), hay còn được gọi đơn giản là **Elvis**, là nam ca sĩ, diễn viên người Mỹ. Ông được coi là một trong
**Duolingo** là một nền tảng học ngôn ngữ miễn phí phổ biến và dịch văn bản dựa trên "crowdsourcing" (mã nguồn đóng góp từ cộng đồng). Thiết kế của nó giúp người dùng vượt qua
**Sông Nin** hoặc **Nile** (tiếng Ả Rập: النيل, _an-nīl_, tiếng Ai Cập cổ đại: iteru hay Ḥ'pī - có nghĩa là sông lớn), là dòng sông thuộc châu Phi, là sông chính của khu vực
**Liên hoan phim Cannes** (tiếng Pháp: _le Festival international du film de Cannes_ hay đơn giản là _le Festival de Cannes_) là một trong những liên hoan phim có uy tín nhất thế giới, được
Ngày **12 tháng 11** là ngày thứ 316 (317 trong năm nhuận) trong lịch Gregory. Còn 49 ngày trong năm. ## Sự kiện *969 – Hoàng đế Đông La Mã Nikephoros II Phokas bị ám