✨Phân loại họ Lan

Họ Lan (danh pháp khoa học: Orchidaceae) được nhiều nhà phân loại học phân chia khác nhau, liên tục thay đổi cả về sắp xếp và số lượng chi, loài. Nhà khoa học người Thụy Điển Carl von Linné công nhận 8 chi trong họ này năm 1753. Antoine Laurent de Jussieu xác nhận Orchidaceae là một họ thực vật năm 1789. Hiện nay các loài lan được xếp vào 5 hay 6 phân họ chính, ngoài ra là các tông, phân tông, chi và phân chi chưa thống nhất xếp cụ thể. Số lượng loài và chi Phong lan hiện không ngừng tăng lên theo thời gian, đặc biệt là các loài lai làm cho họ Orchidaceae trở thành một trong những họ thực vật lớn nhất thế giới với khoảng 28.000 loài tự nhiên và 100.000 lai ghép. Danh pháp của họ lấy theo tên chi tiêu biểu, Orchis. Tên chi Orchis lấy theo tiếng Hy Lạp cổ đại (__), nghĩa đen là Tinh hoàn, vì hình dạng củ đôi của một số loài trong chi này. Phân loại sau tính từ họ Lan đến các chi.

Lịch sử phân loại họ Lan

1753: Linné trong tác phẩm Species Plantarum công nhận 8 chi trong họ 1789: Jussieu trong Genera plantarum xác nhận Orchidaceae là một họ thực vật 1800: Olof Peter Swartz trong Icones plantarum incognitarum quas in India Occidentali mô tả 25 chi 1804: Thouars mô tả chi Bulbophyllum, hiện nay là chi lớn nhất trong họ với khoảng 2000 loài chi tiết; 1817: Louis Claude Richard giải thích các đặc điểm mô tả họ Lan 1830-1840: John Lindley phân loại họ Lan Orchidaceae thành 4 phân họ. Ông được coi là cha đẻ của phân loại phong lan. 1881: George Bentham trong khi nghiên cứu đã đề xuất ra một đơn vị phân loại mới là phân tông 1887: Pfitzer chia họ lan thành phân họ đơn nhị Monandrae và đa nhị Diandrae 1993: Dressler công bố Phylogeny and Classification of the Orchid Family (Phân loại và phát sinh loài trong họ Lan) 1998: Cameron và cộng sự sau khi phân tích gen rbcL và chuỗi nucleotide đã công bố cây phát sinh loài của họ Lan 2005: Chase và cộng sự xuất bản một hệ thống phân loại mới dựa trên cơ sở phân tích DNA; 2015: Một số nhà nghiên cứu tỏ ra phân vân về việc phân chia các tông Orchideae (Phân họ Lan) và tông Vandeae (Phân họ Lan biểu sinh). Vị trí của các chi Pachites, Holothrix, Hederorkis và phân tông Cranichidinae cũng tỏ ra có vấn đề. Chi Podochileae, phân tông Oncidiinae, Goodyerinae và Angraecinae được đề nghị xem xét lại phân tích gen. Tông Gastrodieae tỏ ra thiếu sót trong việc lấy mẫu phân tích gen.

Các hệ thống phân loại

Các hệ thống phân loại cũ (hệ Takhtajan thập niên 1950, hệ Cronquist năm 1981, hệ thống Dahlgren năm 1982 sửa đổi năm 1985 và hệ Thorne năm 1992 xếp họ này cùng với vài họ khác vào bộ Lan Orchidales. Các hệ thống APG II và APG III xếp nó vào bộ Măng tây Asparagales. Cả hai bộ đều thuộc về nhóm thực vật một lá mầm Monocots.

Phân loại chung

;Bộ Măng tây Asparagales ;;Họ Lan Orchidaceae

Phân họ Giả lan Apostasioideae

• Phân họ Giả lan Apostasioideae: 2 chi, 17 loài. Đặc điểm: 2-3 bao phấn sinh sản và 1 nhị lép dạng chỉ. Chi Giả lan (Apostasia, đồng nghĩa: Adactylus, Mesodactylis): 8 loài. Ở Việt Nam tính đến năm 2017 có Apostasia nuda - cổ lan trần, giả lan trần; Apostasia odorata - cổ lan thơm, giả lan lá rộng và Apostasia wallichii - cổ lan Wallich). Chi Nơ lan Neuwiedia: 9 loài. Ở Việt Nam tính đến năm 2017 có nơ lan Trung Bộ Neuwiedia annamensis, Neuwiedia griffithii, Neuwiedia inae và nơ lan zollingeri thứ Singapore Neuwiedia zollingeri var. singapureana. Tập tin:Apostasia wallichii.jpg|_Apostasia wallichii_ Tập tin:Neuwiedia veratrifolia (as Neuwiedia lindleyi) - Curtis' 120 (Ser. 3 no. 50) pl. 7368 (1894).jpg|_Neuwiedia veratrifolia_.

Phân họ Va ni

Phân họ Va ni (Vanilloideae): Một nhánh cổ mà hiện tại được công nhận như là một phân họ riêng biệt. Nhưng từ quan điểm phát sinh chủng loài phân tử thì nó có lẽ có quan hệ chị em với nhánh chứa 2 phân họ Epidendroideae + Orchidoideae. Phân họ này là một nhánh tại nhị phân cơ sở của lan đơn nhị.

Phả hệ phân họ Va ni theo Kenneth M. Cameron hay là chị-em với phần còn lại của họ Orchidaceae sau khi trừ đi Apostasioideae, điều này dường như là có nghĩa khi xét theo quan điểm tiến hóa bộ nhị (1 gen, gia quyền liên tục).

Phả hệ theo Cameron

• Phân tông Arethusinae *** Chi Arethusa, x Elearethusa, x Elecalthusa, Eleorchis và chi x Elepogon
• Phân tông Arundinae *** Chi Arundina và Dilochia nhỏ|[[Hạc đỉnh|Lan Hạc đỉnh Phaius tankerville]]
• Phân tông Bletiinae Liên minh Calopogon chứa chi duy nhất Calopogon Liên minh Kiều lan Calanthe * Chi Acanthephippium, Bletia, Bletilla, Lan bầu rượu (Kiều lan), Phaius, Lan chu đình Liên minh Coelia chứa chi duy nhất Coelia Liên minh Chysis chứa chi duy nhất Chysis Liên minh Plocoglottis chứa chi duy nhất Plocoglottis Liên minh Tainia chứa chi duy nhất Tainia * Liên minh chưa rõ ràng Chi Ancistrochilus, Anthogonium, Cephalantheropsis, Eriodes, Hancockia, Hexalectris, Ipsea, Mischobulbum, Nephelaphyllum, Pachystoma
• Phân tông chưa rõ ràng: chi Neogyna

Tông Calypsoeae

nhỏ|[[Corallorhiza maculata]] *** Chi Aplectrum, Calypso, Corallorhiza, Cremastra, Danxiaorchis, Dactylostalix, Ephippianthus, Oreorchis, Tipularia, Yoania, Yunorchis

Tông Coelogyneae

• Phân tông Coelogyninae

*** Chi Basigyne, Bracisepalum, Bulleyia, Chelonistele, lan thanh đạm Coelogyne, Dendrochilum, Dickasonia, Entomophobia, Forbesina, Geesinkorchis, Gynoglottis, Ischnogyne, Nabaluia, Neogyne, Otochilus, Panisea, Pholidota, Pleione, Pseudacoridium, Sigmatogyne

• Phân tông Thuniinae chứa chi duy nhất Thunia

Tông Collabieae

*** Chi Chrysoglossum, Collabium, Diglyphosa

Tông Dendrobieae

• Phân tông Bulbophyllinae

*** Chi lan lọng Bulbophyllum, Chaseella, Codonosiphon, Dactylorhynchus, Drymoda, Genyorchis, Hapalochilus, Jejosephia, Monomeria, Monsepalum, Saccoglossum, Sunipia, Tapeinoglossum, Trias nhỏ|[[Lan ý thảo Dendrobium gratiosissimum]]

• Phân tông Dendrobiinae

*** Chi Australorchis, Cadetia, Davejonesia, Dendrobium, Diplocaulobium, Dockrillia, Epigenium, Flickingeria, Pedilochilus, Pseuderia, Thelychiton

• Phân tông chưa rõ ràng *** Chi Acrochaene, Cannaeorchis, Epigeneium, Eriopexis, Ferruminaria, Grastidium, Inobulbon, Mastigion, Monosepalum, Oncophyllum, Osyricera, Rhytionanthos, Synarmosepalum, Tetrodon, Vesicisepalum, Winika

Tông Epidendreae

• Phân tông Adrorhizinae *** Chi Adrorhizon, Hederorkis, Imerinaea, Neobenthamia, Sirhookera
• Phân tông Arpophyllinae: chi duy nhất Arpophyllum
• Phân tông Elleanthinae *** Chi Elleanthus, Epilyna, Sertifera
• Phân tông Glomerinae *** Chi Aglossorhyncha, Agrostophyllum, Earina, Glomera, Glossorhyncha, Ischnocentrum, Sepalosiphon
• Phân tông Laeliinae * Chi Amoana * Liên minh Isochilus Chi Hexisea, Isochilus ** Liên minh Cattleya nhỏ|[[Broughtonia sanguinea]]

* Chi Brassavola, Broughtonia, Cattleya, Encyclia, Guarianthe, Laelia, Myrmecophila, Sophronitis * Liên minh Barkeria Chi Barkeria, Caularthron Liên minh Epidendrum * Chi Amblostoma, Epidendrum Liên minh Leptotes: chi duy nhất Leptotes * Liên minh Neocogniauxia Chi Dilomilis, Neocogniauxia, Tomzanonia ** Liên minh chưa rõ ràng: *** Chi Acrorchis, Alamania, Artorima, Basiphyllaea, Bothriochilus, Constantia, Diacrium, Dilomilis, Dimeranda, Diothonea, Domingoa, Epidanthus, Hagsatera, Helleriella, Hexadesmia, Homalopetalum, Isabelia, Jacquiniella, Lanium, Loefgrenianthus, Nageliella, Neolauchea, Neowilliamsia, Nidema, Oerstedella, Orleanesia, Pinelia, Platyglottis, Ponera, Pseudolaelia, Psychilis, Quisqueya, Reichenbachanthus, Scaphyglottis, Schomburgkia, Sophronitella, Tetramicra

• Laeliinae lai: *** Chi Brassocattleya, Brassoepidendrum, Brassolaeliocattleya, Cattleytonia, Epicattleya, Epilaeliocattleya, Hawkinsara, Laeliocatonia, Laeliocattleya, Otaara, Potinara, Schombocattleya, Sophrocattleya, Sophrolaelia, Sophrolaeliocattleya
• Phân tông Meiracyllinae: chi duy nhất Meiracyllium
• Phân tông Pleurothallidinae nhỏ|[[Platystele-chi hoa lan có giống được phát hiện với kỷ lục loài hoa lan nhỏ nhất thế giới]]

*** Chi Acostaea, Barbosella, Barbrodia, Brachionidium, Brenesia, Chamelophyton, Condylago, Dracula, Dresslerella, Dryadella, Frondaria, Lepanthes, Lepanthopsis, Masdevallia, Myoxanthus, Octomeria, Ophidion, Physosiphon, Platystele, Pleurothallis, Porroglossum, Restrepia, Restrepiella, Restrepiopsis, Salpistele, Scaphosepalum, Stelis, Teagueia, Trichosalpinx, Trisetella, Zootrophion

• Phân tông Sobraliinae: chi duy nhất Sobralia
• Phân tông chưa rõ ràng *** Chi Andinia, Barbrodria, Dimerandra, Draconanthes, Epibator, Jostia, Prosthechea, Pygmaeorchis

Tông Gastrodieae

• Phân tông Gastrodiinae *** Chi Auxopus, Didymoplexiella, Didymoplexis, Gastrodia, Neoclemensia, Uleiorchis
• Phân tông Wullschlaegeliinae: chi duy nhất Wullschlaegelia nhỏ|[[Malaxis densiflora]]

  Tông Malaxideae

  Tông Malaxideae gồm khoảng 900 loài *** Chi Hammarbya, Hippeophyllum, Liparis, Malaxis, Oberonia, Orestias, Risleya

  Tông Neottieae

• Phân tông Limodorinae *** Chi Aphyllorchis, Cephalanthera, Epipactis và Limodorum
• Phân tông Listerinae *** Chi Listera và Neottia

  Tông Nervilieae

• Phân tông Nervilliinae: chi duy nhất Nervilia
• Phân tông Epipogiinae *** Chi Epipogium, Silvorchis, Stereosandra

  Tông Palmorchideae

  *** Chi Palmorchis

  Tông Podochileae (hay Podochilaeae)

• Phân tông Eriinae Liên minh Eria Chi Nỉ lan (chi lan len) Eria, Trichotosia Liên minh Ceratostylis Chi Ceratostylis, Epiblastus và Sarcostoma ** Liên minh chưa rõ ràng: Chi Ascidieria, Cryptochilus, Mediocalcar, Porpax, Stolzia
• Phân tông Podochilinae nhỏ|[[Podochilus australiensis]] *** Chi Appendicula, Chilopogon, Chitonochilus, Cyphochilus, Poaephyllum, Podochilus
• Phân tông Thelasiinae *** Chi Chitonanthera, Octarrhena, Oxyanthera, Phreatia, Rhynchophreatia, lan củ Thelasis
• Phân tông chưa rõ ràng: chi Ridleyella

  Tông Sobralieae

  Tông Triphoreae

  *** Chi Monophyllorchis, Psilochilus, Triphora

  Tông Tropidieae

  *** Chi Corymborkis, Tropidia

  Tông Xerorchideae

  Tông Xerorchideae có chi duy nhất Xerorchis

  Tông chưa rõ ràng

  *** Chi Ackermania, Acrolophia, Aglossorrhyncha, Anteriorchis, Barombiella, Blumeorchis, Cardiochilos, Changnienia, Coenadenium, Cribbia, Crossoglossa, Cuitlauzina, Didiciea, Diplolabellum, Eulophiella, Fimbriella, Goniochilus, Grammangis, Graphorkis, Grobya, Guanchezia, Gunnarella, Gunnarorchis, Hirtzia, Hylaeorchis, Lacroixia, Megalotus, Neocribbia, Ormerodia, Peristeranthus, Plectorrhiza, Porphyroglottis, Protoceras, Pteroceras, Renzorchis, Scelochiloides, Scelochilopsis, Seidenfadeniella, Spongiola, Stictophyllorchis, Stigmatorthos, Symphyglossum, Taprobanea, Xenikophyton

Phân họ Lan biểu sinh bậc cao

Phân họ Lan biểu sinh bậc cao Higher Epidendroideae: phả hệ theo Cameron

• Phân tông Bromheadiinae: chi duy nhất Bromheadia
• Phân tông Catasetinae *** Chi Catasetum, Clowesia, Cycnoches, Dressleria, Mormodes
• Phân tông Cyrtopodiinae Liên minh Cyrtopodium Chi Cymbidiella, Cyrtopodium, Galeandra Liên minh Cymbidium Chi Ansellia, lan kiếm Cymbidium, Grammatophyllum ** Lai: Bifrenidium, Cymphiella, Cyrtellia, Eulocymbidiella, Galeansellia, Graphiella
• Phân tông Eulophiinae *** Chi Cyanaeorchis, Dipodium, Eulophia, Geodorum, Oeceoclades, Pteroglossaspis
• Phân tông Goveniinae: chi duy nhất Govenia
• Phân tông Thecostelinae *** Chi Thecopus, Thecostele

Tông Polystachyinae

nhỏ|Một số loài Vandeae:
Angraecum infundibulare
Vandopsis lissochiloides Tông Polystachyinae được một số nhà khoa học coi nò là một phân tông trong tông Vandeae, và gồm 4 chi: Hederorkis - Imerinaea - Neobenthamia - Polystachya

Tông Vandeae

nhỏ|Angraecum birrimense

• Phân tông Aerangidinae *** Chi Aerangis, Ancistrorhynchus, Angraecopsis, Azadehdelia, Beclardia, Bolusiella, Cardiochilus, Chamaeangis, Chauliodon, Cyrtorchis, Diaphananthe, Dinklageella, Distylodon, Eggelingia, Encheiridion, Eurychone, Holmesia, Listrostachys, Margelliantha, Microcoelia, Microterangis, Mystacidium, Nephrangis, Plectrelminthus, Podangis, Rangaeris, Rhaesteria, Rhipidoglossum, Sarcorhynchus, Solenangis, Sphyrarhynchus, Summerhayesia, Taeniorrhiza, Triceratorhynchus, Tridactyle, Ypsilopus
• Phân tông Aeridinae Liên minh Phalaenopsis Chi lan giáng hương Aerides, Chiloschista, Christensonia, Doritis, Lan hồ điệp Phalaenopsis, Paraphalaenopsis, lan ngọc điểm Rhynchostylis, Sarcochilus, Sedirea, Seidenfadenia Liên minh Vanda Chi Adenoncos, Arachnis, Ascocentrum, Ascoglossum, Euanthe, lan san hô Luisia, lan phượng vĩ Renanthera, lan vân đa Vanda, Vandopsis Liên minh Trichoglottis Chi Abdominea, lan bắp ngô Acampe, Amesiella, lan miệng kín Cleisostoma, lan Túi thơ Gastrochilus, Neofinetia, Robiquetia, Trichoglottis Liên minh chưa rõ ràng Chi Armodorum, Ascochilopsis, Ascochilus, Ascolabium, Biermannia, Bogoria, Brachypeza, Calymmanthera, Ceratocentron, Ceratochilus, Chamaeanthus, Chroniochilus, Cleisocentron, Cleisomeria, Cordiglottis, Cottonia, Cryptopylos, Dimorphorchis, Diplocentrum, Diploprora, Dryadorchis, Drymoanthus, Dyakia, Eparmatostigma, Esmeralda, Grosourdya, Gunnerella, Haraella, lan tóc tiên Holcoglossum, lan cẩm báo Hygrochilus, Hymenorchis, Lesliea, Loxoma, Macropodanthus, Malleola, Megalotis, Micropera, Microsaccus, Microtatorchis, Mobilabium, Nothodoritis, Omoea, Ornithochilus, chi lan bướm Papilionanthe, Papillilabium, Parapteroceras, Pelatantheria, Pennilabium, Peristantherus, Phragmorchis, Plectorhiza, Pomatocalpa, Porphyrodesme, Porrorhachis, Proteroceras, Renantherella, Rhinerrhiza, Rhynchogyna, Saccolabiopsis, Saccolabium, Sarcanthopsis, Sarcoglyphis, Sarcophyton, Schistotylus, Schoenorchis, Smithsonia, Smitinandia, Staurochilus, Stereochilus, Taeniophyllum, lan xương cá Thrixspermum, Trudelia, Tuberolabium, Uncifera, Ventricularia, Xenicophyton ** Lai: Chi Aeridovanda, Aranda, Ascocenda, Ascofinetia, Asconopsis, Christieara, Doritaenopsis, Opsistylis, Perreiraara, Renanstylis, Renantanda, Renanthopsis, Rhynchovanda, Vandaenopsis, Vascostylis
• Phân tông Angraecinae

Chi Aeranthes, Ambrella, Angraecum, Bonniera, Calyptrochilum, Campylocentrum, Cryptopus, Dendrophylax, Harrisella, Jumellea, Lemurella, Lemurorchis, Neobathiea, Oeonia, Oeoniella, Ossiculum, Perrierella, Polyradicion, Sobennikoffia Chi Kylicanthe mô tả năm 2018 với 4 loài mới: Kylicanthe bueae, Kylicanthe arcuata, Kylicanthe cornuata, và Kylicanthe perezverae.

• Phân tông Polystachyinae *** Chi Hederorkis, Imerinaea, Neobenthamia, Polystachya nhỏ|Corallorhiza trifida

Tông Maxillarieae

Tông Maxillarieae gồm khoảng 70-80 chi với khoảng 1000 loài hoa lan rải rác ở Bắc Mỹ và Trung Mỹ

• Phân tông Cryptarrheninae: chi duy nhất Cryptarrhena
• Phân tông Corallorhizinae: chi duy nhất Corallorhiza
• Phân tông Dichaeinae: chi duy nhất Dichaea
• Phân tông Lycastinae *** Chi Anguloa, Bifrenaria, Horvatia, Ida, Lycaste, Neomoorea, Rudolfiella, Teuscheria, Xylobium, Zylobium
• Phân tông Maxillariinae

*** Chi Anthosiphon, Chrysocycnis, Cryptocentrum, Cyrtidiorchis, Maxillaria, Mormolyca, Pityphyllum, Trigonidium

• Phân tông Oncidiinae Liên minh Oncidium * Chi Ada, Aspasia, Brassia, Cochlioda, Miltonia, Miltoniopsis, Odontoglossum, Oncidium Liên minh Trichocentrum: chi duy nhất Trichocentrum * Liên minh Comparettia Chi Tolumnia, Comparettia, Rodriguezia Liên minh Trichophilia * Chi Notylia, Psychopsis, Trichopilia Liên minh Lockhartia: chi duy nhất Lockhartia * Liên minh chưa rõ ràng Chi Amparoa, Antillanorchis, Baptistonia, Binotia, Braasiella, Brachtia, Buesiella, Capanemia, Caucaea, Chelyorchis, Cischweinfia, Cuitlauzinia, Cypholoron, Cyrtochilum, Diadenium, Dignathe, Erycina, Fernandezia, Gomesa, Helcia, Hispaniella, Hybochilus, Ionopsis, Konantzia, Lemboglossum, Leochilus, Leucohyle, Lophiaris, Macradenia, Macroclinium, Mesoglossum, Mesospinidium, Mespospinidium, Mexicoa, Miltonioides, Neodryas, Neokoehleria, Olgasis, Oliveriana, Ornithophora, Osmoglossum, Otoglossum, Pachyphyllum, Palumbina, Papperitzia, Plectrophora, Polyotidium, Psychopsiella, Psygmorchis, Pterostemma, Quekettia, Raycadenco, Rhynchostele, Rodrigueziella, Rodrigueziopsis, Rossioglossum, Rusbyella, Sanderella, Saundersia, Scelochilus, Sigmatostalix, Solenidiopsis, Solenidium, Solonidium, Stictophyllum, Suarezia, Sutrina, Symphoglossum, Systeloglossum, Ticoglossum, Tolumnia, Trizeuxis, Warmingia, Zelenkoa ** Lai: *** Chi Aliceara, Bakerara, Beallara, Brassidium, Burrageara, Colmanara, Degarmoara, Howeara, Maclellanara, Miltassia, Miltonidium, Odontobrassia, Odontocidium, Odontonia, Rodricidium, Trichocidium, Vuylstekeara, Wilsonara
• Phân tông Ornithocephalinae *** Chi Caluera, Centroglossa, Chytroglossa, Dipteranthus, Dunstervillea, Eloyella, Hintonella, Ornithocephalus, Phymatidium, Platyrhiza, Rauhiella, Sphyrastylis, Thysanoglossa, Zygostates
• Phân tông Stanhopeinae *** Chi Acineta, Braemia, Cirrhaea, Coeliopsis, Coryanthes, Embreea, Gongora, Horichia, Houlletia, Jennyella, Kegeliella, Lacaena, Lueddemannia, Lycomormium, Paphinia, Peristeria, Polycycnis, Schlimmia, Sievekingia, Soterosanthus, Stanhopea, Trevoria, Vasqueziella
• Phân tông Telipogoninae *** Chi Hofmeisterella, Stellilabium, Telipogon, Trichoceros
• Phân tông Zygopetalinae Liên minh Bollea * Chi Bollea, Chondrorhyncha, Cochleanthes, Huntleya, Kefersteinia, Pescatoria, Stenia Liên minh Vargasiella: chi duy nhất Vargasiella * Liên minh Warrea Chi Otostylis, Warrea Liên minh Zygopetalum Liên minh chưa rõ ràng * Chi Benzingia, Chaubardia, Chaubardiella, Dodsonia, Galeottia, Hoehneella, Koellensteinia, Neogardneria, Paradisanthus, Promenaea, Scuticaria, Warreella, Warreopsis, Zygosepalum * Lai Chi Aitkenara, Bateostylis, Bollopetalum, Chondrobollea, Cochella, Cochlecaste, Cochlenia, Cochlepetalum, Downsara, Durutyara, Hamelwellsara, Huntleanthes, Kanzerara, Keferanthes, Lancebirkara, Otocolax, Otonisia, Palmerara, Rotorara, Zygocaste, Zygolum, Zygonisia, Zygostylis

Phân họ Lan

• Phân họ Lan Orchidoideae nhỏ|[[Bipinnula fimbriata]] ** Tông Chloraeeae *** Chi Bipinnula, Chloraea, Gavilea, Geoblasta Tông Codonorchideae: chi duy nhất Codonorchis ** Tông Cranichideae

* Phân tông Cranichidinae *** Chi Baskervilla, Cranichis, Fuertesiella, Nothostele, Ponthieva, Pseudocentrum, Pseudocranichis, Pterichis, Solenocentrum nhỏ|Goodyera repens * Phân tông Goodyerinae *** Chi Anoectochilus, Aspidogyne, Chamaegastrodia, Cheirostylis, Cystorchis, Dicerostylis, Dossinia, Erythrodes, Eucosia, Eurycentrum, Evrardia, Gonatostylis, Goodyera, Gymnochilus, Herpysma, Hetaeria, Hylophila, Kreodanthus, Kuhlhasseltia, Lepidogyne, Ligeophyla, Ludisia, Macodes, †Meliorchis, Moerenhoutia, Myrmechis, Orchipedum, Papuaea, Platylepis, Platythelys, Pristiglottis, Rhamphorhynchus, Stephanothelys, Tubilabium, Vrydagzynea, Zeuxine Phân tông Mannielinae: chi duy nhất Manniella Phân tông Pachyplectroninae: chi duy nhất Pachyplectron * Phân tông Prescottiinae *** Chi Aa, Altensteinia, Gomphichis, Myrosmodes, Porphyrostachys, Prescottia, Stenoptera Phân tông Pterostylidinae: chi duy nhất Pterostylis Phân tông Spiranthinae ** Chi Aracamunia, Aulosepalum, Beloglottis, Brachystele, Buchtienia, Coccineorchis, Cotylolabium, Cybebus, Cyclopogon, Degranvillea, Deiregyne, Dichromanthus, Discyphus, Dithyridanthus, Eltoplectris, Eurostyles, Funkiella, Galeottiella, Greenwoodia, Hapalorchis, Helonema, Kionophyton, Lankesterella, Lyroglossa, Mesadenella, Mesadenus, Odontorrhynchos, Oestlundorchis, Pelexia, Pseudogoodyera, Pteroglossa, Sacoila, Sarcoglottis, Sauroglossum, Schiedeella, Skeprostachys, Sotoa, Spiranthes, Stalkya, Stenorrhynchus, Stigmatosema, Thelyschista Phân tông chưa rõ ràng nhỏ|Eltroplectris schlechteriana *** Chi Aenhenrya, Danhatchia, Eltroplectris, Eurystyles, Exalaria, Halleorchis, Helonoma, Ligeophila, Microchilus, Microthelys, Odontochilus, Odontorrhynchus, Physogyne, Pseudocranichis, Rhomboda, Skeptrostachys, Stenorrhynchos, Svenkoeltzia, Veyretia Tông Diseae: phả hệ tông Diseae

Phân tông Brownleeinae: chi duy nhất Brownleea Phân tông Coryciinae ** Chi Ceratandra, Corycium, Disperis, Evotella, Pterygodium Phân tông Disinae nhỏ|[[Disa uniflora]] ** Chi Disa, Herschelia, Monadenia, Schizodium Phân tông Huttonaeinae: chi duy nhất Huttonaea * Phân tông Satyriinae *** Chi Pachites, Satyridium, Satyrium Tông Diceratosteleae: chi duy nhất Diceratostele Tông Diurideae nhỏ|Acianthus fornicatus * Phân tông Acianthinae *** Chi Acianthus, Corybas, Cyrtostylis, Stigmatodactylus, Townsonia * Phân tông Caladeniinae *** Chi Adenochilus, Aporostylis, Caladenia, Cyanicula, Elythranthera, Eriochilus, Glossodia, Leptoceras, Praecoxanthus * Phân tông Cryptostylidinae *** Chi Coilochilus, Cryptostylis * Phân tông Diuridinae *** Chi Diuris, Orthoceras * Phân tông Drakaeinae *** Chi Arthrochilus, Calaena, Chiloglottis, Drakaea, Spiculaea * Phân tông Megastylidinae *** Chi Burnettia, Leporella, Lyperanthus, Megastylis, Pyrorchis, Rimacola, Waireia * Phân tông Prasophyllinae *** Chi Genoplesium, Microtis, Prasophyllum Phân tông Rhizanthellinae: chi duy nhất Rhizanthella Phân tông Thelymitrinae

** Chi Calochilus, Epiblema, Thelymitra Phân tông chưa rõ ràng *** Chi Caleana, Ericksonella, Pheladenia nhỏ|[[Amerorchis|Amerorchis rotundifolia]] nhỏ|[[Traunsteinera globosa]] Tông Orchideae: phả hệ tông Orchideae nhỏ|[[Gymnadenia conopsea]]

* Phân tông Habenariinae *** Chi Arnottia, Habenaria * Phân tông Orchidinae nhỏ|[[Dactylorhiza incarnata ×]] nhỏ|[[Platanthera bifolia]] *** Chi Aceras, Aceratorchis, Amerorchis, Amitostigma, Anacamptis, Androcorys, Aorchis, Barlia, Bartholina, Benthamia, Bonatea, Brachycorythis, Centrostigma, Chamorchis, Chondradenia, Chusua, Coeloglossum, Comperia, Cynorkis, Dactylorhiza, Diphylax, Diplomeris, Dracomonticola, Galearis, Gymnadenia, Hemipilia, Herminium, Himantoglossum, Holothrix, Megalorchis, Neobolusia, Neotinea, Neottianthe, Nigritella, Oligophyton, Ophrys, Orchis, Peristylus, Physoceras, Piperia, Platanthera, Platycoryne, Ponerorchis, Porolabium, Pseudodiphryllum, Pseudorchis, Roeperocharis, Schizochilus, Serapias, Smithorchis, Stenoglottis, Steveniella, Symphyosepalum, Thulinia, Traunsteinera, Tsaiorchis, Tylostigma, Veyretella *** Phân tông chưa rõ ràng: chi Hemipiliopsis

Phân họ chưa rõ ràng

• Chưa xếp phân họ hoặc chưa nhất trí Tông Triphoreae ** Chi Monophyllorchis, Psilochilus và Triphora Chi Wullschlaegelia có 2 loài được xếp vào phân tông Wullschlaegeliinae, tông Gastrodieae, phân họ Lan biểu sinh Epidendroideae hoặc phân tông Wullschlaegeliinae, phân họ Lan Orchidoideae