✨OK Computer
OK Computer là album phòng thu thứ ba của ban nhạc rock người Anh Radiohead, do hai hãng đĩa con của EMI là Parlophone và Capitol Records phát hành vào năm 1997. Đây là album tự sản xuất đầu tiên của ban nhạc với sự hỗ trợ của Nigel Godrich. Radiohead thu âm album tại Oxfordshire và Bath suốt năm 1996 tới đầu năm 1997, và hầu hết các ca khúc được hoàn thiện tại điền trang lịch sử nổi tiếng St Catherine. Với album này, ban nhạc đã chủ động tách xa khỏi việc lạm dụng guitar, trong khi phần ca từ tiếp tục theo hơi hướng từ album trước đó của họ, The Bends. Thứ ca từ trừu tượng, những âm thanh giàu tính giai điệu và những triết lý của nó chính là định hướng âm nhạc của Radiohead sau này với nhiều tính trải nghiệm hơn.
OK Computer nhận được nhiều đánh giá rất tích cực và được thính giả cũng như nhiều ý kiến chuyên môn coi là album xuất sắc của thập niên 1990. Album cũng được đề cử Giải Grammy cho Album của năm và giành giải Album nhạc alternative xuất sắc nhất năm 1998. Album tách biệt hoàn toàn với thể loại Britpop đang rất đình đám vào thời điểm đó để hướng tới phong cách sầu não và sôi động hơn của alternative rock thống trị suốt thập niên tiếp theo. Giới chuyên môn và người hâm mộ dành nhiều bình luận về những chủ đề ẩn sau ca từ và phần bìa đĩa của album, ca ngợi quan điểm của Radiohead về chủ nghĩa tiêu dùng, sự tha hóa của xã hội, cảm giác bị cách li và những nỗi ám ảnh chính trị. Về những khía cạnh này, OK Computer thường được coi là tiên tri cho cuộc sống thế kỷ 21.
Khi OK Computer được phát hành tại Mỹ bởi hãng Capitol Records, hãng đĩa này cho rằng album sẽ không được tiêu thụ nên doanh số rất hạn chế. Tuy nhiên, ở Anh, OK Computer vẫn đạt vị trí quán quân tại UK Albums Chart rồi sau đó trở thành album có thứ hạng cao nhất của Radiohead tại Mỹ tính tới thời điểm đó với vị trí số 21 trên Billboard 200. Các ca khúc "Paranoid Android", "Karma Police", "Lucky", "No Surprises" và "Airbag" là các đĩa đơn quảng bá cho album. Năm 2014, nhạc phẩm được Thư viện Quốc hội Hoa Kỳ lựa chọn đưa vào Viện lưu trữ thu âm quốc gia bởi vai trò "quan trọng về mặt văn hóa, lịch sử và thẩm mỹ".
Hoàn cảnh ra đời
thumb|upright|[[Thom Yorke (ảnh chụp năm 2001) và ban nhạc đã tìm kiếm một hướng đi ít u sầu hơn album trước The Bends. Giọng ca Thom Yorke tuyên bố rằng "Lucky" chính là âm thanh và cảm xúc chủ đạo trong album sắp tới của ban nhạc: Đánh giá chuyên môn và thành công thương mại của The Bends giúp ban nhạc tự tin với việc tự sản xuất album tiếp theo của mình, Tay guitar Jonny Greenwood nhớ lại: "Thứ quan điểm duy nhất mà chúng tôi muốn có với album này đó là việc thu âm chúng tách biệt khỏi thành thị và tự tay mình thực hiện nó." Ed O'Brien nói: "Người ta nói rằng chúng tôi có thể bán tới 6-7 triệu bản nếu tiếp tục với The Bends phần 2, còn chúng tôi thì đi ngược lại nó và thực hiện một thứ đối lập hoàn toàn." Rất nhiều nhà sản xuất tiếng tăm như Scott Litt đã đề nghị được hợp tác cùng ban nhạc, song Radiohead lại hào hứng với việc thực hiện cùng Godrich. Họ nhờ ông tư vấn về thiết bị cần sử dụng, rồi tự chuẩn bị cho từng buổi thu bằng cách bỏ tiền ra mua nhạc cụ, trong đó có thiết bị ngắt âm họ mua lại từ nhạc sĩ Jona Lewie. Cho dù sự nghiệp của Godrich chủ yếu tập trung cho dòng nhạc dance điện tử, ông vẫn rất dành tâm huyết cho công việc cố vấn và cùng ban nhạc trở thành đồng sản xuất cho album này.
Thu âm
Tháng 7 năm 1996, Radiohead tiến hành chơi nháp và thu âm OK Computer tại phòng thu Canned Applause, gần Didcot, Oxfordshire. Cho dù không có thời hạn hoàn thiện vì vẫn trong quá trình thư giãn sau The Bends, họ vẫn gặp phải vô vàn khó khăn khi Selway lên tiếng than phiền việc ban nhạc quyết định tự sản xuất: "Chúng tôi cứ chơi lần lượt ca khúc này qua ca khúc khác, rồi chúng tôi cạn kiệt ý tưởng, và chúng tôi lại đi sang ca khúc mới... điều ngu xuẩn nhất đó là việc chúng tôi gần như hoàn thiện một thứ đúng lúc chúng tôi quyết định chuyển sang thứ mới, và rất nhiều thứ bị bỏ lại sau đó." Các thành viên hầu hết đều đảm nhiệm cả hai vai trò sản xuất và chơi nhạc, cho dù Yorke được coi là người "có tiếng nói nhất" theo O'Brien. Selway nhớ lại: "Chúng tôi có một khoảng không kinh ngạc để tự phát triển phần mình phụ trách, nhưng cùng lúc chúng tôi lại rất khó tính với những gì người khác đang làm." Kể từ OK Computer, Godrich được công nhận là "thành viên thứ 6" không chính thức của ban nhạc, như để ám chỉ đến biệt hiệu Beatle thứ năm của George Martin.
Radiohead nhận ra rằng Canned Applause không phải là địa điểm đáp ứng được nhu cầu thu âm của họ, vậy nên Yorke đề nghị thực hiện thu âm tại nhà các thành viên, ngoại trừ Jonny Greenwood khi anh cho rằng nhà mình không đủ rộng để ăn uống cũng như vệ sinh. Vào khoảng thời gian đó, ban nhạc đã tương đối hoàn thiện 4 ca khúc: "Electioneering", "No Surprises", "Subterranean Homesick Alien" và "The Tourist". Theo yêu cầu của nhãn đĩa, họ tạm nghỉ để thực hiện tour diễn 13 ngày vòng quanh nước Mỹ cùng Alanis Morissette. Tại đây, họ cũng trình bày một vài ca khúc mới. Ca khúc "Paranoid Android" được chỉnh sửa từ bản dài 14-phút với đoạn solo organ thành một bản ngắn hơn dài 6-phút gần với bản album sau này. Yorke hoàn toàn hài lòng về chất lượng thu âm tại đây, anh nói: _"Trong một căn nhà rộng lớn vùng đồng quê, tôi không còn phải dùng thứ "phân tách" đáng sợ của thập niên 80 nữa... Đây không phải lúc để mong mọi thứ hoàn toàn chỉn chu và mỗi nhạc cụ cần được thu âm riêng lẻ."_ Rất nhiều đoạn hát cho album được Yorke thu âm chỉ trong một lần duy nhất. Yorke cũng nhắc tới những ca khúc "I'll Wear It Proudly" của Elvis Costello, "Fall on Me" của R.E.M., "Dress" của PJ Harvey và "A Day in the Life" của The Beatles là những tác phẩm gây ảnh hưởng lớn tới cách viết nhạc trong album lần này của nhóm. Tạp chí Spin nhận định rằng OK Computer nghe như "một album electronica DIY với guitar".
Một số nhà phê bình cho rằng Radiohead đã vay mượn phong cách progressive rock (còn gọi tắt là nhạc prog) của thập niên 1970, nhưng ban nhạc đã phủ quyết nhận định này. lại mọi thứ vốn đang diễn ra quá nhanh quanh tôi." Anh giải thích "Nó giống như một chiếc camera bí mật được đặt trong phòng, ghi lại từng nhân vật xuất hiện – những nhân vật khác nhau trong từng ca khúc cụ thể. Chiếc camera đó không phải là tôi. Nó là một từ trung lập, vô cảm. Nhưng cũng không hoàn toàn vô cảm. Mà thực tế, nó hoàn toàn ngược lại." Yorke còn lấy cảm hứng từ những đầu sách như tác phẩm chính trị của Noam Chomsky, The Age of Extremes của Eric Hobsbawm, The State We're In của Will Hutton, What a Carve Up! của Jonathan Coe và Valis của Philip K. Dick.
Yorke cũng lấy cảm hứng từ những cuốn sách mình đang đọc, trong đó có những tác phẩm của Noam Chomsky, Cây guitar Jonny Greenwood cho biết, ""Tôi thấy tựa của album và giọng của máy tính không làm nên một album chủ đề. Như thế thật là lạc đề." Tuy nhiên, mục đích của họ lại là để khán giả phải nghe toàn bộ nội dung album. O'Brien nhớ lại: "Chúng tôi mất tới 2 tuần để sắp xếp thứ tự các ca khúc. Bối cảnh của từng ca khúc thực sự rất quan trọng... Đây không phải là một album chủ đề, nhưng ở đó có sự tiếp nối." Phần chạy bass được bắt đầu và kết thúc khá ngẫu hứng, mang những hiệu ứng dub của thập niên 1970. Nội dung ca khúc đề cập tới một vụ tai nạn giao thông và sự đầu thai, lấy ý tưởng từ một bài báo có tên "An Airbag Saved My Life" và cuốn Tử thư của Tây Tạng. Yorke viết "Airbag" nhằm thể hiện những suy nghĩ về sự an toàn trong giao thông hiện đại, và "ý tưởng rằng bất cứ lúc nào bạn ra đường bạn cũng có thể chết". Nhà phê bình âm nhạc Tim Footman cho rằng những cải tiến kỹ thuật cũng như nội dung chính là "chìa khóa nghịch lý" của album: "Những nhạc sĩ và nhà sản xuất cảm thấy thích thú với những công nghệ mới; trái lại thì ca sĩ lại nhắc tới những vấn đề xã hội, đạo đức và tâm lý... Đây là thứ phản chiếu đối lập trong văn hóa âm nhạc, với những chiếc guitar "thật" cùng đàm thoại với thứ chủ đề khó nhằn và âm thanh trống được thiết kế lập trình."
"Paranoid Android" được chia nhỏ làm 4 đoạn, trở thành ca khúc dài nhất của album với 6:23. Những giai điệu khác nhau của ca khúc được lấy từ "Happiness Is a Warm Gun" của The Beatles và "Bohemian Rhapsody" của Queen, xen lẫn với cấu trúc AABA truyền thống. Phong cách thể hiện được ban nhạc lấy cảm hứng từ nhóm Pixies. Nhan đề ca khúc được lấy cảm hứng từ sáng tác "Subterranean Homesick Blues" của Bob Dylan với chủ đề mang đậm tính khoa học viễn tưởng nhắc tới một người luôn bị ám ảnh bởi việc bị người ngoài hành tinh bắt cóc. Nhân vật kể chuyện kể lại rằng, sau khi trở lại Trái Đất, bạn bè của anh ta đã không tin những gì anh nói và anh trở nên lạc lõng. Phần ca từ được Yorke lấy ý tưởng từ một bài luận khi còn ở trường Abingdon về phong trào Martian, một phong trào văn học tại Anh duy lý một cách châm biếm những khái niệm trần tục của cuộc sống con người dưới góc nhìn của những "người Hỏa tinh" (martian).
Tác phẩm Romeo and Juliet của William Shakespeare, đặc biệt là bộ phim phóng tác năm 1968 đã tạo nên cảm hứng cho phần ca từ của "Exit Music (For a Film)". Bản thân Yorke cũng so sánh đoạn mở đầu của ca khúc này, kết hợp giữa phần hát trên nền guitar acoustic, với album trực tiếp At Folsom Prison của Johnny Cash. Phần hiệu ứng âm thanh đám đông cùng nhiều giọng sửa điện tử khác cũng được lồng ghép trong ca khúc này. Ca khúc được đẩy lên đỉnh điểm với đoạn xuất hiện của dàn trống, và đoạn này được đánh dấu bởi hiệu ứng bóp méo âm thanh của fuzz pedal. Phong cách âm nhạc trong đoạn này gần với ban nhạc trip hop Portishead, song tay bass Colin Greenwood gọi nó khá "khoa trương, nặng nề và thiếu sáng tạo". Ca khúc kết thúc với tiếng hát nhỏ dần của Yorke cùng tiếng đàn guitar acoustic và hiệu ứng âm thanh đám đông.
"Let Down" bao gồm nhiều đoạn chạy appergio của guitar cũng như piano điện. Johnny Greenwood chơi guitar với nhịp hoàn toàn khác với các nhạc cụ khác. O'Brien cho rằng ca khúc này bị ảnh hưởng nhiều từ Phil Spector – người nổi tiếng với kỹ thuật "Wall of Sound" của mình.
Nhà phê bình Steve Huey cho rằng "Karma Police" là "một thứ gì đó không chính thống, vì ở đó không tồn tại một đoạn điệp khúc đúng nghĩa: những đoạn vào được xen lẫn với vài giai điệu ngắn, nhẹ nhàng hơn... và sau 2 lần như vậy, ca khúc chuyển sang đoạn kết hoàn toàn khác biệt." Đoạn đầu tiên của ca khúc được chơi với tiếng guitar acoustic và piano," đơn giản là bản chơi nhạc chơi nền cho đoạn đọc lời được trích lại bởi "Fred" rồi cảm thật sự "thoải mái" khi để phần hát cho một chiếc máy tính vô tri vô giác.
"Electioneering" được mở đầu với tiếng chuông lắc rồi sau đó là những đoạn gằn của guitar điện chính là ca khúc nặng nhất và mang hơi hướng nhạc rock nhất của mà ban nhạc từng thu âm. cho những người hiểu điều đó." hòa âm bởi guitar điện (lấy cảm hứng từ ca khúc "Wouldn't It Be Nice" của The Beach Boys), guitar acoustic, glockenspiel và hòa ca. Với "No Surprise", ban nhạc cố gắng lấy cảm xúc từ "What a Wonderful World" (1968) của Louis Armstrong cùng phong cách của nghệ sĩ nhạc soul, Marvin Gaye. hoặc ngoại ô. Theo Yorke, anh viết ca khúc này để "chửi bới thứ văn học đại trà" và "ấp ủ từ những suy nghĩ không lành mạnh của tôi về những điều có thể làm được với chai và hộp nhựa... Tất cả những thứ cần được hỏa thiêu, tất cả những mảnh vụn của cuộc sống này. Chúng không biến mất, chúng vẫn tồn tại ngay đây. Thứ mà chúng ta làm, thứ mà cả tôi vẫn làm, là đốt tất cả chúng đi." Nhiều đánh giá cho rằng cảm xúc nhẹ nhàng của ca khúc là quá đối lập với phần ca từ. Steele viết: "kể cả chủ đề nói tới việc tự tử... tiếng guitar của Ed O'Brien cứ như thứ nước chườm cho vết thương còn rỉ máu, còn ca khúc thì như lời nguyện ngọt ngào của trẻ thơ vậy." Ca khúc này vốn ban đầu định ẩn chứa nhiều màu sắc chính trị hơn, nhưng những bản phác thảo sau đó đã được cắt xén với "hàng trang hàng trang những ghi chú". Nhiều phê bình gia đã so sánh cách thể hiện ca khúc của ban nhạc với phong cách chơi guitar của Pink Floyd, và xa hơn nữa, là arena rock.
Album kết thúc với sáng tác của Johnny Greenwood, "The Tourist", mà được anh gọi là "thứ không nên xuất hiện... mỗi 3 giây". Anh nói: ""The Tourist" nghe không giống chút nào với Radiohead. Đây là ca khúc với nhiều khoảng lặng." Greenwood viết ca khúc này sau khi thấy những vị khách du lịch vội vã ở Pháp, còn Yorke đóng góp phần ca từ viết về trải nghiệm du lịch khi tới Prague. Ca khúc, như "một bản blues waltz không ngờ trước", được kết thúc với tiếng guitar điện dừng lại đột ngột, chỉ còn trống và bass trước khi hoàn toàn tắt hẳn bằng những tiếng chuông nhỏ. Các thành viên của Radiohead đều loạt radio này trong chuyến lưu diễn năm 1996 và Yorke đã ghi lại câu nói trên. OK Computer có tựa lúc sản xuất đặt theo đĩa mặt B "Palo Alto" – bài hát được cân nhắc đưa vào album. Cho dù bản thân ca khúc này sau đó bị loại bỏ, tiêu đề đó vẫn nằm trong ý tưởng của ban nhạc. Theo Jonny Greenwood, "[nó] tự bám rễ và tạo nên những nguồn cơn kỳ lạ để chúng tôi thực hiện công việc". Những nhan đề khác được ban nhạc tham khảo có Ones and Zeroes – lấy cảm hứng từ hệ nhị phân – và Your Home May Be at Risk If You Do Not Keep Up Payments.
Bìa đĩa
thumb|Một trang trong booklet của OK Computer với các logo, hình vẽ nguệch ngoạc màu trắng và văn bản bằng [[tiếng Esperanto và tiếng Anh. Yorke cho biết hình ảnh hai người que bắt tay nhau tượng trưng cho sự bóc lột. Donwood bị Yorke thuyết phục thực hiện quay phim ban nhạc mỗi ngày suốt quá trình thu âm. Yorke giải thích "Nếu tôi cần phải thể hiện chút ý tưởng thị giác về âm nhạc, tôi chỉ làm thế khi thực sự tin tưởng. Cứ nhắc tới vấn đề này là tôi lại rối tung lên." Hình ảnh miếng dán nắm tay nhau chỉ được sử dụng 2 lần, 1 là trong phần booklet theo kèm và 2 là trong ấn bản CD. Yorke nói rằng bìa đĩa là hình ảnh ẩn dụ của việc khám phá "Có ai đó vừa phải bán một thứ mà họ không muốn thế, và ai đó phải tỏ ra tốt bụng chỉ để bán được thứ gì đó. Đó là những điều tôi muốn thể hiện." Cụm từ "Lost Child" được nhìn thấy khá rõ ở phần bìa, ngoài ra phần booklet còn có một vài câu sử dụng tiếng Esperanto và những chỉ dẫn sức khỏe bằng cả tiếng Anh và Hy Lạp. Việc sử dụng những từ ngữ rời rạc khiến tạp chí Uncut bình luận "Thứ hỗn độn đối lập đã tạo ra hiệu ứng gần giống với phong cách sống của những gã điên." Với màu trắng chủ đạo, ý tưởng của Donwood là trình bày việc sửa chữa qua việc gạch xóa chứ không phải sử dụng chức năng undo và cùng vài ghi chú nhỏ. Những ca từ đó cũng được sắp xếp và bày biện theo vài hình ảnh khác nhau. Nhằm thể hiện thái độ không hợp tác, phần ghi chú cho nhà sản xuất về phần bản quyền được viết một cách khá mỉa mai "Ca từ được sản xuất lại cho dù chính chúng tôi đã viết nên chúng".
Phát hành và quảng bá
Kỳ vọng về thương mại
Selway thừa nhận rằng khi ban nhạc mang album tới hãng đĩa của họ tại Mỹ, Capitol Records, họ đã phản ứng đây ít nhiều là một "cuộc tự sát về thương mại". Họ không thực sự đầu tư cho nó. Vào lúc đó, chúng tôi có chút sợ hãi. Làm sao mà có thể chấp nhận nó?" Yorke cho biết "khi lần đầu trao nó cho Capitol, họ đã sửng sốt. Tôi thật sự không biết giờ nó lại quá quan trọng như hiện tại, nhưng tôi thì lại rất hào hứng với nhạc phẩm." Capitol đã giảm doanh số ước tính của album từ 2 triệu xuống còn nửa triệu bản. Theo O'Brien, hãng đĩa tại Anh của họ, Parlophone, vẫn giữ quan điểm lạc quan trong khi hầu hết các hãng đĩa khác trên toàn thế giới đều giảm doanh số bán ước tính của album. Đại diện của các hãng đĩa đều cảm thấy thất vọng với việc thiếu khả năng cạnh tranh của các đĩa đơn, đặc biệt là việc không có một chút nét tương đồng nào với bản hit nổi tiếng trước đó của ban nhạc, "Creep". Colin Greenwood đưa ra dự đoán lúc bấy giờ: _"'OK Computer' không phải album sẽ đưa chúng tôi đi thống trị thế giới... Nó không phải kiểu giáng những âm thanh chói tai vào người nghe như 'The Bends'. Ngoài ra album có ít nhạc tố của Van Halen hơn." Tại Mỹ, Capitol gửi tặng 1.000 đĩa cassette tới những nhân vật có tiếng nói trong giới báo chí và ngành công nghiệp âm nhạc tại đây, theo kèm là một CD được dán bên trong. Khi được hỏi về chiến dịch quảng bá OK Computer, giám đốc Gary Gersh của Capitol trả lời _"Công việc của chúng tôi là nhận lấy một ban nhạc lề-trái và biến họ trở nên trung lập hơn. Đó chính là mục đích chính của chúng tôi, và chúng tôi quyết không từ bỏ việc đó cho tới khi họ trở thành ban nhạc xuất sắc nhất thế giới."''
Radiohead chọn "Paranoid Android" làm đĩa đơn đầu tiên cho album, cho dù nó có thời lượng dài bất thường và không có một đoạn điệp khúc rõ ràng. Colin Greenwood thừa nhận đây là "thứ thay đổi không dễ nghe trên radio, bước đột phá, điều bàn tán [mà các đài phát thanh] cần nhắm tới" ngoài ra cũng ghi nhận việc Capitol ủng hộ lựa chọn của ban nhạc. Với việc thường xuyên lên sóng phát thanh cùng với việc video clip hay được trình chiếu trên kênh MTV, "Paranoid Android" có được vị trí số 3 tại Anh và trở thành ca khúc có thứ hạng cao nhất của Radiohead tại đây.
Lưu diễn
Radiohead sau đó tiến hành tour diễn vòng quanh thế giới Against Demons để quảng bá cho OK Computer, bắt đầu bằng buổi diễn tại Barcelona ngày 22 tháng 5 năm 1997. Cùng lúc đó, ban nhạc đi tour tại Anh và Ireland, ngoài ra còn ở châu Âu, Bắc Mỹ, Nhật Bản và Úc, cuối cùng kết thúc ngày 29 tháng 8 năm 1999 tại New York. Nhóm còn lần đầu tiên trình diễn chính tại Nhạc hội Glastonbury, dù cho các vấn đề kĩ thuật đã khiến Yorke suýt nữa rời sân khấu, buổi diễn vẫn được nhiều người ngợi khen. Tour diễn trở thành gánh nặng cho ban nhạc, như Yorke nói "Tour diễn đã kéo dài quá lâu. Tôi là người đầu tiên cảm thấy mệt mỏi về nó, như những gì những thành viên khác thừa nhận 6 tháng sau đó. Rồi 6 tháng tiếp theo, không còn ai muốn nói về điều đó nữa."
Thành công thương mại
OK Computer lần lượt được phát hành tại Nhật Bản (ngày 21 tháng 5), Liên hiệp Anh (16 tháng 6), Canada (17 tháng 6) và Mỹ (1 tháng 7). Ngoài ấn bản CD, album còn được bày bán theo các định dạng LP-kép đĩa than, cassette và MiniDisc. Album ra mắt ở vị trí quán quân tại Anh với doanh số 136.000 bản trong tuần bán đầu tiên. OK Computer đã nắm giữ vị trí số một tại Anh trong 2 tuần và trụ trong top 10 thêm vài tuần nữa, sau cùng trở thành đĩa nhạc bán chạy nhất năm tại đây.
"Karma Police" được phát hành vào tháng 8 năm 1997, còn "No Surprises" được phát hành vào tháng 1 năm 1998. Cả hai đĩa đơn đều có mặt trong top 10 tại Anh, trong khi "Karma Police" có được vị trí số 14 tại Billboard Modern Rock Tracks. "Lucky" được phát hành tại Pháp, song không được xếp hạng. "Let Down", vốn dự định làm đĩa đơn đầu tiên của album, cũng có được vị trí 29 tại Billboard Modern Rock Tracks. Bộ phim tài liệu quay lại quá trình đi tour OK Computer của ban nhạc – Meeting People Is Easy – đạo diễn bởi Grant Gee, được công chiếu vào tháng 11 năm 1998.
Tới tháng 2 năm 1998, OK Computer đã bán được ít nhất nửa triệu bản tại Anh và 2 triệu bản trên toàn thế giới. Nhật báo Los Angeles Times cho hay đến tháng 6 năm 2001 nhạc phẩm đã bán ra 1,4 triệu bản tại Mỹ và vào tháng 4 năm 2006, IFPI công bố album đã bán được 3 triệu bản khắp châu Âu. Album có được 3 lần chứng nhận Bạch kim ở Anh và cú đúp bạch kim tại Mỹ, cùng nhiều chứng nhận tại các thị trường khác. Đến tháng 5 năm 2016, số liệu của Nielsen SoundScan chỉ ra rằng OK Computer đã tiêu thụ 2,5triệu đơn vị album nhạc số tại Mỹ, cộng thêm 900.000 đơn vị album tương đương đo được. 20 năm kể từ ngày phát hành đầu tiên, Official Charts Company ghi nhận tổng doanh số của nhạc phẩm là 1,5 triệu bản, tính cả các đơn vị album tương đương. Melody Maker, The Guardian, và Q. Nick Kent viết trên tạp chí Mojo rằng _"Nhiều thứ đã không còn bán được nữa, song trong 20 năm tới, tôi cược rằng OK Computer vẫn sẽ được coi là album chìa khóa của năm 1997 – sản phẩm đưa nhạc rock xa hơn những hình ảnh chắp vá nghệ thuật và những kiểu ca khúc khuôn mẫu từ thời đại trước."_ Cây bút John Harris của tạp chí Select bình luận: "Mỗi ca từ nghe chân thật đến quặn lòng, mỗi nốt nhạc [như] tuôn ra từ trái tim và tự nó còn bám rễ vững chắc trong một thế giới của thép, thủy tinh, bộ nhớ truy cập ngẫu nhiên và nỗi hoang tưởng làm ta sởn gai ốc."
Album cũng có được những phản hồi tích cực từ Bắc Mỹ. Rolling Stone, Spin Pittsburgh Post-Gazette, Pitchfork và Daily Herald đều dành cho album những đánh giá tích cực. Trong bài viết trên tạp chí The New Yorker, nhà báo Alex Ross ca ngợi OK Computer về tính cách tân của nó, đồng thời đối lập cách chấp nhận rủi ro của Radiohead với thứ "dadrock" luôn dè dặt của Oasis. Ross viết "Xuyên suốt album, sự đối lập giữa cảm xúc và phong cách đã lên tới tột đỉnh... Ban nhạc này đã đạt tới thứ cân bằng nhất trong lịch sử nhạc rock."
Những đánh giá từ Entertainment Weekly, Chicago Tribune và Time là lẫn lộn cho dù có nhiều lời ca ngợi. Robert Christgau từ The Village Voice dành cho OK Computer điểm số B– và gọi album là "Đồ bỏ đi của tháng" trong bài viết của riêng mình. Christgau cho rằng album thiếu "tính tâm hồn", "khô khan" và "lố bịch" khi so sánh với những sản phẩm của Pink Floyd. Trong một bài viết trên The Independent, Andy Gill cho rằng _"Về tham vọng cũng như việc khám phá con đường mới, OK Computer, rốt cuộc, lại không hề ấn tượng như The Bends khi nó đã trình bày lại hầu hết những nút thắt cảm xúc tương tự, song với những hòa âm tốt hơn. Nó thật sự dễ gây ấn tượng, nhưng lại không dễ để yêu thích khi nó quá dễ dàng chìm vào chủ đề về nỗi chán chường."_
Giải thưởng
OK Computer đã đoạt giải Grammy cho Album nhạc alternative xuất sắc nhất song chỉ được đề cử Album của năm tại lễ trao giải năm 1998. Album còn được đề cử hạng mục "Album Anh xuất sắc nhất" tại lễ trao giải Brit 1998. Nhạc phẩm đã lọt vào danh sách rút gọn cho giải Mercury 1997. Ngày trước thềm công bố tác phẩm chiến thắng, các nhà cái đã chọn OK Computer là ứng viên nặng ký nhất trong số 10 suất đề cử, nhưng cuối cùng lại thất bại trước album New Forms của Roni Size/Reprazent.
Album sau đó được xuất hiện trong nhiều danh sách "Album của năm" bởi thính giả và giới chuyên môn. OK Computer đứng đầu tại các danh sách của Mojo, Vox, Entertainment Weekly, Hot Press, Muziekkrant OOR, HUMO, Eye Weekly và Inpress, ngoài ra còn chia sẻ vị trí quán quân với Homework của Daft Punk trên tạp chí The Face. Album cũng giành được vị trí á quân tại các danh sách của NME, Melody Maker, Rolling Stone, Village Voice, Spin và Uncut. Q và Les Inrockuptibles cũng đề tên album vào những bản danh sách không xếp hạng của họ.
Những đánh giá trên toàn thế giới cho album hầu hết là tích cực, tới mức các thành viên của ban nhạc đã cho rằng giới báo chí đang làm quá lên; Greenwood cho biết: _"Ở Anh, tôi nghĩ hầu hết những đánh giá đều rất tốt, bởi vì album trước đó của chúng tôi [The Bends] bị đánh giá rất thấp và bị coi là khó chấp nhận." Yorke phản ứng "Tôi viết ra những ca khúc nhạc pop đó... không có một ý tưởng là mang tới "nghệ thuật" cả. Đó chỉ là suy nghĩ của chúng tôi về những điều khác nhau trong quá trình thu âm."_ Yorke thậm chí còn thấy bất ngờ khi người nghe tìm thấy những ảnh hưởng tới album, anh nói "Thứ thực sự khiến tôi choáng váng là việc người ta có thể hiểu tất cả mọi thứ, mọi chất liệu, âm thanh và thứ không khí mà chúng tôi muốn tạo nên."
Di sản
Tái nhìn nhận
OK Computer được xướng tên trong rất nhiều danh sách album vĩ đại nhất. Rất nhiều nguồn đánh giá uy tín như NME, Melody Maker, Alternative Press, Spin, Pitchfork, Time, Metro Weekly và Slant đều xếp album vào danh sách album xuất sắc nhất thập niên 1990 hoặc của mọi thời đại. Nhạc phẩm có được vị trí 163 trong danh sách "500 album vĩ đại nhất" của tạp chí Rolling Stone vào các năm 2003 và 2012. Những bài đánh giá tương tự từ BBC Music, The A.V. Club và Slant đều dành cho album những nhận xét tích cực, trong khi Rolling Stone tặng album 5 sao tuyệt đối trong Rolling Stone Album Guide với bài viết bởi Rob Sheffield: "Radiohead đã đạt tới đỉnh cao bị lãng quên bởi những Nirvana, Pearl Jam, U2, R.E.M. và nhiều người khác; tất cả người hâm mộ trên toàn thế giới đều ngưỡng mộ việc họ đã cố gắng hết sức khi mà gần như không ai còn thực sự để ý nữa." Khi đánh giá lại album, Christgau đã nhận định: "Hầu hết mọi người sẽ đánh giá cao OK Computer trong diện mạo của nhạc pomo." Năm 2014, Ủy ban bảo tồn thu âm quốc gia Hoa Kỳ đã lựa chọn album để tôn vinh tại Viện lưu trữ thu âm quốc gia của Thư viện Quốc hội Hoa Kỳ, dành cho bản thu âm "quan trọng về mặt văn hóa, lịch sử và thẩm mỹ" trong cuộc sống của người Mỹ. Trên tờ The New Yorker, Kevin Dettmar đã nhận xét rằng đây chính là tác phẩm đã tạo nên thế giới hiện đại của dòng nhạc alternative rock.
Nhiều nguồn đánh giá cho rằng album chưa thực sự xứng đáng với những lời ca ngợi, hoặc nhận xét rằng sự nghiệp của Radiohead đã ảnh hưởng tiêu cực tới thành công chung của album. Qua một bài điều tra từ đài BBC Radio 6 Music, OK Computer đứng vị trí số 6 trong số những album "được ca tụng thái quá nhất thế giới". Nhà báo David H. Green của The Daily Telegraph gọi đây là một kiểu "ca thán tự sướng", song vẫn giữ quan điểm rằng album là "minh chứng của thế kỷ 20 rằng rock vẫn sẽ là pháo đài kiên cố của những bình luận về âm nhạc đại chúng", chứ không phải dance và âm nhạc điện tử. Album cũng được xếp loại "Sacred Cows" của tạp chí NME cho "những album gây tranh cãi" mà cây viết Henry Yates bình luận "Không có một sự thách thức, tính hài hước chết chóc hay tia sáng lé loi nào đằng sau tấm bình phong, đơn giản đó là sự mềm mại và nỗi chán nản được trút bỏ" và đánh giá OK Computer như là "thời khắc mà Radiohead đã trở nên tuyệt hảo [so với The Bends] và bắt đầu trở nên "quan trọng"." Tờ Spin thậm chí còn gọi ban nhạc là "huyền thoại" khi viết "Radiohead Can Do No Wrong" trong khi Chris Norris lập luận rằng OK Computer sẽ tạo tiền đề cho hàng loạt những kỳ vọng vào mỗi thành công sau này của Radiohead. Christgau thì cho rằng "lý do độc giả tạp chí Q của Anh vô tình bầu chọn OK Computer là album vĩ đại nhất thế kỉ 20 là bởi nó đã kết hợp thứ được gọi là electronica vào trong nhạc rock". Ông còn thấy bản nhạc mang chất xám nhạy cảm của Radiohead và "tràn đầy những niềm vui thích và ngạc nhiên riêng biệt".
Bình luận và diễn giải
nhỏ|phải|OK Computer thể hiện rõ thái độ chỉ trích và hoài nghi tới chính phủ mới của Thủ tướng [[Tony Blair]] OK Computer được ra mắt ngay trước kỳ bỏ phiếu quốc hội tại Anh năm 1997 và 1 tháng trước chiến thắng của Đảng Lao động của ứng cử viên Tony Blair. Album vì thế được coi là cách bày tỏ thái độ bất đồng và hoài nghi tới chính phủ mới cũng như tới quan điểm lạc quan tại Anh lúc đó. Dorian Lynske viết "Ngày 1 tháng 5 năm 1997, những người ủng hộ Đảng Lao động cùng nhau cạn chén chúc mừng trong giai điệu của ca khúc "Things Can Only Get Better"_. _Chỉ vài tuần sau, OK Computer xuất hiện như bóng ma của Banquo để cảnh báo "No, things can only get worse"." Theo Amy Britton, album "cho thấy mọi người chưa sẵn sàng để ủng hộ đảng cầm quyền, cho dù phải thừa nhận thứ cảm xúc mới mẻ trải rộng khắp nước Anh – những nỗi lo tiền thiên niên kỷ mới... những tổ chức lớn mà cộng đồng không thể chống lại – đó chính là thế giới mà OK Computer ghi lại chứ không phải làn sóng lạc quan của người dân Anh."
Trong một bài phỏng vấn, Yorke lo ngại rằng quan điểm mới của Blair sẽ hoàn toàn đối lập với con đường của Đảng Bảo thủ từng dẫn dắt nước Anh suốt 2 thập niên trước. Anh cho rằng cái chết của Diana còn có nhiều ý nghĩa hơn, vào đúng lúc mà công chúng Anh nhận ra rằng "hoàng gia đã chi phối chúng ta bằng những viên đạn suốt hàng trăm năm qua, và giờ là truyền thông và cả chính quyền này". Cây viết Alex Ross nói album "là hình ảnh công kích dữ dội Thời đại Công nghệ và sự lệ thuộc vào nó của tầng lớp trẻ tuổi", đồng thời đưa ban nhạc "thành thần tượng cho những người nhận thức được sự cách ly với xã hội — như Talking Heads hay R.E.M. đã từng trở thành trước đây". Jon Pareles từ tờ The New York Times tìm thấy nhiều điểm tương đồng giữa album này với những sản phẩm của Pink Floyd hay Madness thông qua những mối quan tâm của Radiohead "về văn hóa vô cảm và việc tạo nên những người lao động dễ bảo cũng như cổ vũ việc tự thân vận động và chống lại sự trầm cảm."
Một số khác cho rằng âm thanh của album sẽ đại diện cho thiên niên kỷ mới, hoặc mang dự báo, cả lĩnh vực văn hóa lẫn chính trị. Theo cây bút Steven Hyder từ The A.V. Club trong bài viết "Whatever Happened to Alternative Nation", "Radiohead đã đi đầu ngọn sóng, tập trung vào sự cao ngạo, sự chi phối tới mất trí của truyền thông cũng như sự tồn tại hiển nhiên của cái chết bất thình lình như những đặc trưng của thế kỷ 21." Trong cuốn 1000 Recordings to Hear Before You Die, Tom Moon viết về OK Computer là "một vùng đất tiên tri đau khổ với những mặt tối của công nghệ,... đồng hành với những nỗi ám ảnh kinh hãi và cả hình ảnh tiên đoán trước về một Big Brother liên quan tới những mối lo lắng thường trực về mức cảnh báo màu cam sau Sự kiện 11 tháng 9." Chris Martin của ban nhạc Coldplay nhấn mạnh rằng "Thật lý thú nếu ta tưởng tượng thế giới sẽ ra sao nếu Dick Cheney ngồi nghe OK Computer của Radiohead. Tôi nghĩ thế giới sẽ trở nên tốt đẹp hơn. Album đó thực sự tuyệt vời. Nó đã thay đổi cuộc đời tôi, vậy thì sao nó không thể thay đổi cuộc đời ông ấy?"
Album còn truyền cảm hứng cho vở kịch radio có cùng tên là OK Computer, lần đầu lên sóng trên kênh BBC Radio 4 vào năm 2007. Vở kịch do Joel Horwood, Chris Perkins, Al Smith và Chris Thorpe chắp bút sáng tác. Vở kịch diễn giải 12 bài trong album thành câu chuyện về một người đàn ông tỉnh dậy trong một bệnh viên tại Berlin trong tình trạng mất trí nhớ, rồi trở về nước Anh với hoài nghi rằng anh đã trở lại với cuộc sống của mình trước đây.
Ảnh hưởng âm nhạc
OK Computer ra đời cùng lúc với sự thoái trào của Britpop. Qua những ảnh hưởng của OK Computer, cách chơi guitar chủ đạo tại Anh đã trở thành "hoang tưởng kiểu Radiohead song lại thành thật, nhầy nhụa song đầy say mê". Rất nhiều nghệ sĩ trẻ ở Anh cũng bắt đầu đi theo xu thế và quan điểm tương tự. Một trong những ví dụ điển hình nhất chính là phong cách Post-Britpop mà ban nhạc Travis đã hợp tác cùng nhà sản xuất Godrich để tạo nên album The Man Who, trở thành album bán chạy thứ 4 trong năm 1999 tại đây. Nhiều tờ báo ở Anh cho rằng Travis đã bắt chước âm thanh từ Radiohead. Steven Hyden của A.V. Club viết vào năm 1998 về The Man Who rằng "những gì mà Radiohead đã tạo nên cùng OK Computer đã lớn hơn cả bản thân ban nhạc" và nhận định album đã ảnh hưởng "tới làn sóng những nghệ sĩ rock ballad ở Anh cực thịnh trong thập niên 2000". ngoài ra còn giúp cho vô số nghệ sĩ tìm ra được phong cách nghệ thuật mới mà album đem tới. Bloc Party và TV on the Radio đều khẳng định quan điểm âm nhạc của họ bị ảnh hưởng lớn từ OK Computer, mà theo đó album đầu tay của TV on the Radio được mang tên OK Calculator như một lời tri ân đặc biệt. Radiohead cũng nói rằng việc khắp nơi có "âm thanh giống chúng tôi" là một trong những lý do chính khiến họ thay đổi hoàn toàn phong cách trong album bước ngoặt của họ, Kid A.
Cho dù ảnh hưởng đặc biệt của OK Computer được thừa nhận rộng khắp, nhiều đánh giá tin rằng sự bi quan mang tính trải nghiệm của nó thì không bao hàm rộng tới vậy. Footman nói những nhóm nhạc "theo hiệu ứng Radiohead" thực sự "khao khát tính sáng tạo trong âm thanh [của OK Computer], chứ không chú trọng tới phần nội dung ca từ". David Cavanagh nhận xét rằng những ảnh hưởng chính yếu của OK Computer đã được bắt nguồn từ những giai điệu ballad trong The Bends. Ông viết "những sản phẩm hậu-OK Computer nổi tiếng sau này – như Urban Hymns của The Verve, Good Feeling của Travis, Word Gets Around của Stereophonics, Life thru a Lens của Robbie Williams – thực tế đều đã đóng cánh cửa sáng tạo đầy tính nghiên cứu mà OK Computer vừa mới mở ra." Steven Wilson của ban nhạc Porcupine Tree cho rằng _"Tôi không còn nghĩ rằng tham vọng là một từ ngữ cần phải né tránh nữa. Radiohead như là "Con ngựa thành Troia" theo nghĩa tôn trọng nhất tôi dành cho họ. Một ban nhạc đi lên từ phong trào indie rock truyền thống song lại phát triển ngoài tầm phủ sóng của cánh nhà báo, rồi tiến tới thực hiện – và trên hết – những sản phẩm tham vọng và thành công." Tuy nhiên Radiohead lại phủ nhận tất cả những lời so sánh liên quan tới phong cách họ cũng như những nhận xét về sự thành công của album chủ đề. Johnny Greenwood phản ứng lại tất cả những đánh giá trên khi nói "Tôi nghĩ một cái tiêu đề và việc thực hiện bằng máy tính qua giọng nói không thể tạo nên một album chủ đề. Tôi nghĩ đó là một quan điểm sai lầm."_ Năm 2005, tạp chí Q tôn vinh OK Computer là album nhạc progressive rock hay thứ 10.
Tái bản
Radiohead chia tay EMI – công ty mẹ của Parlophone – vào năm 2007 sau những thất bại trong việc gia hạn hợp đồng. EMI vẫn được quyền sở hữu những lưu trữ của Radiohead thu âm khi họ còn hợp đồng. Sau thời kỳ sản xuất hàng loạt đĩa than, EMI tái bản LP-kép của OK Computer vào ngày 19 tháng 8 năm 2008 đi cùng với những album khác Kid A, Amnesiac và Hail to the Thief trong serie "From the Capitol Vaults". OK Computer trở thành đĩa than bán chạy thứ 10 của năm với khoảng 10.000 ấn phẩm bán được. Sản phẩm tái bản nhận được sự ủng hộ của giới báo chí qua việc gây chú ý hơn tới thị trường đĩa than cũng như tới quan điểm của công chúng trong việc tiếp cận những sản phẩm thu âm qua định dạng trên.
Tái bản "Collector's Edition"
EMI đã cho tái bản OK Computer một lần nữa ngày 24 tháng 3 năm 2009 cùng với 2 album Pablo Honey và The Bends mà không có sự đồng ý của Radiohead. Sản phẩm này được bày bán dưới 2 định dạng: bản 2 CD "Collector's Edition" và bản 2 CD 1 DVD "Special Collector's Edition". CD thứ nhất là album phòng thu gốc, còn CD thứ 2 là những đĩa đơn mặt B của OK Computer cùng nhiều bản thu trực tiếp, còn DVD bao gồm tuyển tập những video ca nhạc cũng như những buổi trình diễn sân khấu. Phản ứng báo chí trong buổi giới thiệu sản phẩm đều nhấn mạnh việc EMI tận dụng những lưu trữ cũ của Radiohead. Larry Fitzmaurice của tạp chí Spin quy kết EMI đã lên kế hoạch "tái bản rồi tái-tái bản các sản phẩm [của Radiohead] cho tới khi tiền không thể chảy vào túi được nữa", trong khi Ryan Dombal từ Pitchfork cho rằng nó "thực sự khó chấp nhận nếu biết rằng bản tái bản này không là gì khác ngoài một công cụ kiếm tiền cho EMI/Capitol – một công ty hàng đầu vốn được biết đến qua việc hỗ trợ những ban nhạc tiên phong".
Bản tái bản có được những phản hồi tích cực, cho dù nhiều đánh giá lại khá lẫn lộn về một số chất liệu bổ sung. Những bài viết trên AllMusic, Uncut, Q, Paste và PopMatters đánh giá cao những chất liệu bổ sung trên song lại khá dè dặt. Scott Plagenhoef từ Pitchfork dành tặng ấn bản tái bản điểm số tuyệt đối, cho rằng nó đáng đồng tiền của những người hâm mộ vốn chưa có những sản phẩm quý hiếm trước đó. Ông viết: "Ban nhạc không phải làm bất cứ điều gì ngoài việc đưa ra tiếng nói quyết định về việc phát hành sản phẩm, nếu không phải vì bất kể lý do nào khác ngoài kế hoạch tái bản tháng 9 của The Beatles vốn – còn tranh cãi – trở thành dấu chấm hết cho thời đại đĩa CD." Josh Modell từ The A.V. Club ủng hộ cả phần bonus disc lẫn DVD và cho rằng _"Còn điều gì mà chúng ta cần phải nói về OK Computer của năm 1997 mà ta chưa từng nói trước kia? Đây thực sự là sự dồn nén có vẻ đây mâu thuẫn trong nét tổng hợp về Radiohead."_
OKNOTOK 1997 2017
Tháng 4 năm 2016, XL Recordings đã giành lại được danh mục bài hát của Radiohead từ tay EMI. Những album tái bản "collector's editions" của Radiohead do không có sự chấp thuận từ phía ban nhạc đã bị xóa khỏi dịch vụ phát trực tuyến. Tháng 5 năm 2016, XL cho tái bản các ca khúc của Radiohead trên đĩa vinyl, trong đó có OK Computer.
Ngày 2 tháng 5 năm 2017, XL và Radiohead công bố cho ra mắt sản phẩm tái bản kỷ niệm 20 năm OK Computer, mang tên OK Computer OKNOTOK 1997 2017. Album tái bản gồm có một phiên bản cải tiến chất lượng của album, cộng thêm 8 đĩa mặt B và ba bài hát chưa phát hành trước đó: "I Promise", "Man of War" và "Lift". Ấn bản đặc biệt còn tặng kèm các bộ bìa sách và một bộ đĩa demo audio cassette cùng những bản ghi nháp, trong đó có các ca khúc chưa từng phát hành trước đây. OKNOTOK ra mắt ở vị trí số 2 trên UK Album Chart, được hỗ trợ bởi buổi diễn chính thứ ba của Radiohead tại Nhạc hội Glastonbury 2017. Đây là sản phẩm bán chạy nhất tại các cửa hiệu bán đĩa độc lập của Anh trong một năm.
MiniDiscs [Hacked]
Đầu tháng 6 năm 2019, gần 18 giờ đồng hồ các bản đĩa demo, những cảnh ghi hình và các chất liệu khác trong quá trình sản xuất OK Computer bị rò rỉ trên internet. Ngày 11 tháng 6, Radiohead lập một trang lưu trữ tên là MiniDiscs [Hacked] nhằm bày bán nhạc streaming hoặc hoặc mua nhạc từ trang web chia sẻ nhạc Bandcamp trong 18 ngày, với số tiền thu được sẽ được chuyển đến nhóm bảo vệ môi trường Extinction Rebellion. Một số nội dung đã được phát hành trong ấn bản đặc biệt của OKNOTOK.
Danh sách ca khúc
Đội ngũ sản xuất
;Radiohead
- Thom Yorke – hát chính, guitar, piano, chỉnh âm máy tính, thiết kế.
- Jonny Greenwood – guitar, keyboard, piano, mellotron, organ, chuông, hòa âm dàn dây.
- Colin Greenwood – bass, chỉnh âm bass, định âm.
- Ed O'Brien – guitar, FX, định âm, hát nền.
- Phil Selway – trống, định âm.
;Các nghệ sĩ khác
- Nigel Godrich – sản xuất, kỹ thuật viên âm thanh.
- Jim Warren – sản xuất, kỹ thuật viên âm thanh.
- Chris Blair – chỉnh âm ấn bản tái bản.
- Stanley Donwood – thiết kế.
- Nick Ingman – chỉ huy dàn nhạc.
Xếp hạng và chứng nhận
;Đĩa đơn
| style="width:50%; text-align:left; vertical-align:top;" |
Chứng nhận
|}