Nhà nước Hồi giáo chuyển tiếp Afghanistan (TISA), còn được gọi là Cơ quan chuyển tiếp Afghanistan, là tên của một chính quyền tạm thời của Afghanistan do quốc hội Afghanistan đặt ra vào tháng 6 năm 2002. Chính phủ này thay thế Nhà nước Hồi giáo Afghanistan trước đó và được kế tục bởi Cộng hòa Hồi giáo Afghanistan.
Bối cảnh
Sau cuộc xâm lược Afghanistan, một hội nghị do Liên Hợp Quốc bảo trợ các nhà lãnh đạo Afghanistan tại Bonn, Đức, đã dẫn đến việc bổ nhiệm Chính quyền lâm thời Afghanistan dưới sự chủ trì của Hamid Karzai. Tuy nhiên, chính quyền lâm thời này, không mang tính đại diện rộng rãi, đã được lên kế hoạch chỉ kéo dài trong sáu tháng, trước khi được thay thế bởi chính quyền chuyển tiếp. Việc chuyển sang giai đoạn thứ hai này sẽ yêu cầu triệu tập một "đại hội đồng" truyền thống của Afghanistan, được gọi là Loya Jirga. Tình trạng khẩn cấp này Loya Jirga đã bầu ra một nguyên thủ quốc gia mới và bổ nhiệm chính quyền chuyển tiếp, theo đó, sẽ điều hành đất nước trong tối đa hai năm nữa cho đến khi một "chính phủ đại diện hoàn toàn" có thể được bầu thông qua các cuộc bầu cử tự do và công bằng.
Kết quả
Bầu cử lựa chọn chính quyền
Điều quan trọng nhất mà Loya Jirga phải làm là chọn một tổng thống cho chính quyền chuyển tiếp, người sẽ lãnh đạo đất nước cho đến cuộc bầu cử tổng thống chính thức vào năm 2004. Ban đầu, có hai ứng cử viên đã tuyên bố tranh cử: cựu tổng thống Afghanistan đồng thời là lãnh đạo liên minh miền bắc Burhanuddin Rabbani và chủ tịch chính quyền lâm thời Afghanistan Hamid Karzai do Mỹ hậu thuẫn. Karzai cũng được hỗ trợ bởi Abdullah Abdullah và Mohammad Fahim, hai nhà lãnh đạo quan trọng của liên minh miền bắc. Một ứng cử viên thứ ba có thể là Zahir Shah, cựu hoàng của Afghanistan cho đến năm 1973. Ông đã có nhiều năm sống ở Rome nhưng đã trở về Afghanistan sau khi chế độ Taliban sụp đổ. Ngay tại Hội nghị Bonn, nơi thành lập chính quyền lâm thời, có một nhóm ủng hộ Zahir Shah, được gọi là nhóm Rome, những người muốn đưa cựu vương lên nắm giữ vị trí nguyên thủ quốc gia.
Khi đến Kabul, hơn 800 đại biểu đã ký một bản kiến nghị thúc giục việc đề cử Zahir Shah làm nguyên thủ quốc gia, nếu chỉ với tư cách bù nhìn. Trước những suy đoán, mà bản kiến nghị đã làm dấy lên, các đại diện của Hoa Kỳ và Liên Hợp Quốc đã thúc ép cựu quốc vương rút lui. Việc khởi động Loya Jirga đã bị trì hoãn từ ngày 10 đến ngày 11 tháng 6 vì "các vấn đề hậu cần và chuẩn bị." Vào ngày 10 tháng 6, đại diện thân Mỹ là Zalmay Khalilzad đã có một cuộc họp báo, trong đó ông tuyên bố rằng Zahir Shah không phải là ứng cử viên. Cùng ngày, trong một cuộc họp báo của Zahir Shah, cựu vương xác nhận điều này và nói "Tôi không có ý định khôi phục chế độ quân chủ. Tôi không phải là ứng cử viên cho bất kỳ vị trí nào trong Loya Jirga." Hamid Karzai, người đã ngồi bên cạnh Zahir Shah tại cuộc họp báo đã gọi Zahir Shah là "cha đẻ của dân tộc" và cảm ơn ông vì "sự tin tưởng mà bệ hạ đã đặt vào tôi." Ngày hôm sau, cựu tổng thống Burhanuddin Rabbani đã rút lại quyết định ứng cử nguyên thủ quốc gia, ủng hộ Hamid Karzai "vì lợi ích thống nhất quốc gia".
Vì vậy, Karzai sẽ nghiễm nhiên tham gia cuộc đua giành vị trí đứng đầu chính phủ mà không phải cạnh tranh với đối thủ khác, nhưng hai ứng cử viên khác đã xuất hiện. Để có mặt trong lá phiếu tại Loya Jirga, một ứng cử viên đã phải đủ 150 chữ ký cho việc ứng cử của mình. Glam Fareq Majidi chỉ thu thập được 101 chữ ký nên bị loại. Cựu chiến binh Mujahideen, Mohammed Asef Mohsoni đã đệ trình một danh sách với 1.050 cái tên cho Karzai và cả Masooda Jalal, một nữ bác sĩ làm việc với Chương trình Lương thực Thế giới, và Mahfoz Nadai, một sĩ quan quân đội Uzbekistan, nhà thơ và một thứ trưởng chính phủ đã thu thập đủ chữ ký để được có tên trên lá phiếu.
Cuộc bầu cử tổng thống của chính quyền chuyển tiếp được tổ chức bằng cách bỏ phiếu kín vào ngày 13 tháng 6 năm 2002 - với các bức ảnh đen trắng của các ứng cử viên liền kề với tên của họ. Hamid Karzai được chọn với tỷ lệ áp đảo 83% và giữ chức tổng thống.
Kết quả bầu cử tổng thống cho chính quyền chuyển tiếp được tổ chức bởi Loya Jirga
|-
!style="background-color:#E9E9E9" align=left|Các ứng cử viên
!style="background-color:#E9E9E9" align=right|Số phiếu
!style="background-color:#E9E9E9" align=right|%
|-
|align="left" |Hamid Karzai
|align="right" |1,295
|align="right" |83%
|-
|align="left" |Masooda Jalal
|align="right" |171
|align="right" |11%
|-
|align="left" |Mahfoz Nadai
|align="right" |89
|align="right" |6%
|-
|align="left" |Tổng cộng
|align="right" |1555
|align="right" |100%
|}
Sự xuất hiện nhiều hơn của người Pashtun
Chính phủ lâm thời phần lớn do các lãnh chúa Tajik từ liên minh miền bắc thống trị, vì vậy đa số người Pashtun muốn chính quyền chuyển tiếp sau phải có tính đại diện hơn. Trong chính quyền ban đầu, 9 trong số 29 bộ trưởng là người gốc Pashtun, trong chính quyền mới có 13 bộ trưởng Pashtun trong số 30 bộ trưởng. Phần còn lại của chính quyền gồm 7 người Tajik, 3 người Uzbek, 2 người Hazara, 2 người Shiite, và 1 người Turkmen.
Vấn đề phụ nữ
Cũng có tranh cãi xung quanh vị trí bộ trưởng phụ nữ: Bộ trưởng phụ nữ lâm thời Sima Samar đã rất thẳng thắn và cô ấy đã bị đe dọa và tòa án tối cao đã đệ đơn khiếu nại ở đây, người cuối cùng đã quyết định không buộc tội cô ấy với tội phạm thượng. Bởi vì tại quốc hội, Samar không có trong danh sách nên ban đầu không có bộ trưởng nào được bổ nhiệm phụ trách các vấn đề của phụ nữ. Karzai sau đó đã bổ nhiệm chính phủ Mahbuba Huquqmal làm đại diện nhà nước trong Bộ các vấn đề phụ nữ và sau đó Habiba Sarabi làm "Bộ trưởng chính thức về các vấn đề phụ nữ".
Vụ ám sát Abdul Qadir
Phó tổng thống người Pashtun là Abdul Qadir, một trong số ít chỉ huy liên minh miền bắc có nguồn gốc sắc tộc Pashtun. Vào ngày 6 tháng 7 năm 2002, Qadir và con rể của ông đã bị giết bởi các tay súng trong một cuộc tấn công bất ngờ mà không rõ động cơ. Năm 2004, một người đàn ông bị kết án tử hình và hai người khác bị kết án tù vì tội giết người.
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Nhà nước Hồi giáo chuyển tiếp Afghanistan (TISA)**, còn được gọi là Cơ quan chuyển tiếp Afghanistan, là tên của một chính quyền tạm thời của Afghanistan do quốc hội Afghanistan đặt ra vào tháng
thumb|[[Al-Masjid an-Nabawi ở Medina, một trong những nhà thờ Hồi giáo linh thiêng nhất]] **Thánh đường Hồi giáo**, **giáo đường Hồi giáo** hay **nhà thờ Hồi giáo** ( — , số nhiều: _masājid_, — ;
Bài viết này trình bày về lịch sử Afghanistan **giữa lần đánh chiếm Kabul của Taliban** và việc Taliban thành lập Tiểu vương quốc Hồi giáo Afghanistan vào ngày 27 tháng 9 năm 1996. Đây
**Tiểu vương quốc Hồi giáo Afghanistan** (Tiếng Pashtun: د افغانستان اسلامي امارات, _Da Afghanistan Islami Imarat_, Tiếng Dari: امارت اسلامی افغانستان, _Imarat-i Islami-yi Afganistan_) được thành lập vào năm 1996 khi Taliban bắt đầu cai
**Chiến tranh Liên Xô tại Afghanistan**, hay còn được gọi là **Xung đột Afghanistan - Liên Xô** và **Chiến tranh Afghanistan** là cuộc xung đột kéo dài 10 năm giữa các lực lượng quân sự
thumb|Nhà thờ Hồi giáo Midnight Sun ở Inuvik được Amier Suliman nhận xét: "Đây là tòa tháp đầu tiên được dựng lên ở Bắc Cực...một số người sẽ nói rằng đó là một biên giới
**Liên minh phương Bắc Afghanistan**, chính thức được gọi là **Mặt trận Đoàn kết Hồi giáo Cứu quốc Afghanistan** ( _Jabha-yi Muttahid-i Islāmi-yi Millī barā-yi Nijāt-i Afghānistān_), là một mặt trận quân sự được hình
**Cộng hòa Hồi giáo Afghanistan** là một nhà nước cộng hòa Hồi giáo kiểm soát phần lớn lãnh thổ Afghanistan từ năm 2004 đến năm 2021 trong giai đoạn Chiến tranh Afghanistan. Chính thể này
**Thủ tướng Afghanistan** (tiếng Pashtun: د افغانستان لومړی وزیر; tiếng Dari: رئیسالوزرای افغانستان) là chức vụ lãnh đạo chính phủ của Afghanistan. Chức danh Thủ tướng được tạo ra vào năm 1927 do đích thân
**Sự can thiệp quân sự của Nga tại Syria** nằm trong bối cảnh cuộc nội chiến ở Syria, bắt đầu vào ngày 30 tháng 9 năm 2015. Nó bao gồm các cuộc không kích của
thumb|[[Basmala trong tác phẩm thư pháp Hồi giáo thế kỉ XVIII từ vùng Ottoman]] **Thư pháp Hồi giáo** là loại hình nghệ thuật sử dụng chữ viết tay trong các ngôn ngữ sử dụng bảng
**Afghanistan** ( ; Pashto / Dari: , ; (), tên gọi chính thức là **Tiểu vương quốc Hồi giáo Afghanistan** là một quốc gia miền núi không giáp biển ở ngã tư Trung và Nam
**Chiến tranh Afghanistan** là một cuộc chiến tranh diễn ra sau khi Hoa Kỳ xâm lược Afghanistan và sau khi Hoa Kỳ và các đồng minh đã hạ bệ thành công Taliban từ vị trí
**Xung đột tại Afghanistan** ( ; ) là một loạt các cuộc chiến đã diễn ra ở Afghanistan kể từ năm 1978. Bắt đầu với cuộc đảo chính quân sự Cách mạng Saur, một loạt
**Taliban** (; , dịch nghĩa: 'học giả' hay 'giáo đồ') hay **Taleban** (, ), tự xưng là **Tiểu vương quốc Hồi giáo Afghanistan** (**IEA**), là một tổ chức quân sự và phong trào Hồi giáo
**Al-Qaeda** (; **', , nghĩa đen: "Căn cứ", "Tổ chức", cách đánh vần là **al-Qaida** và **al-Qa'ida''') là một tổ chức đa quốc gia của chiến binh Hồi giáo dòng Sunni, được nhiều người coi
**Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất** () hay gọi tắt là **CTVQ Ả Rập Thống nhất** hay **UAE** (theo tên tiếng Anh là _United Arab Emirates_) là quốc gia Tây Á nằm về
**_Mujahideen_** hoặc **_mujahidin_** (, __ là hình thức số nhiều của **_Mujahid_** , 'người tham gia thánh chiến'), một thuật ngữ tiếng Ả Rập nói chung về những người du kích Hồi giáo tham gia
nhỏ|Tượng minh hoạ [[Đức Phật Chuyển Pháp Luân tại Bảo tàng khảo cổ học Sarnath của Ấn Độ vào thế kỷ 3-5]] **Phật giáo** (tiếng Hán: 佛教 - tiếng Phạn: बुद्ध धर्म - IAST: _Buddha
Tập tin:Map of Chechnya.svg **Cộng hòa Chechnya** (tiếng Nga: Чече́нская Респу́блика/_Chechenskaya Respublika_; tiếng Chechen: Нохчийн Республика/_Noxçiyçö Respublika_), là một nước cộng hòa thuộc Nga. Nằm trên vùng núi Bắc Caucasus, Chechnya giáp phía tây–bắc với
**Chuyến bay 814 của Indian Airlines** (thường gọi là **IC 814)** sử dụng một chiếc Airbus A300 trên hành trình từ Sân bay quốc tế Tribhuvan tại Kathmandu, Nepal đến Sân bay quốc tế Indira
**Khủng hoảng ngoại giao Qatar 2017** bắt đầu từ tháng 6 năm 2017, khi một số quốc gia do Ả Rập Xê Út dẫn đầu đã tuyên bố cắt đứt mối quan hệ ngoại giao
**Cuộc xâm lược Khwarezmia** bắt đầu từ 1219 đến 1221 đánh dấu điểm khởi đầu của quá trình người Mông Cổ chinh phục các nhà nước Hồi giáo. Sự bành trướng của Mông Cổ cuối
**Vụ tấn công trụ sở của _Charlie Hebdo**_ hay thường được biết đến với cái tên **Vụ xả súng _Charlie Hebdo_** và **vụ tranh cãi _Charlie Hebdo**_ là vụ xả súng diễn ra ngày 7
**Chuyến bay 752 của Ukraine International Airlines (PS752/AUI752)** là một chuyến bay quốc tế thường lệ từ Tehran, Iran tới Kiev, Ukraine, được vận hành bởi hãng Ukraine International Airlines. Chiếc Boeing 737–800 bị bắn
**Nhà nước**, hiểu theo nghĩa pháp luật, là một tổ chức xã hội đặc biệt của quyền lực chính trị được giai cấp thống trị thành lập nhằm thực hiện quyền lực chính trị của
**Nhà nước thất bại** hay còn gọi là **Chỉ số thất bại** hay còn gọi là chỉ số ( viết tắt là **FSI**) là do Quỹ vì Hòa Bình (Fund for Peace, một Think tank
**Lashkar-e-Taiba** ( ; nghĩa là _Quân đội tốt lành_, nghĩa _Quân đội chính nghĩa_, hoặc _Quân đội thuần khiết_) – cũng chuyển tự là **Lashkar-i-Tayyaba**, **Lashkar-e-Tayyaba**, **Lashkar-e-Tayyiba**, **Lashkar-i-Taiba**, **Lashkar Taiba** hay **LeT** – là một
**Osama bin Mohammed bin Awad bin Laden** (, , **', 10 tháng 3 năm 1957 – 2 tháng 5 năm 2011), thường được biết đến với tên gọi **Osama bin Laden''', là một nhà lãnh
**Sự kiện 11 tháng 9**, còn được gọi là **vụ khủng bố ngày 11 tháng 9**, **cuộc tấn công ngày 11 tháng 9** hay đơn giản là **11/9** (; ở Hoa Kỳ thường được gọi
**Joseph Robinette Biden Jr.** ( ; sinh ngày 20 tháng 11 năm 1942), thường được biết tới với tên **Joe Biden** là một chính trị gia người Mỹ, tổng thống thứ 46 của Hoa Kỳ
**Cộng hòa Dân chủ Afghanistan** (**DRA**; , **'; , **'), đổi tên từ 1987 thành **Cộng hòa Afghanistan** (; **'; , **'), tồn tại từ năm 1978-1992 trong thời kỳ xã hội chủ nghĩa do
**Pakistan** (, phiên âm: "Pa-ki-xtan"), tên chính thức là **Cộng hòa Hồi giáo Pakistan**, là một quốc gia ở Nam Á. Pakistan có bờ biển dài 1,046 km (650 mi) dọc theo Biển Ả Rập và Vịnh
**Mohamed Mohamed el-Amir Awad el-Sayed Atta** ( ; __ ; 1 tháng 9 năm 1968 – 11 tháng 9 năm 2001) là một không tặc người Ai Cập và là một trong những người đứng
**Taliban tiến vào Kabul** hay còn gọi là **trận Kabul năm 2021**, đôi khi được mô tả là **Kabul sụp đổ/Kabul thất thủ** (tiếng Anh: _Fall of Kabul_), là đỉnh cao của cuộc tấn công
nhỏ|Bức ảnh này trích trong một chương về [[Ấn Độ trong cuốn _Câu chuyện về các quốc gia của Hutchison_, mô tả Ajatashatru đến thăm Đức Phật để giác ngộ tội lỗi của mình.]] **Phật
**Qatar** (phát âm: “Ca-ta”, , chuyển tự: _Qaṭar_), tên gọi chính thức là **Nhà nước Qatar** (, chuyển tự: _Dawlat Qaṭar_) là quốc gia có chủ quyền tại châu Á, thuộc khu vực Tây Nam
**Chiến tranh Afghanistan - Anh lần thứ nhất** là cuộc chiến giữa Công ty Đông Ấn Anh và Tiểu vương quốc Afghanistan từ năm 1839 đến 1842. Nó nổi tiếng với việc thảm sát 4.500
Cuộc **bầu cử tổng thống năm 2009 được tổ chức tại Afghanistan** được mô tả với việc bị hoãn vì vấn đề an ninh. Việc tổ chức bầu cử rất khó khăn và nguy hiểm
**Nhà Hán** là hoàng triều thứ hai trong lịch sử Trung Quốc, do thủ lĩnh khởi nghĩa nông dân Lưu Bang thành lập và được cai trị bởi gia tộc họ Lưu. Tiếp nối nhà
**Nhà Đường** là một hoàng triều cai trị Trung Quốc từ năm 618 đến năm 907. Thành lập bởi gia tộc họ Lý, nhà Đường là triều đại kế tục nhà Tùy (581–618) và là
**Turkmenistan** (, ; tiếng Nga: Туркмения (Turkmeniya), phiên âm tiếng Việt: **Tuốc-mê-ni-xtan**) là một quốc gia tại Trung Á. Tên "Turkmenistan" bắt nguồn từ tiếng Ba Tư, có nghĩa "nước của người Turkmen". Nước này
**Thiếp Mộc Nhi** ( _Timūr_, tiếng Sát Hợp Đài: **', , chữ Hán: 帖木兒; 8 tháng 4 năm 1336— 18 tháng 2 năm 1405), còn được biết đến trong sử sách với tên gọi **Tamerlane_'
**Đảng Dân chủ Nhân dân Afghanistan** (, _Hezb-e dimūkrātĩk-e khalq-e Afghānistān_, , _Da Afghanistān da khalq dimukrātīk gund_; viết tắt **PDPA**) là một đảng chính trị được thành lập vào ngày 1 tháng 1 năm
**Lịch sử của Afghanistan,** (**' **' **' **') với tư cách là một nhà nước bắt đầu vào năm 1747 với sự thành lập của Ahmad Shah Durrani. Văn bản ghi lại lịch sử của
**Đại hội Thể thao châu Á**, còn gọi là **ASIAD**, là sự kiện thể thao đa môn cấp châu lục được tổ chức bốn năm một lần dành cho các vận động viên đến từ
**Jowzjan** (, ) là một trong 34 tỉnh thuộc miền bắc Afghanistan. Tỉnh có diện tích khoảng 46 km² (tương đương 120 dặm vuông) và được chia thành 11 huyện cùng hàng trăm ngôi làng
thumb|239x239px|Bản đồ thể hiện quyền kiểm soát lãnh thổ ở Afghanistan, với vùng đất do quân kháng chiến kiểm soát có màu hồng vào ngày 17 tháng 8.
(Xem [[bản mẫu:Taliban insurgency detailed map|bản
**Quốc hội** (tiếng Pashtun: ملی شورا, _Mili Shura_; tiếng Dari: شورای ملی, _Shura-e Milli_), hay **Nghị viện Afghanistan**, là cơ quan lập pháp quốc gia lưỡng viện của Afghanistan, bao gồm hai viện: *_Meshrano Jirga
**Hội nghị thượng đỉnh về biến đổi khí hậu của Liên Hợp Quốc năm 2021** (tiếng Anh: _2021 United Nations Climate Change Conference_), thường được biết đến nhiều hơn với tên viết tắt **COP26** là