Nguyễn Trọng Hiền (sinh 1963 tại Đà Nẵng) là một nhà vật lý người Mỹ gốc Việt, hiện là giám sát viên nhóm Thiết bị Thiên văn, chuyên gia nghiên cứu chuyên sâu của Phân ban Vật lý thiên văn, thuộc Phòng Thí nghiệm Sức đẩy Phản lực (JPL) của NASA. Ông nhận bằng tiến sĩ tại Đại học Princeton năm 1993.

Sự nghiệp

Năm 1981, Nguyễn Trọng Hiền vượt biên đến một trại tị nạn ở Hồng Kông rồi được nhận vào Hoa Kỳ. Tại Mỹ, ông theo học ngành Vật lý tại Trường Đại học California tại Berkeley.

Sau đó, ông Hiền qua Chicago và học tiếp nghiên cứu sinh sau Tiến sĩ (post doc) chuyên ngành Vật lý thiên văn của đại học Chicago. Ông làm giảng viên đặc biệt tại Đại học Carnegie Mellon sau đó chuyển sang làm việc tại Phòng Thí nghiệm Sức đẩy Phản lực (JPL) của NASA. Năm 1994 Nguyễn Trọng Hiền quay lại lần thứ hai và làm việc 1 năm ở Nam Cực. Tại đây vào tháng 7 năm 1994, sao chổi Shoemaker-Levy 9 đâm vào sao Mộc và ông đã được theo dõi sự kiện này lâu dài vì Nam Cực lúc đó đang là 6 tháng đêm. Khi đó, Tiến sĩ Hiền là lãnh đạo khoa học Trạm Amundsen-Scott ở Nam Cực cùng với 27 nhà khoa học và chuyên viên kỹ thuật Mỹ đang làm việc.

Theo lời kể của ông, Tháng 9 năm 1994, Nguyễn Trọng Hiền đã tự tay khâu một lá cờ Việt Nam khoảng 4m² và cắm tại Cục Chào đón ở Nam Cực, bên cạnh các quốc kỳ Mỹ, Nga, Anh, Đức, Pháp, Nhật, Úc, New Zealand, Chile, Argentina, Nam Phi. Ông cũng là nhà khoa học người Mỹ gốc Việt duy nhất đã tham gia vào chương trình phóng hai đài thiên văn không gian lớn nhất từ trước tới nay của Cơ quan Không gian Vũ trụ châu Âu (ESA) hợp tác cùng NASA là Planck và Herschel Cũng theo ông, đến năm 2013, chưa có một công dân Việt Nam mang hộ chiếu Việt Nam đặt chân đến được Nam Cực (vĩ tuyến 90 Nam), kể cả Nguyễn Khuê, Hoàng Thị Minh Hồng (được cho là người Việt "đã cắm cờ đầu tiên ở Nam Cực" năm 1997), mà chỉ đến vùng ven biển châu Nam Cực (cách Nam Cực hơn 1.300 km đường chim bay).

Hiện nay, từ năm 2008, ông là trưởng nhóm nghiên cứu (supervisor) (khoảng 6 người) của JPL tại Trạm Amundsen-Scott.

Nghiên cứu bức xạ nền vũ trụ tại Nam Cực.

Nghiên cứu với HSO về cấu trúc vũ trụ thời kỳ sơ khai, nghiên cứu về những vật thể ở giai đoạn vũ trụ hình thành

Tác động của sóng hấp dẫn từ vụ nổ Big Bang lên bức xạ phông nền vũ trụ (là thành viên nhóm). Xem Phình to vũ trụ.

Làm việc tại Việt Nam

Năm 2010, Tiến sĩ Nguyễn Trọng Hiền được mời về Việt Nam tham gia giảng dạy chương trình vật lý tiên tiến tại Đại học Sư phạm Huế. Ông tiếp tục dành thời gian về Việt Nam giảng dạy tại Huế, Quy Nhơn vài tuần mỗi năm.

Tiến sĩ Hiền đã nhiều lần về Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh nhằm tham dự các cuộc Gặp gỡ Việt Nam về vật lý hạt và vật lý thiên văn do GS Nguyễn Văn Hiệu và GS Trần Thanh Vân tổ chức. Tháng 8 năm 2013, Tiến sĩ Hiền đã giảng dạy về bức xạ nền vũ trụ cho các học viên là các nhà khoa học thiên văn trẻ Việt Nam, trong đó có những tiến sĩ trong nước và nước ngoài tại chương trình "Gặp gỡ Việt Nam" lần 9 diễn ra ở Quy Nhơn

Ông cũng tham gia thường xuyên các buổi phóng vấn, thông tin trao đổi cùng với các báo đài Việt Nam ::* "Nhìn lá cờ đỏ sao vàng tung bay trong giá lạnh bên quốc kỳ Mỹ và những lá cờ của các cường quốc khác, tôi thấy mình thật hạnh phúc".

:: "Cần có nguồn kinh phí nhất định trong vấn đề hợp tác khoa học. Giáo sư Trần Thanh Vân đã bỏ kinh phí để tài trợ cho các nhà khoa học trẻ tham dự Gặp gỡ Việt Nam. Anh đã làm như vậy suốt 20 năm qua và cho tới khi nào nữa?". :: "Nói hươu nói vượn rồi đi, trong khi mấy em ở nhà thì không có gì để thực hành cả. Những hội nghị như thế này không phải nhằm tạo ra một bước nhảy vọt thần kỳ nào, mà là để duy trì tiếng nói: Cần tạo điều kiện cho các nhà khoa học trẻ." ::*"Tôi tâm đắc nhất là sự phát triển của vũ trụ, đặc biệt là giai đoạn phôi thai qua việc đo đạc tính bất đẳng hướng của bức xạ nền vũ trụ và sự cấu thành của các vật thể thiên văn lúc vũ trụ vừa tạo thành.... Điều tôi mong mỏi là hiểu được một cách xác đáng hay phát hiện được những cơ chế vật lý trong kỷ nguyên cấu thành này vốn xảy ra cách đây từ 10 đến 15 tỷ năm".