✨Người Pygmy

Người Pygmy

thumb|Những vũ công người Baka tại [[vùng Đông, Cameroon.]] Người Pygmy hay còn gọi là người lùn hay người Píc-mê là những dân tộc, sắc tộc mà chiều cao thấp một cách khác thường; các nhà nhân loại học định nghĩa một người pygmy là thành viên một dân tộc có chiều cao trung bình của người nam trưởng thành dưới 150 cm (4 feet 11 inch). Những dân tộc cao hơn một chút được gọi là "pygmoid" trong tiếng Anh.

Thuật ngữ này thường gắn liền với những nhóm người tại Trung Phi, như người Aka, người Efé và người Mbuti. Nếu thuật ngữ pygmy được dùng cho những nhóm người mà đàn ông trưởng thành cao dưới 1,55 mét (5 feet 1 inch), thì cũng có người Pygmy tại Úc, Thái Lan, Malaysia, quần đảo Andaman, Indonesia, Philippines, Papua New Guinea, Bolivia và Brasil.

Nguồn gốc

Nhiều giả thuyết được đặt ra để giải thích vóc dáng nhỏ bé của người Pygmy. Một vài nghiên cứu đưa ra ý kiến rằng đây là do mức tia cực tím thấp trong rừng mưa. Điều này có nghĩa là tương đối vitamin D có thể được tạo ra, và do đó giới hạn lượng calci lấy được từ thức ăn để phát triển xương, dẫn đến sự tiến hóa bộ xương nhỏ.

Các cách giải thích khác gồm: sự thiếu thực phẩm trong môi trường rừng mưa, mức calci thấp trong đất, sự cần thiết khi di chuyển trong rừng rậm và sự thích nghi do sức nóng và độ ẩm.

Châu Phi

thumb|Những người Pygmy châu Phi và một nhà thám hiểm châu Âu. Người Pygmy châu Phi gồm nhiều nhóm, sống rải rác tại Rwanda, Burundi, Uganda, Cộng hòa Dân chủ Congo, Cộng hòa Congo, Cộng hòa Trung Phi, Cameroon, Guinea Xích Đạo, Gabon, Angola, Botswana, Namibia và Zambia. Đa số cộng đồng người Pygmy sống kiểu săn bắt-hái lượm không hoàn toàn, phụ thuộc một phần vào môi trường xung quanh. Họ giao thương với những nông dân sống lân cận để có được nông phẩm và một số thức ăn khác; không có nhóm nào sống sâu trong rừng và không có tiếp xúc với sản phẩm nông nghiệp. Không như các nhóm khác, người Twa sống ở hoang mạc hoặc đầm lầy.

Các nhóm

thumb|Phân bố của người Pygmy và ngôn ngữ của họ theo Bahuchet (2006). Vị trí của [[người Nam Twa nằm ngoài bản đồ.]] Có hơn một chục nhóm người Pygmy, có khi không liên quan đến nhau. Những nhóm nổi tiếng nhất là người Mbenga (Aka và Baka) tại tây lưu vực sông Congo, nói những ngôn ngữ Bantu và Ubangi; người Mbuti trong rừng mưa Ituri, nói ngôn ngữ Bantu và Trung Sudan và Twa tại vùng Hồ Lớn châu Phi, nói tiếng Rundi và tiếng Kiga.

Châu Á

Negrito

Các nhóm người Negrito tại Đông Nam Á (gồm người Batak và người Aeta tại Philippines, người Andaman tại quần đảo Andaman, và người Semang tại bán đảo Mã Lai) đôi khi được gọi là người Pygmy (đặc biệt trong những văn kiện cũ).

Chú thích và tham khảo

👁️ 2 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
thumb|Phân bố của các tộc người Pygmy theo [[Cavalli-Sforza. Nhóm Twa miền Nam nằm ngoài bản đồ.]] Người Pygmy của miền nhiệt đới châu Phi là những tộc "người rừng" mà đang, hay cho đến
thumb|Những vũ công người Baka tại [[vùng Đông, Cameroon.]] **Người Pygmy** hay còn gọi là **người lùn** hay **người Píc-mê** là những dân tộc, sắc tộc mà chiều cao thấp một cách khác thường; các
nhỏ|[[Người Onge|Onge, Quần đảo Andaman, Ấn Độ.]] **Người Negrito** là những nhóm dân tộc sinh sống ở các vùng biệt lập ở Đông Nam Á. Quần thể hiện tại của họ bao gồm các dân
thumb|Hai đàn ông Great Andaman, cỡ năm 1875 **Người Andaman** là những cư dân bản địa khác nhau ở quần đảo Andaman, một huyện trong lãnh thổ liên bang _Quần đảo Andaman và Nicobar_ của
nhỏ|phải|Dê lùn Pymy **Dê lùn Pygmy** là một giống dê nhà cỡ nhỏ có nguồn gốc từ châu Phi. Ngày nay chúng được nuôi thông dụng ở châu Âu và ở Mỹ. Con dê lùn
**Lịch sử thế giới** (còn gọi là **lịch sử loài người** và **lịch sử nhân loại**) là ghi chép về hành trình phát triển của nhân loại từ thời tiền sử cho đến hiện tại.
**_Homo erectus_** (nghĩa là "người đứng thẳng", từ tiếng Latinh _ērigere_, "đứng thẳng"), còn được dịch sang tiếng Việt là **_trực nhân_**, là một loài người tuyệt chủng từng sinh sống trong phần lớn khoảng
thumb|Bản đồ các dòng di cư sớm thời tiền sử theo [[DNA ty thể. Các con số thể hiện là Ka BP.]] **Các dòng di cư sớm thời tiền sử** bắt đầu khi Người đứng
phải|Hình ảnh của châu Phi chụp từ vệ tinh **Châu Phi** hay **Phi châu** (_l'Afrique_, _Africa_) là châu lục đứng thứ hai trên thế giới về dân số (sau châu Á), thứ ba về diện
nhỏ|phải|Quang cảnh rừng nhiệt đới ở Madagascar nhỏ|phải|Bộ tộc sống trong rừng nhiệt đới ở Jambi thumb|Một vùng [[rừng mưa Amazon ở Brazil. Rừng mưa nhiệt đới ở Nam Mỹ có sự đa dạng sinh
Bản đồ khí hậu đơn giản hoá của châu Phi: Hạ Saharan gồm vùng [[Sahel và Sừng châu Phi khô cằn ở phía bắc (màu vàng), các savanna nhiệt đới (lục sáng) và các rừng
- Hàng xách tay pháp, bản pháp không phải bản hàn quốc nhé mọi người, hàng fullbox có hộp đàng hoàng, shop không bán hàng triết nữa vì hàng auth hạn sd sẽ tính từ
- Hàng xách tay pháp, bản pháp không phải bản hàn quốc nhé mọi người, hàng fullbox có hộp đàng hoàng, shop không bán hàng triết nữa vì hàng auth hạn sd sẽ tính từ
**Cameroon** hay **Cameroun**, tên chính thức là nước **Cộng hòa Cameroon** (phiên âm tiếng Việt: **Ca-mơ-run**, , ), là một quốc gia ở phía tây của khu vực Trung Phi. Cameroon có biên giới quốc
**Burundi** ( hoặc ), tên chính thức **Cộng hòa Burundi** (, hoặc ) là một quốc gia ở phía đông châu Phi. ## Lịch sử Vào thế kỷ XV, những người du mục Tutsi (còn
**Rwanda**, quốc hiệu là **Cộng hòa Rwanda** (tiếng Pháp: _République Rwandaise_; tiếng Anh: _Republic of Rwanda_; tiếng Rwanda: _Repubulika y'u Rwanda_), là một quốc gia nội lục tại Vùng hồ lớn trung đông Phi. Rwanda
**Cộng hòa Guinea Xích Đạo** (phiên âm tiếng Việt: **Ghi-nê Xích Đạo**; tiếng Tây Ban Nha: _República de Guinea Ecuatorial_) là một quốc gia nằm ở bờ biển phía tây của Trung Phi, với diện
**Palau** (, phiên âm: _"Pa-lao"_, còn được viết là **Belau**, **Palaos** hoặc **Pelew**), tên chính thức là **Cộng hòa Palau** (, ), là một đảo quốc ở Tây Thái Bình Dương. Nước này bao gồm
**Nạn diệt chủng Rwanda**, còn được biết dưới tên gọi **Diệt chủng người Tutsi**, là vụ giết người hàng loạt do chính quyền Rwanda do đa số người Hutu lãnh đạo nhắm tới sắc tộc
**Nàng tiên cá** (Anh: Mermaid) còn gọi là **mỹ nhân ngư** hoặc **ngư nữ** là sinh vật sống dưới nước có phần đầu và phần thân trên giống phụ nữ, còn phần dưới thì là
**Cộng hòa Congo**, cũng được gọi là **Congo-Brazzaville** hay đơn giản là **Congo**, là một quốc gia có chủ quyền nằm ở Trung Phi. Congo giáp với năm quốc gia: Gabon và Đại Tây Dương
**Cộng hòa Zambia** (tiếng Việt: **Cộng hòa Dăm-bi-a**; tiếng Anh: _Republic of Zambia_) là một quốc gia Cộng Hòa nằm ở miền Nam châu Phi. Các nước láng giềng của Zambia bao gồm Cộng hòa
**Cộng hòa Gabon** (tiếng Việt: **Cộng hòa Ga-bông**; tiếng Pháp: "_République Gabonaise_") là một quốc gia ở Trung Châu Phi. Quốc gia này giáp vịnh Guinea về phía tây, Guinea Xích Đạo về phía tây
**Pepi II** (còn là **Pepy II**; 2284 TCN – sau năm 2247 TCN, có thể hoặc là khoảng năm  2216 hoặc khoảng năm  2184 TCN Những dòng chữ khắc trên các khối đá cho biết
**_Charlie và nhà máy sôcôla_** () là tiểu thuyết văn học thiếu nhi xuất bản năm 1964 của nhà văn Roald Dahl người Anh. Truyện kể về cuộc phiêu lưu của cậu bé Charlie Bucket
**Hát yodel** là lối hát lặp đi lặp lại và thay đổi nhanh chóng độ cao thấp của âm giọng, chuyển qua lại giữa âm cao (gọi là âm đầu hay falsetto) và âm thấp
**Pixie** (cũng được gọi là **pixy**, **pixi**, **pizkie**, **piskie**, và **pigie** ở Cornwall) là tên gọi cho một dạng sinh vật thần thoại trong văn hóa dân gian. Các Pixie được cho là tập trung
**Tiếng Kirundi**, cũng được gọi là **Rundi**, là một ngôn ngữ Bantu được nói bởi khoảng chín triệu người tại Burundi, những vùng lân cận tại Tanzania và Cộng hòa Dân chủ Congo, và Uganda.
**Sông Semliki** (đôi khi viết là **Semuliki**) là một con sông dài , chảy qua hai nước Cộng hoà Dân chủ Congo (CHDC Congo) và Uganda ở Trung-Đông Phi. Nó chảy về phía bắc, từ
**Coenraad Jacob Temminck** (; 31 tháng 3 năm 1778 – 30 tháng 1, 1858) là một nhà động vật học, phụ trách bảo tàng thuộc tầng lớp quý tộc người Hà Lan. ## Loài được
**Le khoang cổ** (danh pháp hai phần _Nettapus coromandelianus_) là một loài vịt đậu cây nhỏ sinh sống trong khu vực Ấn Độ, Pakistan, Đông Nam Á và kéo dài về phía nam tới miền
**Khỉ đuôi sóc** hay còn gọi là **Khỉ Marmoset** là các loài khỉ nhỏ thuộc về giống loài thuộc bộ linh trưởng và nằm trong 22 loài khỉ Tân Thế giới, sinh sống hầu hết
**Khỉ đuôi sóc lùn** hay còn gọi là **Pygmy Marmoset** hay **khỉ Marmoset lùn** (Danh pháp khoa học: _Cebuella pygmaea_) là một loài khỉ đuôi sóc trong họ Callitrichidae sống tại khu rừng rậm Amazon
Sự tuyệt chủng là một phần tự nhiên trong lịch sử tiến hóa của hành tinh. 99% trong số bốn tỷ loài tiến hóa trên Trái đất hiện đã biến mất. Hầu hết các loài
thumb|right|Một con [[cá heo mũi chai đang phóng lên khỏi mặt nước.]] Đây là **danh sách các loài trong phân thứ bộ Cá voi**. Phân thứ bộ Cá voi bao gồm cá voi, cá heo,
**Kuala Lumpur**, tên chính thức là **Lãnh thổ Liên bang Kuala Lumpur** (tiếng Mã Lai: Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur), hay thường được viết tắt là **KL**, là thủ đô liên bang và thành phố đông
**Cá voi xanh** (_Balaenoptera musculus),_ còn gọi là **cá ông** là một loài cá voi thuộc về phân bộ Mysticeti (cá voi tấm sừng hàm). Dài và nặng hay thậm chí hơn nữa, nó là
phải|nhỏ|Cộng hòa dân chủ Congo **Cộng hòa Dân chủ Congo** (tiếng Pháp: _République Démocratique du Congo_) là một quốc gia ở Trung Châu Phi. Cộng hòa Dân chủ Congo còn được gọi là **Congo-Leopoldville**, hay
nhỏ|phải|Một con khỉ mũ mặt trắng, chúng là vật nuôi được ưa chuộng, chú khỉ Kong - nhân vật trong bộ phim [[Anacondas: The Hunt for the Blood Orchid|Mãng xà Nam Mỹ: Săn lùng huyết
**Chi Ngải** (danh pháp khoa học: **_Artemisia_**) là một chi lớn, đa dạng của thực vật có hoa với khoảng 480 loài thuộc về họ Cúc (Asteraceae). Nó bao gồm các loại cây thân thảo
**_Peromyscus maniculatus_** là danh pháp khoa học của một loài chuột nhắt hoang dại có nguồn gốc từ rừng Bắc Mỹ với tên địa phương là "deer mouse", đã được dịch là **chuột nai**, hoặc
**Họ Lê mộc** (danh pháp khoa học: **Bataceae**, cách viết khác **Batidaceae**) là một họ thực vật hạt kín, chỉ chứa 1 chi duy nhất là **_Batis_** (tên gọi trong tiếng Anh là _Turtleweed_, _Saltwort_,
**Aruwimi** là một chi lưu của sông Congo, nằm ở phía bắc và đông của Congo. Aruwimi bắt đầu với tên gọi **sông Ituri**, bắt nguồn từ gần hồ Albert, tại vùng thảo nguyên phía
**Dendrocopos** là một chi chim trong họ Picidae. Chi này gồm các loài chim sinh sống ở châu Á và châu Âu và Bắc Phi. Các loài phân bố từ Philippines đến Quần đảo Anh.
nhỏ|Hình ảnh của loài cá tên drawf loach **Dwarf loach, ladderback loach, pygmy loach, chain loach** hay **chain botia** (tên khoa học là **Ambastaia sidthimunki**) là một loài cá nước ngọt thuộc họ Botiidae(cá vây
**_Synodontis petricola_** hay **pygmy leopard catfish** là một loài cá da trơn lộn ngược đặc hữu và chỉ xuất hiện ở hồ Tanganyika tại Burundi, Zambia, Cộng hòa Dân chủ Congo và Tanzania. Nó được
**George Albert Boulenger** FRS (19 tháng 10 năm 1858 – 23 tháng 11 năm 1937) là một nhà động vật học người Bỉ-Anh đã mô tả và đặt danh pháp khoa học cho hơn 2.000
nhỏ|Anh hùng Prospero và Phong tinh linh - Tranh vẽ của William Hamilton. **Tinh linh nguyên tố** (tiếng Anh: elemental) hay **Tứ đại Tinh linh** là những tinh linh gắn liền với các nguyên tố