Người Giáy, còn gọi là Nhắng, Dẳng, Pâu Thìn, Pu Nà, Cùi Chu, Xạ, là một dân tộc trong số 54 dân tộc tại Việt Nam .
Người Giáy nói tiếng Bố Y, một ngôn ngữ thuộc ngữ chi Thái trong hệ ngôn ngữ Tai-Kadai.
Dân số người Giáy tại Việt Nam theo điều tra dân số năm 2019 là 67.858 người , năm 2009 là 58.617 người .
Theo Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2009, người Giáy ở Việt Nam có dân số 58.617 người, cư trú tại 39 trên tổng số 63 tỉnh, thành phố. Người Giáy cư trú tập trung tại các tỉnh:
Lào Cai (28.606 người, chiếm 48,8% tổng số người Giáy tại Việt Nam), Hà Giang (15.157 người, chiếm 25,9% tổng số người Giáy tại Việt Nam),
Lai Châu (11.334 người),
Yên Bái (2.329 người)
Đặc điểm kinh tế
Người Giáy làm ruộng nước là chính, rẫy chỉ là nguồn thu nhập thêm và thường cũng là chỗ chăn nuôi lợn, gà. Người Giáy nuôi nhiều trâu, ngựa, lợn, gà, vịt, có truyền thống dùng ngựa để cưỡi, thồ, dùng trâu kéo cày, kéo gỗ.
Văn hóa
Người Giáy vốn có truyện cổ, thơ ca, tục ngữ, câu đố, đồng dao v.v... Có nhiều truyện giải thích hiện tượng tự nhiên, có nhiều truyện thơ dài, có truyện kết hợp lời kể với lời hát. Dân ca phong phú, gồm nhiều loại, mỗi loại có nhiều bài, điệu khác nhau, đặc biệt các hình thức hát giao duyên nam nữ là sinh hoạt sôi nổi và hấp dẫn.
Phong tục tín ngưỡng
Đón Tết
Người Giáy cũng ăn tết theo âm lịch, trùng với Tết Nguyên Đán. Mỗi năm, sắp đến ngày tết, người Giáy làm các món bánh truyền thống như bánh bổng, bánh khảo để cúng bàn thờ tổ tiên và để ăn trong những ngày đầu năm mới.
Từ chiều 30 tết, mọi người tắm rửa sạch sẽ, thay quần áo mới chuẩn bị đón tết. Hương, nến được thắp lên và giữ liên tục không được tắt cho đến lúc lễ hóa vàng xong. Như nhiều dân tộc khác, người Giáy cũng có tục đón linh hồn tổ tiên về trước giao thừa và cúng lễ hóa vàng (những vật phẩm cúng lễ bằng giấy như quần áo, tiền, vàng mã được đốt đi) để tiễn ông bà về trời. Tuy nhiên, người Giáy có nhiều dòng họ khác nhau, lễ hóa vàng của mỗi dòng họ cũng có sự khác biệt. Chẳng hạn họ Vương (Vàng) và một số họ khác làm lễ hóa vàng vào chiều mùng 1 tháng giêng, người họ Sầm (Sần) thì phải đến tận ngày mùng 3.
Lễ xuống đồng
Lễ xuống đồng là ngày lễ quan trọng nhất trong năm, đã được truyền giữ từ đời này sang đời khác, nếu không vì lý do bất khả kháng thì năm nào cũng tổ chức. Theo quan niệm của người Giáy, ngày Thìn - tức là Rồng, làm lễ vào ngày Thìn sẽ được rồng phun mưa cho ruộng lúa tốt tươi, không bị hạn hán. Nếu ngày Thìn đầu năm trùng với ngày tết thì lễ xuống đồng sẽ lùi lại vào ngày Thìn tiếp theo.
Ngày xưa, lễ xuống đồng được tổ chức ngoài ruộng. Mỗi gia đình trong thôn sắm sửa một mâm cúng gồm thịt lợn, gà, bánh khảo, bánh bổng và hương hoa mang ra đặt ngoài đồng, nơi tổ chức lễ. Mọi người sẽ cùng thắp hương khấn vái cầu cho năm mới mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, đời sống ấm no. Ngày nay, lễ xuống đồng có sự tham gia của chính quyền địa phương.
Một nghi thức không thể thiếu trong lễ xuống đồng của người Giáy là ném còn. Trước tết khoảng một tuần, người trong thôn phân công nhau làm những quả còn bằng vải, bọc cát bên trong, to bằng nắm tay, có dây dài chừng 80 cm, trang trí nhiều màu sắc. Một cây tre thẳng, cao chừng 14m cũng được chuẩn bị từ trước tết để đến ngày Thìn đem ra đồng dựng làm cây nêu. Trên ngọn cây treo một vòng còn hình tròn rộng chừng 1m, giữa vòng còn là lỗ còn rộng gần 1 gang tay dán bằng giấy, một mặt màu đỏ tượng trưng cho mặt trời, mặt kia màu trắng (hoặc xanh) tượng trưng cho mặt trăng. Sau phần cúng mâm lễ là đến nghi thức ném còn. Những người có mặt chia nhau đứng về hai phía của vòng còn, mỗi người từ bên này sẽ cầm quả còn ném sao cho quả còn xuyên thủng lỗ còn. Người từ bên kia cũng ném theo hướng ngược lại. Khi lỗ còn bị quả còn xuyên thủng thì nghi thức ném còn kết thúc. Quả còn may mắn xuyên thủng lỗ còn sẽ được người dân nhặt đem về đặt trong hũ gạo với niềm tin sẽ mang lại no ấm cho gia đình. Không chỉ là một trò chơi thử thách kỹ năng, độ chính xác của người chơi mà là một nghi thức mang ý nghĩa phồn thực. Quả còn xuyên qua lỗ còn tượng trưng cho quan hệ tình dục, thể hiện sự âm dương giao hòa với mong muốn mọi sự tốt lành, may mắn. Vì thế, quả còn cứ được tung lên cho đến khi xuyên thủng được lỗ còn mới thôi. Nếu ném tất cả các quả còn mà lỗ còn vẫn chưa thủng, người ta phải buộc dây vào hòn đá thay quả còn, thậm chí dùng súng bắn.
Hôn nhân gia đình
Theo phong tục Giáy, trong các gia đình vị thế nổi bật là người chồng, người cha. Con cái lấy họ theo cha. Nhà trai chủ động việc cưới xin, sau lễ cưới, cô dâu về ở cùng gia đình nhà chồng, tuy vậy việc ở rể cũng là phổ biến. Trước kia người Giáy có tục "kéo vợ". Đó là trường hợp cô gái và gia đình cô ta đồng ý nhưng nhà trai không đủ tiền của để cưới hỏi đường hoàng, chàng trai phải tổ chức "kéo vợ".
Phụ nữ Giáy khi mang thai phải kiêng cữ và cúng cầu mong sinh nở yên lành. Dịp đứa bé đầy tháng, có lễ trình báo với tổ tiên và cầu xin tổ tiên phù hộ. Tên, ngày tháng năm sinh của mỗi người được thầy cúng ghi vào miếng vải đỏ, sẽ dùng để so tuổi khi tính chuyện cưới xin và chọn giờ trong việc làm nhà cửa, đám ma của chính người đó.
Nhà cửa
Nhóm Giáy vùng Hà Giang, Cao Bằng ở nhà sàn. Nhóm Giáy vùng Lào Cai, Lai Châu ở nhà đất. Nhưng qua tài liệu văn học dân gian thì người Giáy vốn ở nhà sàn. Hiện nay người Giáy ở nhà đất vẫn còn dựng một sàn trước cửa để sử dụng. Nhà sàn hay nhà đất, gian giữa đều là nơi trang nghiêm: đặt bàn thờ tổ tiên, tiếp khách. Buồng các cặp vợ chồng trong gia đình quay ở các gian bên. Phụ nữ không nằm gian giữa. Bếp thường đặt ở gian bên; nay có nhiều nơi đã làm nhà để đun nấu riêng.
Trang phục
Trang phục Giáy được chọn chủ yếu là ở trang phục nữ với loại áo ngắn xẻ nách viền cổ trang trí đậm nét. Một số tộc người ở nước ta (phía bắc) có mặc loại áo xẻ nách (thường là áo dài), số áo ngắn loại này không nhiều như người Nùng... Tuy nhiên đây là loại áo với kỹ thuật "xẻ nách" và phong cách trang trí ở đường viền cổ, tuy không cầu kỳ nhưng là một sắc thái riêng cho loại áo này về kỹ thuật và mỹ thuật.
*Trang phục nam
Nam mặc áo cánh xẻ ngực, cổ tròn, đứng, cài cúc vải. Áo thường có ba túi, hai túi dưới, một túi trên bên phải. Thân áo hơi ngắn, màu chàm. Nam mặc quần ống đứng (rộng 35 – 40 cm), cạp to bản, không dũng dây cút mà chỉ vận vào người. Trước đây nam giới thường quấn khăn trên đầu. Có nhóm nam cũng mặc áo xẻ nách.
*Trang phục nữ
Phụ nữ Giáy phổ biến mặc loại áo ngắn xẻ nách. Đây là loại áo ngắn trùm kín mông, xẻ nách phải, ống tay rộng. Cổ áo đường viền xẻ nách từ vai trái sang phải được viền và trang trí vải khác màu (thường là tương phản với nền áo) cũng như ở hai vai, giữa cánh tay và cửa tay. Cũng có loại áo như trên nhưng lại để chàm hoặc trắng nguyên không trang trí. Áo mặc trong là loại áo cánh ngắn cộc tay, xẻ ngực, cổ tròn thấp và có hai túi dưới. Áo xẻ nách cài cúc vải được tết cẩn thận với nhiều loại đẹp mắt. Phụ nữ Giáy thường đội khăn quấn thành nhiều kiểu khác nhau, cổ đeo vòng bạc. Nhóm Giáy Lào Cai, Lai Châu mặc quần chàm ngắn đến mắt cá chân, ống rộng. Tóc vấn theo kiểu vành khăn và thường đeo túi vải thêu hoa văn phổ biến ở đáy túi là hình răng chó. Phổ biến đi loại giày vải thêu hoa văn nhiều loại.
Những người Giáy có danh tiếng
👁️
2 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Người Giáy**, còn gọi là **Nhắng, Dẳng, Pâu Thìn, Pu Nà, Cùi Chu, Xạ**, là một dân tộc trong số 54 dân tộc tại Việt Nam . Người Giáy nói tiếng Bố Y, một ngôn
**Lễ cưới người Giáy** là một nghi lễ của đồng bào dân tộc Giáy. Các nghi lễ: *Dạm hỏi *Thả mối *Ăn hỏi: Trong lễ ăn hỏi nhà trai đưa cho nhà gái một vòng
Bán chạy đề nghị Xem thêm>> ￥136.0 Purcotton khăn tay xách tay Bông tẩy trang Bông tẩy trang khăn rửa mặt 100% Coton giấy cuộn mềm du lịch du lịch 20 túi ￥234.0 [Đôi 11
Tranh làm trên cơ sở cuốn giấy **Tranh giấy xoắn** được biết là dòng tranh dùng sợi giấy nhiều màu sắc đã được cắt thành sợi nhỏ đều nhau, gấp cuộn lại rồi khảm vào
GIẤY GẤU TRÚC Giấy ăn gấu trúc tre gói SIÊU TIẾT KIỆM 💯 Làm từ chất liệu tre trúc, màu nâu, không pha tạp chất, không chất tẩy trắng - an toàn cho cả trẻ
Phong cách lịch lãm, cổ điển là một trong những xu hướng thời trang không bao giờ lỗi mốt. Bạn đang tìm kiếm một món đồ phụ kiện thời trang cho phong cách này của
Phong cách lịch lãm, cổ điển là một trong những xu hướng thời trang không bao giờ lỗi mốt. Bạn đang tìm kiếm một món đồ phụ kiện thời trang cho phong cách này của
Phong cách lịch lãm, cổ điển là một trong những xu hướng thời trang không bao giờ lỗi mốt. Bạn đang tìm kiếm một món đồ phụ kiện thời trang cho phong cách này của
nhỏ|Giày da công sở nhỏ|[[Giày thể thao]]**Giày** là một vật dụng đi vào bàn chân con người để bảo vệ và làm êm chân trong khi thực hiện các hoạt động khác nhau. Mặc dù
nhỏ|phải|Một tờ giấy vẽ **Giấy** là một loại vật liệu mỏng được làm từ chất xơ dày từ vài trăm µm cho đến vài cm, thường có nguồn gốc thực vật, và được tạo thành
thumb|Các loại tiền giấy mệnh giá 5000. ([[Đô la Mỹ|USD, CFA, JPY, ITL và FF)]] **Tiền giấy**, (hoặc **tiền mặt**) thường được gọi là **giấy bạc ngân hàng** _(Tiếng Anh: banknote, bill, paper money, note)_,
thumb|Giấy phép lái xe Việt Nam **Giấy phép lái xe** hay còn gọi là **Bằng lái xe** là một loại giấy phép, chứng chỉ do cơ quan nhà nước hoặc cơ quan có thẩm quyền
nhỏ|Giày cao gót màu đen nhỏ|Giày cao gót do [[Christian Louboutin thiết kế]] **Giày cao gót** hay còn gọi là **guốc**, là một loại giày có đế có góc hướng lên trên. Gót chân ở
nhỏ|400x400px|Giấy phép phần mềm trong bối cảnh bản quyền theo Mark Webbink. Từ trái sang phải ít quyền cho người được cấp phép/user của một phần mềm và nhiều hơn nữa quyền giữ lại bởi
nhỏ|Cờ của cộng đồng người chuyển giới: màu xanh da trời đại diện cho nam giới, màu hồng đại diện cho nữ giới, màu trắng đại diện cho người phi nhị nguyên giới và những
thumb|Nghề đánh giày năm 1916 **Thợ đánh giày** hoặc **nghề đánh giày** là một công việc của một người chịu trách nhiệm làm sạch và đánh bóng giày dép bằng sáp và xi đánh giày,
nhỏ|phải|Logo GPLv3 Biểu trưng "Heckert" của GNU **Giấy phép Công cộng GNU** (tiếng Anh: _GNU General Public License_, viết tắt **GNU GPL** hay chỉ **GPL**) là giấy phép phần mềm tự do được sử dụng
**Cỡ giày dép** là một chỉ thị bằng số và chữ về độ khít của giày dép đối với bàn chân của mỗi người. Thông thường, nó chỉ bao gồm một số chỉ ra độ
thumb|Converse Chuck Taylor All-Stars **Converse** là một công ty giày của Mỹ chuyên sản xuất giày trượt ván, giày dép thường ngày và quần áo. Được thành lập vào năm 1908, đến nay Converse đã
thế=|nhỏ|Một đôi giày bảo hộ mũi thép của Nhật thế=|nhỏ|Một đôi giày an toàn chuẩn ISO 20345: 2004 tuân thủ S3 **Giày bảo hộ lao động** (hay còn được gọi là **giày bảo hộ**, **giày
Một số giá treo hoặc hộp đựng giấy vệ sinh cho phép treo giấy vệ sinh ở phía trước (trên) hoặc phía sau (dưới) cuộn giấy khi nó được đặt song song với tường. Điều
|thumb|phải|Biểu trưng Creative Commons thumb|thumbtime=18|Video này giải thích cách sử dụng giấy phép Creative Commons cùng với các thỏa thuận cấp phép thương mại **Giấy phép Creative Commons** là một số giấy phép bản quyền
Tại Việt Nam, **Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ)**, thường được ngôn ngữ bình dân gọi là **sổ đỏ**, **sổ hồng** hoặc **giấy đỏ.** Khái niệm về GCNQSDĐ có sự thay đổi theo
nhỏ|phải|Đèn lồng đỏ ở [[Bình Dao]] **Đèn lồng giấy** hay **lồng đèn giấy** là một loại đèn quen thuộc đối với các nền văn hóa Á Đông. Chúng có nhiều hình dạng và kích thước
nhỏ|_Sugiharagami_ (杉原紙), một dạng của giấy Washi nhỏ|Hạc làm từ giấy Washi. Giấy là một loại giấy được sản xuất rất đặc trưng của Nhật Bản. Washi thường được chế từ vỏ của cây gampi,
nhỏ|Giấy chứng tử của Eddie Scheiner (1911-1940), cấp tại [[New York, Hoa Kỳ]] **Giấy chứng tử** hay **Giấy khai tử** là một loại giấy tờ hộ tịch của cá nhân được cơ quan nhà nước
**Giấy Tuyên** (, Hán-Việt: Tuyên chỉ) hay **giấy huyện Kính** (, Hán-Việt: Kính huyện chỉ) là một loại giấy có nguồn gốc ở Trung Quốc cổ đại, được sử dụng để viết và vẽ. Giấy
thumb|Giấy phép lái xe quốc tế do [[Đài Loan cấp]] **Giấy phép lái xe quốc tế** là một thẻ nhận dạng cá nhân cho phép người sở hữu nó điều khiển xe cá nhân tại
thumb|right |Giày cao gót bị luật pháp và chính sách hạn chế ở nhiều địa điểm như trường học, bảo tàng và các địa phương như [[Mobile, Alabama. Trong trường hợp này, tấm biển cấm
[[Tranh Đông Hồ được làm từ giấy dó]] **Giấy dó** là loại giấy được sản xuất từ vỏ những cây dó (như dó giấy, dó liệt...), theo quy trình thủ công được truyền lại qua
**Giấy phép BSD** là một gia đình của giấy phép phần mềm miễn phí cho phép, áp đặt các hạn chế tối thiểu về việc sử dụng và phân phối các phần mềm được bảo
**Chi Hoa giấy** hay **chi Bông giấy** (danh pháp khoa học: **_Bougainvillea_**) là một chi trong thực vật có hoa bản địa khu vực Nam Mỹ, từ Brasil về phía tây tới Peru và về
**Cầu Giấy** là một quận nội thành cũ thuộc thành phố Hà Nội, Việt Nam. ## Địa lý Quận Cầu Giấy nằm ở phía tây trung tâm thành phố Hà Nội, có vị trí địa
thế=Biểu tình phản đối vụ sát hại George Floyd tại Quảng trường Lafayette, Washington DC Hoa Kỳ.|nhỏ|Biểu tình phản đối vụ sát hại [[George Floyd tại Quảng trường Lafayette, Washington, D.C. Hoa Kỳ.]] **8 phút
**Giấy phép** là giấy cho phép chính thức để làm, sử dụng hoặc sở hữu một cái gì đó (cũng như giấy tờ của giấy phép hoặc giấy phép đó). Giấy phép có thể được
nhỏ|[[Thẻ căn cước hoặc Thẻ nhận dạng cá nhân (trong ảnh là Thẻ nhận dạng cá nhân của Ba Lan, bản 2004), một loại giấy tờ tùy thân phổ biến|alt=hieu]] **Giấy tờ tùy thân** hoặc
**Người chuyển giới ở Việt Nam** là một nhóm thiểu số gồm những người chuyển giới, nằm trong cộng đồng LGBT ở Việt Nam. ## Lịch sử Mặc quần áo người khác giới thường thấy
thumb|Khrushchev tại cuộc họp của Đại Hội đồng Liên Hợp Quốc vào ngày 22 tháng 9, ba tuần trước khi vụ việc xảy ra **Sự cố đập giày** xảy ra khi Nikita Khrushchev, Bí thư
nhỏ|270x270px|Những tờ giấy trắng được sử dụng để che đi một phần lá cờ [[Liên Xô trong cuộc biểu tình chống phong tỏa COVID-19 tại Trung Quốc.]] **Tờ giấy trắng** bắt đầu được sử dụng
**Tổng công ty Giấy Việt Nam** (**Vinapaco**) là doanh nghiệp được thành lập theo Quyết định số 256/TTg ngày 29 tháng 04 năm 1995 của Thủ tướng Chính phủ theo mô hình Tổng Công ty
thumb|Cốc giấy loại đơn giản thumb|Cốc giấy cách nhiệt dành cho đồ uống nóng, cắt lớp để thấy tầng không khí **Cốc giấy** là một loại cốc làm bằng giấy và thường được lót bằng
**Wycinanki** là một loại hình nghệ thuật dân gian tại Ba Lan. Wycinanki trong tiếng Ba Lan có nghĩa là “cắt bỏ”, phát âm là vee-chee-non-kee. Đây vốn là một loại hình nghệ thuật dân
**Lễ hội nào cống** là lễ hội của các đồng bào dân tộc thiểu số H'Mông, Dao, Giáy. Xuất hiện từ thập kỷ 50 về trước, Tả Van có một ngôi miếu thờ 3 gian.
nhỏ|phải|Giấy ghi việc có dính keo **Giấy ghi việc** (**giấy nhắc việc**, **giấy giao việc**, **giấy ghi chú**, **giấy nhớ, giấy note** hay **giấy post-it**) là những mẩu giấy nhỏ, thường có màu để dễ
**Giấy phép truyền hình** hoặc **giấy phép** **thu phát sóng** là một khoản thanh toán được yêu cầu ở nhiều quốc gia để thu các chương trình phát sóng trên truyền hình hoặc sở hữu
Tập tin:Euro Series Banknotes (2019).jpg **Euro** (ký hiệu tiền tệ quốc tế: "EUR") là tiền tệ chung của 12 nước thuộc Liên minh châu Âu. Tiền giấy và tiền kim loại Euro bắt đầu được
**Lễ hội cúng thần rừng** hay **lễ cúng thần rừng**, **lễ cúng rừng** là lễ hội của nhiều dân tộc thiểu số tại miền núi phía Bắc Việt Nam như người người Pu Péo, người
**Lễ hội cầu mưa người Lô Lô** là một lễ hội của dân tộc người Lô Lô, Mèo Vạc, Hà Giang. Với những nghi thức đặc sắc, độc đáo, lễ cầu mưa được lưu truyền
thumb|Một thỏi vàng hình thuyền **Nghệ thuật gấp giấy Trung Quốc** hay **chiết chỉ** () là nghệ thuật gấp giấy bắt nguồn từ Trung Quốc thời cổ đại. Tác phẩm của nghệ sĩ giấy Nhật
nhỏ|Giấy lót li của hãng [[Heineken]] nhỏ|Giấy lót li chưa in **Giấy lót ly**, **lót cốc** là loại giấy được sử dụng để đặt các ly, cốc uống nước (thường là thức uống có đá)