✨Ngành Dương xỉ
Ngành Dương xỉ (danh pháp khoa học: Polypodiopsida) là một nhóm gồm khoảng 12.000 loài thực vật có mạch, không có hạt, sinh sản thông qua các bào tử.
Vòng đời
nhỏ|Thể giao tử (Khối xanh lục dạng [[tản) và thể bào tử (lá lược đang lên) của Onoclea sensibilis]] Dương xỉ là các thực vật có mạch khác với thạch tùng ở chỗ có lá thật sự (vĩ diệp). Chúng khác với thực vật có hạt (bao gồm thực vật hạt trần và thực vật hạt kín) ở phương thức sinh sản do không có hoa và hạt. Giống như các loại thực vật có mạch khác, chúng có vòng đời được nhắc tới như là luân phiên các thế hệ, với đặc trưng là một pha thể bào tử lưỡng bội và một pha thể giao tử đơn bội, nhưng khác với thực vật hạt trần và thực vật hạt kín ở chỗ thể giao tử của dương xỉ là một sinh vật sống tự do.
Vòng đời của dương xỉ điển hình như sau:
Pha thể bào tử (lưỡng bội) sinh ra các bào tử đơn bội nhờ phân bào giảm nhiễm.
Bào tử phát triển nhờ phân bào có tơ thành thể giao tử, thông thường bao gồm một nguyên tản có khả năng quang hợp.
Thể giao tử sinh ra các giao tử (thường bao gồm cả tinh trùng và trứng trên cùng một nguyên tản) nhờ phân bào có tơ.
Tinh trùng linh động, có tiên mao (lông roi) thụ tinh cho trứng vẫn còn gắn chặt với nguyên tản.
Trứng đã thụ tinh hiện giờ là hợp tử lưỡng bội và phát triển nhờ phân bào có tơ thành thể bào tử (cây "dương xỉ" điển hình mà chúng ta vẫn thấy).
Cấu tạo của dương xỉ
nhỏ|Dương xỉ tại Vườn thực vật hoàng gia Melbourne. nhỏ|Cây dương xỉ, có lẽ là [[Dicksonia antarctica, mọc tại Nunniong, Australia]] Giống như các thể bào tử của thực vật có hạt, thể bào tử của dương xỉ bao gồm:
- Thân: Phần lớn thường là thân rễ mọc bò ngầm dưới lòng đất, nhưng đôi khi và thân bò lan mọc bò trên mặt đất (như Polypodiaceae), hoặc thân cột bán hóa gỗ mọc thẳng trên mặt đất (như Cyatheaceae) cao tới 20 m ở một số loài (như Cyathea brownii trên đảo Norfolk và Cyathea medullaris ở New Zealand).
- Lá: Phần màu xanh, có khả năng quang hợp của cây. Ở các loài dương xỉ nó thường được nói tới như là lá lược, nhưng điều này là do sự phân chia lịch sử giữa những người nghiên cứu dương xỉ và những người nghiên cứu thực vật có hạt, chứ không phải là do các khác biệt trong cấu trúc. Các lá mới thông thường nở ra bằng cách bung ra đầu lá non cuộn chặt. Sự bung ra của lá như vậy gọi là kiểu xếp lá hình thoa. Lá được chia ra thành ba kiểu: Lá dinh dưỡng (Trophophyll): Là lá không sinh ra bào tử, thay vào đó nó chỉ sản xuất các chất đường nhờ hoạt động quang hợp. Tương tự như các lá xanh điển hình của thực vật có hạt. Lá bào tử (Sporophyll): Lá sinh ra bào tử. Lá này là tương tự như các vảy của nón thông ở thực vật hạt trần hay như nhị và nhụy ở thực vật hạt kín. Tuy nhiên, không giống như thực vật có hạt, các lá bào tử của dương xỉ thông thường không chuyên biệt hóa, trông tương tự như các lá dinh dưỡng và cũng sản xuất các chất đường nhờ quang hợp, giống như các lá dinh dưỡng. ** Brophophyll: Lá sinh ra một lượng lớn bất thường các bào tử. Các lá thuộc kiểu này cũng lớn hơn các kiểu lá khác nhưng giống với các lá dinh dưỡng.
- Rễ: Các cấu trúc không quang hợp mọc ngầm dưới đất, có chức năng hút nước và các chất dinh dưỡng từ trong đất. Chúng luôn luôn là rễ chùm và về cấu trúc thì tương tự như rễ của thực vật có hạt.
Tuy nhiên, thể giao tử của dương xỉ lại rất khác biệt với các thể giao tử của thực vật có hạt. Chúng thông thường bao gồm:
- Nguyên tản: Cấu trúc màu xanh lục, có khả năng quang hợp, dày một lớp tế bào, thường có dạng hình tim hay hình thận, dài 3–10 mm và rộng 2–8 mm. Nguyên tản sinh ra các thể giao tử nhờ: Các túi đực: Các cấu trúc nhỏ hình cầu sinh ra tinh trùng có tiên mao. Các túi noãn: Cấu trúc hình bình thót cổ sinh ra một trứng ở đáy, và tinh trùng tiến tới được chỗ đó bằng cách chui qua cổ.
- Các rễ giả: Các cấu trúc tương tự như rễ (không phải rễ thật sự) bao gồm các tế bào đơn lẻ thuôn cực dài, với nước và các khoáng chất được hấp thụ trên toàn bộ bề mặt cấu trúc này. Các rễ giả cũng có tác dụng neo nguyên tản vào trong đất.
Sinh sản
Dương xỉ sinh sản bằng cả hai hình thức: sinh sản vô tính và hữu tính. Cây sinh dưỡng có thân, rễ, lá, hình thành các túi bào tử. Thể bào tử được sinh ra từ hợp tử và mang các túi bào tử. Lúc chín, các túi bào tử của thực vật có lá, phát tán các bào tử giảm nhiễm và chúng nẩy mầm tạo ra nguyên tản lưỡng tính hoặc đơn tính. Nó cũng giống như túi bào tử của thể sinh túi của ngành Rêu. Chu trình phát triển cá thể của chúng là lưỡng di truyền nhưng thể bào tử chiếm ưu thế (Lưỡng – Đơn bội)
Phân loại
Ngành Dương xỉ được cho là có nguồn gốc từ lớp Cladoxylopsida đã tuyệt chủng tồn tại trong Kỷ Devon và Kỷ Than đá.
Thomas Cavalier-Smith phân loại dương xỉ còn sinh tồn như sau:
- Lớp Mộc tặc Equisetopsida [= Sphenopsida] ** Bộ Mộc tặc Equisetales * Họ Equisetaceae Bộ †Pseudoborniales: họ duy nhất †Pseudoborniaceae, chi duy nhất †Pseudobornia ** Bộ †Sphenophyllales: họ duy nhất †Sphenophyllaceae, chi duy nhất †Sphenophyllum
- Lớp Dương xỉ tòa sen Marattiopsida: Bộ duy nhất Marattiales, họ duy nhất Marattiaceae (còn được gọi Angiopteridaceae, Christenseniaceae, Danaeaceae, Kaulfussiaceae) **** Chi Angiopteris, Christensenia, Danaea, Eupodium, Marattia, Ptisana
- Lớp Quyết lá thông Psilotopsida Bộ Lưỡi rắn Ophioglossales Họ Ophioglossaceae (còn được gọi Botrychiaceae, Helminthostachyaceae) Bộ Quyết lá thông Psilotales Họ Psilotaceae (còn được gọi Tmesipteridaceae)
- Lớp Dương xỉ thật sự Pteridopsida [= Filicopsida, Polypodiopsida] Bộ Cyatheales ** Họ Thyrsopteridaceae Họ Loxomataceae Họ Culcitaceae Họ Plagiogyriaceae Họ Cibotiaceae Họ Cyatheaceae (gồm Alsophilaceae, Hymenophyllopsidaceae) Họ Dicksoniaceae (gồm Lophosoriaceae) Họ Metaxyaceae Bộ Gleicheniales ** Họ Gleicheniaceae (gồm Dicranopteridaceae, Stromatopteridaceae) Họ Dipteridaceae (gồm Cheiropleuriaceae) * Họ Matoniaceae * Bộ Hymenophyllales Họ Hymenophyllaceae (gồm Trichomanaceae) Bộ Osmundales Họ Osmundaceae Bộ Polypodiales (xem hình)[[Adiantum lunulatum trong họ Pteridaceae.]] Họ Lindsaeaceae (gồm Cystodiaceae, Lonchitidaceae) Họ Saccolomataceae Họ Dennstaedtiaceae (gồm Hypolepidaceae, Monachosoraceae, Pteridiaceae) Họ Pteridaceae (gồm Pellaeaceae, Adiantaceae, Ceratopteridaceae, Cryptogrammaceae) Họ Aspleniaceae Họ Thelypteridaceae Họ Woodsiaceae (gồm Athyriaceae, Cystopteridaceae) Họ Blechnaceae (gồm Stenochlaenaceae) Họ Onocleaceae Họ Dryopteridaceae (gồm Aspidiaceae, Bolbitidaceae, Elaphoglossaceae, Hypodematiaceae, Peranemataceae) Họ Oleandraceae Họ Davalliaceae Họ Lomariopsidaceae (gồm Nephrolepis) Họ Polypodiaceae (gồm Drynariaceae, Grammitidaceae, Gymnogrammitidaceae, Loxogrammaceae, Platyceriaceae, Pleurisoriopsidaceae) Họ Tectariaceae Bộ Salviniales ** Họ Marsileaceae (gồm Pilulariaceae) Họ Salviniaceae (gồm Azollaceae) Bộ Schizaeales ** Họ Lygodiaceae Họ Anemiaceae (gồm Mohriaceae) * Họ Schizaeaceae Bộ †Zygopteridales
Nghệ thuật và trang trí
Họa tiết cây dương xỉ lần đầu tiên trở nên nổi bật tại Triển lãm Quốc tế 1862 và vẫn được ưa chuộng “như một biểu tượng yêu thích của những đam mê thú vị” cho đến hết thế kỷ 19.
Vì lá dương xỉ khá phẳng nên chúng được sử dụng để trang trí theo những cách mà nhiều loại cây khác không làm được. Chúng được dán vào album của các nhà sưu tập, dán vào các vật thể ba chiều, được sử dụng làm giấy nến cho nghệ thuật “spatter-work”, được tẩm mực và ép thành các bề mặt để in tự nhiên, v.v.
Các mẫu gốm dương xỉ đã được giới thiệu bởi Wedgwood, Mintons Ltd, Royal Worcester, Ridgeway, George Jones, và những công ty khác, với nhiều hình dạng và phong cách trang trí khác nhau bao gồm cả tượng trưng bày. Một đài tưởng niệm Sir William Jackson Hooker, Giám đốc Vườn Bách thảo Hoàng gia, Kew được ủy quyền từ Josiah Wedgwood và các con đã được dựng lên tại Nhà thờ Kew vào năm 1867 với các nhánh cây có hình lá Dương Xỉ. Một bản sao đã được trưng bày tại Bảo tàng Victoria & Albert (Victoria and Albert Museum) hiện nay, nơi nó vẫn có thể được nhìn thấy.
Hình ảnh
👁️ 0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Ngành Dương xỉ** (danh pháp khoa học: **Polypodiopsida**) là một nhóm gồm khoảng 12.000 loài **thực vật có mạch**, không có hạt, sinh sản thông qua các bào tử. ## Vòng đời nhỏ|Thể giao tử
**Dương xỉ nho** là tên chi **_Sceptridium_** thuộc nhóm cây dương xỉ của các thực vật có mạch, không hạt trong họ Dương xỉ lưỡi rắn (Ophioglossaceae). Tên "dương xỉ nho" dịch từ tiếng Anh
**Dương xỉ túi bào tử mỏng** hay **dương xỉ thật sự** là nhóm lớn nhất trong số các nhóm dương xỉ còn sinh tồn. Chúng thường được coi là lớp có danh pháp khoa học
**Họ Dương xỉ** (danh pháp khoa học: **Polypodiaceae**) là một họ thực vật gồm khoảng 1.000 loài trong bộ Dương xỉ, lớp Dương xỉ, ngành Dương xỉ ## Phân loại
*Phân họ Drynarioideae
**Lớp Dương xỉ tòa sen** hay **lớp Tòa sen** (danh pháp khoa học: **Marattiopsida**) là một nhóm dương xỉ chỉ chứa một bộ với danh pháp **Marattiales** và một họ có danh pháp **Marattiaceae**. Lớp
**Cyatheaceae** là một họ dương xỉ thân gỗ, bao gồm các loài dương xỉ có thân cao nhất trên thế giới với chiều cao lên đến 20m. Chúng cũng là các loài thực vật rất
**Bộ Dương xỉ mộc** (danh pháp khoa học: **Cyatheales**) là một bộ dương xỉ bao gồm những loài dương xỉ thân gỗ. Các đặc điểm hình thái học của các loài trong bộ này không
Thuật ngữ **Pteridospermatophyta** (hay "**dương xỉ hạt**", "**dương xỉ có hạt**" hoặc "**Pteridospermatopsida**" hoặc "**Pteridospermae"**) được dùng để chỉ một vài nhóm khác biệt bao gồm các loài thực vật có hạt đã tuyệt chủng
**Dương xỉ lưỡi rắn** là một chi của ngành Dương xỉ, có danh pháp khoa học là **_Ophioglossum_**, gồm khoảng 30 loài dương xỉ đã biết thuộc họ Dương xỉ lưỡi rắn (Ophioglossaceae) trong bộ
**Tuế lá dương xỉ**, tên khoa học **_Stangeria eriopus_**, là một loài thực vật hạt trần trong họ Zamiaceae. Loài này được (Kunze) Baill. miêu tả khoa học đầu tiên năm 1892.
**Họ Nguyệt xỉ**, tên khoa học **_Adiantaceae_** (không phải tên đồng nghĩa của _Pteridaceae_) là một họ dương xỉ trong bộ Pteridales. Họ này bao gồm họ trước đây có tên là _Vittariaceae_. Các phân
Logo của Tổng công ty Đường sắt Việt Nam ** Đường sắt Việt Nam** là một trong những ngành công nghiệp lâu đời của Việt Nam. Ngành Đường sắt Việt Nam ra đời năm 1881
nhỏ|250 px|Đổ xi măng **Xi măng** (từ tiếng Pháp: _ciment_) là một loại chất kết dính thủy lực, được dùng làm vật liệu xây dựng. Xi măng được tạo thành bằng cách nghiền mịn clinker,
**Bình Dương** là một tỉnh cũ thuộc vùng Đông Nam Bộ, Việt Nam. Ngày 12 tháng 6 năm 2025, tỉnh Bình Dương được sáp nhập vào Thành phố Hồ Chí Minh. Tỉnh lỵ của tỉnh
Hệ thống cấp bậc trong phân loại khoa học Trong phép phân loại sinh học, một **ngành** (tiếng Hy Lạp: Φῦλον, số nhiều: Φῦλα _phyla_) là một đơn vị phân loại ở cấp dưới giới
**Ngành Thạch tùng** hay **ngành Thông đất** (danh pháp hai phần: **_Lycopodiophyta_**, còn gọi là _Lycophyta_) là một nhóm thực vật có mạch trong giới thực vật. Nó cũng là nhóm thực vật có mạch
**Ngành Bạch quả** (danh pháp khoa học: **_Ginkgophyta_**) là ngành thực vật hạt trần với lớp duy nhất là lớp Bạch quả (_Ginkgoopsida_). Ngành này có lẽ có nguồn gốc từ dương xỉ có hạt
**_Selaginella molliceps_** là một loài dương xỉ trong họ Selaginellaceae. Loài này được Spring mô tả khoa học đầu tiên năm 1849.
**Tổng Công ty Xi măng Việt Nam** (**VICEM**) là một trong các Tổng công ty được tổ chức và hoạt động theo Quyết định số 91/TTg ngày 07 tháng 3 năm 1994 của Thủ tướng
nhỏ|phải|Một bộ sưu tập xì gà Bốn điếu xì gà từ 4 nhãn hiệu khác nhau Hình ảnh [[Che Guevara và điếu xì gà]] **Xì gà** là một loại thuốc lá làm từ lá thuốc
**Hải Dương** là một tỉnh cũ thuộc vùng Đồng bằng sông Hồng, Việt Nam. Năm 2021, Hải Dương là đơn vị hành chính Việt Nam đông thứ 8 về số dân với 1.936.774 người, tốc
Kỹ thuật điều khiển và tự động hóa là ngành thuộc nhóm ngành điện – điện tử, chuyên nghiên cứu các thuật toán để điều khiển, sử dụng các thiết bị chấp hành nhằm mục
phải|Ảnh 3D phân tử [[Saccarose|đường mía]] nhỏ|Cây thốt nốt (loại cây có chứa đường và người ta có thể dùng chúng để làm ra đường). nhỏ|Đường (theo chiều kim đồng hồ từ trên cùng bên
**Giáo hoàng Piô XI** (tiếng Latinh: **Pius XI**, tiếng Ý: **Pio XI**) là vị Giáo hoàng thứ 259 của Giáo hội Công giáo Rôma. Theo niên giám tòa thánh năm 2003 xác định ngày đắc
Nước hoa VersacePour Homme là dòng nước hoa Fougere cổ điển. Nó được pha trộn các thành phần tinh chất có nguồn gốc Địa Trung Hải với hỗn hợp hương thơm hàng đầu rất phù
**Ngành công nghiệp thú cưng** (_Pet industry_) là ngành công nghiệp thị trường gắn liền với các động vật bầu bạn (Companion animals). Ngành thú cưng bao gồm những thứ sản phẩm, dịch vụ gắn
**Đường Huyền Tông** (chữ Hán: 唐玄宗, bính âm: Xuánzōng ; 8 tháng 9, 685 tên thật là **Lý Long Cơ**, có thời điểm gọi là **Võ Long Cơ** () trong giai đoạn 690 - 705,
**Thẩm Dương** (tiếng Trung giản thể: 沈阳市, _Shenyang_) là một thành phố ở Đông Bắc Trung Quốc. Đây là tỉnh lỵ của tỉnh Liêu Ninh, nằm ở phía trung-bắc của tỉnh. Thẩm Dương là thành
thumb|Đường sông Tiền phía trên cầu Mỹ Thuận. thumb|Đường sông Son tấp nập ở Quảng Bình. **Đường sông Việt Nam** hay **đường thủy nội địa Việt Nam** là hệ thống các tuyến giao thông trên
**Dương Chí Dũng** sinh ngày 5 tháng 5 năm 1957 tại Hải Dương, nguyên là Cục trưởng Cục hàng hải Việt Nam, nguyên Chủ tịch Hội đồng Thành viên Tổng công ty Hàng hải Việt
**Binh đoàn Lê dương Pháp** (tiếng Pháp: _Légion étrangère,_ tiếng Anh_:_ _French Foreign Legion-FFL_) là một đội quân được tổ chức chặt chẽ, kỷ luật, chuyên môn cao, tinh nhuệ trực thuộc Lục quân Pháp.
nhỏ|221x221px|[[Đường sắt Bắc Nam tại Việt Nam, hiện nay tuyến đường sắt chính này vẫn sử dụng loại khổ hẹp]] Một **đường sắt khổ hẹp** là một tuyến đường sắt có khổ đường hẹp hơn
Tham gia Đoàn Cung nghinh Xá lợi Phật Lễ dưới chân gốc cây bồ đề tại [[Bồ Đề Đạo tràng Gaya ở Ấn Độ, ngày 3 tháng 3 năm 2010.]] **Dương Trung Quốc** (sinh ngày
**Động đất và sóng thần Ấn Độ Dương 2004**, được biết đến trong cộng đồng khoa học như là **Cơn địa chấn Sumatra-Andaman**, là trận động đất mạnh 9.3 _M_w xảy ra dưới đáy biển
**Kỹ thuật chế tạo**, hay còn gọi là _Cơ khí chế tạo máy_ hoặc _Công nghệ Chế tạo máy_ là một chuyên ngành Kỹ thuật cơ khí, được coi là trái tim của quá trình
**Đường Đăng Kiệt** (tiếng Trung giản thể: 唐登杰; bính âm Hán ngữ: _Táng Dēng Jié_; sinh tháng 6 năm 1964, người Hán) là chính trị gia nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Ông là
Bằng công nghệ BIỆT HÓA TẾ BÀO SẮC TỐ hiện đại bậc nhất, DOKOVA sẽ giúp cải thiện các đốm nâu, tàn nhang, sạm nám, nâng tone màu da, giúp da trắng mịn, tươi sáng
✳ Với các thành phần an toàn và lành tính, hỗ trợ sáng da và bổ sung nội tiết tố, có thành phần chiết xuất từ : ✅ Thành phần chính là CEREPRON-F hoạt chất
nhỏ|Nhà máy nhựa đường nhỏ|Nền nhựa đường **Nhựa đường** (, ) là một chất lỏng hay chất bán rắn có độ nhớt cao và có màu đen, nó có mặt trong phần lớn các loại
**Dương Khắc Linh** (sinh ngày 20 tháng 3 năm 1980) là một nam nhạc sĩ kiêm nhà sản xuất thu âm người Việt Nam. ## Tiểu sử Dương Khắc Linh quê gốc ở Phú Yên,
Chương trình Kỹ thuật Máy xây dựng nhằm đào tạo kỹ sư có khả năng nghiên cứu, thiết kế, chế tạo, quản lý, kinh doanh, tổ chức và khai thác kỹ thuật các loại máy
thumb|right| Chế độ ăn uống kém trong thời thơ ấu ảnh hưởng đến số lượng [[neuron trong các phần của não bộ.]] **Dinh dưỡng thần kinh học** là ngành khoa học nghiên cứu ảnh hưởng
**Carl Linnæus** (), (23 tháng 5 năm 1707 - 10 tháng 1 năm 1778), cũng được biết đến với quý danh **Carl von Linné**, là một nhà thực vật học, một bác sĩ kiêm nhà
thumb|right|Nam Đại Dương theo mô tả trong dự thảo ấn bản thứ tư tài liệu _Giới hạn của biển và đại dương_ của [[Tổ chức Thủy văn Quốc tế (2002)]] thumb|right|[[Đới hội tụ Nam Cực
**Thái Bình Dương** (Tiếng Anh: _Pacific Ocean_) là đại dương lớn nhất và sâu nhất trong năm phân vùng đại dương của Trái Đất. Nó kéo dài từ Bắc Băng Dương ở phía bắc đến
**Linh dương sừng mác** (tiếng Anh: _Scimitar oryx_ hoặc _Scimitar-horned oryx_, hay còn có tên _Sahara oryx_), danh pháp hai phần: _Oryx dammah_, là một loài linh dương thuộc chi _Oryx_ hiện nay đã tuyệt
**Nhật đảo chính Pháp** hay **_Meigō Sakusen_** (明号作戦, _Minh Hào tác chiến_) là chiến dịch của quân Nhật diễn ra vào ngày 9 tháng 3 năm 1945 khi Chiến tranh thế giới thứ hai sắp
**Phân họ Hải đường** hay **phân họ Táo tây** (danh pháp khoa học: **_Maloideae_**) là một phân họ lớn trong họ Hoa hồng (_Rosaceae_) với khoảng 28 chi và xấp xỉ 1.100 loài phổ biến
**Dương Anh Điền** (sinh năm 1955) là một chính khách Việt Nam. Ông từng là Bí thư Thành ủy Hải Phòng, Chủ tịch Hội đồng nhân dân Thành phố Hải Phòng. ## Thân thế và
thumb|[[Polypodiophyta: _Athyrium filix-femina_]] thumb|[[Ngành Thạch tùng|Lycopodiophyta: _Lycopodiella inundata_]] **Thực vật hoa ẩn có mạch** (Pteridophyte) là một ngành thực vật có mạch (có mạch gỗ và mạch rây) sinh sản bằng bào tử. Bởi vì