✨Mật mã ADFGVX
Trong mật mã học, mật mã ADFGVX là một dạng mã hóa được quân đội Đức sử dụng trong suốt thế chiến I. ADFGVX là dạng mở rộng của một mật mã có sớm hơn là ADFGX. Được phát minh bởi đại tá Fritz Nebel và công bố tháng 3 năm 1918, mật mã sử dụng phương pháp chuyển vị phân đoạn kết hợp với bảng thay thế sử dụng một hình vuông Polybius. Tên của mật mã được đặt tên cho các chữ cái dùng để làm tọa độ cho bảng chữ cái: A, D, F, G, V và X. Những chữ cái này được sử dụng vì chúng rất khác nhau khi được chuyển thành mã Morse, vì vậy sẽ không gây sai sót trong quá trình truyền mã. Nebel thiết kế mật mã này với mong muốn xây dựng một phương pháp mã hóa đơn giản trong sử dụng nhưng vẫn bảo đảm an toàn. Thực tế, lúc đó người Đức tin rằng ADFGVX là không thể phá vỡ.
Cách thức sử dụng
Đối với tin nhắn văn bản thô, ví dụ như là "Attack at once", một bảng chữ cái thay thế được điền vào một hình vuông Polybius 5 × 5 như dưới đây:
và ở cùng một ô để làm cho số lượng chữ cái phù hợp với lưới 5 × 5.
| Bằng cách sử dụng hình vuông, các chữ cái trong bảng tuơng ứng ở cột dọc và ngang mà đã được tô dậm: |
|---|
| Tiếp theo, thông điệp được chia ra và có thể chuyển vị theo cột. Tin nhắn sẽ được viết thành các hàng dưới phím chuyển vị (ví dụ ở đây là từ "CARGO"): |
C A R G O
A F A D A D A F G F D X A F A D D F F X G F X F
Tiếp theo, các chữ cái được sắp xếp theo thứ tự bảng chữ cái trong khóa chuyển vị (đổi CARGO thành ACGOR) bằng cách sắp xếp lại các cột bên dưới các chữ cái cùng với chính các chữ cái:
A C G O R
F A D A A A D G F F X D F A A D D F X F F G F X
Sau đó, viết các từ theo từng cột từ trái sang phải, tạo ra bản mã: FAXDF ADDDG DGFFF AFAXA FAFX Trong thực tế, các phím chuyển vị dài khoảng hai chục ký tự (chứ không phải 5 kí tự như trên). Các tin nhắn dài được gửi trong mật mã ADFGX được chia thành các tập hợp các tin nhắn có độ dài khác nhau và không đều để làm cho nó không thể bị tấn công bởi các phương thức đảo ngữ.. Công việc này đặc biệt khó khăn, và Painvin bị ốm trong thời gian đó. Phương pháp giải của ông dựa vào việc tìm kiếm các thông điệp có phần đầu bị rập khuôn,từ đó ông có thể phân tách chúng và sau đó tạo thành các mẫu tương tự ở các vị trí trong bản mã tương ứng với các từ khóa trong cột trong bảng chuyển vị. (Cần có sự phân tích thống kê đáng kể sau khi đạt được bước đó, vậy mà tất cả đều được thực hiện bằng tay !) Do đó, nó chỉ hiệu quả trong những thời điểm có lưu lượng thông tin rất cao, nhưng đó cũng là lúc những thông điệp quan trọng nhất được gửi đi.
Tuy nhiên, đó không phải là thủ thuật duy nhất mà Painvin sử dụng để bẻ khóa mật mã ADFGX.,Journal of Intelligence History, ([https://web.archive.org/web/20060428005221/http://www.intelligence-history.org/jih/reviews-2-2.html Journal of Intelligence History: volume 2, Number 2, Winter 2002)] Hilmar-Detlef Brückner có nói rằng
Thật không may, Sophie de Lastours lại theo quan điểm rằng việc Painvin giải được bức điện ADFGVX của Đức vào đầu tháng 6 năm 1918 có ý nghĩa quyết định đối với chiến thắng của Đồng minh trong Chiến tranh thế giới thứ nhất vì nó đưa ra cảnh báo kịp thời về một cuộc tấn công sắp tới của quân Đức ở Paris và gây ra một thất bại nặng nề cho quân Đồng minh. Tuy nhiên, người ta đã biết trong nhiều năm, cuộc tấn công Gneisenau của quân Đức ngày 11 tháng 6 đã được dàn dựng để khiến Bộ chỉ huy tối cao Pháp phải dồn quân dự bị từ khu vực lên phía bắc, nơi quân Đức định tấn công sau này.Mục đích của nó bị đại quá mức, điều mà Bộ chỉ huy tối cao Đức đã làm bằng cách tung tin đồn rằng cuộc tấn công đang hướng tới Paris và xa hơn nữa; thông tin sai lệch đã có hiệu quả và dường như vẫn còn. Tuy nhiên, cuộc tấn công của quân Đức đã không thành công vì quân Pháp đã có đủ quân dự bị để ngăn chặn cuộc tấn công và do đó không cần phải đưa thêm quân tiếp viện.
Hơn nữa, người ta thường bỏ qua rằng phiên bản cơ bản của mật mã ADFGVX đã được tạo ra đặc biệt cho Cuộc tấn công mùa xuân của Đức vào năm 1918, nhằm giáng cho quân Đồng minh một đòn thảm khốc. Người ta hy vọng rằng mật mã ADFGX sẽ bảo vệ thông tin liên lạc của Đức chống lại các máy mật mã của Đồng minh trong cuộc tấn công đã xảy ra.
Các bức điện trong ADFGX xuất hiện lần đầu tiên vào ngày 5 tháng 3, và cuộc tấn công của quân Đức bắt đầu vào ngày 21 tháng 3. Khi Painvin trình bày giải pháp mã đầu tiên của mình vào ngày 5 tháng 4, cuộc tấn công của quân Đức đã kết thúc.
Mật mã ADFGX và ADFGVX hiện được coi là không an toàn nữa