✨Maria của Bồ Đào Nha, Công tước xứ Viseu
Maria của Bồ Đào Nha, Nữ Công tước xứ Viseu (tiếng Bồ Đào Nha: Maria de Portugal; tiếng Tây Ban Nha: María de Portugal; 18 tháng 6 năm 1521 – 10 tháng 10 năm 1577; ) là một Vương nữ Bồ Đào Nha, con gái duy nhất của Manuel I của Bồ Đào Nha và Leonor của Castilla. Là một người bảo trợ nổi tiếng cho nghệ thuật và các kiến trúc, tài sản cá nhân của Maria sánh ngang với người anh cùng cha khác mẹ là João III của Bồ Đào Nha, Maria trở thành người phụ nữ giàu nhất Bồ Đào Nha và là một trong những vương nữ giàu có nhất châu Âu.
Thiếu thời
trái|nhỏ| Infanta Maria của Bồ Đào Nha, họa bởi bởi Francisco de Holanda; khoảng những năm 1540. Maria nổi tiếngllà một người đẹp với nước da trắng ngần và đôi mắt xanh trong veo. Maria của Bồ Đào Nha sinh ngày 18 tháng 6 năm 1521, tại Lisboa, Bồ Đào Nha, là con gái duy nhất của Manuel I của Bồ Đào Nha và Leonor của Castilla. Sáu tháng sau khi chào đời, cha của Maria qua đời vì bệnh dịch và được kế vị bởi người anh cùng cha khác mẹ là João III của Bồ Đào Nha. Ngay sau đó, mẹ của Maria trở lại Viên cùng với Maria cho đến năm 1530, khi Leonor tái hôn với François I của Pháp và chuyển đến Pháp. Maria đã không gặp mẹ mình trong gần 28 năm và được gửi đến sống ở Bồ Đào Nha tại triều đình của người anh trai João III.
Năm 1525, dì của Maria, Catalina của Castilla, kết hôn với João III của Bồ Đào Nha, do đó Catalina cũng trở thành chị dâu của cháu gái mình. Vương hậu Catalina đảm nhiệm việc nuôi dạy và giáo dục Maria và yêu thương Maria như thể là con gái của mình. Maria nhận được nền giáo dục đáng kinh ngạc so với phụ nữ cùng thời vì các gia sư của vương nữ gồm có các nữ học giả như các nhà nhân văn học Joana Vaz và Públia Hortênsia de Castro. Maria chủ yếu học về tài chính, kiến trúc, văn học và một vài ngôn ngữ. Là một trong những Infanta Bồ Đào Nha có học thức nhất, Maria đã trở thành một nhà nhân văn học nổi tiếng và là người bảo trợ nghệ thuật. Hộ gia (household) của Maria như thể trở thành trường đại học dành cho phụ nữ, nơi hội tụ những bộ óc vĩ đại nhất. Có tin đồn rằng Maria đã yêu Luís Vanz de Camões, nhà thơ vĩ đại nhất Bồ Đào Nha.
Mặc dù không thiếu người theo đuổi và có nhiều lời hỏi cưới nhưng Maria chưa bao giờ kết hôn. Đã có thương lượng về việc đính hôn giữa Maria và Trữ quân Pháp François, được sự ủng hộ của mẹ Maria là Leonor, nhưng vị trữ quân đã qua đời vào năm 1536. Năm 1537, Maria và người em họ Christine của Đan Mạch, Thái Công tước phu nhân xứ Milano được coi là những cô dâu tiềm năng để gả cho Henry VIII của Anh trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, nước Anh sớm từ bỏ những mối hôn sự này. Maria được cân nhắc là vợ thứ hai của người em họ cũng như cháu trai là Felipe của Tây Ban Nha (sau này là Quốc vương Felipe II), con trai của cậu là Hoàng đế Karl V của Thánh chế La Mã và chị gái cùng cha khác mẹ là Isabel của Bồ Đào Nha. Mối hôn sự được cân nhắc nghiêm túc từ năm 1549, khi Leonor định cư ở Bruxelles nhưng đã bị dừng lại khi Mary Tudor kế vị ngai vàng Anh vào năm 1553 và Karl V quyết định gả con trai Felipe cho tân vương nước Anh. Các ứng cử viên khác để kết hôn của Maria là Đại vương công Maximilian của Áo, con trai của một người cậu khác làFerdinand I của Thánh chế La Mã; James V của Scotland; và Emanuele Filiberto I của Savoia.
Nữ Công tước xứ Viseu
phải|nhỏ|212x212px| Maria của Bồ Đào Nha, Nữ Công tước xứ Viseu, tranh của Hieronymus Cock, khoảng năm 1554–1556. phải|nhỏ|200x200px| Trung tâm lịch sử của Viseu Sau cùng, João III đã trao cho Maria hộ gia của riêng vương nữ và Công quốc Viseu mà cha họ sở hữu trước khi trở thành vua. Dưới sự lãnh đạo của Maria, thành phố tiếp tục phát triển thịnh vượng với các ngành công nghiệp gốm sứ, thêu và đồng. Tài sản cá nhân của Maria thậm chí sánh ngang với tài sản của nhà vua, khiến Maria trở thành người phụ nữ giàu nhất Bồ Đào Nha và là một trong những vương nữ giàu có nhất châu Âu.
Nhận được những khoản thu nhập như vậy, Maria đã tài trợ cho nhiều dự án xây dựng, đặc biệt là ở Carnide và vùng nông thôn Lisboa. Vương nữ đã tài trợ và giám sát việc xây dựng Nhà thờ Nossa Senhora da Luz và Bệnh viện Nossa Senhora dos Prazeres, nơi hiện đang là trụ sở của Colégio Militar, và cả hai nơi đều vẫn còn những bức phù điêu lớn hình Vương huy cá nhân của Maria. Tại Lisboa, Maria đã tài trợ cho việc xây dựng Nhà thờ Santa Engrácia, ở São Vicente. Cấu trúc ban đầu mà Maria ra lệnh xây dựng đã bị phá hủy hoàn toàn vào năm 1681 và được xây dựng lại sau này và hiện được coi là Đền thờ Quốc gia của Bồ Đào Nha.
Cuộc sống sau này
Sau cái chết của người anh cùng cha khác mẹ João III vào năm 1558, Maria đã đến Tây Ban Nha để gặp mẹ của mình lần đầu tiên sau 28 năm. Leonor đã đề nghị con gái đến sống với mình và dì María, nhưng Maria từ chối và chỉ ở lại ba tuần trước khi trở về Lisboa. Leonor qua đời ngay sau đó trong khi trở về Jarandilla de la Vera từ Badajoz.
Trong thời kỳ Quốc vương Sebastian được nhiếp chính bởi bà nội là Thái hậu Catalina vì còn nhỏ tuổi, một nhóm các quý tộc Bồ Đào Nha muốn Nữ Công tước xứ Viseu thay thế Thái hậu Catalina đảm nhiệm vai trò nhiếp chính nhưng thất bại. Maria qua đời ở Lisboa vào ngày 10 tháng 10 năm 1577, hưởng thọ 56 tuổi và được chôn cất tại Nhà thờ Nossa Senhora da Luz.