Lộ Huệ Nam (; 412 – 24 tháng 2, năm 466), thụy hiệu Chiêu thái hậu (昭太后), hay còn gọi là Sùng Hiến thái hậu (崇憲太后), là phi tần của Lưu Tống Văn Đế và là hoàng thái hậu dưới triều Lưu Tống Hiếu Vũ Đế trong lịch sử Trung Quốc.
Tiểu sử
Lộ Huệ Nam xuất thân thấp kém. Cha chỉ là người hầu của gia tộc quyền lực họ Vương (hậu duệ của tể tướng Vương Đạo nhà Tấn). Anh em là Lộ Khánh Chi (路慶之) cũng là người hầu của họ Vương. Bà lớn lên tại thành Kiến Khang.
Được chọn làm phi tần của Lưu Nghĩa Long nhờ nhan sắc, Lộ Huệ Nam được phong làm Thục viện (淑媛), địa vị cao thứ năm trong hậu cung lúc bấy giờ. Lộ thục viện hạ sinh một con trai là Vũ Lăng vương Lưu Tuấn. Lộ thục viện không phải là phi tần được Văn Đế sủng ái, và Lưu Tuấn cũng không được phụ hoàng quá yêu mến. Do mẹ không được phụ hoàng sủng ái, nên hai mẫu tử phần lớn ở ngoài cung tại các châu quận được phong thay vì ở trong hoàng cung tại kinh thành Kiến Khang.
Bà cũng nhận nuôi Hoài Dương vương Lưu Úc, con trai của mĩ nhân Thẩm Dung Cơ (沈容姬) đã qua đời sớm.
Hoàng thái hậu
Năm 453, Thái tử Lưu Thiệu giết hại vua cha Lưu Tống Văn Đế để chiếm ngôi. Vũ Lăng vương Lưu Tuấn khởi binh từ Giang Châu (江州, nay là Giang Tây và Phúc Kiến) tiến đến Kiến Khang để thảo phạt Thiệu. Lộ thục viện vẫn ở lại thủ phủ Giang Châu là
Tầm Dương (尋陽, nay thuộc Cửu Giang, Giang Tây) mà không theo con trai khởi binh. Kết quả, Tuấn đã chiến thắng và giết được Lưu Thiệu, lên ngôi và trở thành Lưu Tống Hiếu Vũ Đế. Hiếu Vũ Đế chào đón mẹ và vương phi Vương Hiến Nguyên (王憲嫄) đến kinh thành, phong cho mẹ Lộ thục viện là thái hậu và phong vương phi là hoàng hậu. Hiếu Vũ Đế cũng lập con trai cả Lưu Tử Nghiệp làm thái tử.
Sử chép rằng Hiếu Vũ Đế có thiên tính háo sắc, không kiêng kỵ thân thuộc trong việc lâm hạnh, bị nghi ngờ loạn luân với mẫu hậu Lộ Huệ Nam, lưu truyền hậu thế. Sách "Nam Sử - Tống Thư" có chép, vào thời Tống Hiếu Vũ Đế thời Nam Triều, "Lộ thái hậu ở Điện Hiển Dương, hoàng thượng thường vào ở tại phòng ngủ của thái hậu, vì thế trong dân gian thường đồn đoán chuyện không hay…". Câu chuyện trên không có chứng cứ xác thực, một số sử gia như Ngụy Thâu (viết bộ sử Ngụy thư) cho là đúng, nhưng một số sử gia khác thì bác bỏ. Chuyện dân gian kể lại như sau:
:''Sau khi tiêu diệt Lưu Thiệu, Lưu Tuấn lên ngôi hoàng đế, tôn Lộ Huệ Nam làm hoàng thái hậu, lập phi tử là Vương thị lên làm hoàng hậu.
:''Trong suốt thời gian thảo phạt quân phản loạn, Lưu Tuấn phải rời xa mẹ mình. Mặc dù đã trở thành một vị tướng cầm quân nhưng cho tới lúc đó, Lưu Tuấn chưa bao giờ phải rời xa mẹ mình lâu như vậy. Vì thế, ngay sau khi lên ngôi hoàng đế, Lưu Tuấn đã nhanh chóng để đoàn tụ cùng Lộ Huệ Nam, cùng mẹ mình hưởng thụ cuộc sống vinh hoa, phú quý. Lưu Tuấn quyết định tổ chức buổi lễ sắc phong thật hoành tráng để đề bù cho những năm tháng hai mẹ con phải chịu cảnh sống buồn tẻ ở Vũ Lăng.
:''Sau khi buổi lễ sắc phong kết thúc là bắt đầu tổ chức yến tiệc ăn mừng. Trên bàn tiệc trong hậu cung, các hoàng thân, quốc thích, các vương công, đại thần luân phiên nhau chúc rượu Lộ thái hậu. Từ khi rời khỏi hoàng cung tới Vũ Lăng, Lộ Huệ Nam có nằm mơ cũng không bao giờ nghĩ được rằng con trai của mình lại có ngày lên làm hoàng đế còn bản thân thì được lên ngôi thái hậu. Lộ Huệ Nam cảm thấy mọi thứ đang diễn ra giống như một giấc mộng. Trong tâm trạng lâng lâng vì sung sướng, Lộ thái hậu dường như quên mất việc từ chối, cứ có người đến chúc rượu là cạn ly. Vì thế, chẳng mấy chốc, Lộ thái hậu bắt đầu chuếnh choáng say. Cảm thấy khó có thể uống tiếp, Lộ thái hậu vội sai cung nữ dìu về cung. Vừa về đến điện Hiển Dương, cởi bỏ quần áo là ngủ ngay.
:''Trong ngày hôm đó, Lưu Tuấn cũng uống không ít rượu. Một lúc sau, không nhìn thấy Lộ thái hậu đâu, Lưu Tuấn mới hỏi thái giám thì được được bẩm báo thái hậu say rượu nên đã về cung ngủ trước. Lưu Tuấn nghe nói mẹ mình đã về cung ngủ, trong lúc hơi men chuếnh choáng, đã nghĩ tới việc ngày xưa dù đã lớn nhưng vẫn nằm ngủ cùng mẹ. Vì vậy, chẳng biết ma xui quỷ khiến thế nào, Lưu Tuấn mang theo hai thái giám đi về phía điện Hiển Dương. Tới nơi, thấy Lộ thái hậu đã ngủ say, Lưu Tuấn lệnh cho hai thái giám trở về cung rồi tự cởi bỏ quần áo trèo lên giường nằm ngủ. Trong cơn say rượu, Lưu Tuấn đã không biết rằng mình đã phạm phải tội loạn luân với chính mẹ của mình.
:''Sáng hôm sau, khi tỉnh dậy vào gặp thái hậu, Lưu Tuấn thấy sắc mặt Lộ thái hậu vẫn bình thường thì mới bắt đầu yên tâm trở về cung. Người ta nói "ngựa quen đường cũ" chẳng sai chút nào. Lưu Tuấn biết rằng mình đã làm nên chuyện tày đình nhưng không chịu dừng lại. Ít lâu sau đó, sau một bữa tiệc rượu no say, Lưu Tuấn lại tìm tới điện Hiển Dương gặp Lộ thái hậu.
:Từ đó về sau, Lưu Tuấn thường tìm tới điện Hiển Dương để mây mưa với chính mẹ ruột của mình. Lộ thái hậu ban đầu vì thương yêu mà chiều theo ý của Lưu Tuấn nhưng sau đó lâu dần thì hai người sống với nhau như vợ chồng chứ không còn là mẹ con nữa. Mặc dù trong suốt thời gian trên ngồi trên ngai vàng, Lưu Tuấn có không ít sủng phi tuy nhiên, ông vua dâm loạn này vẫn duy trì mối quan hệ loạn luân với mẹ ruột của mình.
Các cháu trai của Lộ thái hậu như Lộ Quỳnh Chi (路瓊之), Lộ Hưu Chi (路休之) và Lộ Mậu Chi (路茂之) đều được ban chức tước khá cao. Năm 458, Cao Đồ (高闍) và nhà sư Đàm Phiêu (曇標) đã âm mưu phản loạn song bị phát hiện, Hiếu Vũ Đế vì thế đã ban hành một chiếu chỉ nhằm giảm mạnh số sư tăng và ni cô, song vì các thành viên trong gia đình Hiếu Vũ Đế thường xuyên có quan hệ với các ni cô nên chiếu chỉ đã không bao giờ được thi hành trên thực tế. Hiếu Vũ Đế cũng nhân cơ hội này để vu cáo Vương Tăng Đạt (王僧達) có liên quan sau khi người này đã vô lễ với một cháu trai của Lộ Thái hậu tên là Lộ Quỳnh Chi, và Lộ Thái hậu sau đó đã kêu gọi Hiếu Vũ Đế giết chết Vương.
Năm 460, Vương hoàng hậu chủ trì nghi lễ cho tằm tơ ăn lá dâu, nghi lễ có sự tham dự của cả hoàng tộc trong đó có Lộ thái hậu. Năm 461, khi Hiếu Vũ Đế kinh lý Nam Dự Châu (南豫州), Lộ thái hậu đã theo tháp tùng.
Thái hoàng thái hậu và Sùng Hiến thái hậu
Năm 464, Hiếu Vũ Đế băng hà, Lưu Tử Nghiệp lên ngôi hoàng đế, tức là Lưu Tống Tiền Phế Đế. Tiền Phế Đế tôn Lộ Thái hậu là thái hoàng thái hậu, và Vương Hoàng hậu được tôn là thái hậu.
Tiền Phế Đế là người bạo lực, hoang dâm và bốc đồng, bao gồm cả việc thảm sát nhiều đại thần cấp cao. Tiền Phế Đế đã bị ám sát chỉ khoảng một năm sau khi lên ngôi. Con nuôi của Lộ Huệ Nam là Lưu Úc lên nối ngôi, tức Lưu Tống Minh Đế. Bà tiếp tục được tôn là thái hậu. Vì sống ở cung Sùng Hiến nên được gọi là Sùng Hiến thái hậu (崇憲太后). Bà qua đời năm 466.
Tuy nhiên, Lộ Thái hậu đã qua đời trong chiến tranh trong một hoàn cảnh đáng ngờ. Một tin đồn được ghi trong Nam sử cho rằng bà đã vui mừng một cách bí mật trước việc Lưu Tử Huân nổi loạn, và đã cố hạ độc Minh Đế để Lưu Tử Huân có thể thành công, song Minh Đế đã nhận ra ý định của bà và quay sang hạ độc bà.
Lộ Huệ Nam đã được an táng với thụy hiệu Hiếu Vũ Chiêu Hoàng thái hậu (孝武昭皇太后). Tuy nhiên, có tin đồn là thi hài của bà bị khai quật do ma thuật từ lời nguyền của người cháu Lưu Tử Huân. Đến năm 468, sau khi Huân bị đánh bại, bà mới được cải táng.
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Lộ Huệ Nam** (; 412 – 24 tháng 2, năm 466), thụy hiệu **Chiêu thái hậu** (昭太后), hay còn gọi là **Sùng Hiến thái hậu** (崇憲太后), là phi tần của Lưu Tống Văn Đế và
nhỏ|[[Quốc lộ 1 – Tuyến quốc lộ chính ở Việt Nam đoạn giữa Phú Yên và Khánh Hòa]] Tại Việt Nam, một đường được gọi là **quốc lộ** khi nó là đường nối liền thủ
Chiến trường Quảng Trị năm 1972 **Mặt trận Trị Thiên Huế năm 1972** là một trong các chiến trường chính của Chiến tranh Việt Nam năm 1972. Kết thúc năm 1972, với các diễn biến
**Lỗ Huệ công** (chữ Hán: 魯惠公, trị vì 768 TCN-723 TCN), tên thật là **Cơ Phất** (姬弗), là vị vua thứ 13 của nước Lỗ - chư hầu nhà Chu trong lịch sử Trung Quốc.
**Hoàng Long Huệ Nam** (zh: 黃龍慧南, ja: _Ōryū Enan_, 1002-1069) là vị Thiền sư Trung Quốc đời Tống, thuộc tông Lâm Tế . Sư là đệ tử nối pháp của Thiền Sư Thạch Sương Sở
Đợt **lũ lụt miền Trung Việt Nam tháng 11 năm 1999** (hay còn được biết đến với tên gọi là **Đại hồng thủy 1999**) là một đợt lũ lụt lớn xảy ra ở các tỉnh
**Đường cao tốc Bắc – Nam phía Đông** (ký hiệu toàn tuyến là **CT.01**) là tên gọi thông dụng nhất của một tuyến đường cao tốc thuộc hệ thống đường cao tốc của Việt Nam
**Lư Huề** (, ? - 8 tháng 1 năm 881), tên tự **Tử Thăng** (子升), là một quan lại triều Đường, đã hai lần giữ chức _Đồng bình chương sự_ dưới triều đại của Đường
Vào ngày 26 tháng 4 năm 2024, truyền thông nhà nước Việt Nam đưa tin về việc Ban Chấp hành Trung ương Đảng quyết định cho phép Vương Đình Huệ, người giữ chức Ủy viên
**Lịch sử hành chính Huế** (tên đến hết năm 2024 là tỉnh Thừa Thiên Huế) được xem bắt đầu vào năm 1945 với cuộc cải cách hành chính của Chính phủ Cách mạng lâm thời
**Kinh thành Huế**, **cố cung Huế** hay **Thuận Hóa kinh thành** (chữ Hán: 順化京城) là một tòa thành ở cố đô Huế, nơi đóng đô của triều đại nhà Nguyễn trong suốt 143 năm từ
**Trận kinh thành Huế năm 1885** là một sự kiện chính trị, một trận tập kích của quân triều đình nhà Nguyễn do Tôn Thất Thuyết chỉ huy đánh vào lực lượng Pháp. Sự kiện
**Nam Phương Hoàng hậu** (chữ Hán: 南芳皇后; 14 tháng 11 năm 1913 – 15 tháng 9 năm 1963) là hoàng hậu của Hoàng đế Bảo Đại thuộc triều đại nhà Nguyễn, đồng thời là hoàng
**Thị xã** là một đơn vị hành chính cấp huyện từng tồn tại ở Việt Nam, dưới tỉnh và thành phố trực thuộc trung ương. Trước khi giải thể, thị xã là đô thị loại
**Huế** là một trong sáu thành phố trực thuộc trung ương và là thành phố di sản của Việt Nam. Thành phố là một trong các trung tâm văn hóa, y tế và giáo dục
**Vương Đình Huệ** (sinh ngày 15 tháng 3 năm 1957 tại Nghệ An) là một chính trị gia người Việt Nam. Ông nguyên là Ủy viên Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng
**Lỗ Ẩn công** (魯隱公, trị vì 722 TCN-712 TCN), tên thật là **Cơ Tức Cô** (姬息姑), là vị vua thứ 14 của nước Lỗ - chư hầu nhà Chu trong lịch sử Trung Quốc. Thời
**Cố đô Huế**, còn gọi là **Phú Xuân**, là thủ phủ Đàng Trong dưới thời các chúa Nguyễn từ năm 1687 đến 1774, sau đó là thủ đô của triều đại Tây Sơn từ năm
**Đàn Nam Giao triều Nguyễn** (tiếng Hán: 阮朝南郊壇) là nơi các vua nhà Nguyễn tổ chức lễ tế trời đất vào mùa xuân hàng năm, thuộc địa phận phường Trường An, quận Thuận Hóa, thành
nhỏ|239x239px|Chân dung ông Thân Trọng Huề **Thân Trọng Huề** (申仲, 1869-1925), tự là **Tư Trung**; là danh thần và danh sĩ cuối triều Nguyễn trong lịch sử Việt Nam. Ông là ông ngoại của Trần
**Hiếu Huệ Chương Hoàng hậu** (chữ Hán: 孝惠章皇后, , 5 tháng 11 năm 1641 - 7 tháng 1 năm 1718), **Thanh Thế Tổ Kế hậu** (清世祖继后) hay còn gọi **Nhân Hiến Hoàng thái hậu** (仁憲皇太后),
**Lỗ** (Phồn thể: 魯國, giản thể: 鲁国) là một quốc gia chư hầu thời nhà Chu trong thời kỳ Xuân Thu và Chiến Quốc. Lãnh thổ của nó chủ yếu nằm ở phía nam núi
**Nam Đông** là một huyện cũ thuộc tỉnh Thừa Thiên Huế (nay là thành phố Huế), Việt Nam. ## Địa lý Trước khi giải thể, huyện Nam Đông nằm ở phía nam của tỉnh Thừa
**Tổng giáo phận Huế** (tiếng Latin: _Archidioecesis Hueensis_) là một tổng giáo phận của Giáo hội Công giáo Rôma ở miền trung Việt Nam. Tính đến năm 2019, Tổng Giáo phận Huế có diện tích
**Quốc lộ 49B** là con đường giao thông dọc theo Biển Đông của thành phố Huế, Việt Nam. Ngày 8 tháng 2 năm 2018, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế ban hành Quyết định số 379/QĐ-UBND
Bài viết dưới đây trình bày lịch sử của các loại xe tăng được sử dụng bởi các lực lượng khác nhau ở Việt Nam. ## Những vết xích tăng đầu tiên Vào năm 1918,
**Quốc lộ 1**, còn được biết đến với các tên gọi khác như **Quốc lộ 1A**, **đường 1**, **đường cái quan**, **đường thiên lý** hay **đường xuyên Việt** là tuyến đường giao thông xuyên suốt
nhỏ|300x300px|Ca Huế trong không gian thính phòng Ca Huế là loại hình âm nhạc truyền thống được phát triển từ rất lâu đời, được cho là từ thời chúa Nguyễn trên mảnh đất Thuận Hóa
nhỏ|phải|Tượng thờ Quốc mẫu Âu Cơ tại Đền Hùng trong Công viên Tao Đàn nhỏ|phải|Ban thờ Tam Tòa Thánh mẫu trong Phật điện của Tu viện Vĩnh Nghiêm thuộc Quận 12 Điện thờ [[Liễu Hạnh
**Biểu tình Phật giáo tại Huế 1993** là một cuộc biểu tình lớn của hơn 40.000 người dân Huế, diễn ra trước trụ sở Ủy ban nhân dân (UBND) thành phố vào ngày 24 tháng
**Nguyễn Phúc Tĩnh Hòa** (chữ Hán: 阮福靜和; 1830 - 22 tháng 4 năm 1882), biểu tự **Quý Khanh** (季卿), lại có tự khác **Dưỡng Chi** (養之), hiệu **Huệ Phố** (蕙圃), lại có hiệu **Thường Sơn**
**Vụ tấn công hóa học tại Huế** diễn ra vào ngày 3 tháng 6 năm 1963, khi binh sĩ lục quân Việt Nam Cộng hòa dùng lựu đạn hơi cay ném vào các Phật tử
**Tiền Việt Nam** được phát hành lần đầu vào giữa thế kỷ 10, thời kỳ nhà nước Đại Cồ Việt dưới sự trị vì của Đinh Tiên Hoàng. Thời phong kiến, gần như mỗi đời
**Đức Huệ** là một huyện nằm ở phía đông bắc tỉnh Long An, Việt Nam. ## Địa lý Huyện Đức Huệ nằm ở phía bắc của tỉnh Long An, có vị trí địa lý: *Phía
**Chu Huề vương** (chữ Hán: 周携王; ~ 800 TCN - 750 TCN), là một vị vua không chính thức của nhà Chu trong lịch sử Trung Quốc. Vào thời gian trị vì của ông, tại
**Quốc lộ 14** dài 980 km, là con đường giao thông huyết mạch nối các tỉnh Tây Nguyên với nhau và nối Tây Nguyên với Bắc Trung Bộ và Đông Nam Bộ. Qua 8 tỉnh, quốc
**Quốc lộ N1** là quốc lộ kết nối hệ thống đường hành lang ở các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long dọc biên giới tây nam Việt Nam. ## Lộ trình Đầu tuyến đường N1
**Lỗ Hoàn công** (,731 TCN-694 TCN), là vị vua thứ 15 của nước Lỗ thời Xuân Thu trong lịch sử Trung Quốc, trị vì từ năm 711 TCN đến 694 TCN. Ông mang họ Cơ
**Nguyễn Huệ** là một xã thuộc thành phố Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh, Việt Nam. ## Địa lý Xã Nguyễn Huệ nằm ở phía tây nam thành phố Đông Triều, có vị trí địa lý:
**Tôn Lỗ Ban** (chữ Hán: 孫魯班; khoảng 229-258), biểu tự **Đại Hổ** (大虎), là một công chúa của hoàng tộc Đông Ngô thời kỳ Tam Quốc Trung Quốc, con gái của Tôn Quyền, hoàng đế
**Nút giao thông Ngã ba Huế** là một nút giao thông khác mức nằm ở phía tây thành phố Đà Nẵng, Việt Nam. Đây đồng thời cũng là nút giao thông sở hữu cầu vượt
nhỏ|326x326px|Trụ sở của [[Đài Truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh.]] **Truyền hình ở Việt Nam** bắt đầu xuất hiện từ giữa những năm 1960 tại Sài Gòn (thuộc Việt Nam Cộng hòa trước đây),
**Nam Tề thư** (chữ Hán giản thể: 南齐书; phồn thể: 南齊書) là một sách lịch sử theo thể kỷ truyện trong 24 sách lịch sử Trung Quốc (_Nhị thập tứ sử_) do Tiêu Tử Hiển
**Lữ đoàn công binh 550** hay **Đoàn Công binh N50** tiền thân là **Lữ đoàn Công binh 25** là một Lữ đoàn công binh của Quân đội nhân dân Việt Nam. Trụ sở của Lữ
**Lỗ Văn công** (chữ Hán: 魯文公, trị vì 626 TCN-609 TCN), tên thật là **Cơ Hưng** (姬興), là vị vua thứ 20 của nước Lỗ - chư hầu nhà Chu trong lịch sử Trung Quốc.
**Lỗ Trang công** (chữ Hán: 鲁莊公, trị vì: 693 TCN-662 TCN), tên thật là **Cơ Đồng** (姬同), là vị vua thứ 16 của nước Lỗ - chư hầu nhà Chu trong lịch sử Trung Quốc.
nhỏ|phải|Tháp Phước Duyên ở [[chùa Thiên Mụ đã trở thành một trong những công trình biểu tượng của thành phố Huế]] **Tháp chùa Việt Nam** là những công trình tháp được đặt tại các ngôi
thumb|right|Các vùng của Việt Nam, không bao gồm [[Quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của miền Trung Việt Nam.|411x411px]]thumb|Bản đồ [[Nam Tiến của người Việt để xâm chiếm nước Chăm-pa và Khmer (Campuchia)|343x343px]] **Miền
**Quốc lộ 14C** có chiều dài 566 km (chưa tính đoạn qua tỉnh Tây Ninh và Long An) là tuyến giao thông cấp quốc gia nối các tỉnh Tây Nguyên dọc biên giới Việt Nam–Campuchia. Quốc
**Quốc lộ 49C** là một tuyến quốc lộ nối giữa thị xã Quảng Trị, tỉnh Quảng Trị với thị xã Phong Điền, thành phố Huế. ## Thông tin kỹ thuật Quốc lộ 49C có chiều