Trang này viết về lịch sử Phần Lan từ năm 1917 cho tới nay.
Độc lập
nhỏ|260x260px|Chính phủ đầu tiên của nước Phần Lan độc lập do Thủ tướng [[Pehr Evind Svinhufvud|P. E. Svinhufvud đứng đầu]]
Phong trào dân tộc chủ nghĩa Phần Lan dần dần phát triển vào thế kỷ 19 bên cạnh các phong trào dân tộc chủ nghĩa tại nhiều nước châu Âu khác. Trong thời kỳ này, tác phẩm Những bài ca về Thiếu úy Stål của Johan Ludvig Runeberg và sử thi của Elias Lönnrot đã trở thành nền tảng của bản sắc văn hóa dân tộc Phần Lan.
Nước Nga chứng kiến cuộc Cách mạng Tháng Hai sau khi Chiến tranh thế giới thứ hai cùng nhiều biến cố nội bộ xảy ra trong nước. Chớp lấy thời cơ này, giới lãnh đạo Phần Lan đã cho khởi động việc xây dựng các phương án khả thi để giành thêm quyền tự trị cho dân tộc Phần Lan hay thậm chí là giành quyền độc lập. Tuy nhiên, phương án độc lập Phần Lan bị Chính phủ Lâm thời Nga phản đối, cho rằng việc ra quyết định sẽ chỉ được thực hiện trong phiên họp của Hội nghị Hiến pháp.
Sau thất bại của Chính phủ Lâm thời Nga trong cuộc Cách mạng Tháng Mười do phái Bolshevik lãnh đạo, giai cấp lãnh đạo Phần Lan bị chia rẽ sâu sắc về đường hướng giành độc lập. Phe cánh hữu thì mong muốn vận động phương Tây công nhận quyền độc lập của Phần Lan, còn phe cánh tả thì lại đòi hỏi tư cách độc lập Phần Lan trước hết phải được Chính phủ Bolshevik công nhận.
Quốc hội Phần Lan, nhóm họp vào ngày 6 tháng 12 năm 1917, đã thông qua bản tuyên ngôn độc lập do chính phủ cánh hữu của Phần Lan soạn thảo. Tư cách độc lập Phần Lan được Nga Xô viết, Thụy Điển và Pháp công nhận cách chính thức vào ngày 4 tháng 1 năm 1918, kế đến là Đế quốc Đức vào ngày 6 tháng 1 cùng năm.
Nội chiến Phần Lan
thumb|260x260px|Các binh sĩ thuộc [[Phong trào Jäger tập hợp tại Vaasa, miền Tây Phần Lan vào năm 1918.]]
Sau Chiến tranh thế giới thứ nhất, Phần Lan rơi vào một cuộc nội chiến giữa quân đội thân Chính phủ Phần Lan và lực lượng quân sự của Đoàn đại biểu Nhân dân Phần Lan, diễn ra từ ngày 27 tháng 1 đến ngày 16 tháng 5 năm 1918. Binh lính của phe Chính phủ được gọi là "Bạch vệ quân", mà quân đội của phe Đoàn đại biểu Nhân dân Phần Lan thì gọi là "Hồng quân". Chiến tranh thế giới thứ nhất đã khiến cho Đế quốc Nga rạn nứt từ bên trong, dẫn đến cuộc đấu tranh giành quyền lực tại Phần Lan, khi mà hệ thống chính trị của nước này đang trong quá trình chuyển đổi từ thể chế quân chủ sang thể chế đại nghị. Bên cạnh đó, xã hội Phần Lan còn bị chia cắt cả về mặt xã hội lẫn kinh tế, dẫn đến sự hình thành của hai phe vũ trang đối đầu nhau trong nước. Cuộc khủng hoảng đạt đỉnh điểm vào tháng 1 năm 1918 khi hai phe tuyên chiến với nhau. Phe Bạch vệ sau đó đã giành được chiến thắng với sự hỗ trợ đắc lực của Đế quốc Đức. Phe Hồng quân do Nga Xô viết hậu thuẫn đã chịu thất bại. Từ sau cuộc chiến trên, Phần Lan chuyển từ phạm vi ảnh hưởng của Nga sang của Đế quốc Đức. Sau khi Đế quốc Đức chiến bại trong Chiến tranh thế giới thứ nhất, dân tộc Phần Lan đã tái khẳng định nền độc lập của mình và quyết định trở thành một nước dân chủ theo thể chế cộng hòa. Trong khi cuộc nội chiến được đặc trưng bởi sự khủng bố chính trị, thì chỉ sau chiến tranh, tổn thất về sinh mạng lớn nhất mới xảy ra ở các trại tù, nơi có khoảng 13.000 Hồng quân Phần Lan đã chết. Nội chiến đã cướp đi sinh mạng của tổng cộng khoảng 37.000 người, trong đó gần 75% là Hồng quân Phần Lan. Phần còn lại bao gồm Bạch vệ quân Phần Lan, người Đức và người Nga. Về chiều kích tâm lý và vật chất, Nội chiến Phần Lan là sự kiện tàn khốc nhất trong lịch sử dân tộc Phần Lan, gây nên tâm lý phẫn nộ trong quần chúng nhân dân và chia rẽ họ thành hai phe. Mặc dù vậy, sau Chiến tranh thế giới thứ nhất, phe cánh tả và cánh hữu ôn hòa đã bắt đầu hợp tác với nhau ngay sau khi cuộc Nội chiến ngã ngũ, mở ra kỷ nguyên hiệp nhất dân tộc Phần Lan.
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
Trang này viết về **lịch sử Phần Lan từ năm 1917 cho tới nay**. ## Độc lập nhỏ|260x260px|Chính phủ đầu tiên của nước Phần Lan độc lập do Thủ tướng [[Pehr Evind Svinhufvud|P. E. Svinhufvud
thumb|Bản đồ [[bán đảo Scandinavia và bán đảo Fennoscandia cùng các vùng lân cận: Bắc Đức, Bắc Ba Lan, các nước Baltic, vùng Livonia, Belarus, Tây Bắc Nga. Bản đồ được vẽ vào khoảng năm
**Vương quốc Phần Lan** (; ) là một "vương quốc" ngắn ngủi tồn tại sau Tuyên bố Độc lập của Phần Lan khỏi Nga vào tháng 12 năm 1917 và Nội chiến Phần Lan từ
Nỗ lực nhằm tạo ra một **Vương quốc Phần Lan vào năm 1742** là một chương ít được biết đến trong lịch sử Phần Lan. Theo sau sự chiếm đóng của Nga trong chiến tranh
**Phần Lan**, quốc hiệu là **Cộng hòa Phần Lan**, là một quốc gia thuộc khu vực Bắc Âu. Phần Lan giáp với Thụy Điển về phía Tây, Nga về phía Đông, Na Uy về phía
**Lịch sử Liên xô** có nguồn gốc từ cuộc Cách mạng Nga năm 1917. Những người Bolshevik, dưới sự lãnh đạo của Vladimir Lenin, đã xuất hiện trở thành lực lượng chính trị chủ chốt
**Chiến tranh Mùa đông** (, , ) hay **Chiến tranh Liên Xô-Phần Lan 1939-1940** là cuộc chiến giữa Liên Xô và Phần Lan do tranh chấp lãnh thổ tại vùng Karelia. Nó diễn ra vào
**Lực lượng Phòng vệ Phần Lan** là lực lượng chiến đấu của nước Cộng hòa Phần Lan với trách nhiệm chiến đấu, bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, an
Đất nước Phần Lan chưa bao giờ có được một nền quân chủ có chủ quyền độc lập vì nỗ lực lập một ai đó lên ngôi diễn ra không được suôn sẻ. Khi nước
Đến đầu năm 1917 tại nước Nga đã xuất hiện các nguyên nhân khách quan và chủ quan cho các cuộc cách mạng nổ ra. Các nguyên nhân này đã xuất hiện từ lâu nhưng
**Lịch sử Canada** bắt đầu khi người Da đỏ cổ đại đến vào hàng nghìn năm trước. Các nhóm dân nguyên trú sinh sống tại Canada trong hàng thiên niên kỷ, với những mạng lưới
**Lịch sử Bỉ** có từ trước khi thành lập nước Bỉ hiện đại năm 1830. Lịch sử Bỉ đan xen với lịch sử các nước láng giềng là Hà Lan, Đức, Pháp và Luxembourg. Trong
Lịch sử của nước Nga, bắt đầu từ việc người Slav phương Đông tái định cư ở Đồng bằng Đông Âu vào thế kỷ thứ 6-7, những người sau đó được chia thành người Nga,
Đặc trưng giai đoạn này của Liên xô là sự lãnh đạo của **Joseph Stalin**, người đang tìm cách tái định hình xã hội Xô viết với nền kinh tế kế hoạch nhiều tham vọng,
**Tuyên ngôn độc lập Phần Lan** (; ; ) là một văn kiện được Quốc hội Phần Lan thông qua vào ngày 6 tháng 12 năm 1917, tuyên bố thành lập nước Cộng hoà Phần
**Trung Hoa Dân Quốc** () là một chính thể tiếp nối sau triều đình nhà Thanh năm 1912, chấm dứt hơn 2000 năm phong kiến Trung Quốc. Đây là chính thể cộng hòa hiện đại
**Lịch sử của Azerbaijan** là lịch sử của người Azerbaijan và các khu vực liên quan đến lịch sử, dân tộc và địa lý của người Azerbaijan. Dưới sự cai trị của Media và Ba
Dưới đây là những thiết kế, kiểu dáng xe tăng được phát triển từ lâu. Chúng là tiền thân cho những chiếc xe tăng hiện đại bây giờ. ## Thời cổ nhỏ|phải|Mô hình theo bản
**Thái Nguyên** là một tỉnh thuộc vùng trung du và miền núi Bắc Bộ. Phía bắc giáp tỉnh Bắc Kạn, phía nam giáp thủ đô Hà Nội, phía đông giáp tỉnh Bắc Giang và tỉnh
**Lịch sử của Bulgaria** có thể được bắt nguồn từ các khu định cư đầu tiên trên vùng đất của Bulgaria hiện đại cho đến khi hình thành quốc gia và bao gồm lịch sử
**Bắc Kinh** có lịch sử lâu dài và phong phú, nguyên truy từ cách nay 3.000 năm. Trước khi Tần Thủy Hoàng thống nhất Trung Hoa vào năm 221 TCN, Bắc Kinh là thủ đô
thumb|Các khu định cư cổ đại tại Krym và khu vực xung quanh thumb|Đồng xu từ [[Chersonesus biểu thị Artemis, hươu, bò, dùi cui và bao đựng tên ()]] Lịch sử thành văn của bán
nhỏ|519x519px| Chương trình lễ hội trăm năm độc lập của Mexico vào tháng 9 năm 1910, khẳng định tính liên tục lịch sử của [[Miguel Hidalgo y Costilla|Miguel Hidalgo, "Luật" của Benito Juárez và Porfirio
**Lịch sử Liên bang Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết** phản ánh một giai đoạn thay đổi cho cả Nga và thế giới. Mặc dù các thuật ngữ "Nước Nga Xô viết" và
phải|Giấy chứng nhận thay đổi tên thành Liverpool F.C. Lịch sử của Câu lạc bộ Bóng đá Liverpool từ 1892 tới 1959 đề cập tới thời kỳ bắt đầu từ lúc câu lạc bộ thành
thumb|right|300 px|Một bức ảnh vệ tinh màu thật [[Bắc Mỹ]] **Lịch sử Bắc Mỹ** bao gồm cả lịch sử thời tiền sử và khi người châu Âu đến châu Mỹ. Người Idien cổ đã đến
**Long An** là một tỉnh thuộc đồng bằng sông Cửu Long, miền Nam Việt Nam. ## Thời cổ đại Long An là một trong những địa bàn của Nam Bộ từ lâu đã có cư
Quốc gia Georgia (tiếng Gruzia: საქართველო sak'art'velo) lần đầu tiên được thống nhất như một vương quốc dưới triều đại Bagrationi trong thế kỷ 9 đến thế kỷ thứ 10, phát sinh từ các quốc
_[[Nhà thiên văn học (Vermeer)|Nhà thiên văn_, họa phẩm của Johannes Vermeer, hiện vật bảo tàng Louvre, Paris]] **Thiên văn học** là một trong những môn khoa học ra đời sớm nhất trong lịch sử
**Lịch sử Hoa Kỳ**, như được giảng dạy tại các trường học và các đại học Mỹ, thông thường được bắt đầu với chuyến đi thám hiểm đến châu Mỹ của Cristoforo Colombo năm 1492
Bài **Lịch sử Israel** này viết về lịch sử quốc gia Israel hiện đại, từ khi được tuyên bố thành lập năm 1948 cho tới tới hiện tại. Nền độc lập của Nhà nước Israel
**Triều đại trong lịch sử Trung Quốc**, hay **triều đại Trung Quốc**, ý chỉ các chế độ quân chủ thế tập cai trị Trung Quốc trong phần lớn chiều dài lịch sử nước này. Kể
thumb|Một cảnh khiêu dâm từ một bức [[bích họa của Pompeii, -50 sau Công nguyên, Bảo tàng bí mật, Napoli]] Hoạt động Mại dâm đã tồn tại trong các nền văn hóa từ thời kỳ
**Thành phố Hồ Chí Minh** hiện nay hình thành trên cơ sở sáp nhập nhiều đơn vị hành chính do chính quyền qua các thời kỳ trước đây thành lập. Do đó, tổ chức hành
Bài **lịch sử Iraq** gồm một khái quát chung từ thời tiền sử cho tới hiện tại ở vùng hiện nay là đất nước Iraq tại vùng đất Lưỡng Hà. Xem thêm Biên niên sử
**Lịch sử của thuyết tương đối hẹp** bao gồm rất nhiều kết quả lý thuyết và thực nghiệm do nhiều nhà bác học khám phá như Albert Abraham Michelson, Hendrik Lorentz, Henri Poincaré và nhiều
thumb|right|300 px|Ảnh vệ tinh màu thật [[châu Mỹ của NASA]] **Lịch sử châu Mỹ** (bao gồm Bắc Mỹ, Trung Mỹ, Caribbean và Nam Mỹ) bắt đầu từ thời tiền sử của châu Mỹ hay chuyến
liên_kết=https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp tin:Emblemata_1624.jpg|nhỏ|275x275px|Mô tả ban đầu của "kính thiên văn Hà Lan" từ năm 1624. **Lịch sử kính viễn vọng** có thể được tìm thấy các dấu vết đầu tiên từ trước khi kính viễn vọng
phải|nhỏ|Hầu hết Sâm-panh trong lịch sử có màu đỏ, đây là phiên bản Sâm-panh trắng sủi tăm được biết đến rộng rãi nhất. **Lịch sử rượu sâm panh** là quá trình phát triển rượu vang
**Quá trình sụp đổ của Liên Xô** thành các quốc gia độc lập bắt đầu ngay từ năm 1985. Sau nhiều năm xây dựng quân đội Liên Xô và các chi phí phát triển trong
**Danh sách các sự kiện trong lịch sử Nhật Bản** ghi lại các sự kiện chính trong lịch sử Nhật Bản theo thứ tự thời gian. ## Cổ đại ### Thời kỳ đồ đá cũ
**Lịch sử Bayern** với những dẫn chứng, đã có từ dòng họ gia tộc Agilolfing với trung tâm ở Freising vào năm 555. Sau đó nó là một phần của đế quốc La Mã Thần
**Câu lạc bộ bóng đá Manchester United** có một lịch sử gắn liền với ngành đường sắt nước Anh, được ra đời từ một đội bóng thuộc ngành đường sắt với tên gọi ban đầu
nhỏ|[[Hathor, nữ thần của dải Ngân Hà]] **Lịch sử Ai Cập** là lịch sử của một lãnh thổ thống nhất lâu đời nhất trên thế giới. Vùng Thung lũng sông Nin tạo một khối địa
**Lịch sử Palestine** là một lĩnh vực nghiên cứu về quá khứ trong khu vực của Palestine, nói chung được xác định là một khu vực địa lý ở Nam Levant giữa Biển Địa Trung
nhỏ|[[Thành Edo|Thành Cổ Edo, nay là Hoàng cung Tokyo]] nhỏ|Bia mộ của [[Bốn mươi bảy Ronin|47 Ronin tại Đền Sengakuji]] nhỏ|[[Cửa Sakuradamon của Thành Edo, nơi Ii Naosuke bị ám sát năm 1860.]] **Lịch sử
thumb|Các cách hiểu phạm vi Trung Á khác nhau. Theo cách hiểu của UNESCO, phạm vi Trung Á là toàn bộ 3 vùng màu vàng nhạt, vàng xậm và vàng nâu. Theo cách hiểu này,
**Quốc hội Phần Lan** là cơ quan lập pháp đơn viện của Phần Lan, được thành lập vào ngày 9 tháng 5 năm 1906. Theo Hiến pháp Phần Lan, quyền lực tối cao của Nhà
Khu di tích nhạc sĩ Cao Văn Lầu **Lịch sử hành chính Bạc Liêu** được lấy mốc từ cuộc cải cách hành chính Nam Kỳ năm 1900. Theo đó, tỉnh Bạc Liêu được thành lập **Cần Thơ** là thành phố trực thuộc trung ương nằm ở trung tâm thuộc Đồng bằng sông Cửu Long, Việt Nam. ## Thời Chúa Nguyễn và Nhà Tây Sơn Vào năm Mậu Tý 1708, ông