✨Lê Đình Kình
Lê Đình Kình (1936 – 9 tháng 1 năm 2020) là cựu công chức nhà nước Việt Nam, đảng viên lão thành của Đảng Cộng sản Việt Nam, cư ngụ tại thôn Hoành, xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nội. Ông Kình được cho là người lãnh đạo nhóm những hộ dân có tranh chấp đất đai thuộc xã Đồng Tâm trong tranh chấp đất đai khu vực đồng Sênh (nhân dân Đồng Tâm gọi khu vực đất gần khu đất dự án sân bay Miếu Môn).
Tiểu sử
Ông Lê Đình Kình sinh năm 1936, cư ngụ tại thôn Hoành, xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, ngoại thành Hà Nội.
Lê Đình Kình là đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam.
Sau khi nghỉ hưu, ông Lê Đình Kình vẫn là người có uy tín và ảnh hưởng lớn tại xã Đồng Tâm.
Tranh chấp đất tại đồng Sênh
Trong sự kiện tranh chấp đất đai tại cánh đồng Sênh thuộc xã Đồng Tâm với chính quyền địa phương, ông Lê Đình Kình được cho là người đứng đầu nhóm những hộ dân tham gia khiếu nại chính quyền.
Sáng ngày 15 tháng 4 năm 2017, ông Lê Đình Kình cùng ba người dân khác tại xã Đồng Tâm bị bắt để phục vụ điều tra vụ án gây rối trật tự công cộng trong việc giải tỏa đất ở xã Đồng Tâm. Lúc này ông 81 tuổi. Ông bị gãy chân trong vụ xô xát với lực lượng công an tại cánh đồng Sênh. Ông tố cáo là bị một nhân viên công an tên Nguyễn Thanh Tùng (Phó Trưởng Công an huyện Mỹ Đức) đánh gãy chân. Ngay sau đó, dân chúng xã Đồng Tâm đã phẫn nộ phản kháng và bắt giữ 38 người gồm 28 cảnh sát cơ động, một Phó trưởng công an huyện Mỹ Đức, một đội trưởng Đội Cảnh sát điều tra công an huyện Mỹ Đức và một số người khác có liên quan. Chiều ngày 15 tháng 4 năm 2017, ông Lê Đình Kình phải nhập viện Bệnh viện Việt Đức để phẫu thuật chân trái bị gãy xương.
Ngày 20 tháng 4 năm 2017, Viện kiểm sát nhân dân thành phố Hà Nội hủy bỏ quyết định tạm giữ ông Lê Đình Kình theo đề nghị của Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an thành phố Hà Nội do ông Kình "đã khai báo về hành vi phạm tội, nhân thân chưa có tiền án tiền sự, không cần thiết áp dụng biện pháp tạm giữ".
Cho đến cuối tháng 5 năm 2019, ông Lê Đình Kình vẫn phải ngồi trên xe lăn do vết thương chưa lành.
Đại biểu Quốc hội Dương Trung Quốc sau đó đã chất vấn về vụ việc này nhưng ông Đào Thanh Hải, Phó Giám đốc Công an Hà Nội (cũng là một đại biểu Quốc hội) đã phủ nhận trách nhiệm của lực lượng Công an vào ngày 7 tháng 11 năm 2017. Ông Đào Thanh Hải cho rằng ông Kình tự làm gãy chân mình, trách nhiệm thuộc về ông Kình và người thân của ông Kình.
Trả lời báo chí ngày 27 tháng 8 năm 2019, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội Nguyễn Đức Chung cho rằng ông Lê Đình Kình là cán bộ chủ chốt của xã Đồng Tâm trong thời gian rất dài nên nắm chi tiết nguồn gốc đất đai không chỉ đất đai ở sân bay Miếu Môn mà còn rất nhiều khu đất khác. Ông Chung cũng cho rằng những sai phạm về quản lí đất đai đã xảy ra từ thời ông Kình làm lãnh đạo xã Đồng Tâm và cáo buộc ông Kình trong thời gian đó không kiến nghị xử lí các sai phạm này. Nguyễn Đức Chung còn cáo buộc ông Kình đã nhận huy động tiền đóng góp của một số người dân ở xã Đồng Tâm để đi khiếu kiện nhằm trục lợi, gây sức ép với chính quyền trong việc đòi bồi thường đất.
Sáng ngày 14 tháng 1 năm 2020, phát biểu trước báo chí sau cái chết của ông Kình, Thứ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang cho rằng nhóm người của ông Kình đã nhận tài trợ từ những người bất đồng chính kiến với nhà nước Việt Nam và sự chỉ đạo từ các tổ chức chống Chính phủ Việt Nam như Việt Tân, Chính phủ quốc gia Việt Nam lâm thời, Triều Đại Việt,.... nhằm tạo tiếng vang.
Qua đời
Nguyên nhân cái chết
Theo thông tin từ Bộ Công an Việt Nam, rạng sáng ngày 9 tháng 1 năm 2020 (nhằm ngày 15 tháng 12 âm lịch, ngày rằm tháng chạp năm Kỷ Hợi), trong khi cơ quan chức năng đang thi hành công vụ tại xã Đồng Tâm thì xảy ra đụng độ với người dân thôn Hoành. Trong vụ này, ông Kình đã bị tử vong. Theo Bộ Công an thì ngoài ông Kình còn có ba chiến sĩ công an khác cũng bị tử vong. Chiều ngày hôm sau, 10 tháng 1 năm 2020, cơ quan chức năng đã bàn giao thi thể ông Lê Đình Kình tại Ủy ban nhân dân xã Đồng Tâm cho người thân của ông để họ mai táng.
Theo lời Thiếu tướng Tô Ân Xô, Chánh Văn phòng Bộ Công an, trả lời báo chí vào ngày 10 tháng 1 năm 2020 thì "qua khám nghiệm (tử thi), trên tay ông Kình cầm một trái lựu đạn".
Theo lời Chánh Văn phòng UBND huyện Mỹ Đức Trịnh Xuân Viết trả lời báo VnExpress ngày 10 tháng 1 năm 2020 thì "ông Kình bị ngạt khói, sau đó được đưa đi viện và 7h sáng nay, thi thể ông được bàn giao cho gia đình". Ông bị cảnh sát bắn ở cự li 2 - 2,5 mét ở vùng lưng.
Lễ tang
Ngày 13 tháng 1 năm 2020, lễ tang ông Lê Đình Kình được tổ chức tại quê nhà của ông, thôn Hoành, xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, Hà Nội. Lo tang lễ hậu sự cho ông chỉ có các con gái và vợ ông vì hai con trai (Lê Đình Công, Lê Đình Chức) đều bị Bộ Công an bắt tạm giam vào ngày 13 tháng 1 năm 2020 để điều tra tội giết người trong tranh chấp đất đai Đồng Sênh.
Ảnh hưởng
Cái chết của ông Lê Đình Kình đã gây chấn động mạng xã hội Việt Nam. Theo bài báo của tác giả Xuân Mai đăng ngày 11 tháng 2 năm 2020 trên báo Công an nhân dân thì từ ngày 8 tháng 1 đến ngày 14 tháng 1 năm 2020, đã có hàng chục nghìn bài viết và hàng trăm nghìn lượt bình luận trên Internet với nội dung ngược lại thông tin mà truyền thông nhà nước Việt Nam đưa ra, kích động chống đối nhà nước. Một số cư dân mạng còn sáng tác nhạc, vẽ chân dung, để hình đại diện ông Kình để thể hiện sự ủng hộ ông Kình. Một số người còn kêu gọi dành quốc tang 5 ngày cho ông Kình.
Cũng trong đêm 12 tháng 1 năm 2020, người dân giáo xứ Song Ngọc, giáo phận Vinh, tỉnh Nghệ An, đã thắp nến cầu nguyện cho Đồng Tâm và ông Lê Đình Kình.
Ngày 17 tháng 1 năm 2020, Bộ Công an ra thông báo đã phong tỏa tài khoản ngân hàng Vietcombank số 0611001987139 của chủ tài khoản cá nhân Nguyễn Thúy Hạnh. Trong vòng hai ngày đã có gần 700 người gửi 528.453.669 đồng vào tài khoản này để phúng viếng ông Lê Đình Kình. Bộ Công an Việt Nam trong cùng ngày cho biết rằng họ đang "điều tra, mở rộng vụ án, trong đó có hành vi tài trợ khủng bố", và yêu cầu Vietcombank phong tỏa tài khoản của Nguyễn Thúy Hạnh nhằm phục vụ điều tra. Một số người đóng góp tiền phúng điếu đã phản đối cáo buộc của Bộ Công an rằng họ tài trợ cho hoạt động khủng bố. Chiều ngày 20 tháng 1 năm 2020, Nguyễn Thúy Hạnh trên đường về nhà từ chi nhánh Vietcombank ở Ba Đình, Hà Nội thì bị các sĩ quan an ninh bắt và đưa về trụ sở Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an để làm việc. Sau một giờ bà được thả.
Ngày 19 tháng 1 năm 2020, một đợt quyên góp khác trên nền tảng GoFundMe, để giúp đỡ gia đình ông Lê Đình Kình, được tạo nên, dự tính kéo dài tới ngày 24 tháng 1 năm 2020. Chỉ trong thời gian một ngày đã quyên góp được số tiền vượt quá số tiền mục tiêu 20.000 USD. Số tiền quyên góp theo cập nhật ngày 23 tháng 1 năm 2020 là 38.791 USD từ 883 người. Chưa có thông tin về việc số tiền này đã được chuyển cho gia đình ông Kình hay chưa.
Ngày 21 tháng 1 năm 2020, theo Đài Á Châu Tự Do (RFA), sáu người đại diện cho một nhóm trí thức ở Việt Nam đã mang đơn tố giác tội phạm tố cáo việc sát hại ông Lê Đình Kình đến nộp cho Viện kiểm sát nhân dân thành phố Hà Nội. Trong nhóm này có Nguyễn Quang A, Nguyễn Xuân Diện.
Theo một bài viết của tác giả Trần Anh Tú trên báo Công an nhân dân ngày 4 tháng 2 năm 2020, các trang mạng xã hội của Việt Tân, Hội Anh em dân chủ, Điếu cày đang lan truyền lời kêu gọi "Pray for Đồng Tâm" nhằm kêu gọi quyên góp, ủng hộ tiền và quốc tế hóa vụ việc Đồng Tâm. Cũng theo bài viết này, nhiều người Việt lưu vong ở nước ngoài đã tập trung tưởng niệm nạn nhân vụ việc Đồng Tâm, soạn thảo văn bản gửi các nghị sĩ nước ngoài nhằm thúc đẩy chính quyền nước ngoài gây sức ép về kinh tế, chính trị đối với Việt Nam. Ngoài ra, một số người nguyên là cán bộ cơ quan nhà nước Việt Nam cũng phát biểu quan điểm, phán xét vụ việc Đồng Tâm trái với quan điểm của nhà nước Việt Nam, gây ảnh hưởng xấu đến uy tín của Đảng Cộng sản Việt Nam. Những người này cáo buộc chính quyền đã cướp đất của dân, đàn áp nhân dân, vi phạm dân chủ, nhân quyền, không muốn đối thoại với dân và coi dân như kẻ thù.
Ngày 12 tháng 2 năm 2020, công an đến nhà ông Kình, gặp bà Dư Thị Thành, yêu cầu bà cho lấy đi các cửa kính in vết đạn và cửa nhôm sắt để so mẫu kim loại nhưng bà đã không đồng ý. Sáng ngày 13 tháng 2 năm 2020, công an mang giấy triệu tập tới bà Dư Thị Thành yêu cầu bà ngày 14 tháng 2 năm 2020 tới làm việc tại trụ sở Công an thành phố Hà Nội nhưng bà Thành đã cự tuyệt.
Phản ứng quốc tế
Ngày 11 tháng 1 năm 2020, bà Saskia Bricmont, dân biểu nghị viện châu Âu, Trợ lý Ủy viên Phụ trách Báo cáo về Việt Nam, thuộc Đảng Xanh, và ông Iuliu Winkler, Trợ lý Ủy viên Phụ trách Báo cáo về Việt Nam, thuộc Đảng Nhân dân Châu Âu, đã kêu gọi chính phủ Đức hoãn phê duyệt EVFTA với Việt Nam. Tổ chức Theo dõi Nhân quyền (Human Rights Watch) cũng kêu gọi "Việt Nam mở cuộc điều tra công khai, khách quan về vụ việc tại Đồng Tâm".
Khen thưởng
*Huy hiệu 55 năm tuổi Đảng Cộng sản Việt Nam (trao ngày 7 tháng 11 năm 2016 tại Hà Nội) Bà Dư Thị Thành không biết chữ.
Ông Lê Đình Kình có hai cháu nội là Lê Đình Doanh và Lê Đình Uy.
Cả hai con trai Lê Đình Công, Lê Đình Chức và hai cháu nội Lê Đình Doanh, Lê Đình Uy đều có tên trong danh sách 20 người bị Bộ Công an Việt Nam bắt tạm giam để điều tra về tội giết người trong vụ án Tranh chấp đất đai ở Đồng Sênh ngày 13 tháng 1 năm 2020. Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Nguyễn Văn Thanh tại Hội nghị thông tin báo chí chiều ngày 27 tháng 8 năm 2019: "ông Lê Đình Kình là người không có quyền và lợi ích hợp pháp tại khu vực sân bay Miếu Môn. Cho nên, ông Kình không có quyền khiếu nại Kết luận của Thanh tra vì không phải đối tượng của cuộc thanh tra." Nói về vụ án Đồng Tâm, Thiếu tướng Tô Ân Xô, Phát ngôn viên của Bộ Công an, phê phán ông Lê Đình Kình là "một loại "cường hào địa chủ mới", hậu quả sự thoái hóa biến chất của một bộ phận cán bộ đảng viên, mượn danh nghĩa đảng viên, lo cho dân để chống lại chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước."