✨Lê Công Phước

Lê Công Phước

Lê Công Phước (1901-1950) là một thương nhân và tay chơi nổi tiếng ở miền Nam những năm của thập niên 1920, 1930. Nổi tiếng với biệt danh Bạch công tử, cùng với Hắc công tử Trần Trinh Huy, Lê Công Phước để lại nhiều giai thoại về ăn chơi hoang phí. Ông còn là người có rất nhiều đóng góp cho nghệ thuật cải lương ở miền Nam khi đó và là một trong số những người chồng của Nghệ sĩ nhân dân Phùng Há.

Tiểu sử

Bạch công tử tên thật là Lê Công Phước, còn thường gọi George Phước. Tên Bạch công tử là để phân biệt với Công tử Bạc Liêu Ba Huy, vì có nước da đen nên được gọi Hắc công tử. George Phước là con trai thứ tư của Đốc phủ Lê Công Sủng (có nguồn ghi Lê Công Sảng), người ở làng Điều Hòa, tổng Thuận Trị, quận Châu Thành, tỉnh Mỹ Tho, lúc bấy giờ thuộc trung tâm tỉnh lỵ Mỹ Tho (ngày nay thuộc phường 3, thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang).

Theo các tài liệu còn ghi lại thì Đốc phủ Sủng là người gốc Bình Định, khoảng thập niên 1880 vào làm quận trưởng Châu Thành, sau làm quận trưởng Chợ Gạo và định cư tại đây. Là một trong những người có thế lực trong vùng thời bấy giờ, Đốc phủ Sủng từng đại diện cho tỉnh Mỹ Tho đi dự hội chợ ở Pháp và cũng nhờ vậy Bạch Công tử được đi du học tại Pháp vào năm 1909.

Tuy nhiên, theo nhà nghiên cứu Trương Ngọc Tường thì gia đình Đốc phủ Sủng không giàu. Ông Sủng có nhiều vợ, trong đó có bà Đào Thị Linh là người ở Chợ Cũ, Mỹ Tho, có quốc tịch Pháp. Hai người kết hôn chính thức có hôn thú, nhưng nửa chừng thì chia tay nhau. Thời gian sau, khi bà Linh bị bệnh lao (bấy giờ là bệnh nan y) thì không hiểu lý do gì hai người tái hợp và kết hôn lại. Sau đó, Đốc phủ Sủng thuê một căn phố ở Sài Gòn để nuôi bà Linh. Bà Linh sau đó mất khi còn rất trẻ. Theo Điếu Cổ Hạ Kim thi tập thì đám tang bà Linh bấy giờ được tổ chức khá ầm ĩ, có lính Tây đem dàn nhạc tới đưa tiễn. Bà Linh mất để lại một gia tài lớn cho cha con ông Sủng. Về sau, ông Sủng cũng đột ngột mất không để lại di chúc. George Phước được toàn quyền thừa kế toàn bộ tài sản của cha mình để lại, do là con duy nhất của ông Sủng và bà Linh (người vợ duy nhất có hôn thú). Tổng tài sản của George Phước lúc bấy giờ được biết không dưới 1000 mẫu ruộng.

Gánh hát Phước Cương và Huỳnh Kỳ

Vốn là người rất mê cải lương, trong thời gian ở Pháp, George Phước từng học về ngành sân khấu. Khi về nước, George Phước cùng ông Nguyễn Ngọc Cương lập gánh hát Phước Cương (tên ghép của hai người). Gánh hát quy tụ được rất nhiều đào kép nổi tiếng thời bấy giờ như Năm Phỉ, Tám Danh, Tám Mẹo... Nhưng chỉ một năm sau, George Phước tách ra và lập gánh Huỳnh Kỳ với sự tham gia của Phùng Há, Ba Vân, Năm Phỉ, Tám Du, Năm Thiện, Ba Thâu, Ba Đồng, Chín Móm, Năm Kiệt, Hai Sự, Hai Nữ, Tư Bé, Tư Hélènne... Theo nhiều tài liệu ghi lại thì đây là gánh cải lương có quy mô lớn ở vùng lục tỉnh Nam kỳ và cô đào nổi tiếng nhất của Gánh hát là cô Bảy Phùng Há, cũng chính là vợ của Bạch công tử.

Trong thời gian đó, George Phước cho xây dựng rạp hát cũng với tên Huỳnh Kỳ, bên cạnh ngôi nhà của ông tại Mỹ Tho để làm nơi gánh hát biểu diễn thường xuyên. Đến khi George Phước sạt nghiệp thì cả ngôi nhà và rạp hát đều bán lại cho ông Lê Ngọc Chiếu, một người giàu có ở vùng Chợ Gạo và rạp hát sau đó được đổi tên thành rạp Lê Ngọc. Khoảng năm 1963, ông Chiếu bán lại rạp hát cho người khác và đổi tên thành rạp Viễn Trường, đến thập niên 1980 lại được đổi tên thành rạp Mỹ Tho. Rạp hát hiện vẫn còn trên đường Đinh Bộ Lĩnh, thành phố Mỹ Tho. Còn ngôi nhà sau năm 1975 được sử dụng làm trụ sở UBND phường 3, hiện nay là trụ sở Phòng Văn hóa Thông tin và Thể thao thành phố Mỹ Tho.

Bạch Công tử đã tiêu tốn rất nhiều tiền vì sự nghiệp cải lương. Thời đó những gánh hát khác đều đi bằng ghe chèo thì Bạch Công tử lại sắm một lúc tới 3 chiếc ghe có gắn máy dùng để chở đào kép đi lưu diễn và được trang bị như là du thuyền. Theo mô tả thì chiếc đi đầu chở Bạch Công tử và Phùng Há, có lầu, phía trước có cột cờ và treo cờ vàng, biểu tượng của gánh Huỳnh Kỳ. Đào kép thì đi trên chiếc ghe thứ hai, được ngăn thành nhiều phòng, nhiều ô cửa sổ, có bếp ăn, chỗ vệ sinh... Chiếc thứ ba thì chở thầy đờn, nhân viên phục vụ và cả một đội bóng. Mỗi khi gánh hát đi tới đâu, Bạch Công tử cho đào kép lên bờ đứng xếp hàng và bắt tay xã giao với chính quyền sở tại. Sau đó thì hát bản Đoàn ca, cờ vàng được kéo lên và Bạch Công tử lấy súng lục ra đưa lên trời nổ liền mấy phát. Sau đó, trong lúc đào kép lo chuẩn bị cho đêm diễn thì đội bóng thi đấu giao hữu với đội bóng của địa phương, với mục đích thu hút khán giả tối đi xem hát. Và cho dù thắng hay thua, đội bạn cũng được chiêu đãi và mời xem hát. Nhờ lưu diễn bằng ghe nên thời đó dù ở những vùng chợ quê xa xôi như Vĩnh Kim, Ba Dừa, Cái Thia... đều có gánh hát tới. Hồi ký của nghệ sĩ Ba Vân cũng có nhắc tới việc này. Ông xem Bạch Công tử như là người ơn, vì đã có công đóng góp, tạo điều kiện cho sân khấu cải lương phát triển.

Vở tuồng ăn khách nhất của gánh Huỳnh Kỳ là Giọt máu chung tình, do Năm Thiên đóng vai Võ Đông Sơ và Phùng Há vai Bạch Thu Hà. Mỗi lần gánh hát dời đi nơi khác, Bạch Công tử lại cho kéo cờ vàng, đốt pháo và rút súng lục ra bắn. Khán giả thì đứng chen trên bờ vẫy tay chào. Không chỉ để lại dấu ấn trong lòng người dân miền sông nước, gánh Huỳnh Kỳ của Bạch Công tử còn thu hút được khán giả Sài Gòn. Trong hồi ký Nổi trôi trong ánh đèn màu, nghệ sĩ Bảy Nhiêu đã viết: "Đến 3 giờ chiều thì vé các hạng của gánh Huỳnh Kỳ đều hết. Nhiều người thất vọng đón buổi tối để mua cho được vé đêm mai". Đến năm 1930, do ảnh hưởng cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới, đời sống người dân hết sức khó khăn, nhiều gánh cải lương buộc phải giải tán, trong đó có gánh Huỳnh Kỳ. Khoảng 5 năm sau, Bạch Công tử cho tái lập lại nhưng không gây được tiếng vang. Vì vậy ông cho giải thể, chấm dứt sự nghiệp theo cải lương.

Cuối đời

Lúc còn hưng thịnh, Bạch công tử từng tuyên bố ông sẽ không bao giờ nhờ vả người khác. Nếu có sạt nghiệp thì ông sẽ lái xe hơi ra Vũng Tàu và chạy thẳng xuống biển để kết liễu cuộc đời. Nhiều người cho rằng gọi là "ăn chơi" nhưng thực ra Bạch Công tử cũng chỉ lo cho gánh hát. Mặc dù vậy, ông cùng với Công tử Bạc Liêu đã để lại khá nhiều giai thoại. Và trong giai đoạn đó, những người như Bạch Công tử, như thầy Năm Tú (người nhập cảng linh kiện từ Pháp về tổ chức lắp ráp và kinh doanh máy hát đĩa thời đó) đã có công trong việc phát triển cải lương ở Nam bộ. Vương Hồng Sển, trong hồi ký 50 năm mê hát của mình cũng viết: "Tôi có nhiều cảm tình riêng đối với Cậu Tư". Cải lương thất bại cũng là một trong những nguyễn nhân chính đưa ông đến bờ vực phá sản

Sau khi chia tay với Phùng Há, Bạch công từ ngày càng lún sâu vào nghiện ngập. Tài sản lần lượt bán hết, người ta thấy ông lang thang ở vườn Ông Thượng (nay là Tao Đàn, Thành phố Hồ Chí Minh). Mặc cho cơn nghiện và đói khát hành hạ, ông không hề ngửa tay xin xỏ hay nhờ vả ai.

Cuối năm 1949, ông được ông Nguyễn Hoàng Phi, mang về chăm sóc tại gia đình ông Phi ở thị trấn Chợ Gạo. Ông Phi là một điền chủ đất ở Chợ Gạo, con trai một người bạn thân của ông Lê Công Sủng, cha của Bạch công tử. Cũng có tài liệu cho rằng người chăm sóc Bạch công tử là ông Lê Hoàng Phi, người anh thứ hai của ông Lê Ngọc Chiếu.

Vì hậu quả của nghiện ngập, Bạch công tử mất vào đầu năm 1950.

Theo ông Trương Ngọc Tường thì sau khi đã thành danh, nữ nghệ sĩ Phùng Há nhớ lại những người từng là ân nhân trước đây như thầy tuồng, đạo diễn, bà đã bỏ tiền ra xây mồ mả cho nhiều người, trong đó có việc cải táng mộ Đốc phủ Lê Công Sủng và mộ 2 người con của bà với Bạch công tử để đưa về Sài Gòn. Riêng mộ Bạch công tử thì vẫn còn tại Chợ Gạo.

👁️ 1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
Lê Công Phước (1901-1950) là một thương nhân và tay chơi nổi tiếng ở miền Nam những năm của thập niên 1920, 1930. Nổi tiếng với biệt danh **Bạch công tử**, cùng với Hắc công
**Lê Văn Phước** (sinh năm 1958) là thẩm phán người Việt Nam. Ông từng là Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh Phú Yên (2010-2018). ## Năm sinh thật Lê Văn Phước khai sinh tháng
**Lê Hữu Phước** (sinh năm 1961) là đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa XIII, thuộc đoàn đại biểu Bình Dương. ## Tiểu sử Lê Hữu Phước sinh ngày 14 tháng 2 năm 2024, người
**Lê Công Nhường** (sinh ngày 2 tháng 6 năm 1963) là một chính trị gia người Việt Nam. Ông hiện là đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa XIV nhiệm kì 2016-2021, thuộc đoàn đại
**Lê Công Vinh** (sinh ngày 10 tháng 12 năm 1985) là một cựu cầu thủ bóng đá người Việt Nam. Anh được xem là một trong những cầu thủ xuất sắc nhất lịch sử bóng
**Lê Phước Tứ** (sinh ngày 15 tháng 4 năm 1984) là một cựu cầu thủ bóng đá người Việt Nam. Thời còn thi đấu, anh ở vị trí hậu vệ cho các câu lạc bộ
**Sư đoàn 5 Bộ binh**, là một trong 3 đơn vị chủ lực quân trực thuộc Quân đoàn III và Quân khu 3 của Quân lực Việt Nam Cộng hòa. Đây là một đơn vị
nhỏ|Tín đồ cũng có thể được xức tro trên đầu như trong 1 tranh vẽ của Ba Lan năm 1881 **Thứ tư Lễ Tro** (tiếng Anh: **Ash Wednesday**) là một ngày lễ của Cơ đốc
**Phước Long** là một tỉnh cũ của Việt Nam Cộng hòa. ## Địa lý Tỉnh Phước Long có vị trí địa lý: *Phía đông giáp tỉnh Quảng Đức và tỉnh Lâm Đồng *Phía tây giáp
**Phước Tuy** là một tỉnh cũ của Việt Nam Cộng hòa. ## Địa lý Tỉnh Phước Tuy có vị trí địa lý: *Phía đông giáp tỉnh Bình Tuy *Phía tây giáp tỉnh Gia Định *Phía
**Lê Văn Duyệt** (1763 hoặc 1764 – 28 tháng 8 năm 1832) còn gọi là **Tả Quân Duyệt**, là một nhà chính trị, nhà quân sự lớn trong lịch sử Việt Nam. Ông là một
nhỏ|phải|Một đoàn cử hành lễ phước tại Málaga nhỏ|phải|Một lễ phước diễn ra trong năm 2016 **Lễ phước** (_Sacramental_) hay còn gọi là **Lễ ban phước** hay **Lễ ban thánh thể** là một chỉ dấu
**Án lệ 52/2021/AL** về hiệu lực của hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất khi chưa đăng ký quyền sử dụng đất là án lệ công bố thứ 52 thuộc lĩnh vực dân sự
**Hãng phim Phước Sang** là công ty truyền thông giải trí có trụ sở tại Việt Nam do danh hài Lưu Phước Sang sáng lập và làm giám đốc. ## Lịch sử ### Thập niên
**_Công chúa teen và ngũ hổ tướng_** là một bộ phim hài Việt Nam của đạo diễn Lê Lộc, được công chiếu vào dịp Tết Nguyên Đán năm 2010. Sau thành công về mặt thương
**Công tử Bạc Liêu** là cụm từ dân gian ở miền Nam Việt Nam đặt ra vào cuối thế kỷ 19 đến đầu thế kỷ 20 Tuy nhiên, hầu hết các vị công tử giàu
**Hoàng Phước Thuận** là Trung tướng Công an nhân dân Việt Nam. Ông từng giữ chức vụ Cục trưởng Cục An ninh mạng, Bộ Công an (Việt Nam). ## Sự nghiệp Ông có học vị
**Lê Quang Lưỡng** (1932-2005), nguyên là một tướng lĩnh Nhảy dù của Quân lực Việt Nam Cộng hòa, cấp bậc Chuẩn tướng. Ông xuất thân từ những khóa đầu tiên tại trường Sĩ quan Trừ
**_Án lệ 49/2021/AL_** về xác định quyết định hành chính ban hành không đúng thẩm quyền là án lệ công bố thứ 49 thuộc lĩnh vực hành chính của Tòa án nhân dân tối cao
Sáng 5-8, UBND tỉnh Khánh Hòa tổ chức lễ công bố các quyết định về công tác cán bộ. Đến dự có các đồng chí: Trần Quốc Nam - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ
_[[Chiếu dời đô_ – bản dịch của Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam.|thế=]] nhỏ|330x330px|Một góc phố Hà Nội đêm 10 tháng 10 năm 2010 **Đại lễ 1000 năm Thăng Long – Hà
**_Án lệ 42/2021/AL_** về quyền lựa chọn Tòa án giải quyết tranh chấp của người tiêu dùng trong trường hợp hợp đồng theo mẫu có thỏa thuận trọng tài hay **_Án lệ Vịnh Thiên Đường_**,
**_Án lệ 37/2020/AL_** về hiệu lực của hợp đồng bảo hiểm tài sản trong trường hợp bên mua bảo hiểm đóng phí bảo hiểm sau khi kết thúc thời hạn đóng bảo hiểm hay **_Án
**_Án lệ 02/2016/AL_** là án lệ công bố thứ 2 thuộc lĩnh vực dân sự của Tòa án nhân dân tối cao tại Việt Nam, được Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối
**Lê Tiến Phục** (tháng 4 năm 1922 - 16 tháng 5 năm 1999) là một tướng lĩnh Quân đội nhân dân Việt Nam, mang quân hàm Thiếu tướng, đã từng giữ các chức vụ Bí
(KGO) - Sáng 30-6, Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh An Giang tổ chức lễ công bố các nghị quyết, quyết định của Trung ương và địa phương
**Lê Toàn Thư** (1921 - 2001). Ông tên thật là **_Nguyễn Tất Văn_** - quê quán xã Bạch Cừ, huyện Gia Khánh (nay là huyện Hoa Lư) tỉnh Ninh Bình. Ông là một nhà lão
**_Án lệ 36/2020/AL_** về hiệu lực của hợp đồng thế chấp quyền sử dụng đất khi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất bị thu hồi, hủy bỏ là án lệ công bố thứ 36
**Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam** (tên giao dịch tiếng Anh: **Vietnam Rubber Group**) là Tập đoàn kinh tế nhà nước, được thành lập trên cơ sở tổ chức lại **Tổng Công ty
nhỏ|306x306px|Giáo hội Công giáo tôn phong thánh [[Henrik (giám mục Phần Lan)|Giám mục Henricus làm thánh quan thầy nước Phần Lan]] **Công giáo Phần Lan** là một bộ phận của Giáo hội Công giáo, dưới
**_Án lệ 24/2018/AL_** về di sản thừa kế chuyển thành tài sản thuộc quyền sở hữu, quyền sử dụng hợp pháp của cá nhân là án lệ công bố thứ 24 thuộc lĩnh vực dân
**Giáo hội Công giáo tại Sri Lanka** (Sinhala: _Sri Lankavay Katholika Sabhava_) là một phần của Giáo hội Công giáo Hoàn vũ, dưới sự lãnh đạo tinh thần của giáo hoàng ở Vatican. Nước này
Sở Công Thương tỉnh An Giang là cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh, chịu trách nhiệm tham mưu và tổ chức thực hiện các chính sách, pháp luật về công thương, bao gồm công
**Phước Long** là một thị xã thuộc tỉnh Bình Phước, Việt Nam. ## Địa lý ### Vị trí địa lý Thị xã Phước Long nằm ở đông bắc tỉnh Bình Phước, cách thành phố Đồng
**Phước An Miếu** (chữ Hán: 福安廟), thường được gọi là **Chùa Ông Bổn**, là một cơ sở tín ngưỡng của người Hoa tại phường Chánh Nghĩa, thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. Bên
**Lưu Hữu Phước** (12 tháng 9 năm 1921 – 8 tháng 6 năm 1989) là một nhạc sĩ người Việt Nam. Ông là tác giả của những bài hát có tầm ảnh hưởng thời Chiến
**Lê Đại Cương** (chữ Hán: 黎大綱, 1771 - 1847) còn gọi là **Lê Đại Cang**, tự **Thống Thiện**, hiệu **Kỳ Phong**. Ông là một vị quan nổi tiếng tài năng, trung chính thời Nguyễn, trải
Địa chỉ: 159/13, Lê Thị Riêng (TA28), Phường Thới An, Quận 12, Tp. Hồ Chí Minh Điện thoại: (0862)568039 – (0283)7174610 - Hotline: 096.990.4455. Website: http://www.ngocphuoc.edu.vn Email: [email protected] Trường Trung cấp Ngọc Phước được thành
nhỏ|phải|Họa phẩm về Giáo hoàng [[Clement XII đang ban phép với tay phải làm dấu thánh, tay trái cầm xấp bùa giải tội]] **Ban phước** (_Blessing_) cũng được dùng để chỉ việc _ban tặng_ phước
**Lê Phước Thanh** (sinh 1956) là một cựu chính khách Việt Nam. Ông là đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa XIII, thuộc đoàn đại biểu Quảng Nam. Ông từng giữ chức Chủ tịch Ủy
nhỏ|phải|Một cuộc diễn hành để ban phước cho những con ngựa trước nhà thờ San Pedro de Santa Bárbara de Heredia ở [[Costa Rica]] **Ban phước lành cho thú vật** (_Blessing of animals_) là các
nhỏ|phải|Cổng tạm được làm bằng gỗ dẫn vào Thánh thất Cao Đài Đà Lạt. nhỏ|phải|Toàn cảnh của Thánh thất Cao Đài Đà Lạt. **Thánh thất Đa Phước** hay **Thánh thất Đà Lạt** là một Thánh
**Chiến dịch Đường 14 – Phước Long** là trận đụng độ quân sự lớn giữa Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam và Quân lực Việt Nam Cộng hòa diễn ra trên địa bàn tỉnh
**Tống Phước Hiệp** (宋福洽, ? - 1776) hay **Tống Phúc Hiệp** là danh tướng thời chúa Nguyễn Phúc Thuần trong lịch sử Việt Nam. ## Thân thế và sự nghiệp Tống Phước Hiệp là người
nhỏ|phải|Đại lễ Kỳ Yên năm 2018 tại Miếu Ngũ Hành Nương Nương, Bình Hưng Hòa A, Bình Tân **Lễ Kỳ yên** (có nghĩa là _lễ cầu an_) là lễ tế thần Thành hoàng lớn nhất
Bản đồ 4 Quân khu [[Việt Nam Cộng hòa]]
Bản đồ các tỉnh thuộc **Quân khu III** **Quân đoàn III** là một đơn vị cấp Quân đoàn, được tổ chức hỗn hợp gồm cả Hải
**Lê Đức Xuân** (sinh năm 1966) là Kiểm sát viên Viện kiểm sát nhân dân tối cao Việt Nam. Ông hiện giữ chức vụ Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân cấp cao 3 tại
nhỏ|thế=|381x381px|Lễ dâng hương Đức Quốc tổ Lạc Long Quân tại Đền Nội Bình Đà **Lễ hội Bình Đà** là một lễ hội truyền thống Việt Nam được tổ chức tại làng Bình Đà, đây là
**Đài Phát thanh – Truyền hình và Báo Bình Phước** là cơ quan truyền thông báo chí trực thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Phước. Đài được thành lập năm 1997. Đến nay, Đài
**Bình Phước** là một tỉnh cũ thuộc vùng Đông Nam Bộ, Việt Nam. Trước năm 2025, đây từng là tỉnh có diện tích lớn nhất Nam Bộ. Tỉnh lỵ của Bình Phước là thành phố