Lê Bá Ly (黎伯驪, 1476-1557) là tướng nhà Lê sơ và nhà Mạc và nhà Lê trung hưng trong lịch sử Việt Nam. Ông tham gia cuộc chiến tranh Lê-Mạc lần lượt phục vụ cho cả hai phe trong cuộc chiến này.
Dẹp nội loạn
Theo Khâm định Việt sử thông giám cương mục, Lê Bá Ly người làng Cổ Phạm, huyện Đông Sơn, nay thuộc xã Thiệu Khánh, thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa, Việt Nam.
Lê Bá Ly là quan võ dưới thời Lê sơ. Khi Nhà Mạc thay nhà Lê (1527), ông tiếp tục phục vụ cho nhà Mạc, được phong tước Phụng quốc công. Nhà Lê Bá Ly ở Thịnh Liệt thuộc huyện Thanh Trì, nay là phường Thịnh Liệt, quận Hoàng Mai, Hà Nội.
Năm 1546, Mạc Hiến Tông qua đời, con là Phúc Nguyên còn nhỏ lên thay, tức là Mạc Tuyên Tông. Chú Tuyên Tông là Khiêm vương Mạc Kính Điển làm phụ chính. Tướng Phạm Tử Nghi muốn lập con thứ Mạc Thái Tổ là Hoằng vương Mạc Chính Trung đã trưởng thành nhưng không được nên cùng Chính Trung khởi binh nổi loạn.
Mạc Kính Điển sai Trần Phỉ đưa Mạc Tuyên Tông sang sông về Dương Kinh, còn mình cùng Nguyễn Kính đánh Tử Nghi nhưng không thắng nổi. Sau đó Kính Điển phải huy động Lê Bá Ly tham chiến. Ông sai con trai quản lý việc trong phủ, mình cùng người con khác là Phổ quận công Lê Khắc Thận truyền hịch cho Quảng quận công Nguyễn Khải Khang cùng các tướng Phú quận công Nguyễn Hữu Mệnh là con Tây quận công Nguyễn Kính, Khổng Toàn hầu và Khang Phụ hầu mấy đạo quân thủy bộ cùng tiến đánh.
Nhờ lực lượng hùng mạnh, Mạc Kính Điển và Lê Bá Ly đánh thắng được Phạm Tử Nghi. Tử Nghi phải mang chạy ra chiếm giữ An Quảng, còn Mạc Chính Trung và Mạc Văn Minh, Mạc Phúc Sơn chạy sang Trung Quốc.
Tình hình tạm yên, Mạc Tuyên Tông được rước về Thăng Long.
Ngoại giao
Năm 1549, Mạc Chính Trung chạy sang Trung Quốc, kể tội đại thần Nguyễn Kính chuyên quyền, đuổi người thừa kế ngôi vị là Chính Trung. Nhà Minh ngờ vực Mạc Tuyên Tông không phải dòng dõi Mạc Thái Tổ nên sai sứ đưa thư sang hỏi.
Lê Bá Ly cùng Mạc Kính Điển hộ vệ Mạc Tuyên Tông lên ải Trấn Nam gặp sứ nhà Minh. Lê Bá Ly được lệnh làm tờ biện bạch và cam kết không nói dối; đồng thời xin được chiếu theo lệ cũ để nhận phong như các đời trước. Quan nhà Minh tại Lưỡng Quảng chấp thuận công nhận Mạc Tuyên Tông.
Sau lần hội khám biên giới trở về, Lê Bá Ly được thăng lên chức thái tể.
Bỏ Mạc về Lê
Thái tể Lê Bá Ly quyền thế rất lớn, ông có thông gia với Thư quận công Nguyễn Thiến giữ chức Thượng thư bộ Lại; con trai trưởng là Lê Khắc Thận trấn thủ Sơn Nam và là phò mã nhà Mạc, con trai thứ là Thuần Lương hầu cai quản đội cấm binh một người cháu là Vạn An hầu cũng là phò mã, giữ chức Kim ngô vệ sự; con rể ông là Phái Văn hầu Nguyễn Quyện (con Nguyễn Thiến) giữ vệ Phù Nam, con nuôi Lê Bá Ly là Tả Ngự hầu giữ vệ Cẩm y; một người thông gia khác với Lê Bá Ly là Đổng Giáng hầu Bùi Trụ giữ chức Tán lý quân vụ.
Trong triều khi đó có hai sủng thần là Phạm Quỳnh, Phạm Dao có ơn với nhà Mạc. Vợ Phạm Quỳnh, mẹ Phạm Dao từng là nhũ mẫu của Khiêm vương Mạc Kính Điển. Cha con họ Phạm ghen ghét nhà Lê Bá Ly. Nhân Lê Khắc Thận con ông tuổi trẻ ham chơi và xây cất nhà cửa lộng lẫy, sắm kiệu son lọng vàng, Phạm Quỳnh và Phạm Dao bèn nói với Mạc Kính Điển rằng Khắc Thận có ý phản nghịch. Kính Điển cho rằng nhà Lê Bá Ly là chỗ dựa nên không tin theo.
Phạm Quỳnh và Phạm Dao bèn đi tâu lên Mạc Tuyên Tông. Ngày 12 tháng 2, cha con họ Phạm mang quân bản bộ vây đánh Lê Bá Ly ở trại Hồng Mai vào nửa đêm; đồng thời mang quân vây bắt nhà thông gia Nguyễn Thiến. Tuy nhiên lúc đó Lê Bá Ly trong trại quân chứ không ở Hồng Mai, còn Nguyễn Thiến họp trong triều chưa về, nên quân Phạm Dao không bắt được ai.
Gần qua đêm, trong trại Hồng Mai có người đầy tớ của Bá Ly là Đồi Mồi chạy đi báo. Bá Ly vội tập hợp người nhà và quân sĩ dưới quyền. Sau đó con rể ông là Nguyễn Quyện cùng cháu Vạn An hầu và con nuôi Tả Ngự hầu mỗi người mang 3000 cấm quân đến cứu Lê Bá Ly. Hai bên giao chiến ác liệt. Phạm Quỳnh và Phạm Dao thua chạy. Lê Bá Ly về đóng ở nhà riêng tại Thịnh Liệt. Sáng hôm sau con trưởng Lê Khắc Thận kéo về hội binh.
Lê Bá Ly và các thủ hạ kéo tới chiếm cửa Chu Tước ở kinh thành. Thành Thăng Long náo loạn. Mạc Tuyên Tông vội bỏ chạy sang sông đến Bồ Đề, rồi sai sứ dụ Bá Ly bãi binh. Lê Bá Ly ra điều kiện bắt giải cha con Phạm Quỳnh, Phạm Dao nộp thì mới bãi binh. Quân Lê đánh lâu ngày không được, Trịnh Kiểm cùng Lê Bá Ly rút về Thanh Hóa.
Sau khi ổn định tình hình phía bắc, tháng 8 năm 1555, Mạc Kính Điển mang quân tiến công vào Thanh Hóa. Trịnh Kiểm sai Lê Bá Ly, Nguyễn Khải Khang, Nguyễn Thiến, Lê Khắc Thận cùng mai phục sẵn ở phía nam sông, còn Trịnh Kiểm đích thân đốc suất đại quân mai phục ở phía bắc sông; sai Phạm Đốc đem thủy quân cùng Nguyễn Quyện đem hơn 10 chiếc thuyền chiến chiếm cứ mạn thượng lưu từ sông Hữu Chấp đến sông Kim Bôi.
Trưa hôm sau, thuyền quân Mạc qua Kim Sơn, các đạo quân mai phục đổ ra đánh. Quân Mạc thua chạy. Mạc Kính Điển thua trận, rút quân quay về kinh thành.
Qua đời
Ngày 1 tháng 4 năm 1557 thời Lê Anh Tông, Lê Bá Ly mất tại Thanh Hóa, thọ 82 tuổi. Ông được truy tặng tước Nghĩa huân công và tên thụy là Trung Hựu.
Tháng 9 năm đó, sau khi thông gia Nguyễn Thiến mất, con rể ông là Nguyễn Quyện cùng em là Nguyễn Miễn trở về với nhà Mạc.
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Lê Bá Ly** (黎伯驪, 1476-1557) là tướng nhà Lê sơ và nhà Mạc và nhà Lê trung hưng trong lịch sử Việt Nam. Ông tham gia cuộc chiến tranh Lê-Mạc lần lượt phục vụ cho
**Lê Bá Ngọc** (, mất 1130), hay **Trương Bá Ngọc** () là thái sư và quan văn thời nhà Lý. Ông còn là một danh thần và là một nhà Nho. ## Sự nghiệp Ông
**Lê Hải Lý** (1935 – 15 tháng 5 năm 2023) là một sĩ quan cao cấp của Quân đội nhân dân Việt Nam, hàm Đại tá, nguyên Phó Chỉ huy trưởng, Tham mưu trưởng của
**Nội chiến Lê – Mạc** (1533–1677) là cuộc nội chiến giữa nhà Mạc và nhà Hậu Lê trong lịch sử Việt Nam. Phe chống nhà Mạc về sau khi chép sử có gọi đây là
**Lê Bá Thảo** (18 tháng 4 năm 1923 – 2000) là Giáo sư địa lý người Việt Nam. Ông được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về lĩnh vực Khoa học tự nhiên năm
**Đỗ Bá Lý** (1935 – 28/7/2017) là một nghệ sĩ đường phố Violin ở thành phố Hải Phòng, Việt Nam. ## Cuộc đời Đỗ Bá Lý quê gốc ở Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh; là
**Lê Bá Dương** (sinh ngày 11 tháng 9 năm 1953), còn có các bút danh Tư Lê, Lý Quảng Trịnh, Triệu Gio Cam, nguyên là sĩ quan Quân đội Nhân dân Việt Nam tại thành
Giới thiệu về nước hoa C.h.a.r.m.e Tr.u.st 50ml Ch.a.r.m.e Tr.u.st là dòng nước hoa C.h.a.r.m.e nữ có tông mùi ngọt rất được chị em yêu thích, đặc biệt là các anh cũng thích người yêu
**Lê Trung Tông** (chữ Hán: 黎中宗 1535 - 24 tháng 1 năm 1556) là vị Hoàng đế thứ hai của nhà Lê trung hưng và là thứ 13 của nhà Hậu Lê, ở ngôi từ
**Lý Chiêu Hoàng** (chữ Hán: 李昭皇; 1218 - 1278), **Chiêu Hoàng Đế** (昭皇帝) hay **Chiêu Thánh Hoàng hậu** (昭聖皇后) là Nữ Hoàng của Đại Việt, cũng là Hoàng Đế cuối cùng của triều đại nhà
**Nhà Lý** (chữ Nôm: 茹李, chữ Hán: 李朝, Hán Việt: _Lý triều_), đôi khi gọi là nhà **Hậu Lý** (để phân biệt với triều đại Tiền Lý do Lý Bí thành lập) là một triều
**Lê Thái Tổ** (chữ Hán: 黎太祖 10 tháng 9 năm 1385 – 5 tháng 10 năm 1433), tên thật là **Lê Lợi** (黎利) là một nhà chính trị, nhà lãnh đạo quân sự, người đã
**Bà Rịa** là thành phố tỉnh lỵ cũ của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, Việt Nam. ## Địa lý ### Vị trí địa lý nhỏ|Trung tâm hành chính tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu Thành phố
**Lý Nhân Tông** (chữ Hán: 李仁宗 22 tháng 2 năm 1066 – 15 tháng 1 năm 1128) là vị hoàng đế thứ tư của nhà Lý trong lịch sử Việt Nam. Ông trị vì Đại
Di tích đài tưởng niệm kênh Nhà Lê ở Nghệ An năm 2009 Âu cầu Hội - [[cửa biển Thần Phù|cửa Thần Phù trên sông Nhà Lê ở Yên Mô, Ninh Bình]] **Kênh Nhà Lê**
**Lê Sát** (chữ Hán: 黎察, ? – 1437) là chính khách, nhà quân sự, thừa tướng Đại Việt thời Lê sơ. Ông là người làng Bỉ Ngũ, thuộc Lam Sơn, huyện Thọ Xuân, Thanh Hóa,
**Lê Tương Dực** (chữ Hán: 黎襄翼; 16 tháng 7 năm 1495 – 8 tháng 5 năm 1516) tên thật là **Lê Oanh** (黎瀠), là vị hoàng đế thứ chín của Hoàng triều Lê sơ nước
**Nguyên lý sóng Elliott** là một hình thức của phân tích kỹ thuật mà một số nhà đầu tư sử dụng để phân tích các chu kỳ thị trường tài chính và dự báo các
nhỏ|phải|Một Bằng khen chứng nhận danh hiệu cho một Bà mẹ Việt Nam Anh hùng của Chủ tịch nước **Bà mẹ Việt Nam anh hùng** là danh hiệu vinh dự được Nhà nước Việt Nam
**Lê Long Đĩnh** (chữ Hán: 黎龍鋌 15 tháng 11 năm 986 – 19 tháng 11 năm 1009) là vị hoàng đế thứ 3 cũng là vị hoàng đế cuối cùng của nhà Tiền Lê trong
**_Án lệ 45/2021/AL_** về xác định bị cáo phạm tội "Giết người" thuộc trường hợp "Phạm tội chưa đạt" là án lệ công bố thứ 45 thuộc lĩnh vực hình sự của Tòa án nhân
**Maria Karolina Zofia Felicja Leszczyńska của Ba Lan** (; 23 tháng 6 năm 1703 – 24 tháng 6 năm 1768), còn được gọi là **Marie Leczinska** (), là Vương hậu Pháp sau khi kết
**Định lý Thales**, hay **định lý Thalès**, **định lý Talet**, là một định lý quan trọng trong hình học sơ cấp, được đặt theo tên nhà toán học người Hy Lạp Thales. Mặc dù định
**Lệ Thiên hoàng hậu** (chữ Hán: 儷天皇后), không rõ năm sinh năm mất, là một hoàng hậu nhà Lý trong lịch sử Việt Nam. Bà là hoàng hậu của Lý Thần Tông. ## Tiểu sử
phải|nhỏ|Phụ kiện phòng tắm ở Wal * Mart
**Quản lý danh mục** là khái niệm bán lẻ và mua hàng, trong đó phạm vi sản phẩm được mua bởi một tổ chức kinh doanh
Sách “binh chế chí” trong bộ “lịch triều hiến chương loại chí” của nhà bác học phan huy chú ghi lại câu tục ngữ truyền tụng trong dân gian cuối thời lê trung hưng “đánh
thumb|upright=1.8|Một hình ảnh động hiển thị khi các lãnh thổ và tiểu bang Hoa Kỳ cấm hoặc cho phép chế độ nô lệ, 1789–1861 thumb|right|Khối đấu giá nô lệ, Đồn điền Green Hill, [[quận Campbell,
**_Án lệ 48/2021/AL_** về tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự nộp lại tiền thu lợi bất chính là án lệ công bố thứ 48 thuộc lĩnh vực hình sự của Tòa án nhân
**Quản lý lợi tức** là một chiến lược giá thay đổi, dựa trên sự hiểu biết, dự đoán và ảnh hưởng đến hành vi của người tiêu dùng để tối đa hóa doanh thu hoặc
**Dịch lý** là một bộ môn mô tả, diễn nghĩa một lý lẽ, một lý thuyết hay một Nguyên lý, là lý lẽ về sự Biến đổi, Biến hóa, Biến động của Vũ Trụ Vạn
**Lê Ngân** (chữ Hán: 黎銀, ?-1437) là công thần khai quốc nhà Lê sơ trong lịch sử Việt Nam, người xã Đàm Di, thuộc Lam Sơn, huyện Thọ Xuân, Thanh Hóa, Việt Nam. Lê Ngân
**Lê Kiện** (chữ Hán: 黎鍵;1478–1529), tên thật là **Lê Duy Thành**, là hoàng tử út của vua Lê Thánh Tông, mẹ ông là Trịnh Thị Ngọc Luyện, bà chuyên về quản dạy bốn mỹ đức
**Thái Bá Cầu**, là một Giáo sư Hoá học Việt Nam, Ông nguyên là Giáo viên trường Đại học Bách khoa Hà Nội, nguyên Viện trưởng Viện Công nghệ Xạ Hiếm thuộc Viện Năng lượng
Trong lịch sử Việt Nam, giai đoạn **cuối triều Lê sơ** (1516 – 1526) tương ứng với các triều vua Lê Tương Dực, Lê Chiêu Tông và Lê Cung Hoàng xảy ra khủng hoảng kinh
**Ba Tơ** là một huyện miền núi nằm ở phía tây nam tỉnh Quảng Ngãi, Việt Nam. ## Địa lý Huyện Ba Tơ nằm ở phía tây nam của tỉnh Quảng Ngãi, có vị trí
nhỏ|Cửa hàng bán lẻ ngoại tuyến trên đường Marylebone High Street, Luân Đôn **Doanh nghiệp vật lý** (tiếng Anh: **Brick and mortar**) (hoặc **B & M**) đề cập đến sự hiện diện vật lý của
**Cung Lê** (sinh ngày 25 tháng 5 năm 1972), hay còn được biết đến với tên **Lê Liệt Cung**, là một nam diễn viên điện ảnh và cũng là cựu võ sĩ chuyên nghiệp người
**Lý Tiết Hạnh** (sinh ngày 30 tháng 10 năm 1972) là một nữ chính trị gia người Việt Nam. Bà hiện là đại biểu quốc hội Việt Nam khóa XIV nhiệm kì 2016-2021, thuộc đoàn
**Tâm lý học** **Gestalt** là một trường phái tâm lý học xuất hiện ở Áo và Đức vào đầu thế kỷ XX dựa trên công trình của Max Wertheimer, Wolfgang Köhler và Kurt Koffka. Như
**Lý Hồng Chương** (, 1823 – 1901) là một đại thần triều đình nhà Thanh trong lịch sử Trung Quốc. Ông là người tỉnh An Huy, xuất thân gia đình quan lại. Trong cuộc đời
Đây là danh sách các nghịch lý được phân loại theo chủ đề. Việc phân loại dưới đây mang tính tương đối, vì nghịch lý có thể phù hợp với nhiều hơn một danh mục.
**Lưu Ba** (Chữ Nho: 劉波; ?–1161?) là một đại thần nhà Lý trong lịch sử Việt Nam, phục vụ trong các đời vua Lý Nhân Tông và Lý Thần Tông. ## Cuộc đời Theo sách
phải|Aristotle là một trong những triết gia có ảnh hưởng đến phát triển của đạo đức học. **Luân lý học** hay **triết học đạo đức** là một nhánh của triết học "liên quan đến việc
**Lê Hùng** (sinh năm 1952) là đạo diễn sân khấu người Việt Nam, ông được biết đến qua các vở kịch thành công như _Người ngựa, ngựa người_, _Bệnh nói nhiều_ hay chuỗi chương trình
phải|frame|Bản đồ Israel Bản đồ Israel trái|Ảnh chụp từ vệ tinh Israel tháng 1 năm 2003 **Israel** nằm ở rìa phía đông của Biển Địa Trung Hải. Nó có biên giới phía bắc giáp với
**Hồ Quý Ly** (chữ Hán: 胡季犛; 1336 – 1407), tên chữ **Nhất Nguyên** (一元), là vị hoàng đế đầu tiên của nhà nước Đại Ngu trong lịch sử Việt Nam. Ông ở ngôi vị Hoàng
**Án lệ** là một hình thức của pháp luật, theo đó Nhà nước thừa nhận những bản án và quyết định giải quyết vụ việc của tòa án (trong các tập san **án lệ**) làm
**Mười ba thuộc địa**, còn được gọi là **Mười ba thuộc địa Anh** hay **Mười ba thuộc địa Mỹ**, là một nhóm các thuộc địa của Anh trên bờ biển Đại Tây Dương của Bắc
**Lịch sử hành chính tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu** có thể lấy mốc từ năm 1900 với sự kiện cuộc cải cách hành chính ở Nam Kỳ, hạt tham biện Bà Rịa đổi thành
phải|nhỏ|300x300px|Cơ chế tác động của các loại thuốc điều trị lao. **Quản lý bệnh lao **đề cập đến những điều trị y học của các nhiễm trùng lao (Tuberculosis - TB). Tiêu chuẩn "ngắn hạn"