Lãnh tụ Tối cao Iran (, '), còn được gọi Lãnh tụ Tối cao Hồi giáo Cách mạng (, '), Đại giáo chủ Iran, chính thức ở Iran, được gọi Lãnh tụ Tối cao Uy quyền (), là người có quyền lực cao nhất trong chính trị và tôn giáo của Cộng hòa Hồi giáo Iran.
Chức vụ được thành lập bởi Hiến pháp Cộng hòa Hồi giáo Iran theo khái niệm của Giám hộ Pháp học Hồi giáo. Theo Hiến pháp, quyền lực của chính quyền Cộng hòa Hồi giáo Iran được trao cho các cơ quan lập pháp, tư pháp và hành pháp, hoạt động dưới sự giám sát của Giám hộ Tuyệt đối và Lãnh đạo Ummah () đề cập đến Lãnh tụ Tối cao. Danh hiệu Lãnh tụ "Tối cao" (Persian: , rahbar-e mo'azzam) thường được sử dụng như kính ngữ; tuy nhiên, thuật ngữ không được ghi trong Hiến pháp, mà chỉ được gọi đơn giản là "Lãnh tụ" (rahbar; ).
Lãnh tụ Tối cao có quyền lực cao hơn Tổng thống Iran và bổ nhiệm người đứng đầu nhiều chức vụ quyền lực trong quân đội, chính phủ dân sự và tư pháp. Theo Hiến pháp Iran, Lãnh tụ Tối cao phải là Marja'-e taqlid, phẩm hạng cao nhất trong tăng lữ và cơ quan luật tôn giáo trong Usuli 12 Imam Hồi giáo Shia. Tuy nhiên, trong năm 1989, hiến pháp tu chính lãnh tụ Hồi giáo chỉ cần phẩm hạng "uyên bác", tức là, các nhà lãnh đạo có thể là một giáo sĩ cấp thấp hơn.
Trong lịch sử, Cộng hòa Hồi giáo có 2 Lãnh tụ Tối cao: Ruhollah Khomeini, nắm quyền từ năm 1979 tới khi qua đời 1989, và Ali Khamenei, đang nắm chức vụ sau khi Khomeini qua đời.
Theo lý thuyết, Lãnh tụ Tối cao bổ nhiệm và giám sát Hội đồng Thông thái. Tất cả các ứng viên vào Hội đồng Thông thái, Tổng thống và Majlis (Quốc hội), được lựa chọn bởi Hội đồng Giám hộ, mà các thành viên được lựa chọn bởi Lãnh tụ Tối cao của Iran. Như vậy, Hội đồng chưa bao giờ đã chất vấn Lãnh tụ Tối cao. Đã có trường hợp khi Lãnh tụ Tối cao đương nhiệm Ali Khamenei đã công khai chỉ trích thành viên của Hội đồng Thông thái, dẫn đến vụ bắt giữ và truất quyền. Chẳng hạn như, Khamenei công khai gọi thành viên của Hội đồng Thông thái Ahmad Azari Qomi là kẻ phản bội, dẫn đến bắt giữ của Ahmad Azari Qomi và sau cùng truất quyền từ Hội đồng Thông thái. Cũng có đã được những trường hợp mà Hội đồng Giám hộ đảo ngược lệnh cấm, đặc biệt là sau khi nhận lệnh phải làm điều đó bởi Khamenei. Lãnh tụ Tối cao ban hành các nghị định và đưa ra quyết định cuối cùng về kinh tế, môi trường và mọi thứ khác. Bất kỳ tuyên bố chiến tranh hay hòa bình phải được sự thông qua bởi Lãnh tụ Tối cao cùng với 2/3 tổng số thành viên Quốc hội.
Ủy nhiệm và tình trạng
Lãnh tụ Tối cao Iran được bầu bởi Hội đồng Thông thái (, Majles-e Khobregan), chịu trách nhiệm giám sát Lãnh tụ Tối cao và khẳng định trong thời hạn 8 năm không quy định số lượng nhiệm kỳ.
Lãnh tụ Tối cao là Tổng tư lệnh của các lực lượng vũ trang và người đứng đầu tam quyền phân lập (Tư pháp, Lập pháp và Hành pháp).
Lãnh tụ Tối cao bổ nhiệm (hoặc thi hành) và giám sát các cơ quan sau đây:
- Nhậm chức Tổng thống và cũng có thể cùng với 2/3 của Quốc hội buộc tội Tổng thống
- Chánh án trưởng (đứng đầu ngành Tư pháp () thường là thành viên Hội đồng Thông thái) với nhiệm kỳ 8 năm
- Thành viên Hội đồng Lợi ích Quốc gia với nhiệm kỳ 5 năm
- 6 trong 12 thành viên Hội đồng Giám hộ từ các thành viên Hội đồng Thông thái và 6 được chọn bởi Nghị viện
- Đứng đầu Đài truyền thông và phát thanh Quốc gia IRIB với nhiệm kỳ 8 năm
- Đứng đầu Quỹ Thương binh và Liệt sĩ
- Các Imams của Jumu'ah mỗi tỉnh (với sự tham vấn của tất cả Marja') với nhiệm kỳ trọn đời
- Lực lượng Vũ trang Cộng hòa Hồi giáo Iran
Bộ Tư lệnh Lực lượng Vũ trang Cộng hòa Hồi giáo Iran
Bộ Tư lệnh Lục quân Cộng hòa Hồi giáo Iran
Bộ Tư lệnh Hải quân Cộng hòa Hồi giáo Iran
Bộ Tư lệnh Không quân Cộng hòa Hồi giáo Iran
** Bộ Tư lệnh Lực lượng Phòng không Cộng hòa Hồi giáo Iran
- Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC)
Bộ Tư lệnh IRGC
Bộ Tư lệnh Lục quân IRGC
Bộ Tư lệnh Hải quân IRGC
Bộ Tư lệnh Lực lượng Hàng không vũ trụ IRGC
Bộ Tư lệnh Lực lượng Quds
Bộ Tư lệnh Tổ chức Basij
- Bộ Tư lệnh Thực thi Pháp luật Cộng hòa Hồi giáo Iran
- Đứng đầu đơn vị Tình báo phản công
- Đứng đầu đơn vị Tình báo
Bất kỳ tuyên bố chiến tranh hay hòa bình phải được sự thông qua bởi Lãnh tụ Tối cao cùng với 2/3 tổng số thành viên Quốc hội.
Danh sách Lãnh tụ Tối cao
ImageSize = width:800 height:auto barincrement:20
PlotArea = top:10 bottom:50 right:130 left:20
AlignBars = late
DateFormat = yyyy
Period = from:1979 till:2016
TimeAxis = orientation:horizontal
ScaleMajor = unit:year increment:5 start:1979
Colors =
id:Past value:rgb(0.9,1,1)
id:Actual value:rgb(0.9,1,0.0)
BarData =
barset:PM
PlotData=
align:left fontsize:S shift:(3,-4) anchor:from width:15
barset:PM
from: 1979 till: 1989 color:Past text:"Ruhollah Khomeini" fontsize:10
from: 1989 till: end color:Actual text:"Ali Khamenei" fontsize:10
barset:skip
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Lãnh tụ Tối cao Iran** (, **'), còn được gọi **Lãnh tụ Tối cao Hồi giáo Cách mạng** (, **'), **Đại giáo chủ Iran**, chính thức ở Iran, được gọi **Lãnh tụ Tối cao Uy
**Lãnh tụ tối cao** hay **nhà lãnh đạo tối cao** đơn thuần chỉ đến một cá nhân trong số các chính trị gia đứng đầu một nhà nước hoặc trong số các nhà lãnh đạo
Ayatollah **Seyed Ali Hoseyni Khāmene'i** (, , ; sinh ngày 19 tháng 4 năm 1939), là một chính trị gia người Iran. Hiện ông là lãnh tụ tối cao của Iran, Ông cũng đã giữ
**Iran** ( **' ), quốc hiệu là **Cộng hòa Hồi giáo Iran** ( **' ), còn được gọi là **Ba Tư** (Persia), là một quốc gia tại khu vực Tây Á. Iran có biên giới
Sayyid **Ruhollah Musavi Khomeini** (, ; 24 tháng 9 năm 1902 – 3 tháng 6 năm 1989) là một nhà lãnh đạo tôn giáo và chính trị gia người Iran, người lãnh đạo cuộc Cách
**Tổng thống Cộng hòa Hồi giáo Iran** () là người đứng đầu chính phủ của Iran và chức danh cấp cao thứ hai của Iran sau Lãnh tụ Tối cao. Chức vụ tổng thống được
Vào ngày 25 tháng 2 năm 2024, **Aaron Bushnell**, một quân nhân 25 tuổi thuộc Lực lượng Không quân Hoa Kỳ, đã tử vong sau khi tự thiêu bên ngoài cổng của Đại sứ quán
Một cuộc trưng cầu ý dân về hiến pháp được tổ chức ở Iran vào ngày 2 và 3 tháng 12 năm 1979. Hiến pháp Cộng hòa Hồi giáo Iran được 99,5% cử tri chấp
**Lịch sử Iran** hay còn được gọi là **lịch sử Ba Tư**, là lịch sử bao gồm nhiều đế quốc khác nhau trong suốt nhiều thiên niên kỷ qua tại Cao nguyên Iran và các
**Bầu cử tổng thống lần thứ 10 của Iran** được tổ chức vào ngày 12 tháng 6 năm 2009. Tổng thống Iran là vị trí cao nhất được bầu cử phổ thông, nhưng không điều
Bầu cử tổng thống sớm ở Iran được tổ chức vào ngày 28 tháng 6 và ngày 5 tháng 7 năm 2024. Ứng cử viên phe cải cách Masoud Pezeshkian thắng cử ở vòng hai
**Lực lượng Vũ trang Cộng hòa Hồi giáo Iran** (tiếng Ba tư: نيروهای مسلح جمهوری اسلامی ايران) gồm Quân đội Cộng hòa Hồi giáo Iran (tiếng Ba tư: ارتش جمهوری اسلامی ایران), Vệ binh Cách
**Hội đồng Giám hộ Iran** () là cơ quan giám sát hiến pháp, giám sát bầu cử của Iran, gồm 12 thành viên. Hội đồng Giám hộ nắm giữ quyền lực, ảnh hưởng đáng kể
**Khủng hoảng Vịnh Ba Tư 2019–21** bắt đầu vào tháng 5 năm 2019 giữa Hoa Kỳ và Iran trong khuôn khổ cuộc khủng hoảng ngoại giao đã ảnh hưởng đến cả hai nước kể từ
**Danh sách Tổng thống của Cộng hòa Hồi giáo Iran** từ khi thành lập chức vụ 1980. Tổng thống Iran được nhân dân bầu với số phiếu cao nhất đất nước. Tổng thống đương nhiệm
liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Newton_Bull_farts_G3.jpg|nhỏ|John Bull đánh rắm vào hình của [[George III của Anh|George III, tranh biếm họa năm 1798 của Richard Newton.]] liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Lese-majeste.svg|nhỏ|400x400px|Những nước có luật quy định tội khi quân vào tháng 9 năm 2022 **Tội
**Các cuộc biểu tình tại Iran năm 2017–18** () là một loạt các cuộc biểu tình xảy ra khắp Iran. Các cuộc biểu tình bắt đầu vào ngày 28 tháng 12 năm 2017 ở Mashhad,
Iran và Hoa Kỳ đã không có quan hệ ngoại giao chính thức nào kể từ năm 1980. Pakistan phục vụ như là quốc gia thay mặt của Iran ở Hoa Kỳ, trong khi Thụy
**Cạnh tranh ảnh hưởng giữa Ả Rập Xê Út và Iran** (đôi khi được gọi là Chiến tranh Lạnh Ả-rập Xê-út – Iran hay Chiến tranh Lạnh ở Trung Đông) là cuộc đấu tranh đang
**Qasem Soleimani** (, 11 tháng 3 năm 1957 – 3 tháng 1 năm 2020) là một Trung tướng Iran thuộc lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) và lãnh đạo lực lượng
**Sự kiện 11 tháng 9**, còn được gọi là **vụ khủng bố ngày 11 tháng 9**, **cuộc tấn công ngày 11 tháng 9** hay đơn giản là **11/9** (; ở Hoa Kỳ thường được gọi
**Nhà nước Hồi giáo Iraq và Levant** (, chuyển tự: **', viết tắt: **Da'ish** hoặc **Daesh**, viết tắt theo tiếng Anh: **ISIL**); còn được biết đến với tên gọi **Nhà nước Hồi giáo Iraq và
**Biểu tình Iran 2019** là một loạt các cuộc biểu tình dân sự xảy ra ở nhiều thành phố trên khắp Iran, ban đầu là phản đối việc tăng giá nhiên liệu 200% nhưng sau
**Thảm sát Shah Cheragh** hay **Cuộc tấn công Shah Cheragh** () là một sự kiễn diển ra vào ngày 26 tháng 10 năm 2022, khi nhiều người đã thiệt mạng trong một vụ xả súng
**Seyyed Mohammad Mirmohammadi** (; 1948 – 2 tháng 3 năm 2020) là một chính trị gia người Iran, người từng là cố vấn cao cấp của Lãnh tụ tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei và
**Trương Tấn Sang** (sinh ngày 21 tháng 1 năm 1949) là một chính khách, nhà báo người Việt Nam. Ông từng là Chủ tịch nước thứ 7 của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa
**Chiến tranh Iran – Iraq**, hay còn được biết đến với những tên gọi **Chiến tranh xâm lược của Iraq** (جنگ تحمیلی, _Jang-e-tahmīlī_), **Cuộc phòng thủ thần thánh** (دفاع مقدس, _Defa-e-moghaddas_) và **Chiến tranh Cách
**Hussein-Ali Montazeri** (ngày 24 tháng 9 năm 1922 - 19 tháng 12 năm 2009; , liên_kết=| Về âm thanh này cách phát âm) là một nhà thần học Hồi giáo Shia, người ủng hộ dân
**Afghanistan** ( ; Pashto / Dari: , ; (), tên gọi chính thức là **Tiểu vương quốc Hồi giáo Afghanistan** là một quốc gia miền núi không giáp biển ở ngã tư Trung và Nam
Các quốc gia trên thế giới có đặt căn cứ quân sự của Hoa Kỳ. **Chủ nghĩa đế quốc Mỹ** () là một thuật ngữ nói về sự bành trướng chính trị, kinh tế, quân
Bài viết này cung cấp tổng quan chung các quốc gia và vùng lãnh thổ bị ảnh hưởng bởi và tình trạng các khu vực bị ảnh hưởng bởi virus Corona, virus gây bệnh coronavirus
**Luiz Inácio Lula da Silva** ( ; sinh ngày 27 tháng 10 năm 1945, nhưng được đăng ký ngày khai sinh là 6 tháng 10 năm 1945), còn được biết đến với tên **Lula** là
Các đế quốc thực dân trên thế giới vào năm 1898, trước khi nổ ra [[Chiến tranh Tây Ban Nha–Mỹ và Chiến tranh Boer]] Các đế quốc thực dân trên thế giới vào năm 1800
**Sư tử châu Á** hay **sư tử Ấn Độ**, **sư tử Á-Âu** (danh pháp ba phần: _Panthera leo persica_) là một phân loài sư tử sống ở Ấn Độ. Phạm vi phân bố hiện tại
Danh sách này liệt kê những người nổi tiếng đã mắc bệnh (dương tính) do đại dịch COVID-19 gây ra bởi virus SARS-CoV-2. Thống kê đến 31 tháng 12 năm 2020 và còn cập nhật
Bản đồ thể hiện sự hiện diện quân sự của Hoa Kỳ trên thế giới, năm 2007. Màu càng đậm nghĩa là ảnh hưởng quân sự càng nhiều, màu càng nhạt thì sự ảnh hưởng
**Chuyến bay 752 của Ukraine International Airlines (PS752/AUI752)** là một chuyến bay quốc tế thường lệ từ Tehran, Iran tới Kiev, Ukraine, được vận hành bởi hãng Ukraine International Airlines. Chiếc Boeing 737–800 bị bắn
**Tuyến đường sắt xuyên Iran** () là dự án xây dựng đường sắt lớn bắt đầu tại Pahlavi Iran năm 1927 và hoàn thành vào năm 1938, dưới sự chỉ đạo của nhà vua Iran
Quyền **đồng tính nữ, đồng tính nam, song tính và chuyển giới** (tiếng Ba Tư: _همجنس باز، همجنس باز، دوجنس گرا و فرانسوی_) ở **Iran** phải đối mặt với những thách thức pháp lý mà
**Sư tử** (_Panthera leo_) là một trong những loài đại miêu của họ Mèo, chi Báo. Được xếp mức sắp nguy cấp trong thang sách Đỏ IUCN từ năm 1996, các quần thể loài này
**Khủng hoảng con tin Iran** là một cuộc xung đột chính trị, ngoại giao giữa Hoa Kỳ và Iran. Trong cuộc khủng hoảng này, hơn 56 nhà ngoại giao và công dân Mỹ đã bị
**Akbar Hashemi Rafsanjani** (1934-2017) là giáo sĩ Hồi giáo, chủ tịch Hội đồng Chuyên gia Iran, chủ tịch Quốc hội đầu tiên của Cộng hòa Hồi giáo Iran và là Tổng thống Iran từ năm
Ngày 31 tháng 7 năm 2024, Ismail Haniyeh, nhà lãnh đạo chính trị của Hamas, bị ám sát tại nơi cưu trú tại Tehran, Iran. Theo các quan chức Iran và Hamas, ông bị ám
**Sự kiện** **Anh và Liên Xô tấn xâm lược Iran** là một cuộc tấn công của phe Đồng Minh - bao gồm Hồng quân Liên Xô, quân đội Vương quốc Anh cùng các lực lượng
Vào ngày 8 tháng 1 năm 2020, một hoạt động quân sự mang mã tên **Chiến dịch Nỗi đau Soleimani** (), của Vệ binh Cách mạng Hồi giáo (IRGC) đã bắn 22 tên lửa đạn
**Quan hệ Iran-Qatar** liên quan đến quan hệ song phương giữa Cộng hòa Hồi giáo Iran và Nhà nước Qatar. Iran có một đại sứ quán ở Doha trong khi Qatar có một đại sứ
nhỏ|Ismail Haniyeh **Ismail Haniyeh** (; ( – 31 tháng 7 năm 2024) là cựu Thủ tướng Palestine, đồng thời là một trong những thủ lĩnh của Phong trào Kháng chiến Hồi giáo (được biết rộng
[[Tập tin:Capital punishment in the world.svg|thumb| ]] [[Tập tin:Number of abolitionist and retentionist countries by year.png|thumb| Số quốc gia bãi bỏ và duy trì án tử hình theo từng năm ]] Theo thống
**Mir-Hossein Mousavi Khameneh** () (sinh ngày 2 tháng 3 năm 1942) là một chính khách Iran. Ông từng là thủ tướng thứ năm (1981-1989) và cũng là vị thủ tướng cuối cùng của Cộng hòa
nhỏ|phải|[[Sư tử được coi là vị vua của muôn loài, biểu tượng của Hoàng gia, Vương quyền, sự thống trị, sự can đảm và cao quý, biểu tượng trong nhiều tôn giáo lớn trên thế