✨Kinh tế Iran

Kinh tế Iran

Kinh tế Iran là một nền kinh tế đang phát triển, phụ thuộc lớn vào tài nguyên thiên nhiên, đặc biệt là dầu mỏ và khí đốt. Đặc điểm của nó là chưa có sự mở cửa giao thương rộng rãi với thế giới (một phần do các lệnh trừng phạt quốc tế nhắm vào Chương trình Hạt nhân của nước này), nhưng gần đây đang có sự chuyển đổi và mức tăng trưởng nhanh đồng thời có lực lượng lao động gia tăng về số lượng. Tuy nhiên, tỷ lệ thất nghiệp lại khá cao với trên 11%. Theo các chuyên gia, đất nước này cần đạt tốc độ tăng trưởng kinh tế khoảng trên 5%/năm thì mới giải quyết được việc làm cho khoảng 900.000 lao động mới mỗi năm.

Tổng ngân sách được chính phủ phân bổ chi tiêu là 6% cho y tế, 16% cho giáo dục và 8% cho quân sự trong thời kỳ 1992-2000. Tỷ lệ lạm phát hàng năm là 14% trong thời gian 2000-2004. Thâm hụt ngân sách mộtphần là do sự trợ cấp lớn của nhà nước với hơn 80 tỷ đô la Mỹ chỉ tính riêng về năng lượng trong năm 2008 (chiếm khoảng 80% ngân sách).

Chính phủ Iran đang cố gắng để đa dạng hóa nền kinh tế bằng việc đầu tư vào các lĩnh vực bao gồm: lắp ráp ô tô, công nghiệp quốc phòng, điện tử dân dụng, hóa dầu và kỹ thuật hạt nhân. Iran cũng có tiềm năng lớn để phát triển các ngành khai khoáng, du lịch, và ICT.

👁️ 0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Kinh tế Iran** là một nền kinh tế đang phát triển, phụ thuộc lớn vào tài nguyên thiên nhiên, đặc biệt là dầu mỏ và khí đốt. Đặc điểm của nó là chưa có sự
nhỏ|Đồng Dinar của hoàng đế Shapur I Xã hội Iran vào thời kỳ Sasan là một xã hội nông nghiệp và do đó, kinh tế Sasan phụ thuộc nhiều vào chăn nuôi và trồng trọt.
phải|nhỏ|200x200px| Các lớp học về kinh tế sử dụng rộng rãi các biểu đồ cung và cầu như biểu đồ này để dạy về thị trường. Trong đồ thị này, S và D là cung
**Hành lang Kinh tế Trung Quốc–Pakistan** (tiếng Anh: _China–Pakistan Economic Corridor_, CPEC) là một loạt các dự án cơ sở hạ tầng đang được xây dựng trên khắp Pakistan kể từ năm 2013, dưới sự
Turkmenistan là một trong những nền kinh tế phát triển nhanh nhất thế giới. Nước này có diện tích chủ yếu là hoang mạc với nông nghiệp thâm canh trong các khu vực được tưới
**Kinh tế Bắc Triều Tiên** phản ánh những quan hệ sản xuất, cơ cấu kinh tế và tình hình kinh tế, đời sống tại CHDCND Triều Tiên. Nhìn chung, nền kinh tế CHDCND Triều Tiên
Armenia là nước có số dân đông thứ hai của Liên Bang Xô Viết trước đây. Nó nằm giữa Biển Đen và Biển Caspi, biên giới giáp với Gruzia, Azerbaijan, Iran và Thổ Nhĩ Kỳ.
**Kinh tế Các Tiểu vương quốc Ả rập Thống nhất** là nền kinh tế công nghiệp phát triển. Nước này là một trong những nước phát triển nhất trên thế giới, dựa trên các số
thumb|Hoa Kỳ áp đặt lệnh trừng phạt năm 1995 cấm các công ty hàng không bán máy bay và linh kiện sửa chữa cho [[Hãng hàng không của Iran|hãng hàng không Iran. Máy bay thương
**Khu kinh tế tự do** (FEZ), **lãnh thổ kinh tế tự do** (FETs) hay **khu vực tự do** (FZ) là một lớp đặc khu kinh tế (SEZ) được chỉ định bởi chính quyền thương mại
**Chế độ tự cung tự cấp**, với tư cách là một lý tưởng hoặc cách thức, được chấp nhận bởi một loạt các hệ tư tưởng và phong trào chính trị, đặc biệt là các
**Iran** ( **' ), quốc hiệu là **Cộng hòa Hồi giáo Iran** ( **' ), còn được gọi là **Ba Tư** (Persia), là một quốc gia tại khu vực Tây Á. Iran có biên giới
**Tài sản bị đóng băng của Iran** trong các tài khoản quốc tế được tính toán có giá trị từ 100 tỷ đô la Gần 2 tỷ USD tài sản của Iran bị đóng băng
**Chương trình hạt nhân của Iran** đã bao gồm một số địa điểm nghiên cứu, hai mỏ uranium, lò phản ứng nghiên cứu và các cơ sở chế biến urani, bao gồm ba nhà máy
nhỏ| Họa tiết về Thảm Mantes, [[Safavid, Louvre]] nhỏ| Thảm đi săn của Ghiyâth-ud-Din Jâmi, len, bông và lụa, 1542–1543, [[Museo Poldi Pezzoli, Milan]] nhỏ|Thế kỷ 16, "Thảm Schwarzenberg" nhỏ|Thời kỳ Safavid Ba Tư, thảm
nhỏ|Iran đàm phán về hạt nhân của Iran **Thỏa thuận tạm thời Genève về chương trình hạt nhân của Iran** đã được các bên gồm các nước P5+1 (gồm Đức và 5 nước ủy viên
**Đồng** (Mã giao dịch quốc tế: **VND**, ký hiệu: **₫** hoặc **đ**) là đơn vị tiền tệ của Việt Nam, do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam phát hành. Theo luật pháp hiện hành của
**Rial** (tiếng Ba Tư: یال; mã ISO 4217 **IRR**) là đơn vị tiền tệ chính thức của Iran. Một rial bằng 100 dinar, tuy nhiên đồng rial ngày nay có giá trị quá thấp nên
nhỏ|phải|Các kệ hàng trống do việc mua đồ hoản loạn ở [[Lufkin, Texas, Hoa Kỳ, vào ngày 13 tháng 3 năm 2020.]] Nền kinh tế toàn cầu đã bị ảnh hưởng rất lớn bởi sự
Theo sau cuộc xâm lược của Nga vào Ukraina vào tháng 2 năm 2022, Hoa Kỳ, Liên minh Châu Âu, và các quốc gia khác, đã đưa ra hoặc mở rộng đáng kể các biện
thumb|Mạng lưới đường cao tốc ở châu Âu từ tháng 12 năm 2012. **Mạng lưới Đường bộ Quốc tế châu Âu** là một hệ thống đánh số cho các tuyến đường giao thông ở châu
**Chiến tranh Iran – Iraq**, hay còn được biết đến với những tên gọi **Chiến tranh xâm lược của Iraq** (جنگ تحمیلی, _Jang-e-tahmīlī_), **Cuộc phòng thủ thần thánh** (دفاع مقدس, _Defa-e-moghaddas_) và **Chiến tranh Cách
**Cạnh tranh ảnh hưởng giữa Ả Rập Xê Út và Iran** (đôi khi được gọi là Chiến tranh Lạnh Ả-rập Xê-út – Iran hay Chiến tranh Lạnh ở Trung Đông) là cuộc đấu tranh đang
**Tuyến đường sắt xuyên Iran** () là dự án xây dựng đường sắt lớn bắt đầu tại Pahlavi Iran năm 1927 và hoàn thành vào năm 1938, dưới sự chỉ đạo của nhà vua Iran
**Quan hệ Iran-Qatar** liên quan đến quan hệ song phương giữa Cộng hòa Hồi giáo Iran và Nhà nước Qatar. Iran có một đại sứ quán ở Doha trong khi Qatar có một đại sứ
**Iran Pahlavi** () có tên gọi chính thức là **Nhà nước Hoàng gia Ba Tư** từ khi thành lập 1925 cho đến năm 1935 và **Nhà nước Hoàng gia Iran** từ năm 1935 đến năm
**Quan hệ Iran – Việt Nam** là mối quan hệ song phương chính thức giữa Cộng hòa Hồi giáo Iran và Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam, được thiết lập vào năm 1973.
**Khủng hoảng con tin Iran** là một cuộc xung đột chính trị, ngoại giao giữa Hoa Kỳ và Iran. Trong cuộc khủng hoảng này, hơn 56 nhà ngoại giao và công dân Mỹ đã bị
**Biểu tình Iran 2019** là một loạt các cuộc biểu tình dân sự xảy ra ở nhiều thành phố trên khắp Iran, ban đầu là phản đối việc tăng giá nhiên liệu 200% nhưng sau
**Các cuộc biểu tình tại Iran năm 2017–18** () là một loạt các cuộc biểu tình xảy ra khắp Iran. Các cuộc biểu tình bắt đầu vào ngày 28 tháng 12 năm 2017 ở Mashhad,
Vào ngày 22 tháng 6 năm 2025, Không quân và Hải quân Hoa Kỳ đã tiến hành một cuộc tấn công phối hợp nhằm vào ba cơ sở hạt nhân trọng yếu của Iran, trong
**Vệ binh Cách mạng Hồi giáo** hay **Islamic Revolutionary Guard Corps** (**IRGC**; hoặc gọi tắt là **Sepâh**), cũng được gọi là **Vệ binh Cách mạng Iran**, là một nhánh chính đa dịch vụ của Lực
**Sự kiện** **Anh và Liên Xô tấn xâm lược Iran** là một cuộc tấn công của phe Đồng Minh - bao gồm Hồng quân Liên Xô, quân đội Vương quốc Anh cùng các lực lượng
**Lực lượng Vũ trang Cộng hòa Hồi giáo Iran** (tiếng Ba tư: نيروهای مسلح جمهوری اسلامی ايران) gồm Quân đội Cộng hòa Hồi giáo Iran (tiếng Ba tư: ارتش جمهوری اسلامی ایران), Vệ binh Cách
Đại dịch COVID-19 đã ảnh hưởng tới các mối quan hệ quốc tế và gây ra những căng thẳng ngoại giao, đồng thời cũng khiến Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc phải ra nghị
**Lãnh tụ Tối cao Iran** (, **'), còn được gọi **Lãnh tụ Tối cao Hồi giáo Cách mạng** (, **'), **Đại giáo chủ Iran**, chính thức ở Iran, được gọi **Lãnh tụ Tối cao Uy
**Quan hệ đối ngoại của Iran** đề cập đến mối quan hệ liên chính phủ giữa Cộng hòa Hồi giáo Iran và các quốc gia khác. Địa lý là một yếu tố rất quan trọng
**Hội đồng Giám hộ Iran** () là cơ quan giám sát hiến pháp, giám sát bầu cử của Iran, gồm 12 thành viên. Hội đồng Giám hộ nắm giữ quyền lực, ảnh hưởng đáng kể
Bản đồ địa hình với sơn nguyên Iran nối [[Anatolia|Bán đảo Tiếu Á ở phía tây với Hindu Kush và Himalaya ở phía đông.]] Biểu đồ đơn giản chỉ ra ranh giới các mảng kiến
**Bam** () là thành phố thủ phủ của huyện Bam, tỉnh Kerman, Iran. Theo điều tra dân số năm 2016, Bam có 127.396 người. Toàn bộ thành phố Bam hiện đại ngày nay bao quanh
**Sân bay quốc tế Dubai** (tiếng Ả Rập: **مطار دبي الدولي**) là sân bay quốc tế phục vụ Dubai, Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất, là sân bay chính của Dubai và là
**Cơ quan Năng lượng Tái tạo Quốc tế** (tiếng Anh: _International Renewable Energy Agency_, viết tắt là **IRENA**) được thành lập năm 2009 để khuyến khích gia tăng việc sử dụng và phổ biến năng
**Cách mạng Hồi giáo** (hay còn được biết với tên **Cách mạng Iran** hoặc **Cách mạng Hồi giáo Iran**, Tiếng Ba Tư: , _Enghelābe Eslāmi_) là cuộc cách mạng đã biến Iran từ một chế
phải|Bản đồ Thế giới năm 1962 với các phe liên kết **Chiến tranh Lạnh (1953–1962)** là một giai đoạn trong cuộc Chiến tranh Lạnh từ khi lãnh tụ Liên Xô Joseph Stalin qua đời năm
**Lịch sử Iran** hay còn được gọi là **lịch sử Ba Tư**, là lịch sử bao gồm nhiều đế quốc khác nhau trong suốt nhiều thiên niên kỷ qua tại Cao nguyên Iran và các
Những **cuộc biểu tình Mahsa Amini** là một loạt những cuộc biểu tình và bất ổn dân sự chống lại chính phủ Iran, bắt đầu vào ngày 16 tháng 9 năm 2022 ở Tehran và
**Cuộc bao vây Đại sứ quán** **Iran** là một sự kiện chính trị, ngoại giao và khủng bố bắt đầu từ ngày 30 tháng 4 và kết thúc vào ngày 5 tháng 5 năm 1980,
phải|Bản đồ các [[quốc gia theo mật độ dân số, trên kilômét vuông. (Xem _Danh sách quốc gia theo mật độ dân số._)]] phải|Các vùng có mật độ dân số cao, tính toán năm 1994.
**Hội đồng Hợp tác các nước Ả Rập Vùng Vịnh** (), còn được gọi là **Hội đồng Hợp tác Vùng Vịnh** (; , **GCC**) là một liên minh chính trị và kinh tế của tất
**Phục bích** (), còn được phiên âm là **phục tích** hay **phục tịch**, nghĩa đen là "khôi phục ngôi vua" là trường hợp một quân chủ đã từ nhiệm hoặc đã bị phế truất hay