✨Kiểm duyệt Internet

Bản đồ những quốc gia áp dụng kiểm duyệt Internet trên thế giới Mức độ kiểm duyệt Internet khác nhau giữa các quốc gia. Các nền dân chủ thường có mức độ kiểm duyệt vừa phải, cho phép công dân tiếp cận thông tin và tham gia vào các cuộc tranh luận công khai, mặc dù có một số hạn chế hợp lý. Ngược lại, các chế độ toàn trị áp đặt những hạn chế nghiêm ngặt đối với quyền truy cập Internet để kiểm soát diễn biến và đàn áp sự bất đồng chính kiến. Họ sử dụng kiểm duyệt như một công cụ để hạn chế giao tiếp và ngăn chặn các cuộc tranh luận về các vấn đề chính trị và xã hội, đặc biệt là trong các sự kiện quan trọng như bầu cử hoặc biểu tình. Kiểm duyệt Internet là hình thức kiểm soát hoặc ngăn chặn nội dung Internet không phù hợp được áp dụng ở một số quốc gia. Kiểm duyệt Internet là hình thức kiểm soát truyền thông tương tự kiểm duyệt báo chí. Việc kiểm duyệt này có thể được thực hiện bởi chính phủ hoặc các tổ chức tư nhân theo lệnh của chính phủ, cơ quan quản lý hoặc theo sáng kiến của riêng họ. Hình thức kiểm duyệt Internet đa dạng tùy quan điểm về pháp luật, tôn giáo, đạo đức và trình độ của từng quốc gia.

Ban đầu, Internet được giám sát bởi cộng đồng Internet chứ không thuộc quyền kiểm soát của chính phủ hoặc các tổ chức chính thức. Mục đích là để tránh sự can thiệp của chính phủ nhằm phát huy quyền tự do ngôn luận của công dân. Tuy nhiên, việc tự giám sát dẫn đến nhiều vấn đề như sự gia tăng tội phạm trên Internet, các hoạt động đa dạng khó kiểm soát của người dùng,... Chính phủ và các cơ quan đã ngày càng kiểm soát Internet quốc gia chặt chẽ hơn.

Theo một báo cáo gần đây của tổ chức phi lợi nhuận Freedom House, tính từ tháng 6/2017 đến tháng 10/2019, có ít nhất 17 nước đã soạn thảo hay thông qua luật siết chặt nội dung trên Internet. Nhà chức trách nước sở tại có thể thực hiện khóa truy cập vào các website của nhà cung cấp.

Phương thức kiểm duyệt Internet phổ biến

Một số phương thức kỹ thuật cụ thể và phổ biến mà giới kiểm duyệt dùng để ngăn chặn nội dung hay hạn chế khả năng truy cập Internet:

*Sàng lọc và chặn địa chỉ giao thức Internet (IP)

Giới kiểm duyệt có quyền kiểm soát các nhà cung cấp dịch vụ Internet. Họ có thể đưa các địa chỉ IP nhất định của các trang web mà họ cho rằng không phù hợp vào danh sách đen. Khi bạn yêu cầu quyền truy cập vào một trang web, yêu cầu của bạn được theo dõi bởi các máy tính giám sát, kiểm tra yêu cầu của bạn đối với danh sách các địa chỉ IP được liệt kê trong danh sách đen. Nếu bạn đang cố gắng truy cập một trong những trang web bị cấm này, nhà cung cấp dịch vụ Internet sẽ hủy kết nối và khiến nó bị lỗi.

*Sàng lọc định vị tài nguyên đồng nhất (URL)

Với một URL bao gồm các điều khoản bị cấm, kết nối sẽ được đặt lại và người dùng không truy cập được trang đó.

Giới kiểm duyệt có thể chỉ chặn tên miền phụ, trong khi trang chính vẫn có thể chạy bình thường. Tương tự, họ có thể chỉ lọc hay chặn các trang cụ thể chứa các thông tin nhất định, trong khi vẫn cho phép truy cập các phần còn lại của trang.

Sàng lọc URL có thể được áp dụng nội bộ qua việc sử dụng phần mềm đặc biệt được cài trong máy. Ví dụ, các máy tính trong quán cà phê, Internet có thể đều có cài đặt phần mềm lọc với tác dụng không cho phép kết nối tới một số trang nhất định. Ngoài ra, sàng lọc URL có thể được áp dụng tại một điểm trung tâm trên mạng. Ví dụ như trong một máy chủ proxy (Proxy server). Một mạng có thể được sắp đặt không cho phép người dùng kết nối trực tiếp tới các trang web, nhưng lại bắt buộc (hay khuyến khích) kết nối tới các trang đó thông qua máy chủ proxy.

*Sàng lọc và giả mạo/chuyển hướng hệ thống tên miền (DNS)

Tên miền bị chặn không được giải quyết hoặc địa chỉ IP không chính xác được trả về thông qua việc chiếm quyền điều khiển DNS.

Giới kiểm duyệt có quyền kiểm soát máy chủ tên miền và hủy đăng ký tên miền lưu trữ nội dung bất chính. Điều này làm cho trang web trở nên vô hình trước các trình duyệt của người dùng đang tìm cách truy cập trang web vì nó ngăn cản việc dịch tên miền sang địa chỉ IP của trang web.

Sàng lọc từ khóa sử dụng hệ thống phát hiện xâm nhập (IDS) để kiểm tra tất cả lưu lượng truy cập đi qua. Việc sàng lọc từ khóa có khả năng diễn ra tại các bộ định tuyến biên được triển khai bởi các nhà cung cấp dịch vụ Internet (ISP) lớn. Nếu lưu lượng chứa bất kỳ kết quả khớp nào với danh sách đen các từ khóa được xác định trước, lưu lượng sẽ bị chặn với thiết lập lại kết nối giao thức điều khiển truyền vận (TCP). Các gói đặt lại giao thức TCP được gửi đến cả hai điểm cuối để buộc kết nối đóng lại và kết nối bị chặn trong tối đa một giờ.

*Sàng lọc gói

Khi dữ liệu được gửi qua Internet, nó được nhóm thành các đơn vị nhỏ gọi là gói. Mỗi gói như vậy chứa đựng cả dữ liệu nội dung và dữ liệu về cách gửi các gói này (địa chỉ IP của máy tính gửi đi và máy tính gửi đến).

Bức tường lửa ngăn chặn được xem là một thiết bị định hướng (Router, một thiết bị kết nối giữa hai hay nhiều mạng và chuyển các thông tin giữa các mạng này) hay trên một máy chủ (Server), bao gồm phần cứng và phần mềm nằm giữa hai mạng (chẳng hạn mạng Internet và mạng cục bộ, mạng liên kết các gia đình, điểm kinh doanh Internet, tổ chức, công ty, hệ thống Ngân hàng, cơ quan nhà nước).

Cơ quan nhà nước có thể lập bức tường lửa ngay từ cổng Internet quốc gia hoặc yêu cầu các nhà cung cấp dịch vụ đường truyền (IXP) và nhà cung cấp dịch vụ Internet (ISP) thiết lập hệ thống tường lửa hữu hiệu hoặc yêu cầu các đại lý kinh doanh Internet thực hiện các biện pháp khác. Đôi khi truy cập những trang web hay máy chủ bị cấm, sẽ xuất hiện một bảng thông báo là "phải cần một mật khẩu truy cập".

*Ngắt kết nối mạng

Các công ty sử dụng tường lửa được cấu hình nghiêm ngặt để ngăn nhân viên truy cập vào các trang web có nội dung khiêu dâm và các trang web khác có thể chứa thông tin được xem là sai lệch. Điều này giúp chống lại các hành vi quấy rối nơi làm việc.

*Giảm cơ hội trộm cắp danh tính, thông tin và ý tưởng

Các doanh nghiệp thường lưu trữ một lượng lớn thông tin, dữ liệu (big data) về khách hàng và chính doanh nghiệp. Chính vì vậy, nhiều công ty hạn chế quyền truy cập vào các trang web không an toàn chứa các virus máy tính độc hại hoặc xây dựng hệ thống bảo mật nghiêm ngặt,... Điều này giúp hạn chế khả năng trộm cắp danh tính, thông tin riêng tư của khách hàng, cũng như bảo vệ ý tưởng nội bộ, đảm bảo dữ liệu quan trọng của doanh nghiệp.

*Xác định các hoạt động bất hợp pháp

Một số công ty kiểm duyệt Internet bằng việc cho phép nhân viên truy cập Internet nhưng chặn các trang web không phù hợp, có thể giảm năng suất làm việc hoặc chỉ cho phép nhân viên truy cập Internet, mạng xã hội trong thời gian nghỉ,... từ đó giảm thiểu thời gian truy cập Internet trong giờ làm việc và giúp nhân viên tập trung làm việc hơn.

*Dừng tin giả (fake news)

Kiểm duyệt Internet làm cho các doanh nghiệp tăng chi phí đối với việc quản lý tiếp thị trực tuyến. Những doanh nghiệp lớn có thể có lợi tức trong việc phát triển các chiến lược tiếp thị trực tuyến. Những doanh nghiệp nhỏ có thể mất khả năng cạnh tranh vì tài nguyên phải phân bổ nhiều hơn để giảm tác động của những vấn đề không chắc chắn do kiểm duyệt Internet gây ra.

*Lãng phí các khoản đầu tư quảng cáo trực tuyến=== Bức tường lửa của Trung Quốc là ví dụ cho hệ thống kiểm duyệt Internet chặt chẽ. Từ năm 2018, Trung Quốc bắt buộc tư nhân và các doanh nghiệp chọn một số dịch vụ VPN được quốc gia này cho phép. Các công ty đa quốc gia phải chi trả thêm chi phí để thuê dịch vụ VPN để có thể liên lạc qua các mạng xã hội bị chặn tại Trung Quốc để quản trị công ty trên Internet.

Các doanh nghiệp nước ngoài và nhân viên của họ gặp nhiều khó khăn với sự ràng buộc của bức tường lửa. Đối với các công ty nhỏ hoặc doanh nhân, họ thường tận dụng nhiều lợi ích trên Internet như dùng công cụ kỹ thuật số Google Analytics, Google Scholar nhưng bức tường lửa của Trung Quốc đã ngăn họ tiếp cận những công cụ bổ ích này. Đây là những nhóm người có nhiều ý kiến tiêu cực đối với hình thức kiểm duyệt Internet của Trung Quốc.