thumb|317x317px|Jean Dupuis ngồi giữa với trang phục Mãn Thanh.
Jean Dupuis (7 tháng 12 năm 1828, Saint-Just-la-Pendue, Pháp – 28 tháng 11 năm 1912, Monaco) là một nhà thám hiểm và thương nhân người Pháp.
Tiểu sử
Dupuis được hưởng sự giáo dục tại Tarare (Rhône, Pháp). Năm 1858 ông đến Ai Cập với tư cách là một thương nhân, rồi từ đó đến Trung Quốc. Chuyến đi này là tiền đề cho nhiều cuộc thám hiếm khác đến những vùng chưa được phương tây biết đến ở miền nam Trung Quốc, và tới thời kỳ 1871–72, ông bắt đầu khám phá vùng sông Hồng cho mục đích thương mại .
Năm 1873 ông vướng vào một vụ tranh chấp với nhà đương cục Việt Nam trong thương vụ bán vũ khí để đổi lấy hàng hóa cho quân đội Trung Hoa. Được lệnh từ toàn quyền Nam Kỳ, Francis Garnier đến Bắc Kỳ để hòa giải cuộc tranh chấp, tuy nhiên Garnier đánh chiếm thành Hà Nội, dẫn đến cuộc xung đột với quân triều đình Huế và quân Cờ đen. Đây là nguyên nhân trực tiếp của biến cố Bắc kỳ, và Dupuis là người tích cực góp tay vào việc giúp Pháp chinh phục vùng đất này.
Năm 1879 Dupuis viết "Khai thông sông Hồng cho thương mại", trong đó có vẽ bản đồ Bắc Kỳ, bản đồ đầu tiên của vùng này.
Năm 1881 Dupuis được Viện Hàn lâm Khoa học Paris trao giải thưởng Delalande Guérineau cho công trạng thám hiểm và hỗ trợ chinh phục Bắc Kỳ.
Các địa danh
thumb|Bản đồ Bắc Kỳ 1879 của Dupuis
Một số địa danh do Dupuis ghi trên bản đồ Bắc Kỳ 1879 theo tiếng dân tộc thiểu số, chủ yếu là người H'Mông, những người được thuê phụ việc và khuân vác. Sau này những tên do Dupuis ghi trở thành tên vùng thời Pháp thuộc và lưu truyền đến ngày nay.
Ví dụ như tên "Lao Cai" theo tiếng H'Mông là "chợ cũ", chợ ở vị trí phường Lào Cai ở đầu cầu Cốc Lếu ngày nay, được Dupuis ghi là "Lao-kai, residence du Chef des Pavillone noirs" (Lao-kai, dinh thủ lĩnh quân Cờ đen). Khi người Pháp thiết lập quyền cai trị thì theo đó "Lao-kai" dùng làm tên thủ phủ vùng, sau đổi thành "Lao Kay", rồi thành "Lào Cai" như ngày nay .
Tại Hà Nội những năm 1870 có đặt tên phố Jean Dupuis, nay là phố Hàng Chiếu, nơi đầu đường có cửa ô Quan Chưởng .
Tác phẩm
Các chuyến thám hiểm của ông được kể lại trong các tác phẩm:
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
thumb|317x317px|Jean Dupuis ngồi giữa với trang phục Mãn Thanh. **Jean Dupuis** (7 tháng 12 năm 1828, Saint-Just-la-Pendue, Pháp – 28 tháng 11 năm 1912, Monaco) là một nhà thám hiểm và thương nhân người Pháp.
**Trận thành Hà Nội 1873** hay còn gọi là **trận thành Hà Nội lần thứ nhất** là một phần của cuộc chiến tranh Pháp Việt (1858-1884), diễn ra vào ngày 20 tháng 11 năm 1873.
**Chiến tranh Pháp – Đại Nam** hoặc **chiến tranh Pháp – Việt**, hay còn được gọi là **Pháp xâm lược Đại Nam** là cuộc xung đột quân sự giữa nhà Nguyễn của Đại Nam và
**Phố Ô Quan Chưởng** là một con phố thuộc phường Đồng Xuân, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội, bắt đầu từ đường Trần Nhật Duật đến cửa ô Quan Chưởng, thông ra phố Hàng Chiếu và
**Lưu Vĩnh Phúc** (tiếng Trung: 劉永福/刘永福) (1837—1917), tự **Uyên Đình** (淵亭/渊亭), người Khâm Châu, Quảng Đông (nay thuộc Quảng Tây), quê ở Bác Bạch, Ngọc Lâm, Quảng Tây, là một vị tướng vào cuối thời
**Nguyễn Trí Phương** (1800-1873) là một đại danh thần Việt Nam thời nhà Nguyễn. Ông là vị Tổng chỉ huy quân đội triều đình Nguyễn chống lại quân Pháp xâm lược lần lượt ở các
**Thành Hải Dương**, còn gọi là **Thành Đông**, là một ngôi thành cổ thời nhà Nguyễn. Ngôi thành được đắp bằng đất năm 1804, dùng làm nơi làm việc cho bộ máy trấn thành Hải
nhỏ|Cửa ô Quan Chưởng **Ô Quan Chưởng** (hay còn gọi là **ô Đông Hà**, **ô Thanh Hà**, **ô Cửa Đông**, tên chữ là **Đông Hà môn** (東河門, tức _cửa phường Đông Hà_) là một cửa
Sau khi thành Hà Nội thất thủ, triều đình Huế phản kháng mạnh mẽ việc đại úy Garnier bất ngờ đánh thành Hà Nội. Các quan lại và binh lính triều đình cũng nhận được
**Hoàng Sùng Anh** (, ? - 1875) là một thủ lĩnh thổ phỉ người Tráng chống triều đình nhà Thanh. Ông là thủ lĩnh của quân Cờ Vàng, hoạt động ở vùng biên giới Trung
**Quan hệ Pháp – Việt Nam** (hoặc **Quan hệ Việt–Pháp** hay **Quan hệ Pháp–Việt**) được xem là khởi nguồn từ đầu thế kỷ 17 với công cuộc truyền giáo của các linh mục dòng Tên
Sông Đà. **Sông Đà** (còn gọi là **sông Bờ** hay **Đà Giang**) là phụ lưu lớn nhất của sông Hồng. Sông dài 927 km (có tài liệu ghi 983 km hoặc 910 km), diện tích
**Nguyễn Văn Linh** (tên khai sinh: **Nguyễn Văn Cúc;** 1 tháng 7 năm 1915 – 27 tháng 4 năm 1998) là Tổng bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam giai
thumb|Sông Lô đoạn chảy qua phường [[Hà Giang (thành phố)|Hà Giang 1.]] thumb|Sông Lô đoạn chảy qua phường [[Nông Tiến.]] **Sông Lô** là phụ lưu cấp 1 ở tả ngạn sông Hồng, chảy từ Trung
**Trận Bắc Ninh** hay **Trận Pháp đánh thành Bắc Ninh** là một phần của cuộc chiến tranh Pháp-Việt 1858-1884 diễn ra từ ngày 7 tháng 3 năm 1884 và kết thúc vào ngày 12 tháng
**Trường Trung học Phổ thông Ngô Quyền** hay **Trường Bonnal**, trường **Bình Chuẩn** là một ngôi trường nằm trong hệ thống các trường Trung học Phổ thông công lập của Việt Nam được thành lập
**Chiến tranh Pháp – Thanh** là cuộc chiến giữa Đệ tam Cộng hòa Pháp và Đế quốc Đại Thanh, diễn ra từ tháng 9 năm 1884 tới tháng 6 năm 1885. Cuộc chiến nổ ra
thumb|Phố Hàng Chiếu **Phố Hàng Chiếu** là con phố nhỏ trong khu phố cổ Hà Nội, thuộc địa bàn quận Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội . ## Vị trí - Địa điểm Phố dài
**Nguyễn Văn Tường** (chữ Hán: 阮文祥; 1824–1886), là đại thần phụ chính của nhà Nguyễn. ## Tên họ và thi cử Ông xuất thân từ một gia đình lao động nghèo thuộc làng An Cư,
**Hoàng Văn Hòe** (1848 - ?) tự **Vương Trực**, hiệu **Cổ Lâm**, biệt hiệu **Hạc Nhân** là chiến sĩ trong phong trào Cần Vương, và là nhà thơ Việt Nam. Ông được đánh giá là
Quân Pháp đánh thành Hà Nội năm 1873 **Nguyễn Văn Lâm** (阮林; 1844 - 1873) còn gọi là **Nguyễn Lâm**, tự _Mặc Hiên_, là con thứ hai của đại thần Nguyễn Tri Phương và là
thumb|Bản đồ địa hình với các đường đồng mức thumb|Phần của bản đồ nói trên được biểu diễn kiểu địa hình bóng [[:en:shaded relief|shaded relief, minh họa các đường đồng mức thể hiện địa vật]]
thumb|Hành trình của cuộc thám hiểm Cuộc **thám hiểm sông Mekong 1866-1868**, được chính quyền thực dân Pháp ở Nam Kỳ phát động và giao cho Ernest Doudart de Lagrée lãnh đạo, thực hiện thám
**Mỏ đồng Sin Quyền**, còn viết là **Mỏ đồng Sinh Quyền**, là mỏ đồng ở vùng đất huyện Bát Xát tỉnh Lào Cai, Việt Nam. Mỏ đồng Sin Quyền có trữ lượng 53 triệu tấn,
**Mỏ sắt Quý Xa** là mỏ sắt ở vùng đất xã Sơn Thủy huyện Văn Bàn tỉnh Lào Cai, Việt Nam. Mỏ được phát hiện từ lâu đời, tuy nhiên không có thông tin khai
phải **_Spirou et Fantasio_** (_Spirou và Fantasio_) là một bộ truyện tranh Pháp-Bỉ lần đầu xuất bản vào năm 1938. Bộ truyện này có nội dung tương tự như các truyện phiêu lưu mạo hiểm
**Giải Genie cho nam diễn viên chính xuất sắc nhất** là một giải của Viện Hàn lâm Điện ảnh và Truyền hình Canada dành cho nam diễn viên đóng vai chính trong một phim của
**Giải thưởng lớn Gobert** (tiếng Pháp: **Grand prix Gobert**) là một giải thưởng hàng năm của Viện hàn lâm Pháp dành cho môn lịch sử. Giải này được thiết lập từ năm 1834 bởi Quỹ
**Morris** (1923 - 2001) là một họa sĩ sáng tác truyện tranh người Bỉ. Với tập truyện _Lucky Luke_ nổi tiếng, ông được xem là một trong những tác giả truyện tranh lớn nhất thế
**André Franquin** (3 tháng 1 năm 1924 – 5 tháng 1 năm 1997) là một họa sĩ hoạt hình người Bỉ có ảnh hưởng lớn, nổi tiếng nhất với những tác phẩm truyện tranh _Gaston_
Ngày **1 tháng 1** là ngày thứ 1 trong lịch Gregory. Đây là ngày đầu tiên trong năm. ## Lịch sử Trong suốt thời Trung cổ dưới ảnh hưởng của Giáo hội Công giáo Rôma,
**Lucky Luke** là một chàng cao bồi, và cũng là nhân vật chính trong bộ truyện tranh cùng tên do họa sĩ người Bỉ Morris sáng tác từ năm 1946. Những truyện _Lucky Luke_ đầu
nhỏ|trái|Tháp chuông St. Julien. **Athe** () là một đô thị ở tỉnh Hainaut. Đô thị Ath gồm các làng cũ Lanquesaint, Irchonwelz, Ormeignies, Bouvignies, Ostiches, Rebaix, Maffle, Arbre, Houtaing, Ligne, Mainvault, Moulbaix, Villers-Notre-Dame, Villers-Saint-Amand, Ghislenghien
**Giải Oscar cho hóa trang xuất sắc nhất** là một trong các giải Oscar được Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Điện ảnh trao tặng hàng năm cho phim và người hóa trang