Jean de La Fontaine (phiên âm Tiếng Việt: Giăng đờ La Phông-ten) (8 tháng 7 năm 1621 – 13 tháng 4 năm 1695) là một nhà thơ ngụ ngôn nổi tiếng của Pháp, những bài thơ của ông được biết đến rất rộng rãi vào thế kỷ 17. Theo Gustave Flaubert, ông là nhà thơ Pháp duy nhất hiểu và làm chủ những kết cấu tinh vi trong của ngôn ngữ Pháp trước Victor Hugo. Một bộ phim nói về cuộc sống của ông đã được phát hành tại Pháp vào tháng 4 năm 2007 (Jean de La Fontaine - le défi).
Đối với người Việt Nguyễn Văn Vĩnh là dịch giả đem tên tuổi La Fontaine vào văn học Việt Nam qua nhiều bài thơ phóng tác. Ông chuyển âm danh hiệu La Fontaine thành Lã Phụng Tiên.
Tiểu sử
La Fontaine sinh ra tại Château-Thierry trong một gia đình người quản lý rừng. Mẹ mất sớm, ông thừa hưởng sự giáo dục đầy tự do và sâu rộng của bố. Từ bé ông đã sống giữa chiến tranh, yêu cảnh rừng núi và thú rừng hoang dã. Học luật xong ở Paris, ông trở về quê hương nối nghiệp cha quản lý khu rừng địa ngục , sống với những người dân đen lao động nghèo khó.
Những năm tháng học tập (1641-1658)
Có rất ít thông tin về những năm tháng học tập của La Fontaine. Người ta chỉ biết rằng Ông ta đã học tại trường Cao đẳng ở Château-Thierry cho đến năm thứ ba, nơi mà ông ta đã học tiếng latin, nhưng không phải là Tiếng Hy Lạp. Vào năm 1641, Ông tham gia vào tu hội Oratoire, nhưng vào năm 1642 ông đã ra khỏi hội tôn giáo này.
Ông tiếp tục học chuyên về luật, và tham gia thường xuyên vào hội những nhà thơ trẻ: kỵ sĩ bàn tròn, nơi mà ông đã gặp Pellisson,François Charpentier, Tallemant des Réaux. Vào năm 1649 Ông đã lấy được bằng luật sư tại quốc hội Paris, trong khi đó vào năm 1647 Cha của ông, đã tổ chức cho ông lễ cưới với Marie Héricart, và năm 24 tuổi ông có một đứa con trai tên là Charles.
Các hoạt động văn học (1664-1679)
Năm 1664, Ông chuyển qua làm việc cho duchesse de Bouillon và duchesse d’Orléans, La Fontaine chia sẻ thời gian làm việc của mình giữ Paris và Château-Thierry, Đó là khi La Fontaine thực hiện những bước đầu tiên vào văn học bằng một câu chuyện hoang đường 'xử bắn l'Arioste', Joconde. Sự viết lại này đã tạo nên một cuộc tranh luận văn học, cuộc tranh luận về sự tự do có thể làm phát triển lối kể theo kiểu hoang đường, nơi mà bản viết nháp là cực kỳ chính xác.
Và hai bộ sưu tập về các câu chuyện tiếp theo sau đó, vào năm 1665 và năm 1666, La Fontaine lại tiếp tục dựa trên những kinh nghiệm có được, nhưng lần này dưới dạng truyện ngắn, đây cũng là thời gian của đạo đức truyền thống, và thể loại ngụ ngôn đã được chọn lựa và ra đời vào năm 1668 dành riêng cho Grand Dauphin.
Năm 1669, La Fontaine đã thêm một thể loại mới vào hoạt động của ông ta, bằng việc cho xuất bản cuốn tuyểu thuyết Tình yêu của Psyché và chàng trai trẻ: trộn lẫn văn xuôi và thơ, một câu chuyện huyền thoại.
Năm 1672 cái chết của công tước Orléans, và lúc ấy cũng là lúc La Fontaine gặp khó khăn về tài chính, và đã ở nhờ tại nhà của Marguerite de La Sablière trong năm 1673.
Vào năm 1674, La Fontaine đã bắt đầu với một thể loại mới đó là opera hợp tác với Jean-Baptiste Lully.
Các tác phẩm
Chính cuộc sống chan hòa với thiên nhiên, gần gũi với người dân thường đã khiến cho thơ văn của ông giàu tính dân gian, giàu chất thơ của cuộc sống và sự thực tinh tế, sinh động. Khi ông miêu tả thiên nhiên hay viết về các loài thú, loài cây, về con cáo, chùm nho, con cừu, cây bắp cải cũng như thể hiện lòng nhân ái bao la của ông đối với người nghèo. Ông có kiến thức uyên bác về cả thiên nhiên và xã hội, giao thiệp rộng rãi với giới tri thức tự do, sống phóng túng, không thích gần gũi cung đình như nhiều nhà văn Cổ điển khác. Có lẽ vì vậy ông không được vua Louis XIV của Pháp ưa thích.
La Fontaine sáng tác nhiều tác phẩm với những thể loại khác nhau: Truyện, thơ (1665), tiểu thuyết (Xise, 1664-1674), kịch, nhưng ông nổi tiếng thế giới với tập Ngụ ngôn (1666-1694) gồm 12 quyển. Ông bước vào Viện Hàn lâm Pháp năm 1683.
Văn phong của La Fontaine giàu chất thơ, dí dỏm và hàm súc đa nghĩa. Truyện của ông gồm trên 60 truyện in thành tập, nổi bật với tài kể chuyện. Thơ ngụ ngôn của nhà thơ tiêu biểu cho bút pháp nhẹ nhàng linh hoạt, uyên bác, hài hước, dí dỏm và cũng mơ mộng, phóng túng. Thơ của ông mang tính chất dân tộc sâu sắc, là biểu tượng của nền văn hóa Pháp.
La Fontaine có nhiều bài thơ nổi tiếng: Ve và Kiến, Quạ và cáo, Chó sói và cừu non, Thần chết và lão tiều phu, Con cáo và chùm nho, Gà trống và cáo, Ông già và các con, Gà mái đẻ trứng vàng, Chó thả mồi bắt bóng, Đám ma sư tử, Hội đồng chuột,... Chúng phản ánh chân thực những mặt trái và tình huống của xã hội thời bấy giờ..
Nhà thơ kế thừa truyền thống sáng tác của các nhà thơ ngụ ngôn trước ông như Edov (Hy Lạp), Brabiux (Syria), Phedro (La Mã) và sáng tạo nhiều hình tượng mới có tính chất thời đại.
Xã hội loài vật trong ngụ ngôn tượng trưng cho xã hội Pháp thời đại La Fontaine sống, với các cung bậc, tầng lớp, những mâu thuẫn bộc lộ bản chất của xã hội đó: từ những người thấp cổ bé họng đến những vị quyền cao chức trọng.
La Fontaine trở thành nhà văn quen thuộc của mọi lứa tuổi, mọi thời đại, và ngày nay thơ ông vẫn giữ nguyên giá trị thời sự sâu sắc.
Vinh danh
Ngày 8 tháng 7 năm 2011, nhằm kỉ niệm 390 năm ngày sinh, ông được Google Doodle vinh danh vì những cống hiến to lớn của mình.
Thư viện
- Pierre Clarac, La Fontaine, Bordas, 1949.
- René Jasinski, La Fontaine và những tập ngụ ngôn đầu tiên, Nizet, 1966.
- Jean-Pierre Collinet, Thé giới văn học của La Fontaine, báo universitaires de Grenoble, 1970.
- Louis Marin, Câu truyện kể là một cái bẫy, Minuit, 1978.
- tham khảo Le Fablier, từ năm 1989, annuelle.
- Patrick Dandrey, Sự bịa đặt của những chuyện ngụ ngôn, Klincksieck, 1992.
- Olivier Leplatre, Những khả năng và lời nói trong chuyện Ngụ Ngôn, PUL, 2000.
- Jean-Charles Darmon, Triết lý trong ngụ ngôn. La Fontaine et la crise du Lyrisme, PUF, 2002.
- Marc Escola, 6 cách sắp xếp bố cục của La Fontaine, Báo Đại học Vincennes, 2003.
Danh mục phim
Câu nói nổi tiếng
" Làm việc ngăn nắp sẽ đem đến cho ta tính nhẫn nại và sự hài lòng "
Thư viện ảnh
Image:La cigale et la fourmi illustration dore.jpg|Gustave Doré vẽ "Con ve sầu và con kiến"
Image:Grandville leLoup Et Le Chien.jpg|Grandville: _Chó sói và chó nhà_
Image:La Fontaine (1).JPG|Pho tượng Charles Correia (1983) tại Vườn Ranelagh ở Paris
Image:La Fontaine 10.jpg|Tranh "Con ếch muốn to bằng con bò" (1936)
Image:La Fontaine 03.jpg|Tranh "Rùa và thỏ" (1936)
Image:La Fontaine 12.jpg|Sói trở thành Chó
👁️
2 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Jean de La Fontaine** (phiên âm Tiếng Việt: **Giăng đờ La Phông-ten**) (8 tháng 7 năm 1621 – 13 tháng 4 năm 1695) là một nhà thơ ngụ ngôn nổi tiếng của Pháp, những bài
phải|nhỏ|Con Thỏ và Rùa. Tranh vẽ trong ấn bản 1855 **Thơ ngụ ngôn La Fontaine** là tác phẩm văn chương Pháp do Jean de La Fontaine soạn vào thế kỷ 17 và in lần đầu
**Jean Calvin** (tên khai sinh là _Jehan Cauvin_, 10 tháng 7 năm 1509 – 27 tháng 5 năm 1564) là nhà thần học có nhiều ảnh hưởng trong thời kỳ Cải cách Kháng Cách. Tại
nhỏ|Lối vào nghĩa trang **Nghĩa trang Père-Lachaise** (tiếng Pháp: _Cimetière du Père-Lachaise_) là nghĩa trang lớn nhất của thành phố Paris, Pháp và là một trong những nghĩa trang nổi tiếng nhất thế giới. Nằm
**Nghĩa trang Père-Lachaise** ở Paris là nơi chôn cất rất nhiều nhân vật nổi tiếng của Pháp cũng như trên thế giới, danh sách sau đây chưa đầy đủ: ## A nhỏ|phải|Tượng bán thân [[Honoré
**Chiến tranh Tôn giáo Pháp** là một chuỗi gồm tám cuộc tranh chấp giữa phe Công giáo và phe Huguenot (Kháng Cách Pháp) từ giữa thế kỷ 16 kéo dài đến năm 1598. Ngoài những
**Ivan Andreyevich Krylov** (tiếng Nga: Ива́н Андре́евич Крыло́в; 13 tháng 2 năm 1769 - 21 tháng 11 năm 1844) là nhà văn, nhà thơ Nga nổi tiếng với những câu chuyện ngụ ngôn. ## Tiểu
**Jeanne xứ Valois, Nữ Công tước xứ Berry** (tiếng Pháp: _Jeanne de Valois, Duchesse de Berry_; 23 tháng 4 năm 1464 - 4 tháng 2 năm 1505), là một Vương nữ người Pháp, giữ tước
**Henrietta Anne của Anh** (tiếng Pháp: _Henriette-Anne Stuart d'Angleterre_; 16 tháng 6 năm 1644 - 30 tháng 6 năm 1670), biệt danh **Minette**, là một Vương nữ Anh, con gái của Charles I của Anh
**Nicolas Fouquet, hầu tước xứ Belle-Île, tử tước xứ Melun et Vaux** (23 tháng 2, 1615 – 23 tháng 3, 1680) là Bộ trưởng Tài chính Pháp từ 1653 tới 1661 dưới thời vua Louis
Hình:Paris Parc de La Villette Canal de l'Ourcq.jpg **Công viên La Villette** nằm ở quận 19 là công viên lớn nhất của thủ đô Paris, Pháp với diện tích là 55.5 ha, (137 acres), (diện
**François Villon** (tên thật là **François de Montcorbier** hoặc François des Loges – sinh khoảng năm 1431 hoặc 1432, mất khoảng sau năm 1463, trước năm 1491) là nhà thơ lớn cuối cùng của thơ
**Trường Trung học phổ thông chuyên Hà Nội – Amsterdam** () hay còn được gọi đơn giản là **Trường Ams** là một trường trung học phổ thông công lập của thành phố Hà Nội được
nhỏ|phải|Những con [[Bò tót Tây Ban Nha|bò tót sẽ điên tiết và húc thẳng vào bất cứ thứ gì màu đỏ, đây là một định kiến phổ biến, trên thực tế, bò bị mù màu,
**Hình tượng con sói** là một motif phổ biến trong thần thoại của các dân tộc trên toàn lục địa Á-Âu và Bắc Mỹ tương ứng với mức độ lịch sử phân bố của môi
Ngày **8 tháng 7** là ngày thứ 189 (190 trong năm nhuận) trong lịch Gregory. Còn 176 ngày trong năm. ## Sự kiện *1497 – Thuyền trưởng Vasco da Gama, khởi hành chuyến đi đầu
trái|Main entrance of the castle of Château-Thierry |trái|Château de Condé **Château-Thierry** là một xã ở tỉnh Aisne, vùng Hauts-de-France thuộc miền bắc nước Pháp. ## Lịch sử Vào những năm cuối của Đế chế Tây
**5780 Lafontaine** (1990 EJ2) là một tiểu hành tinh nằm phía ngoài của vành đai chính được phát hiện ngày 2 tháng 3 năm 1990 bởi E. W. Elst ở La Silla. Nó được đặt
**Stade de Reims** (; thường được gọi là **Stade Reims** hoặc đơn giản là **Reims**) là một câu lạc bộ bóng đá của Pháp có trụ sở tại Reims. Câu lạc bộ được thành lập
**Câu lạc bộ bóng đá Paris Saint-Germain** (thường được gọi là **Paris Saint-Germain**, , **Paris SG** hoặc đơn giản là **PSG**) là một câu lạc bộ bóng đá chuyên nghiệp có trụ sở tại Paris,
**Nîmes** là một thành phố cổ nằm ở Đông-Nam nước Pháp. Đây là tỉnh lỵ của tỉnh Gard, thuộc vùng Occitanie. Nằm trên trục Avignon, Arles, Marseille - Montpellier, Perpignan, cách Paris 715 km, Nîmes
**_Bống là ai?_** là album phòng thu thứ mười bốn của nữ ca sĩ người Việt Nam Hồng Nhung, do công ty Viết Tân Studio phát hành vào ngày 11 tháng 3 năm 2023. Được
**Đại học Paris-Sud** () hoặc **Đại học Paris XI** là một trường đại học nghiên cứu công lập cũ ở Paris, Pháp, hoạt động từ năm 1971 đến năm 2019. Trường đại học này có
**Rolex** với tên gọi chính xác là **Rolex SA** là một hãng sản xuất đồng hồ Thụy Sỹ với phân khúc từ cao cấp đến xa xỉ và sang trọng. Rolex SA bao gồm hai
**Hiệp sĩ Ba Trái Táo** (tiếng Pháp: _Les mille et une prouesses de Pépin Troispommes_ / **Ngàn lẻ một khổ hình của Pépin Ba Trái Táo**, tiếng Anh: _Pip the Appleseed Knight_ / **Pip -
Một loạt các vụ nổ súng và các vụ nổ kinh hoàng đã xảy ra tại các quận 10 và 11 của thủ đô Paris, Pháp, tại sân vận động Stade de France ở Saint-Denis,
**Monica Vitti** (3 tháng 11 năm 1931 – 2 tháng 2 năm 2022) là một diễn viên Ý, bà nổi danh khi tham gia diễn trong các phim của đạo diễn Michelangelo Antonioni trong thập
nhỏ|Vincent Lindon tại lễ trao giải. Lễ trao **Giải César lần thứ 35** được tổ chức tại Nhà hát Châtelet ở Paris, Pháp vào ngày 27 tháng 2 năm 2010, dưới sự chủ trì của
**Quảng trường Concorde** (, phiên âm tiếng Việt là **Quảng trường Công-coóc**) - _tiếng Việt:_ **_Quảng trường Hòa Hợp_** là một trong những quảng trường nổi tiếng của Pháp tại Paris, nằm ngay bên bờ
**Olympique Gymnaste Club de Nice** (), thường được gọi là **OGC Nice** hoặc đơn giản là **Nice**, là một câu lạc bộ bóng đá Pháp có trụ sở tại Nice. Câu lạc bộ được thành
**Giải César** là một giải thưởng điện ảnh quốc gia của Pháp. Giải thưởng có tên gọi cũ là _Nuit des César_ và lần đầu tổ chức vào năm 1976. Các đề cử được lựa
**Aix** hay **Aix-en-Provence** là một xã ở tỉnh Bouches-du-Rhône, thuộc vùng Provence-Alpes-Côte d'Azur ở miền nam nước Pháp. ## Thành phố kết nghĩa * Ashkelon, Israel * Bath, Vương quốc Anh * Carthage, Tunisia *
**Jeanne Balibar** sinh ngày 13.4.1968 tại Paris, là một nữ ca sĩ và nữ diễn viên người Pháp. ## Tiểu sử Jeanne Balibar là con gái của Étienne Balibar, một triết gia theo chủ nghĩa
Dưới đây là bản danh sách các nhà thiết kế thời trang tiêu biểu được phân loại theo quốc tịch. Ở đây bao gồm cả các nhà mốt trong may đo cao cấp lẫn quần
**Giải César cho quay phim xuất sắc nhất** là một giải César dành cho người quay phim của một phim được bầu chọn là xuất sắc nhất. Dưới đây là các người và các phim
Đây là danh sách của cơ sở tôn giáo nằm trong Paris và một số ngôi chùa Việt ở ngoại ô thành phố. ## Kitô giáo ### Công giáo Rôma :;Quận 1 * Nhà thờ
**Louis XIV của Pháp** (; 5 tháng 9 năm 16381 tháng 9 năm 1715), còn được gọi là **Louis Đại đế** (, ) hay **Vua Mặt Trời** (, ), là một quân chủ thuộc Nhà
**Bưu thiếp Pháp** là một mảnh bìa nhỏ có kích thước như tấm bưu thiếp có hình một người phụ nữ khỏa thân hoặc bán khỏa thân. Những tấm thiệp khiêu dâm như vậy đã
Những ghi chép đầu tiên về **lịch sử nước Pháp đã** xuất hiện từ thời đại đồ sắt. Ngày nay, nước Pháp chiếm phần lớn khu vực được người La Mã cổ đại gọi là
**Lara Fabian**, tên thật là **Lara Sophie Katy Crokaert** (sinh ngày 9 tháng 1 năm 1970), là một nữ ca sĩ kiêm sáng tác nhạc người Bỉ-Canada. Cô sinh ra ở Etterbeek, Bruxelles và có
nhỏ|phải|Họa phẩm của John Collier năm 1883 về các tỳ nữ của Pharaoh nhỏ|phải|Biểu tượng hoa văn của Ai Cập **Ai Cập cổ đại** dưới góc nhìn của thế giới phương Tây (_Ancient Egypt in
**Thành phố Paris** hiện sở hữu hệ thống gồm hơn 136 bảo tàng, trong đó có 14 bảo tàng thuộc Hiệp hội bảo tàng quốc gia và 14 bảo tàng do chính quyền thành phố
**_Le Livre noir du communisme: Crimes, terreur, répression_** (tạm dịch: _Quyển sách đen của chủ nghĩa cộng sản: Tội ác, khủng bố, đàn áp_) là một quyển sách liệt kê các tội ác của các
**Bussières** là một xã của Pháp,tọa lạc ở tỉnh Yonne trong vùng Bourgogne-Franche-Comté của Pháp. ## Thông tin nhân khẩu ## Công trình nổi bật * Nhà thờ Saint Jean-Baptiste * Châtelet de Villarnoux *
**Ars nova** là một phong cách âm nhạc phát triển mạnh mẽ ở Pháp và Pays-Bas Bourguignons trong thời Trung cổ muộn. Đôi khi thuật ngữ này được sử dụng nói chung để chỉ âm
**Marie Gillain** (sinh 18/08/1975) là một diễn viên người Bỉ. ## Danh mục phim nhỏ|Marie Gillain tại lễ trao giải César năm 2012 * 1991: _Mon père, ce héros_ de Gérard Lauzier: Véronique "Véro" Arnel
Ngày **15 tháng 12** là ngày thứ 349 (350 trong năm nhuận) trong lịch Gregory. Còn 16 ngày nữa là cuối năm. ## Sự kiện *533 – Tướng Belisarius đánh bại Vandals, dưới sự chỉ
**_Hai vạn dặm dưới biển: Du hành vào thế giới dưới nước_** (tiếng Pháp: _Vingt mille lieues sous les mers: Tour du monde sous-marin_) là một cuốn tiểu thuyết cổ điển về khoa học viễn
Île Saint-Louis phía kè Orléans nhỏ|Bản đồ Île Saint-Louis **Île Saint-Louis** là một hòn đảo trên sông Seine, gần Île de la Cité, thuộc khu vực trung tâm thành phố Paris. Nằm ở phía sau
Dù chỉ là một khu vực nhỏ trên Mặt trận phía Tây trong Chiến tranh thế giới thứ nhất, **chiến trường rừng Argonne** trên mạn đông bắc Pháp chứng kiến nhiều hoạt động giao chiến