Jadwiga I của Ba Lan (sinh ngày 3 tháng 10, 1373 và 18 tháng 2, 1374 ở Buda, mất ngày 17 tháng 7 năm 1399 tại Krakow) là Nữ Quốc vương đầu tiên của Ba Lan cũng như là quốc vương cuối cùng xuất thân từ vương tộc Anjou ở Ba Lan. Bà là con gái của vua Lajos I Vĩ đại, vua Hungary - Ba Lan với vương hậu Elizabeta xứ Bosnia. Jadwiga lên ngôi quốc vương Ba Lan năm 1384 sau khi cha là Lajos vừa qua đời, sau đó đồng cai trị với chồng là Władysław II Jagiełło.
Thời niên thiếu
Theo nhiều tài liệu, Jadwiga là người con duy nhất còn sống của vua Lajos I với vương hậu Elizabeta. Năm sinh của bà không được xác định rõ, theo nghiên cứu của sử học hiện đại thì bà sinh năm 1374. Khoa học lịch sử hiện đại Ba Lan xác định Jadwiga sinh vào tháng 2/1374. Ngay sau khi được sinh ra ít lâu, công chúa được đặt tên là Jadwiga - phỏng theo tên của thánh Jadwiga Śląska, nữ công tước xứ Wrocław; bà cố Jadwiga, vợ của Władysław.
Khi còn niên thiếu, Jadwiga được cha cho ăn học ở Buda. Vương nữ được học ngoại ngữ, yêu thích đọc sách, âm nhạc, nghệ thuật và khoa học. Tháng 6/1378, Jadwiga được cha cho đính hôn với hoàng tử bé mới 8 tuổi Wilhelm họ Habsburg. Tuy nhiên, cuộc hôn nhân bị hủy bỏ do bên triều đình Habsburgs đòi thách cưới quá cao - 200.000 florins bằng vàng.
Đăng quang và lên ngôi vua Ba Lan
Tại đại hội quý tộc ở Radomsko vào ngày 25 tháng 11 năm 1382, các quý tộc quyết định cử một trong số những người con của Lajos I lên ngôi. Đáp lại quyết định của Đại hội, vương hậu Elisabeth ra tuyên bố đưa con gái Jadwiga lên kế vị (Đại hội Sieradz, 8/1383).
Vào mùa thu ngày 13 tháng 10 năm 1384, Jadwiga từ Hungary đến Ba Lan và vào nhà thờ Wawel. Vào ngày 16 tháng 10 cùng năm tại Kraków, Jadwiga được trao vương miện quốc vương Ba Lan bởi Đức Tổng Giám Mục Gniezno là Bodzanta. Tháng 8/1385, Jadwiga được chuẩn bị để kết hôn với Wilhelm họ Habsburg. Lo sợ Nữ vương Ba Lan sẽ liên minh với Áo, các quý tộc Ba Lan hướng nhà vua vào liên minh với Lithuania. Cuối năm 1385, Dobiesław Kurozwęcki cải trang thành người Áo đến Lithuania để gặp Jogaila để định việc hôn nhân, và đại công Lithuania đồng ý. Jogaila sang Ba Lan và buổi lễ kết hôn giữa ông với Nữ vương Ba Lan đã diễn ra ở nhà thờ Wawel (15/2/1386). Cũng tại nhà thờ này, ngày 4/3/1386 Jogaila chính thức đăng quang ngôi vua Ba Lan, hiệu Władysław II Jagiełło.
Sau khi đưa chồng lên ngôi đồng cai trị, Jadwiga tiến hành các hoạt động để mở rộng vương quốc. Mùa xuân năm 1387, Jadwiga mở cuộc tấn công vào chiếm lại Red Ruthenia đang bị người Hungaria chiếm đóng. Tháng 3/1387, Lviv bị Ba Lan đánh chiếm. Tháng 9/1387 tại Lviv, Jadwiga tỏ lòng kính trọng Hospodar Moldovan Piotr I. Năm 1397 ở Inowrocław, bà đã tổ chức một hòa đàm với thống lĩnh Teutons là Konrad von Jungingen để thương lượng cho Ba Lan lấy lại đất Dobrzyn.
Về văn hóa, Jadwiga tập hợp các nhà trí thức Ba Lan như Piotr Wysz, Mateusz của Kraków và Hieronim của Praha tổ chức dịch bản Thánh Vịnh ra tiếng Ba Lan. Bà cho thành lập nhiều nhà thờ và tu viện, bệnh viện. Năm 1397, bà thành lập một ký túc xá cho sinh viên Ba Lan và Lithuania tại Đại học Charles ở Prague. Trong năm đó, Jadwiga nhận được sự đồng ý của Giáo hoàng Bônifaciô IX để thành lập khoa thần học tại Học viện Krakow.
Jadwiga qua đời vào ngày 17 tháng 7 năm 1399 vì bệnh hậu sản, bốn ngày sau khi cô con gái mới sinh Elisabeth vừa qua đời. Mộ được chôn ở nhà thờ Wawel
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Jadwiga I của Ba Lan** (sinh ngày 3 tháng 10, 1373 và 18 tháng 2, 1374 ở Buda, mất ngày 17 tháng 7 năm 1399 tại Krakow) là Nữ Quốc vương đầu tiên của Ba
**Casimir III Vĩ đại** (tiếng Ba Lan: Kazimierz III Wielki; 30 tháng 4 năm 1310 – 5 tháng 11 năm 1370) làm vua Ba Lan từ năm 1333 đến năm 1370. Ông là con trai
nhỏ|Lajos I khi vừa mới chào đời, theo cuốn _[[Illuminated Chronicle_.]] **Quốc vương Lajos I của Hungary** (; 5/3/1326 – 10/9/1382), còn gọi là **Lajos Vĩ đại**, **Lajos Đại đế** (; ; ) hay **Lajos
Dưới đây là danh sách những người cai trị các thế chế quân chủ ở Ba Lan từ khoảng giữa thế kỷ thứ 10 cho đến năm 1795, từ các Công tước và Vương công
thumb|Bản sao của [[Vương miện của Bolesław I Dũng cảm, quả cầu hoàng gia và vương trượng được dùng trong lễ đăng quang của Stanisław August Poniatowski năm 1764]] thumb|right|Biểu chương của Vua [[August III
**Harta** là một ngôi làng nằm ở xã Dynów, huyện Rzeszowski, tỉnh Podkarpackie, Ba Lan. Làng có kiểu một đường trục xuyên suốt tọa lạc tại chân đồi Dynowskie, trong trũng suối cùng tên trải
**Mária I của Hungary, Nữ vương Mária của Hungary** (; 1371 17 tháng 5 năm 1395), còn được gọi là **Maria xứ Anjou** (, , , ), là vị Nữ vương của Hungary và Croatia
nhỏ|300x300px| Thánh đường St Jadwiga **Thánh đường St. Jadwiga ở Trzebnica**, còn được gọi là Tu viện Trzebnica, là một tu viện cho các nữ tu dòng Xít ở Trzebnica, phía bắc Wrocław, thuộc vùng
**Jadwiga Barańska** (sinh ngày 21 tháng 10 năm 1935) là một nữ diễn viên và biên kịch người Ba Lan. Jadwiga Barańska là vợ của Jerzy Antczak, một đạo diễn người Ba Lan, và là
**Jadwiga Andrzejewska** (1915–1977) là nữ diễn viên điện ảnh và sân khấu người Ba Lan nổi tiếng thời Thế chiến ở Ba Lan.nhỏ|Mộ Jadwiga Andrzejewska ở Łódź. ## Sự nghiệp điện ảnh Dưới đây chỉ
**Ngày và đêm** () là một bộ phim Ba Lan sản xuất năm 1975 của đạo diễn Jerzy Antczak. Bộ phim gia đình hoành _tráng_ này dựa trên tiểu thuyết _Noce i dnie của_ Maria
**Kazimierz IV Jagiellończyk** (tiếng Ba Lan: Kazimierz IV Andrzej Jagiellończyk ; tiếng Lithuania: Kazimieras Jogailaitis; 30 tháng 11 năm 1427 - 07 tháng 6 năm 1492) là vua của Ba Lan và là Đại công
**Dòng Huynh đệ Nhà Teuton Thánh Mẫu tại Jerusalem** (tên chính thức tiếng Latinh: _Ordo domus Sanctæ Mariæ Theutonicorum Hierosolymitanorum_; tiếng Đức: _Orden der Brüder vom Deutschen Haus St. Mariens in Jerusalem_), thường gọi tắt
nhỏ|250x250px| Ngôi mộ của người lính vô danh nhỏ|250x250px| Dòng chữ: _Tu lezy zołnierz Arlingtonki_ Dịch là.: "Đây là một người lính Ba Lan đã ngã xuống cho đất nước" nhỏ|250x250px| Một số viên đá
thumb|Đĩa đựng bánh thánh của Płock do Konrad Mazowiecki thành lập. Có thể thấy được bên trong đĩa là Konrad, vợ ông - Agafia và các con trai là Siemowit và Kazimierz. thumb|Một trong những
nhỏ| [[Quân chủ Công giáo và Cristoforo Colombo, 1493]] **Liên hiệp vương triều** (**', **') là một hình thức liên bang chỉ có hai nhà nước khác nhau được quản lý dưới cùng một triều
**Lech Aleksander Kaczyński**, IPA: [] (18 tháng 6 năm 1949 – 10 tháng 4 năm 2010) là Tổng thống của Ba Lan và là một nhà chính trị của đảng bảo thủ Pháp luật và
**Jarosław Aleksander Kaczyński** (phát âm tiếng Ba Lan: [jaˈrɔswaf kaˈt͡ʂɨj̃skʲi]; sinh ngày 18 tháng 6 năm 1949) là một chính trị gia người Ba Lan, hiện đang là lãnh đạo Đảng Pháp luật và Công
**_Bản thảo tìm thấy ở Zaragoza_** _(_ ) là một bộ phim Ba Lan (1965) của đạo diễn Wojciech Has, dựa trên tiểu thuyết _Bản thảo được tìm thấy ở Zaragoza_ viết năm 1815, của
**_Międzymorze_** (, nghĩa: _quốc gia giữa vùng biển_), quen gọi trong tiếng Anh và Tiếng Latinh là **Intermarium**, là một trong những chính sách nổi bật của Józef Klemens Piłsudski, người lúc đấy đang là
**Teresa Lipowska** (sinh ngày 14 tháng 7 năm 1937 tại Warsaw) là một diễn viên người Ba Lan. Tên tuổi của Teresa Lipowska gắn liền với vai nữ chính Barbara Mostowiak trong phim truyền hình
phải|nhỏ|267x267px|Halina Łabonarska (2018) **Halina Łabonarska** (sinh ngày 15 tháng 8 năm 1947 tại Gdańsk) là một diễn viên người Ba Lan. ## Tiểu sử Halina Łabonarska tốt nghiệp Trường Điện ảnh Quốc gia ở Łódź
**Litva** (phiên âm: _Lít-va_; ), tên chính thức là **Cộng hòa Litva** () là một quốc gia thuộc khu vực châu Âu theo thể chế cộng hòa. Theo sự phân chia của Liên Hợp Quốc,
**Halina Wyrodek-Dziędziel** (sinh ngày 4 tháng 4 năm 1946 tại Olkusz - mất ngày 12 tháng 8 năm 2008 tại Kraków) là một diễn viên người Ba Lan. ## Sự nghiệp Năm 1969, Halina Wyrodek
nhỏ|Lối đi với băng ghế dưới tán cây **Planty** là một trong những công viên thành phố lớn nhất ở Kraków, Ba Lan. Nó bao quanh Stare Miasto (_Phố cổ_), nơi các bức tường thành
phải|nhỏ|260x260px| _Collegium Novum_ phải|nhỏ|260x260px| Chiếu sáng ban đêm của _Collegium Novum_ phải|nhỏ| Lối vào phía trước **_Collegium Novum_** (tiếng Latin: "New College") là tòa nhà chính theo phong cách Tân Gothic của Đại học Jagiellonia
**Jogaila**, sau này là **Władysław II Jagiełło** () (sinh khoảng năm 1352/1362 - mất ngày 1 tháng 6 năm 1434) là Đại vương công Lietuva (1377-1434) và sau đó là vua Ba Lan (1386-1434), lần
nhỏ|Gustav và Katharina **Katharina xứ Sachsen-Lauenburg** (; 24 tháng 9 năm 1513 – 23 tháng 9 năm 1535) là người vợ đầu tiên của Gustav I của Thụy Điển và là Vương hậu Thụy Điển
**Phục bích** (chữ Hán: 復辟), còn được phiên âm là **phục tích** hay **phục tịch**, nghĩa đen là "khôi phục ngôi vua" là trường hợp một quân chủ đã từ nhiệm hoặc đã bị phế
**Thân vương quốc Halych** (; ), hay **Thân vương quốc Rus Halych**, là một thân vương quốc Đông Slav thời trung cổ, là một trong những nhà nước khu vực chính yếu thuộc phạm vi
**Kaliningrad** ( ; ), trước năm 1946 được gọi là **Königsberg** (), là thành phố lớn nhất và là trung tâm hành chính của Kaliningrad Oblast, Oblast cực tây của Nga . Thành phố nằm
**Nữ hoàng** (chữ Hán: 女皇, tiếng Anh: _Empress Regnant_), cũng được gọi là **Nữ đế** (女帝) hay **Nữ hoàng đế** (女皇帝), **bà hoàng**, **bà chúa** là một danh từ dùng để chỉ người phụ nữ
**Nữ vương** (chữ Hán: 女王, tiếng Anh: _Queen Regnant_) hay **Nữ chúa** (chữ Hán: 女主) là vị quân chủ nữ giới của một Vương quốc, ngang hàng với một vị vua hoặc Quốc vương. Những
Ngày **4 tháng 3** là ngày thứ 63 (64 trong năm nhuận) trong lịch Gregory. Còn 302 ngày trong năm. ## Sự kiện *581 – Bắc Chu Tĩnh Đế dâng hoàng đế tỉ, nhường ngôi
**Belarus** (phiên âm: "Bê-la-rút", ; , tr. **', , tiếng Nga: Беларусь, Белоруссия, _Belarus_, _Belorussiya_,) tên chính thức là **Cộng hòa Belarus''' (tiếng Belarus: Рэспубліка Беларусь, tiếng Nga: Республика Беларусь), là quốc gia không giáp
**Thánh quan thầy** (còn gọi **Thánh bổn mạng** hay **Thánh bảo trợ**; Latinh: _patronus_) là vị Thánh được cho là bảo vệ, hướng dẫn và cầu bầu cho một người, một địa phương, một quốc
nhỏ|225x225px|Chân dung Lucjan Rydel do Wyspiański sáng tác năm 1898 **Lucjan Rydel** hay **Lucjan Antoni Feliks Rydel** (17 tháng 5 năm 1870 tại Kraków - 8 tháng 4 năm 1918 tại Bronowice), là nhà viết
thumb|Chân dung tự họa thumb|[[Oedipus và Antigone (1828)]] **Aleksander Kokular** (sinh ngày 9 tháng 8 năm 1793 tại Warsaw - mất ngày 6 tháng 4 năm 1846 tại Warsaw) là một họa sĩ, nhà sưu