Ipiros (Tiếng Hy Lạp: Ήπειρος Ipiros, tiếng Tây Bắc Hy Lạp: Ἅπειρος Apiros) là một quốc gia thời Hy Lạp cổ đại, nằm trong khu vực địa lý của Ipiros, ở phía Tây Balkan. Quê hương của người Ipiros cổ xưa. Có biên giới về phía nam là Liên minh Aetolia, Thessalia và Macedonia về phía đông và những bộ tộc Illyria về phía bắc. Vua Pyrros (319 - 272 trước Công nguyên) trong một thời gian ngắn đã đưa Ipiros lên hàng bá chủ Hy Lạp, thanh thế lừng lẫy. Vào năm 280 trước Công nguyên, để hỗ trợ người Tarentum trong chiến tranh chống La Mã, Pyrros kéo đại quân đổ bộ lên đất Ý và đánh thắng La Mã vài trận, nhưng cuối cùng thất bại. Sau khi ông chết, xứ Ipiros trở lại thành một nước nhỏ.
Lịch sử
Thời kì đầu
Ipiros đã có con người từ cuối thời kì đồ đá mới,khi những thợ săn và các người chăn cừu định cư ở khu vực này và xây dựng những ngôi mộ lớn để chôn cất những nhà lãnh đạo của họ. Những Hầm mộ Mykēnē được phát hiện là mối liên kết giữa tổ tiên của người Ipiros với nền văn minh Mykēnē.
Người Doria xâm chiếm Hy Lạp từ Ipiros và Macedonia vào cuối của thiên niên kỷ 2 trước Công nguyên (khoảng 1100 - 1000 trước Công nguyên), mặc dù những nguyên nhân cho việc di chuyển của họ vẫn chưa rõ. Những cư dân gốc của vùng đất này đã hướng về miền nam Hy Lạp bằng đường bộ với những cuộc xâm lược vào Thiên niên kỷ 1 trước Công nguyên. Có 3 bộ lạc nói tiếng Hy Lạp đã nổi lên trong xứ Ipiros. Đó là người Chaonia ở tây bắc Ipiros, người Molossia ở miền trung và người Thesprotia ở phía nam.
Sự bành trướng của người Molossia
Aeakidae đã thành lập triều đại của người Molossia, những người đã cố gắng tạo ra một quốc gia ở Ipiros khoảng năm 370 trước Công nguyên trở đi, mở rộng quyền lực của mình đối với các bộ tộc đua tranh. Sự liên minh của người Molossia với đồng minh hùng mạnh Macedonia và năm 359 trước Công nguyên bằng việc công chúa Olympias của người Molossia, cháu gái của vua Arybbas của Ipiros, kết hôn với vua Philippos II của Macedonia. Bà đã trở thành mẹ của Alexandros Đại Đế. Sau cái chết của Arybbas, Alexandros người Molossia chú của Alexandros Đại đế của Macedonia, đã thừa kế ngai vàng với danh hiệu vua của Ipiros.
Năm 334 trước Công nguyên, thời gian Alexandros Đại đế tiến vào châu Á, Alexandros I của Molossia đã tiến hành một cuộc viễn chinh vào miền nam Ý với sự ủng hộ của các thành bang Hy Lạp ở khu vực Đại Hy Lạp (Magna Gracea) chống lại các bộ lạc Ý gần đó và sự nổi lên của cộng hòa La Mã. Sau một số thành công trên chiến trường, ông bại trận tử vong trong tay quân La Mã năm 331 TCN.
Vương quốc Ipiros
trái|Bản đồ cuộc tiến quân của Pyrros.
Năm 330 trước Công nguyên, sau cái chết của Alexandris người Molossia, thuật ngữ 'Ipiros' xuất hiện như một đơn vị chính trị duy nhất trong các nguồn Hy Lạp cổ đại lần đầu tiên, dưới sự lãnh đạo của triều đại Molossia. Sau đó, việc tiền xu riêng của ba nhóm bộ tộc chính ở Ipiros đã kết thúc, và một đồng tiền mới được ban hành với huyền thoại 'Người Ipiros'. Sau cái chết của Alexandros I, Aeakides của Ipiros, người kế vị ông, tán thành việc Olympias chống lại với Kassandros, nhưng bị hạ bệ năm 313 trước Công nguyên.
Pyrros, con trai vua Aeakides, lên nối ngôi vào năm 295 trước Công nguyên. Ông là em họ và noi theo tấm gương của Alexandros Đại đế xứ Macedonia
Với tổn hại nặng nề của quân đội Pyrros, trận Asculum là xuất xứ của thuật ngữ Chiến thắng kiểu Pyrros, nghĩa là thắng hại
Vào năm 275 trước Công nguyên, Pyrros lại phải chạm trán với quân La Mã trong trận Beneventum.
Trong những năm sau đó, Ipiros phải đối mặt với mối đe dọa ngày càng tăng từ sự bành trướng của Cộng hòa La Mã, trong đó đã có một loạt các cuộc chiến tranh với Macedonia. Liên bang vẫn còn trung lập trong hai cuộc chiến tranh Macedonia đầu tiên nhưng nó đã bị chia rẽ trong chiến tranh Macedonia lần thứ ba (171 - 168 trước Công nguyên), với việc người Molossia đứng về phe với Macedonia và người Chaonia với Thesprotia đứng về phía La Mã. Kết quả của nó đem lại hậu quả tai hại cho Epirus; Molossia rơi vào tay La Mã trong năm 167 trước Công nguyên, 15 vạn cư dân của nó đã bị bắt làm nô lệ và vùng đất của họ đã bị tàn phá thậm tệ và phải mất 500 năm để vùng trung tâm Ipiros phục hồi lại như xưa.
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Ipiros** (Tiếng Hy Lạp: Ήπειρος Ipiros, tiếng Tây Bắc Hy Lạp: Ἅπειρος Apiros) là một quốc gia thời Hy Lạp cổ đại, nằm trong khu vực địa lý của Ipiros, ở phía Tây Balkan. Quê
thumb|[[Vương quốc Macedonia (màu cam đậm) vào năm 336 TCN dưới triều đại của Philippos II của Macedonia; những vùng lãnh thổ khác bao gồm các quốc gia lệ thuộc của Macedonia (cam nhạt), người
Bài này viết về một nền văn minh cổ đại. Liên quan đến thành La Mã cổ đại, vui lòng xem Trung tâm lịch sử thành Roma.
**La Mã cổ đại** là nền văn
**Alexandros III của Macedonia** (, ), thường được biết đến rộng rãi với cái tên **Alexander Đại đế** (tiếng Hy Lạp: _Megas Alexandros_, tiếng Latinh: _Alexander Magnus_), hay còn được một số tài liệu tiếng
**Pyrros**, (; 319 – 272 trước Công nguyên) là nhà quân sự, chính trị Hy Lạp cổ đại. Pyrros làm vua xứ Ipiros lần đầu từ năm 306 đến 302 trước Công nguyên, lần hai
**Macedonia** (; ), còn được gọi là **Macedon** (), là một vương quốc cổ đại nằm ở ngoài rìa phía bắc của nền văn minh Hy Lạp Cổ xưa và Hy Lạp Cổ điển, và
Vốn ban đầu chỉ là một vương quốc đứng ngoài lề các vấn đề của thời kỳ Hy Lạp cổ điển, dưới triều đại của Philippos II (359–336 TCN), vương quốc Macedonia đã trở thành
**Những cuộc chiến tranh của Alexandros Đại Đế** là một loạt các cuộc chinh phục vũ lực của vua Macedonia Alexandros III ("Đại Đế"), đầu tiên chạm trán với nước Ba Tư hùng mạnh của
**Antigonos II Gonatas** (tiếng Hy Lạp: _Αντίγονος B΄ Γονατᾶς_, 319 – 239 TCN) là vị quốc vương đã thiết lập triều đại Antigonos ở Macedonia. Ông là một vị vua đầy quyền uy và nổi
nhỏ|"[[Capitoline Brutus", một bức tượng chân dung có thể miêu tả Lucius Junius Brutus, người đã lãnh đạo cuộc nổi dậy chống lại vị vua cuối cùng của Rome và là người sáng lập ra
**Cuộc chiến tranh Pyrros** (280 - 275 trước Công nguyên) là một loạt các trận đánh và sự thay đổi liên minh chính trị phức tạp giữa người Hy Lạp (cụ thể là Ipiros, Macedonia
**Cuộc Chiến tranh giành độc lập Hy Lạp** (1821–1829), cũng được biết đến với tên gọi **Cuộc chiến tranh cách mạng Hy Lạp** (tiếng Hy Lạp: Ελληνική Επανάσταση, _Elliniki Epanastasi_; tiếng Thổ Nhĩ Kỳ: يؤنان
**Philippos II của Macedonia** ( — _φίλος_ (phílos) = _người bạn_ + _ἵππος_ (híppos) = _ngựa_ — dịch từng chữ , 382-336 trước Công Nguyên), hay còn được biết tới với cái tên **Philippe II**
**Ípeiros** hay **Epirus** (, _Ípeiros_), tên chính thức là **Vùng Ípeiros** (Περιφέρεια Ηπείρου, _Periféria Ipeírou_), là một vùng địa lý và hành chính và ở tây bắc Hy Lạp. Vùng này giáp với Tây Makedonía
Phục bích (), còn được phiên âm là phục tích hay phục tịch, nghĩa đen là "khôi phục ngôi vua" là trường hợp một quân chủ đã từ nhiệm hoặc đã bị phế truất hay
phải|Danh tướng [[Pyrros của Ipiros|Pyrros của Hy Lạp cổ đại]] **Chiến thắng kiểu Pyrros** hay **Chiến thắng kiểu Pyrrhic** là một thành ngữ để chỉ một thắng lợi gây ra những tổn thất khủng khiếp
thumb|Tranh Bà Triệu cưỡi voi **Voi chiến** là voi được huấn luyện dưới sự chỉ huy của con người để giao chiến. Mục đích chính là tấn công đối phương, giày xéo và phá vỡ
**Makedonía** (, , cũng được viết là **Macedonia** theo tên tiếng Anh) là một vùng địa lý và lịch sử của Hy Lạp. Makedonía là vùng lớn nhất và đông dân cư thứ hai tại
**Alexandros Aegos** (hay **Alexandros IV**) (323 - 309 TCN), đôi khi còn được gọi là _Aegos_, là con trai của Alexandros Đại đế (Alexandros III của Macedonia) với công chúa Roxana của Bactria. ## Sinh
phải|nhỏ|Bức tranh "The Knight's Dream" (Giấc mơ của Hiệp sĩ) của Antonio de Pereda. **Mơ** hay **giấc mơ** là những trải nghiệm, ảo tưởng trong trí óc khi ngủ. Hiện tượng mơ không chỉ xảy
**Plutarchus** (Tiếng Hy Lạp cổ đại: Πλούταρχος, _Ploutarchos_), còn được viết theo tên tiếng Anh, tiếng Đức là **Plutarch**, và tiếng Pháp là **Plutarque**, (46 - 120) là một nhà tiểu luận và nhà tiểu
**Chiến tranh Punic lần thứ nhất **(264-241 TCN) là cuộc chiến tranh lớn đầu tiên xảy ra giữa Carthage và Cộng hòa La Mã, kéo dài suốt 23 năm giữa hai thế lực hùng mạnh
**Hy Lạp** là một quốc gia nằm ở Đông Nam Âu, tại cực nam của bán đảo Balkan. Hy Lạp bị bao quanh bởi Bulgaria, Cộng hòa Macedonia và Albania ở phía bắc; phía tây
**Amyntas III** (mất năm 370 TCN) là vua của vương quốc Macedonia vào năm 393 TCN và một lần nữa từ năm 392 tới năm 370 TCN. Ông là con trai của Arrhidaeos và cháu
Mã Siêu và Trương Phi đại chiến tại Hà Manh Quan **Giao đấu** hay **giao đấu tay đôi** hay **đọ sức**, hoặc **giao phong**, **giao chiến**, **đấu tướng** là thuật ngữ mô tả về cuộc
**Polyperchon** (tiếng Hy Lạp: Πολυπέρχων, 394-303 TCN), con trai của Simmias đến từ Tymphaia ở Epirus, ông là một tướng lĩnh Macedonia từng phục vụ dưới thời Philip II và Alexander Đại đế, và tham