nhỏ| Các [[NGC 4676|thiên hà Mice (NGC 4676 A & B) đang trong quá trình hợp nhất. ]]
nhỏ|Video giả lập này mô phỏng sự hợp nhất giữa hai thiên hà dẫn đến sự hình thành của một [[thiên hà đĩa.]]
Hợp nhất thiên hà có thể xảy ra khi hai (hoặc nhiều) thiên hà va chạm. Chúng là loại tương tác bạo lực nhất của thiên hà. Sự tương tác hấp dẫn giữa các thiên hà và ma sát giữa khí và bụi có ảnh hưởng lớn đến các thiên hà liên quan. Hiệu quả chính xác của các vụ sáp nhập này phụ thuộc vào rất nhiều thông số như góc va chạm, tốc độ và kích thước/thành phần tương đối và hiện đang là một lĩnh vực nghiên cứu cực kỳ tích cực. Sáp nhập thiên hà rất quan trọng vì tỷ lệ sáp nhập là thước đo cơ bản của sự tiến hóa của thiên hà. Tỷ lệ sáp nhập cũng cung cấp cho các nhà thiên văn học những manh mối về cách các thiên hà bị khối lượng lớn theo thời gian.
Miêu tả
Trong quá trình sáp nhập, các ngôi sao và vật chất tối trong mỗi thiên hà trở nên bị ảnh hưởng bởi thiên hà đang đến gần. Hướng tới giai đoạn cuối của quá trình sáp nhập, thế năng hấp dẫn (tức là hình dạng của thiên hà) bắt đầu thay đổi nhanh đến mức quỹ đạo sao bị ảnh hưởng rất lớn và mất bất kỳ ký ức nào về quỹ đạo trước đó của chúng. Quá trình này được gọi là thư giãn bạo lực. Do đó, nếu hai thiên hà đĩa va chạm vào nhau, chúng bắt đầu bằng các ngôi sao của chúng trong một vòng quay có trật tự trong mặt phẳng của đĩa. Trong quá trình sáp nhập, chuyển động có trật tự được chuyển thành năng lượng ngẫu nhiên. Thiên hà kết quả bị chi phối bởi các ngôi sao quay quanh thiên hà trong một mạng lưới quỹ đạo phức tạp và ngẫu nhiên. Đây là những gì chúng ta thấy trong các thiên hà hình elip, các ngôi sao trên các quỹ đạo không có thứ tự ngẫu nhiên.
nhỏ| [[NGC 3921 là một cặp thiên hà đĩa tương tác trong giai đoạn cuối của quá trình sáp nhập. ]]
Sáp nhập cũng là vị trí của số lượng cực lớn của sự hình thành sao. Tỷ lệ hình thành sao (SFR) trong một vụ sáp nhập lớn có thể đạt tới hàng ngàn ngôi sao mới có giá trị khối lượng mặt trời mỗi năm, tùy thuộc vào hàm lượng khí của mỗi thiên hà và dịch chuyển đỏ của nó. SFR sáp nhập điển hình là ít hơn 100 khối lượng mặt trời mới mỗi năm. Con số này lớn so với Galaxy của chúng ta, chỉ tạo ra một vài (~2) ngôi sao mới mỗi năm. Mặc dù các ngôi sao gần như không bao giờ đủ gần để thực sự va chạm vào các vụ sáp nhập thiên hà, nhưng các đám mây phân tử khổng lồ nhanh chóng rơi xuống trung tâm của thiên hà nơi chúng va chạm với các đám mây phân tử khác. Những va chạm này sau đó tạo ra sự ngưng tụ của những đám mây này thành những ngôi sao mới. Chúng ta có thể thấy hiện tượng này trong việc hợp nhất các thiên hà trong vũ trụ gần đó. Tuy nhiên, quá trình này được thể hiện rõ hơn trong các vụ sáp nhập hình thành hầu hết các thiên hà hình elip mà chúng ta thấy ngày nay, có khả năng xảy ra cách đây 110 tỷ năm trước, khi có nhiều khí hơn (và do đó nhiều đám mây phân tử hơn) trong các thiên hà. Ngoài ra, từ trung tâm của các đám mây khí thiên hà sẽ chạy vào nhau tạo ra các cú sốc kích thích sự hình thành của các ngôi sao mới trong các đám mây khí. Kết quả của tất cả các bạo lực này là các thiên hà có xu hướng có ít khí có sẵn để hình thành các ngôi sao mới sau khi chúng hợp nhất. Do đó, nếu một thiên hà tham gia vào một vụ sáp nhập lớn, và sau đó vài tỷ năm trôi qua, thiên hà sẽ có rất ít ngôi sao trẻ (xem tiến hóa của sao). Đây là những gì chúng ta thấy trong các thiên hà hình elip ngày nay, rất ít khí phân tử và rất ít ngôi sao trẻ. Người ta cho rằng điều này là do các thiên hà hình elip là sản phẩm cuối cùng của các vụ sáp nhập lớn sử dụng phần lớn khí trong quá trình sáp nhập, và do đó hình thành sao tiếp theo sau khi sáp nhập bị dập tắt.
Việc hợp nhất thiên hà có thể được mô phỏng trong máy tính, để tìm hiểu thêm về sự hình thành thiên hà. Các cặp thiên hà ban đầu thuộc bất kỳ loại hình thái nào đều có thể được theo dõi, có tính đến tất cả các lực hấp dẫn, và cả thủy động lực và sự phân tán của khí liên sao, sự hình thành sao ra khỏi khí và năng lượng và khối lượng được giải phóng trở lại trong môi trường liên sao. Một thư viện mô phỏng sáp nhập thiên hà như vậy có thể được tìm thấy trên trang web của GALmer. Một nghiên cứu do Jennifer Lotz thuộc Viện Khoa học Kính viễn vọng Không gian ở Baltimore, Maryland đã tạo ra các mô phỏng máy tính để hiểu rõ hơn hình ảnh được chụp bởi Kính viễn vọng Hubble.
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
nhỏ| Các [[NGC 4676|thiên hà Mice (NGC 4676 A & B) đang trong quá trình hợp nhất. ]] nhỏ|Video giả lập này mô phỏng sự hợp nhất giữa hai thiên hà dẫn đến sự hình
thumb|[[Thiên hà Chong Chóng, một thiên hà xoắn ốc điển hình trong chòm sao Đại Hùng, có đường kính khoảng 170.000 năm ánh sáng và cách Trái Đất xấp xỉ 27 triệu năm ánh sáng.]]
thumb|Bốn trong bảy thiên hà trong nhóm thiên hà [[HCG 16.]] **Nhóm thiên hà** hoặc **nhóm các thiên hà** (tiếng Anh: **Galaxy Group/ Group of Galaxies**) là tập hợp các thiên hà chứa khoảng 50
nhỏ|Thiên hà elip khổng lồ ESO 325-G004. **Thiên hà elip** là một kiểu thiên hà có hình dạng ellipsoid, với đặc điểm trơn và có độ trắng không nổi bật. Chúng có hình dạng từ
thumb|upright=1.5|Mô phỏng vụ va chạm bằng [[kỹ xảo vi tính của NASA]] **Va chạm giữa thiên hà Tiên Nữ và Ngân Hà** là một sự va chạm thiên hà được dự đoán là sẽ xảy
**Thiên hà Tiên Nữ**, hay **tinh vân Tiên Nữ**, **thiên hà Andromeda** và các tên như **Messier 31**, **M31** hay **NGC 224**, là thiên hà xoắn ốc có vị trí biểu kiến thuộc chòm sao
**Thiên hà Tam Giác** là một thiên hà xoắn ốc cách xấp xỉ Trái Đất 3 triệu năm ánh sáng (ly) trong chòm sao Tam Giác. Nó có danh lục là **Messier 33** hay **NGC
**Thiên hà Xì Gà** (còn được gọi là **NGC 3034**, **Messier 82** hoặc **M82**) là một thiên hà bùng nổ sao cách đây khoảng 12 triệu năm ánh sáng trong chòm sao Đại Hùng. Một
Các nghiên cứu về **sự hình thành và tiến hóa của các thiên hà** xem xét các quá trình tạo ra vũ trụ phi đồng nhất từ khởi đầu đồng nhất, sự hình thành của
thumb|Hình ảnh tổng hợp của năm thiên hà tập hợp lại với nhau chỉ 600 triệu năm sau khi vũ trụ ra đời **Cụm Thiên Hà** (tiếng Anh**: Galaxy Cluster**), hay còn được gọi là
**Thiên hà Chong Chóng** (còn gọi là **Messier 101**, **M101** hay **NGC 5457**) là một thiên hà xoắn ốc trung gian vì có thể thấy những nhánh xoắn ốc mở rộng ra ngoài. Thiên hà
thumb|right|250 px|[[NGC 3169|Thiên hà NGC 3169 _(trái)_ và thiên hà NGC 3166 _(phải)_ đang quay quanh gần nhau, đủ gần để trường hấp dẫn gây va chạm giữa hai thiên hà. Quan sát tại Đài
Đây là danh sách các thiên hà đã biết trong phạm vi 3,8 megaparsec (12,4 triệu năm ánh sáng) tính từ Hệ Mặt Trời, bao gồm khoảng 50 thiên hà thuộc Nhóm Địa phương lớn
thumb|[[UGC 9128 là một thiên hà lùn vô định hình, có chứa khoảng 100 triệu ngôi sao.]] **Thiên hà lùn** là một thiên hà nhỏ bao gồm vài tỷ ngôi sao, một số lượng nhỏ
nhỏ|300x300px| [[Thiên hà Râu là một ví dụ điển hình về thiên hà bùng nổ sao xảy ra từ vụ va chạm giữa hai thiên hà NGC 4038 và NGC 4039. Ảnh do NASA/ESA cung
**Thiên hà Abell 1835 IR1916** (còn có tên **Abell 1835**) là một ứng cử viên cho thiên hà xa nhất đã được chụp hình. Nó đã được một nhóm các nhà thiên văn Pháp và
**Hà Nội** là thủ đô, là thành phố trực thuộc trung ương và cũng là một đô thị loại đặc biệt của nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Hà Nội nằm về
**Ngân Hà**, **Sông Ngân** là một thiên hà chứa Hệ Mặt Trời của chúng ta. Nó xuất hiện trên bầu trời như một dải sáng mờ kéo dài từ chòm sao Tiên Hậu (Cassiopeia) ở
Bánh gạo Nhật ICHI là sản phẩm độc quyền thuộc Công Ty Cổ Phần Thiên Hà Kameda, được thành lập ngày 19/6/2013 bởi sự hợp tác, liên doanh giữa doanh nghiệp Việt Nam là Công
Bánh gạo Nhật ICHI là sản phẩm độc quyền thuộc Công Ty Cổ Phần Thiên Hà Kameda, được thành lập ngày 19/6/2013 bởi sự hợp tác, liên doanh giữa doanh nghiệp Việt Nam là Công
**Hà Nam Ninh** là một tỉnh cũ của Việt Nam, tồn tại từ năm 1975 đến năm 1991. Địa giới hành chính tỉnh Hà Nam Ninh tương ứng với tỉnh Ninh Bình ngày nay. ##
**Hà Bắc** (; bính âm bưu chính: **Hopeh**) là một tỉnh nằm ở phía bắc của Trung Quốc. Giản xưng của Hà Bắc là Ký, Hán tự: "", theo tên Ký châu thời Nhà Hán,
**SDSS J0849+1114** (**SDSS J084905.51+111447.2**) là sự hợp nhất thiên hà giai đoạn cuối của ba thiên hà nằm trong chòm sao Cự Giải. Các thiên hà này nằm cách Trái Đất 1,06 tỷ năm ánh
**Hà Tây** là một tỉnh cũ thuộc vùng Đồng bằng sông Hồng, Việt Nam, từng tồn tại trong 2 giai đoạn: 1965–1976 và 1991–2008. Vào ngày 1 tháng 8 năm 2008, toàn bộ diện tích
**Messier 59** hoặc **M59**, còn được gọi là **NGC 4621**, là một thiên hà hình elip trong chòm sao xích đạo Xử Nữ. M59 là một thành viên của cụm thiên hà Xử Nữ, với
nhỏ|Hình ảnh của NGC 3923 chụp bằng [[kính viễn vọng không gian Hubble]] **NGC 3923** là tên của một thiên hà elip nằm trong chòm sao Trường Xà. Khoảng cách của thiên hà này với
**Động Thiên Hà** là quần thể hang động trên núi Tướng thuộc phường Tây Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình, Việt Nam . Động Thiên Hà cùng với động Thiên Thanh là hai di sản thiên
Bánh gạo Nhật ICHI là sản phẩm độc quyền thuộc Công Ty Cổ Phần Thiên Hà Kameda, được thành lập ngày 19/6/2013 bởi sự hợp tác, liên doanh giữa doanh nghiệp Việt Nam là Công
**NGC 7448** là tên của một thiên hà xoắn ốc nằm trong chòm sao Phi Mã. Khoảng cách xấp xỉ của thiên hà này với trái đất là khoảng 80 triệu năm ánh sáng. Kích
nhỏ|252x252px|Một vài tinh vân trong [[chòm sao Orion, thường được gọi là _thiên thể bầu trời sâu_]] Một **thiên thể bầu trời sâu** (deep-sky object, **DSO**) hay **thiên thể xa** là một thiên thể không
**Thiên Hà 2** hoặc **TH-2** () là một siêu máy tính tại Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa có hiệu suất 33,86 petaflop/s. Nó hiện tại là siêu máy tính nhanh nhất trên thế giới
**Abell 520** là một cụm thiên hà nằm trong chòm sao Lạp Hộ, cách Dải Ngân hà khoảng từ năm ánh sáng (387 đến 723 Mpc), giá trị thứ hai thường được sử dụng phổ
Theo NASA và những người khác, **bùng nổ siêu đám thiên hà Xà Phu** là vụ nổ lớn nhất được thấy trong vũ trụ quan sát được kể từ vụ nổ MS 0735 + 74.
**Sân bay quốc tế Thiên Hà Vũ Hán** (**tiếng Anh**: Wuhan Tianhe International Airport (Trung văn phồn thể: 武漢天河國際機場; Trung văn giản thể: 武汉天河国际机场; bính âm: Wǔhàn Tiānhé Guójì Jīchǎng) phục vụ Vũ Hán, Hồ
Với những lợi thế vượt trội về vị trí địa lý, tiềm năng kinh tế đa dạng, bản sắc văn hóa phong phú và nguồn lực xã hội dồi dào, việc “hợp nhất” tỉnh An
_[[Nhà thiên văn học (Vermeer)|Nhà thiên văn_, họa phẩm của Johannes Vermeer, hiện vật bảo tàng Louvre, Paris]] **Thiên văn học** là một trong những môn khoa học ra đời sớm nhất trong lịch sử
**Thiên Thai tông** (zh. _tiāntāi-zōng_ 天台宗, ja. _tendai-shū_) là một tông phái Phật giáo Trung Quốc do Trí Di (538-597) sáng lập. Giáo pháp của tông phái này dựa trên kinh _Diệu pháp liên hoa_,
**Đài thiên văn phía Nam của Châu Âu** (tiếng Anh: _European Southern Observatory_ (ESO), tiếng Pháp: _Observatoire européen austral_), tên chính thức là **Tổ chức Nghiên cứu thiên văn châu Âu tại Nam Bán cầu**
**Hoàng Thế Thiện** (1922 – 1995) là một danh tướng của Quân đội nhân dân Việt Nam (thụ phong trước năm 1975), một Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Việt Nam. Ông từng
Địa danh **Hà Tĩnh** xuất hiện từ năm 1831, khi vua Minh Mệnh chia tách Nghệ An để đặt tỉnh Hà Tĩnh. Tuy nhiên, vùng đất Hà Tĩnh đã được hình thành và phát triển
**Hà Lan** ( ) là một quốc gia tại Tây Âu. Đây là quốc gia cấu thành chủ yếu của Vương quốc Hà Lan, và còn bao gồm ba lãnh thổ đảo tại Caribe (Bonaire,
**Hà Tiên** (chữ Hán: _河僊_) là một trong sáu tỉnh đầu tiên ở Nam Kỳ Việt Nam, thành lập năm 1832. ## Lịch sử ### Vùng đất Hà Tiên xưa Xưa kia, đây là vùng
**Thiện nhượng** (_chữ Hán_: 禪讓) có nghĩa là _nhường lại ngôi vị_, được ghép bởi các cụm từ **Thiện vị** và **Nhượng vị**, là một phương thức thay đổi quyền thống trị của những triều
**Câu lạc bộ bóng đá Hà Nội** () là một câu lạc bộ bóng đá chuyên nghiệp thuộc sở hữu của Tập đoàn T&T, có trụ sở tại Hà Nội và hiện đang thi đấu
Cụm **Xử Nữ** là một cụm thiên hà lớn có tâm cách 53,8 ± 0,3 Mly (16,5 ± 0,1 Mpc ) trong chòm sao Xử Nữ. Bao gồm khoảng 1.300 (và có thể lên tới
**Hà Anh Tuấn** (sinh ngày 17 tháng 12 năm 1984) là một nam ca sĩ người Việt Nam. Được đánh giá là một trong những nghệ sĩ âm nhạc Việt Nam xuất sắc nhất trong
**Lịch sử Hải quân Nhật Bản** bắt đầu với sự tương tác với các quốc gia trên lục địa châu Á thiên niên kỷ 1, đạt đỉnh cao hoạt động hiện đại vào thế kỷ
**Lịch sử hành chính Hà Nam** có thể xem mốc khởi đầu từ năm 1890 với sự kiệm phủ Lý Nhân được tách khỏi tỉnh Hà Nội để thành lập tỉnh Hà Nam. Vào thời
là vị Thiên hoàng thứ 120 của Nhật Bản, theo Danh sách Thiên hoàng truyền thống. Triều đại ông kéo dài từ năm 1817 đến 1846. ## Phả hệ Trước khi lên ngôi hoàng đế,
350x350px|thumb|Logo chính thức của Kính thiên văn Chân trời sự kiện **Kính thiên văn Chân trời sự kiện** (tiếng Anh: **E**vent **H**orizon **T**elescope, **EHT**) là một dự án và là chương trình quan sát thiên