Hoàn Nhan Di (chữ Hán: 完顏彝, 1192 – 1232), tự Lương Tá, tên Nữ Chân là Trần Hòa Thượng (陈和尚), người Phong Châu , tướng lãnh kháng Mông cuối đời Kim. Vì ông quen dùng tên Nữ Chân, nên sử cũ cũng gọi như vậy.
Đào thoát về nam
Trần Hòa Thượng có họ hàng xa với hoàng thất nhà Kim, là hậu duệ của Tiêu vương . Cha là Khất Ca, trong niên hiệu Thái Hòa thời Kim Chương Tông tham gia đánh Nam Tống, nhờ công được thụ Đồng tri Giai Châu quân sự; về sau quân Tống giành lại Giai Châu, Khất Ca tử trận ở sông Gia Lăng. Trong niên hiệu Trinh Hữu đầu thời Kim Tuyên Tông, Phong Châu thất thủ, Trần Hòa Thượng mới ngoài 20 tuổi, bị quân Mông Cổ bắt làm tù binh, rất được chủ soái yêu mến, đặt ở dưới trướng. Khi ấy mẹ của Trần Hòa Thượng còn ở Phong Châu, được anh họ là An Bình đô úy Tà Liệt phụng dưỡng rất kính cẩn. Trần Hòa Thượng ở phương bắc hơn 1 năm, lấy cớ thăm mẹ, xin về. Chủ soái Mông Cổ cho lính đi theo giám sát; đến Phong Châu, Trần Hòa Thượng cùng Tà Liệt giết lính giám sát. Bọn Trần Hòa Thượng cướp ngựa đưa mẹ của ông về nam, quân Mông Cổ phát hiện, họp kỵ binh đuổi theo; bọn họ nhờ đi đường khác mà chạy thoát. Bọn Trần Hòa Thượng mất ngựa, mẹ già không đi nổi, nên phải dùng xe kéo; anh em cùng kéo, vượt Hoàng Hà sang bờ nam, được Tuyên Tông khen ngợi.
Siêng năng học tập
Tà Liệt nhờ thế quan nên được thụ chức Đô thống, Trần Hòa Thượng qua khảo thí được bổ làm Hộ vệ, chưa lâu sau được chuyển làm Phụng ngự. Khi Tà Liệt làm Hành (tạm) Thọ , Tứ nguyên soái phủ sự, tâu xin cho Trần Hòa Thượng đi theo, nên có chiếu sung ông làm Tuyên sai đề khống, được đeo Kim phù. Tà Liệt vời người Thái Nguyên là Vương Ác làm Kinh lịch, văn chương, nghị luận của Ác so với bậc danh nho đương thời là Lôi Uyên, Lý Hiến Năng có chỗ hơn chỗ kém, nên được mời làm Sư hữu. Trần Hòa Thượng tư chất thông minh, yêu thích văn sử, từ ngày làm cấm vệ, được mọi người đánh giá có học vấn như tú tài; đến nay Ác đem Hiếu kinh, Tiểu học (Lục kinh), Luận ngữ, Xuân Thu Tả thị truyện giải nghĩa thông suốt cho ông. Những lúc rỗi rãi trong quân, Trần Hòa Thượng đều làm văn, viết chữ hệt như kẻ sĩ nghiêm túc, mọi người quen với việc ấy.
Vụ án Phương Thành
Năm Chánh Đại thứ 2 (1225), Tà Liệt mất chức soái, đổi làm Tổng lĩnh, đồn trú Phương Thành . Trần Hòa Thượng đi theo anh họ, trong quân có việc gì cũng được tham dự. Khi Tà Liệt có bệnh, trong quân có kẻ tên Lý Thái Hòa, cùng lính trấn phòng của Phương Thành là Cát Nghi Ông ẩu đả; Trần Hòa Thượng xử đoán việc này, cho rằng ngày thường Nghi Ông làm việc không ngay thẳng, bèn phạt đòn hắn ta. Nghi Ông vốn hung hãn, đến nay thì uất ức mà chết, dặn vợ báo thù. Vợ của Nghi Ông tố cáo lên triều đình Trần Hòa Thượng mượn công báo tư, giết chết chồng mình, còn tuyên bố đã chất củi ở phía nam cầu Long Tân, không báo được thù thì tự thiêu. Vì thế Trần Hòa Thượng bị hạ ngục, quan viên nghị án cho rằng ông nhân thời buổi chiến loạn, cậy vào binh oai để làm càn, đáng tội chết. Việc được tâu lên, nhưng Kim Ai Tông không quyết đoán. Trần Hòa Thượng chứa sách để đọc ở trong ngục, kéo dài đến 18 tháng. Tà Liệt khỏi bệnh, nhận chiếu đem quân tây tiến, vào triều từ biệt; hoàng đế thấy ông ta gầy yếu lắm, bèn hứa xá miễn cho Trần Hòa Thượng, nhưng đài quan can ngăn, nên chưa làm được. Ít lâu sau, Tà Liệt mất, Ai Tông lấy cớ đã hứa với Tà Liệt, quyết định phóng thích Trần Hòa Thượng, thừa nhận rằng mình đã bẻ cong pháp luật, khuyên nhủ ông ra sức vì nước. Trần Hòa Thượng dập đầu lạy tạ, chảy nước mắt không nói nên lời, mọi người đều cảm động.
Liên tiếp lập công
Trần Hòa Thượng từ kẻ áo vải được lĩnh chức Tử Vi quân đô thống, sang năm được chuyển làm Trung Hiếu quân đề khống. Trung Hiếu quân bao gồm người các dân tộc Hồi Hột, Nãi Mãn (Nãi Man), Khương, Hồn cùng tù binh, kẻ tránh tội ở Trung Nguyên, tính ham gây xung đột, không tuân theo hiệu lệnh. Trần Hòa Thượng quản lý có phương pháp, ngồi một chỗ vẫn có thể điều động bọn họ tiến thoái chỉnh tề, đi qua địa phương không xâm phạm, cướp bóc, ghé vào phố xá không huyên náo, lộn xộn.
Năm thứ 5 (1228), quân Mông Cổ của Xích Lão Ôn xâm nhập Đại Xương nguyên , Bình chương Hợp Đạt hỏi ai có thể làm tiền phong, Trần Hòa Thượng bước ra xin nhận. Trần Hòa Thượng trước tiên tắm gội đổi áo, thần thái kiên định, khoác giáp lên ngựa không ngoái lại. Hôm ấy, Trần Hòa Thượng đem 400 kỵ binh phá 8000 quân địch, tướng sĩ hăng hái chiến đấu, người Kim đã 20 năm giao chiến với người Mông Cổ mới có trận thắng này. Trần Hòa Thượng được báo công đứng đầu, hoàng đế tự tay làm chiếu khen ngợi, thụ chức Định viễn đại tướng quân, Bình Lương phủ phán quan, thế tập mưu khắc. Chỉ sau 1 ngày, Trần Hòa Thượng đã nổi danh khắp nơi.
Trần Hòa Thượng mỗi khi chiến đấu luôn đi trước tướng sĩ, bệnh tật mưa gió không thay đổi, mọi người đều dựa vào ông. Năm thứ 6 (1229), đánh bại quân Mông Cổ của Sử Thiên Trạch ở Vệ Châu . Năm thứ 8 (1231), đánh bại quân Mông Cổ của Tốc Bất Đài ở Đảo Hồi cốc . Từ một tội đồ, Trần Hòa Thượng sau vài năm đã làm đến Ngự vũ trung lang tướng.
Cái chết
Tháng giêng ÂL năm thứ 9 (1232), quân Kim đại bại ở Tam Phong Sơn , phó soái Di Lạt Bồ A một mình bỏ chạy. Trần Hòa Thượng theo Kim soái Hợp Đạt đem mấy trăm kỵ binh chạy vào Quân Châu . Quân Mông Cổ hãm thành, đôi bên giao chiến trong các ngõ hẻm. Trần Hòa Thượng ẩn nấp, thấy quân Kim gần như chết sạch, bèn bước ra nói rằng: "Ta là đại tướng nước Kim, có chuyện muốn nói." Vài kỵ binh Mông Cổ áp giải Trần Hòa Thượng đến trước trướng, Mông Cổ soái Đà Lôi hỏi tên họ, ông đáp: "Ta là Trung Hiếu quân tổng lĩnh Trần Hòa Thượng đây. Chiến thắng Đại Xương nguyên là ta, chiến thắng Vệ Châu cũng là ta, chiến thắng Đảo Hồi cốc cũng là ta đấy. Ta chết trong loạn quân, người khác sẽ nói ta phụ bạc nước nhà, ngày nay được chết rõ ràng, thiên hạ mới biết ta như thế nào!" Đà Lôi muốn ép hàng, Trần Hòa Thượng không chịu. Quân Mông Cổ kéo cẳng chân Trần Hòa Thượng ra mà đập gãy, cắt mép tận mang tai, thở phun ra máu, đến chết không dứt, rốt cục không hàng. Có tướng Mông Cổ cảm động, đổ rượu sữa ngựa mà khấn rằng: "Hảo nam tử, ngày sau tái sanh, mong ngươi gặp thời như ta."
Trần Hòa Thượng hưởng dương 41 tuổi. Tháng 6 ÂL năm ấy, có chiếu tặng Trần Hòa Thượng chức Trấn Nam quân tiết độ sứ, vẽ hình trong Bao Trung miếu, khắc đá ghi lại sự tích trung liệt của ông.
Dật sự
Phó xu mật Di Lạt Bồ A không có tính thận trọng, quen thói 1 ngày đêm rong ruổi 200 dặm tìm chút lợi nhỏ, trong quân không ai dám can ngăn. Trần Hòa Thượng nói riêng với những người đồng cấp: "Phó xu lấy danh nghĩa đại tướng quân làm việc cướp bóc, hôm nay được 300 tù binh, ngày mai được 1 – 2000 bò, dê, sĩ tốt mệt đến tắt thở không đếm xuể. Nước nhà mấy năm tích góp, một sớm bị người này phá bỏ hết cả." Có người tố cáo với Bồ A. Ngày nọ, Bồ A đặt tiệc rượu hội họp chư tướng, đến lượt mời rượu Trần Hòa Thượng, Bồ A nói: "Ngươi từng phê bình ta, còn nói binh lực nước nhà bị ta hủy hoại hết, có phải không?" Trần Hòa Thượng uống cạn chén, từ tốn nói: "Đúng!" Bồ A thấy ông không có vẻ sợ, đành gượng nói: "Có lỗi lầm gì thì hãy nói trước mặt, đừng nói sau lưng."
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Hoàn Nhan Di** (chữ Hán: 完顏彝, 1192 – 1232), tự Lương Tá, tên Nữ Chân là **Trần Hòa Thượng** (陈和尚), người Phong Châu , tướng lãnh kháng Mông cuối đời Kim. Vì ông quen dùng
**Hoàn Nhan Trọng Nguyên** (chữ Hán: 完顏仲元, ? – ?), vốn dĩ họ **Quách**, người Trung Đô, là tướng lĩnh cuối thời nhà Kim. ## Tiểu sử ### Tòng quân dựng nghiệp Năm Đại An
**Hoàn Nhan Tông Hàn** (chữ Hán: 完颜宗翰, 1080 – 1137), tên Nữ Chân là **Niêm Một Hát** (粘没喝), tên lúc nhỏ là Điểu Gia Nô, tướng lĩnh, hoàng thân, khai quốc công thần nhà Kim.
**Hoàn Nhan Xương** (chữ Hán: 完颜昌, ? – 1139), tên Nữ Chân là **Thát Lại** (挞懒), là hoàng thân, tướng lĩnh nhà Kim trong lịch sử Trung Quốc. ## Tham gia diệt Liêu Hoàn Nhan
**Hoàn Nhan Lâu Thất** (chữ Hán: 完颜娄室) trong chánh sử có ba người, đều là thành viên thị tộc Hoàn Nhan, dân tộc Nữ Chân, tướng lãnh cuối triều Kim, được phân biệt dựa vào
**Tứ đại mỹ nhân** (chữ Hán: 四大美人; bính âm: _sì dà měi rén_) là cụm từ dùng để tả 4 người đẹp nổi tiếng trong lịch sử Trung Quốc, theo quan điểm hiện nay thì
**Trần Thánh Tông** (chữ Hán: 陳聖宗 12 tháng 10 năm 1240 – 3 tháng 7 năm 1290), tên húy **Trần Hoảng** (陳晃) là vị Hoàng đế thứ hai của nhà Trần nước Đại Việt, trị
**Hoàn Nhan Lượng** (chữ Hán: 完顏亮, 24 tháng 2 năm 1122 - 15 tháng 12 năm 1161), tên Nữ Chân là **Hoàn Nhan Địch Cổ Nãi** (完顏迪古乃), tên tự **Nguyên Công** (元功), thụy hiệu là
**Trần Thái Tông** (chữ Hán: 陳太宗 9 tháng 7 năm 1218 – 5 tháng 5 năm 1277), tên khai sinh là **Trần Cảnh** (陳煚), là vị hoàng đế đầu tiên của Hoàng triều Trần nước
**Trương Hoa** (chữ Hán: 张华, 232 – 300) là quan viên, nhà văn thời Tây Tấn trong lịch sử Trung Quốc. ## Quá trình thăng tiến Hoa tự Mậu Tiên, người huyện Phương Thành, quận
**Trần Minh Tông** (chữ Hán: 陳明宗 4 tháng 10 năm 1300 – 10 tháng 3 năm 1357) tên thật là **Trần Mạnh** (陳奣), là vị hoàng đế thứ năm của Hoàng triều Trần nước Đại
**Trần Nghệ Tông** (chữ Hán: 陳藝宗) (20 tháng 12 năm 1321 – 6 tháng 1 năm 1395), tên húy là **Cung Định Vương Trần Phủ** (陳暊) hoặc **Trần Thúc Minh** (陳叔明), xưng hiệu **Nghệ Hoàng**
**Hoàn Nhan Vĩnh Tế** (chữ Hán: 完颜永济, 1168？—11 tháng 9, 1213), vốn tên là **Hoàn Nhan Doãn Tế** (完颜允济), tên tự là **Hưng Thắng** (興勝), là hoàng đế thứ 7 của nhà Kim trong lịch
**Vũ Tiên** (; ? – 1234), người Uy Châu, là đạo sĩ, danh tướng cuối thời Kim trong lịch sử Trung Quốc. ## Cuộc đời ### Trấn thủ Hà Bắc Năm 1213, Miêu Đạo Nhuận
**Hoa Mộc Lan** (Phồn thể: 花木蘭; giản thể: 花木兰; bính âm: Huā Mùlán; Wade–Giles: Hua1 mu4 lan2) là một nhân vật nữ anh hùng trong truyền thuyết dân gian của Trung Quốc. Nhân vật này
CÔNG DỤNG:Kem siêu trắng, Chống nhăn, Lão hóa, Tàn nhang, Đồi mồi, Chống nắng 10 in 1 Q-10 Vip PHẤN HOA - 30g được chiết xuất từ Phấn Hoa, Mật Ong, Vitamin A, E, PP,
thumb|Một hỏa thương được mô tả trong _[[Hỏa Long Kinh_.]] **Hỏa thương** () là một từ ban đầu chỉ vũ khí thuốc súng xuất hiện ở Trung Quốc lần đầu tiên vào thế kỷ thứ
**Anh hùng xạ điêu** là phần mở đầu trong bộ tiểu thuyết võ hiệp Xạ điêu tam bộ khúc của nhà văn Kim Dung. Trong truyện có nhiều nhân vật có tiểu sử riêng. Dưới
phải|Mỗi phần tử của một ma trận thường được ký hiệu bằng một biến với hai chỉ số ở dưới. Ví dụ, a2,1 biểu diễn phần tử ở hàng thứ hai và cột thứ nhất
**Nhà Trần** (chữ Nôm: 茹陳, chữ Hán: 陳朝, Hán Việt: _Trần triều_) là một triều đại quân chủ cai trị nước Đại Việt từ năm 1226 đến năm 1400. Đây là triều đại được lưu
**Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam** (phía Hoa Kỳ, Việt Nam Cộng hòa và các đồng minh thường gọi là **Việt Cộng**) là một tổ chức liên minh chính trị hoạt
Bài viết này nói về các nhân vật trong truyện tranh võ hiệp dài tập của Hàn Quốc có tên Hiệp Khách Giang Hồ của các tác giả _Jeon Keuk Jin_ và _Yang Jae Hyun_
**_Trung nghĩa Thủy hử truyện_** (忠義水滸傳), thường được biết đến tới tên gọi **_Thủy hử truyện_** (水滸傳), là một bộ tiểu thuyết chương hồi được sáng tác thời cuối Nguyên đầu Minh. Tác giả của
**Trận Ia Đrăng** là một trong những trận lớn đầu tiên giữa liên quân Quân lực Việt Nam Cộng hòa-Quân đội Hoa Kỳ và Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam trong thời kỳ Chiến
**Kim sử** (chữ Hán: 金史) là một bộ sách lịch sử trong 24 bộ sách sử của Trung Quốc (Nhị thập tứ sử), do Thoát Thoát biên soạn năm 1345. Tổng cộng có 135 quyển
**Trận Austerlitz** (còn gọi là **Trận Ba Hoàng đế** hay **Trận Tam Hoàng**), là một trong những trận đánh quan trọng và có tính chất quyết định trong chiến tranh Napoléon. Trận đánh xảy ra
**Trần Nhân Tông** (chữ Hán: 陳仁宗, 7 tháng 12 năm 1258 – 16 tháng 12 năm 1308), tên khai sinh là **Trần Khâm** (陳昑), là vị hoàng đế thứ ba của nhà Trần nước Đại
Dưới đây là danh sách nhân vật trong bộ truyện tranh nổi tiếng Nhật Bản _Naruto_ của tác giả Masashi Kishimoto. Trong thế giới Naruto có năm nước lớn được gọi là Ngũ Đại Cường
**Chiến tranh Hoa Hồng** là một loạt các cuộc nội chiến tranh giành vương vị nước Anh giữa những người ủng hộ hai dòng họ Lancaster và York. Cuộc chiến diễn ra trong các giai
thumb|[[Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump (trái) và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (phải) gặp nhau tại Hamburg, Đức tháng 7 năm 2017.]] thumb|Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Trung Quốcthumb|Đại sứ quán
**_Thư kiếm ân cừu lục_** (書劍恩仇錄) là một tiểu thuyết võ hiệp của nhà văn Kim Dung, được đăng trên _Tân vãn báo_ của Hồng Kông từ ngày 8 tháng 2 năm 1955 đến ngày
**Mặt trận Balkan** (28 tháng 7 năm 1914 - 29 tháng 9 năm 1918) hay **Chiến trường Balkan** là một trong những mặt trận của Chiến tranh thế giới thứ nhất, diễn ra trên bán
**Trận vòng cung Kursk** (lịch sử Nga gọi là **_Chiến dịch phòng ngự - phản công Kursk_**) là một trong những chiến dịch lớn nhất trên chiến trường Xô-Đức trong Chiến tranh thế giới thứ
**Trần** () là một họ người Trung Quốc, Đài Loan, Hồng Kông, Việt Nam, Hàn Quốc, Singapore và một số nơi khác trên thế giới. Họ Trần là họ phổ biến nhất tại miền Nam
**Thần điêu hiệp lữ** là bộ tiểu thuyết nằm trong Xạ điêu tam bộ khúc của Kim Dung, phần tiếp theo của Anh hùng xạ điêu, trong truyện có nhiều nhân vật mang tiểu sử
**Trận Iwo Jima** (, , 19 tháng 2 — 26 tháng 3 năm 1945) là trận đánh lớn thuộc mặt trận Thái Bình Dương trong Chiến tranh thế giới thứ hai giữa Hoa Kỳ và
Nội chiến Hoa Kỳ diễn ra tại nhiều nơi trong hai vùng chiến lược chính, Mặt trận miền Tây và Mặt trận miền Đông. Ngoài ra còn có mặt trận vùng sông Mississippi, bờ biển
**Trần Thúc Bảo** (, 553–604, trị vì 582–589), thường được biết đến trong sử sách là **Trần Hậu Chúa** (陳後主), thụy hiệu **Trường Thành Dương công** (長城煬公), tên tự **Nguyên Tú** (元秀), tiểu tự **Hoàng
thumb|Biểu ngữ tuyên truyền nhân quyền tại Việt Nam **Nhân quyền tại Việt Nam** là tổng thể các mối quan hệ xã hội liên quan đến việc thực thi quyền con người tại Việt Nam
**Trận Leyte** trong chiến dịch Thái Bình Dương, Chiến tranh thế giới thứ hai là một cuộc đổ bộ và chiến đấu giành sự kiểm soát Leyte thuộc quần đảo Philippines bởi lực lượng Mỹ
**Trận Mars-la-Tour**, còn được gọi là **Trận Vionville**, **Trận Vionville–Mars-la-Tour** hay **trận Rezonville** theo tên các ngôi làng nằm trên đường Metz-Verdun Sau những thất bại mở màn của quân đội Pháp đầu tháng 8
**Trận Königgrätz**, còn gọi là **Trận Sadowa** hay **Trận Sadová** theo tiếng Tiệp Khắc, là trận đánh then chốt của cuộc Chiến tranh Áo-Phổ, diễn ra vào ngày 3 tháng 7 năm 1866, và chấm
**Trận Agincourt** (; ) là một trận đánh tiêu biểu trong chiến tranh Trăm Năm giữa Anh với Pháp. Trận đánh diễn ra ngày 25 tháng 10 năm 1415 (Ngày Thánh Crispin) gần Azincourt, ở
Trong Chiến tranh Việt Nam, quân đội Hoa Kỳ và các lực lượng đồng minh đã gây ra hàng loạt tội ác như giết người, hãm hiếp, đánh đập tù nhân, ném bom vào thường
**Trung Hoa Dân Quốc** (Tiếng Trung: 中華民國; Bính âm: Zhōnghuá Mínguó; Tiếng Anh: Republic Of China) là một quốc gia cộng hòa đã kiểm soát chủ quyền với toàn bộ Trung Quốc từ năm 1912
**Trung Quốc** hiện là quốc gia có dân số đông thứ hai trên thế giới. Từ thời Chu Tuyên Vương, đã có điều tra nhân khẩu tại Trung Quốc, có thống kê nhân khẩu chi
**Hoa hậu Thế giới Việt Nam 2019** là cuộc thi tìm kiếm Hoa hậu Thế giới Việt Nam lần đầu tiên được tổ chức tại Cocobay Đà Nẵng, thành phố Đà Nẵng vào ngày 3
**_Kim Bình Mai từ thoại_** (金瓶梅詞話), thường được biết đến tới tên gọi **_Kim Bình Mai_** (金瓶梅), là một bộ tiểu thuyết chương hồi được Lan Lăng Tiếu Tiếu Sinh sáng tác vào thời nhà
**Trận Kolubara** (Tiếng Đức: Schlacht an der Kolubara, Tiếng Serbia: Kolubarska bitka, Колубарска битка) là trận đánh diễn ra giữa Đế quốc Áo-Hung và Serbia vào tháng 11 và tháng 12 năm 1914 tại mặt
**Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam** là một chính phủ tồn tại ở miền nam Việt Nam trong thời kỳ Chiến tranh Việt Nam. Chính phủ này tồn tại