Hồ Tonlé Sap (, Boeng Tonle Sap) hay Biển Hồ Campuchia là một hồ nước ngọt ở phía tây bắc Campuchia. Hồ thông với sông Mê Kông qua sông Tonlé Sap, hợp lưu tại thủ đô Phnôm Pênh. Đây là hồ nước ngọt lớn nhất Đông Nam Á và được UNESCO công nhận là khu dự trữ sinh quyển thế giới năm 1997.
Tonlé Sap có nghĩa là "sông nước ngọt lớn" nhưng thông thường được dịch là "Hồ Lớn" trong các ngôn ngữ khác; "Biển Hồ" là cách gọi của người Việt chỉ tầm vóc rộng lớn của hồ nước này khiến không thấy bến bờ. Tên lịch sử của nó là Hồ hải (壺海).)
Tonlé Sap là hồ nước ngọt lớn nhất ở Đông Nam Á, cũng như một trong những hệ sinh thái đa dạng và phong phú nhất trên thế giới. Hồ được UNESCO xác định là khu dự trữ sinh quyển vào năm 1997 nhờ tính đa dạng sinh học cao. Trong thế kỷ 21, hồ và các hệ sinh thái xung quanh đang chịu áp lực ngày càng tăng từ nạn phá rừng, phát triển cơ sở hạ tầng và biến đổi khí hậu.
Địa lý
Hồ Tonlé Sap nằm ở phía tây bắc đồng bằng hạ lưu sông Mê Kông, được hình thành do sự va chạm và sụp đổ của mảng Ấn Độ và mảng Á-Âu. Đồng bằng hạ lưu sông Mê Kông từng là một vịnh và mực nước biển dâng nhanh vào cuối thời kỳ băng hà cuối cùng. Cao khoảng 4,5 m, các lõi từ thời kỳ này được tìm thấy gần Angkor chứa trầm tích thủy triều, cũng như đầm lầy muối và trầm tích đầm ngập mặn, lắng đọng trong hang động khoảng 7.900-7.300 năm trước Trầm tích hồ Sáp cũng có dấu hiệu chịu ảnh hưởng của biển. Hình thái sông hiện tại của đồng bằng sông Cửu Long được phát triển trong 6.000 năm qua, trong khi phần nước còn lại ở góc tây bắc đồng bằng hạ lưu sông Mê Kông hình thành nên Tonlé Sap.
Thủy văn
Một cụ già đang chèo thuyền trên Tonle Sap
Thường thì vào mùa khô từ Tháng 11 đến Tháng 5 hồ khá hẹp và nông, tầm sâu chỉ khoảng 1 m với diện tích 10.000 km². Vào mùa mưa bắt đầu từ Tháng 6, thay vì sông Tonle Sap rút nước từ hồ ra sông Mê Kông thì sông chảy ngược dòng, tiếp nước vào hồ khiến mực nước hồ dâng cao và tăng diện tích hồ thành 16.000 km². Với lượng nước đó, hồ có thể sâu đến 9–14 m, làm ngập lụt đồng ruộng và cây rừng trong khu vực. Vùng ngập nước biến thành nơi sinh sản lý tưởng của nhiều loài cá nước ngọt. Đến Tháng 10 thì nước lại rút xuống theo sông Tonle Sap ra sông Mê Kông.
Vì địa thế đặc biệt với hệ thống thủy văn đổi dòng 2 lần mỗi năm hồ Tonle Sap là một trong những hồ nước ngọt có hệ sinh thái đa dạng và phong phú. Phù sa cùng chất bổ từ hạ lưu bồi bổ lòng hồ nên Tonle Sap có sản lượng cá lớn đáng kể trên thế giới. Ngư nghiệp trên hồ nuôi sống 3 triệu người và cung cấp 75% sản lượng cá nước ngọt cùng 60% lượng chất đạm cho dân Campuchia.
Có nguồn cho rằng vì lượng phù sa đổ vào hồ, Tonle đang bị lấp cạn dần. Tuy nhiên các cuộc khảo cứu cho biết lòng hồ chỉ nhận khoảng 0,1-0,16 mm/năm từ hơn 5.000 năm nay nên nguy cơ hồ bị lấp cạn không đúng. Lượng phù sa không những không làm hại mà còn giúp ích giữ môi trường Tonle Sap luân chuyển.
Cũng vì hồ Tonle Sap điều tiết mà hạ lưu sông Mê Kông bớt nạn lũ lụt vào mùa mưa, và ngược lại vào mùa khô khoảng 50% lượng nước sông ở châu thổ sông Cửu Long là do hồ Tonle Sap bù vào.
Vị trí
Cách trung tâm thành phố Siem Riep khoảng 30 phút chạy ôtô.
Dân cư
Quanh hồ tập trung nhiều cộng đồng người Việt và người Chăm, sinh sống tại các làng nổi bên hồ.
👁️
3 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Hồ Tonlé Sap** (, _Boeng Tonle Sap_) hay **Biển Hồ Campuchia** là một hồ nước ngọt ở phía tây bắc Campuchia. Hồ thông với sông Mê Kông qua sông Tonlé Sap, hợp lưu tại thủ
thumb|Bản đồ Tonlé Sap và các tỉnh lân cận thumb|Cộng đồng dân cư trên các căn nhà nổi trên mặt hồ Tonlé Sap **Khu dự trữ sinh quyển Tonlé Sap** là một hiện tượng sinh
**Tonlé Sap** () là một phụ lưu của sông Mê Kông tại Campuchia. Sông này thông nước từ hồ Tonlé Sap ra sông Mê Kông, hợp lưu tại thủ đô Phnôm Pênh. Sông Tonlé Sap
**Thủy chiến Tonlé Sap** hay **Chiến tranh Khmer – Panduranga** (, ) là một biến cố ngắn diễn ra trong năm 1177, được ký ức hóa ở di tích Angkor Wat và nhiều văn bia
**Chợ nổi Tonle Sap** - nhưng cụm từ đúng nhất dành hình thức này là **làng nổi**. Đây không được xem là chợ nổi vì thực chất hình thức này trao đổi, mua bán và
nhỏ|phải|Một cái hồ nhìn từ trên xuống Hồ Nahuel Huapi, [[Argentina]] [[Hồ Baikal, hồ nước ngọt sâu nhất và lớn nhất theo thể tích]] **Hồ** là những khoảng nước đọng tương đối rộng và sâu
Dòng sông Mê kông Sông **Mê Kông** là một trong những con sông lớn nhất trên thế giới, bắt nguồn từ cao nguyên Thanh Tạng nơi sông bắt nguồn thuộc tỉnh Thanh Hải, chảy qua
phải|nhỏ|Sông Sangke đoạn chảy qua [[Battambang (thành phố)|thành phố Battambang ]] **Sông Sangke** (, _Stung Sangke_) là một con sông ở tỉnh Battambang miền tây Campuchia. Sông này chảy vào hồ Tonlé Sap. Sông này
thumb|Bản đồ hiển thị sông Mongkol Borei **Sông Mongkol Borei** (, _Stung Mongkol Borei_) là một con sông ở huyện Mongkol Borei, tỉnh Banteay Meanchey, tây bắc Campuchia. Chảy từ biên giới tỉnh Chanthaburi của
**Họ Cá vây tua**, **họ Cá nhụ**, **họ Cá thiên đường**, **họ Cá chét** hoặc **họ Cá phèn nước ngọt** (danh pháp khoa học: **_Polynemidae_**) là một họ chủ yếu là cá biển, trừ chi
**_Tonlesapia_** là một chi cá đàn lia trong họ Callionymidae. Chúng là loài các loài cá nước ngọt bản địa Đông Dương, bao gồm Campuchia và Việt Nam. ## Từ nguyên Tonlesapia: Lấy theo tên
nhỏ|phải|Laguna de Bay nhỏ|phải|Laguna de Bay và đô thị tự trị [[Bay, Laguna|Bay được tô màu đỏ]] **Laguna de Bay** (Tiếng Filipino: Lawa ng Bay, Tiếng Anh: Lake of Bay) là hồ lớn nhất Philippines
**Cá chốt giấy** (Danh pháp khoa học: _Mystus albolineatus_) là một loại cá da trơn trong chi cá chốt Mystus trong họ cá lăng Bagridae. Chúng phân bố ở vùng Đông Nam Á, có ở
**Campuchia** là một quốc gia tại Đông Nam Á, nằm bên bờ vịnh Thái Lan và nằm giữa các nước Thái Lan, Việt Nam và Lào. Quốc gia này có 2.572 km đường biên giới, trong
**Jaya Indravarman IV** (tiếng Phạn: जय इन्द्रवर्मन् ८) là một vị vua Champa của triều đại thứ 11, cai trị từ năm 1167 đến năm 1192. ## Tiểu sử Ông và Po Klong Garai (vua
**Champa** (tiếng Phạn: चम्पा, Tiếng Trung: 占婆 _Chiêm Bà_, tiếng Chăm: ꨌꩌꨚ) hay **Chiêm Thành** (占城) là một quốc gia cổ từng tồn tại độc lập liên tục qua các thời kỳ từ năm 192
## Dân tộc lớn nhất ở Campuchia là người Khmer chiếm khoảng 90% tổng dân số, họ chủ yếu sinh sống ở tiểu vùng đất thấp sông Mekong và đồng bằng trung tâm. Trong lịch
**Jayavarman VII** (1181? - 1220?) là vua của Đế quốc Khmer (1181-1215?), ngày nay là Campuchia. Ông là con trai của Dharanindravarman II (trị vì 1150-1160) và Sri Jayarajacudamani. Ông đã cưới Jayarajadevi và sau
**Siem Reap** (, ; , trong tiếng Việt cũng viết theo phiên âm là **Xiêm Riệp**) là thành phố tỉnh lỵ tỉnh Siem Reap, nằm ở tây bắc Campuchia. Địa danh này theo tiếng Khmer
nhỏ|[[Chợ nổi Lok Baintan ở Banjarmasin, Indonesia.]] **Chợ nổi** là một loại hình chợ thường xuất hiện tại vùng sông nước được coi là tuyến giao thông chính. Nơi cả người bán và người mua
**Sông Tiền** hay **Tiền Giang** là tên gọi của dòng chính sông Mê Kông khi chảy vào lãnh thổ Việt Nam. ## Địa lý Sông Mê Kông khi chảy đến địa phận thủ đô Phnôm
**Baribour** () là một huyện (_srok_) ở phía bắc tỉnh Kampong Chhnang ở trung tâm Campuchia. Huyện lỵ là thị trấn Baribour cách tỉnh lị Kampong Chhnang 38 km về phía tây bắc. Huyện có ranh
**Minh Mạng** hay **Minh Mệnh** (chữ Hán: 明命, 25 tháng 5 năm 1791 – 20 tháng 1 năm 1841) là vị hoàng đế thứ hai của triều Nguyễn trị vì từ năm 1820 đến khi
**Trấn Tây Thành** (chữ Nho: 鎮西城, chữ Khmer: ត្រាន តាយ ថាញ់) là một Trấn của nước Đại Nam nhà Nguyễn giai đoạn 1835 đến 1841. Đây là vùng lãnh thổ thuộc Đông Nam Campuchia ngày
**Cộng hòa Khmer** (, ) là một nước cộng hòa đầu tiên của Campuchia. Thời Việt Nam Cộng hòa thường được gọi là _Cộng hòa Cao Miên_ hay _Cao Miên Cộng hòa_, được thành lập
**Siem Reap** (សៀមរាប, phiên âm tiếng Việt là **Xiêm Riệp**) là một tỉnh tây bắc Campuchia, bên bờ của hồ Tonlé Sap. Tỉnh lỵ của tỉnh này là thành phố Siem Reap. Tên Siem Reap
thumb|Hành trình của cuộc thám hiểm Cuộc **thám hiểm sông Mekong 1866-1868**, được chính quyền thực dân Pháp ở Nam Kỳ phát động và giao cho Ernest Doudart de Lagrée lãnh đạo, thực hiện thám
nhỏ|Bờ biển miền trung Chile thumb|upright=1.35|Một con sóng đánh vào bờ biển tại [[Vịnh Santa Catalina]] **Biển** nói chung là một vùng nước mặn rộng lớn nối liền với các đại dương, hoặc là các
**Người Êđê** (tiếng Êđê: **Anak Rađê** hay được dùng phổ biến theo cộng đồng là **Anak Đê** hay **Đê-Ga**) là một dân tộc có vùng cư trú truyền thống là miền trung Việt Nam và
nhỏ|phải|Bản đồ của khu vực Angkor ở Campuchia nhỏ|phải|Bản đồ Đế quốc Khmer vào thời điểm cực thịnh của nó nhỏ|Bức ảnh về Angkor Wat do Emile Gsell chụp năm 1866 **Angkor** là một tên
Tháp mặt người tại cửa Nam, tạc hình [[Quán Thế Âm]] Đền [[Bayon, Angkor Thom]] **Angkor Thom** (tiếng Khmer: អង្គរធំ) là thành phố thủ đô cuối cùng và lâu dài nhất của Đế quốc Khmer.
**Địa lý châu Á** được coi là phức tạp và đa dạng nhất trong số các châu lục trên mặt đất. Châu Á được phân biệt với các châu khác không chỉ bởi có biển
**Rắn râu** (danh pháp hai phần: **_Erpeton tentaculatum_**) là một loài rắn bản địa Đông Nam Á, theo truyền thống được xếp trong phân họ Homalopsinae của họ Colubridae, nhưng gần đây được coi là
**Thommo Reachea I** (sinh năm 1446 - mất năm 1494) hay (sinh năm 1446 hoặc 1456 qua đời 1494 hoặc 1504) , là vua của Campuchia từ 1474 để 1494 hay từ 1478 để
Đền Phnom Krom **Phnom Krom** là một ngôi đền nằm trên đỉnh đồi ở Angkor, Campuchia. Ngôi đền này được xây cuối thế kỷ thứ 9 dưới thời vua Yasovarman (889-910). Đền Phnom Krom cách
**Chu Đạt Quan** (1266–1346) hoặc **Châu Đạt Quan** là một nhà ngoại giao Trung Quốc dưới thời Nguyên Thành Tông. Ông nổi tiếng nhất nhờ các ghi chép của ông về các phong tục của
**Bakan** () là một huyện thuộc tỉnh Pursat, Campuchia. Huyện lị là thị trấn Trapeang Chongnằm trên Quốc lộ 5 cách 15 km về phía bắc Thị xã Pursat. Theo thống kê năm 1998, huyện có
**Kandieng ** () là một huyện thuộc tỉnh Pursat, Campuchia. Huyện lị là thị trấn Kandiengthị trấn các tỉnh lị Pursat 12 km. Kandieng có ranh giới với huyện Bakan ở phái tây, Sampov Meas ở
**Rái cá lông mũi** (danh pháp hai phần: _Lutra sumatrana_) là một trong những loài rái cá quý hiếm nhất trên Trái Đất. Cho đến năm 1998, nó được cho là đã tuyệt chủng. Tuy
**Cá linh gió** (danh pháp hai phần: _Cirrhinus caudimaculatus_) là một loài cá thuộc chi Cá trôi trong họ Cá chép. Loài cá này sinh sống ở lưu vực sông Chao Phraya ở Thái Lan
**Chi Cá trôi** (danh pháp khoa học: **_Cirrhinus_**) là một chi cá dạng cá chép, được tìm thấy ở khu vực Nam và Đông Nam Á. ## Các loài * _Cirrhinus caudimaculatus_ (Fowler, 1934) -
nhỏ|phải|Thi đấu kéo co trong một lễ hội truyền thống ở Việt Nam **Kéo co** hay **kéo dây** là một môn thể thao và là một trò chơi dân gian thông dụng và đơn giản
**Chiến tranh Việt – Xiêm (1841–1845)** là cuộc chiến giữa hai nước Xiêm La dưới thời Rama III và Đại Nam thời Thiệu Trị, diễn ra trên lãnh thổ Campuchia (vùng phía Đông Nam Biển
phải|Một nhà sư bước đi qua trước Vương cung Campuchia ở Phnôm Pênh **Phnôm Pênh** hay **Phnom Penh** (tiếng Khmer: ភ្ន៓ពេញ; chuyển tự: _Phnum Pénh_; IPA: ), trong tiếng Việt còn gọi là **Nam Vang**,
thumb|Bản đồ giao thông quốc gia Campuchia. thumb|Quốc lộ 1 - [[Kien Svay, Kandal.]] thumb|Một con đường nông thôn ở Campuchia. Chiến tranh liên miên đã phá hủy nghiêm trọng **hệ thống giao thông của
Lễ hội **Bon Om Touk** (Khmer: បុណ្យអុំទូក, IPA: [bon om tuːk], còn gọi là _Lễ hội nước_, _lễ hội đua ghe_, _Um-tuk_) tại Campuchia bắt nguồn từ rất lâu trong lịch sử. Lễ hội được
**Lịch sử Chăm Pa** là lịch sử các quốc gia của người Chăm gồm: Hồ Tôn, Lâm Ấp, Hoàn Vương, Chiêm Thành (_Campanagara_) và Thuận Thành (_Nagar Cam_), thành lập từ năm 192 và kết
**Hải quân Quốc gia Khmer** (tiếng Pháp: _Marine Nationale Khmère_ – MNK; tiếng Anh: _Khmer National Navy_ – KNN) là quân chủng hải quân Quân lực Quốc gia Khmer (FANK) và là lực lượng quân
**_Human Planet_** là một chương trình truyền hình phim tài liệu của Anh, dài 8 tập, được sản xuất bởi đài BBC cộng tác với kênh Discovery và BBC Worldwide. Chương trình miêu tả con
phải|nhỏ|250x250px| Hình ảnh mô tả trận [[thủy chiến Tonlé Sap giữa người Chăm và người Khmer trên phù điêu Bayon]] **Chiến tranh Đế quốc Khmer – Chăm Pa** là một loạt các cuộc xung đột