phải|nhỏ|[[Quả kiwi]]
nhỏ|So sánh giữa hai loại quả kiwi lớn và nhỏ
nhỏ|[[Actinidia chinensis (Kiwi vàng)]]
Họ Dương đào hay họ Mi hầu đào hoặc họ Đằng lê (danh pháp khoa học: Actinidiaceae) là một họ nhỏ trong thực vật có hoa thuộc bộ Thạch nam (Ericales). Nó bao gồm 3 chi và khoảng 355-360 loài.
Phân bố
Các loài trong họ này là các dạng dây leo thân gỗ, cây bụi hay cây gỗ sống trong vùng ôn đới hay cận nhiệt đới, bản địa của châu Á (cả ba chi Actinidia, Clematoclethra, Saurauia) và Trung Mỹ cùng Nam Mỹ (chỉ chi Saurauia). Chi Saurauia với khoảng 300 loài là đa dạng nhất trong họ. Hai chi còn lại có số lượng loài khoảng 25-30 loài mỗi chi. Mặc dù hiện nay chỉ phân bố hạn chế tại châu Á và vùng nhiệt đới Trung và Nam Mỹ, nhưng có chứng cứ cho thấy trong quá khứ họ này đã phân bố rộng hơn. Chi Parasaurauia (tuyệt chủng) được cho là thuộc về nhóm cơ sở của họ Actinidiaceae, từng sinh sống tại khu vực Bắc Mỹ trong thời kỳ Tiền Champane (84-70 triệu năm trước).
Đặc trưng
Các loài trong họ thường là cây gỗ nhỏ hay cây bụi, đôi khi là dây leo (vài loài chi Actinidia). Các lá đơn mọc so le, có mép lá nguyên hay khía răng cưa. Chúng không có lá kèm hoặc chỉ có lá kèm nhỏ. Chúng thường bị bao quanh bằng các lông cứng dẹp.
Hoa mọc đơn độc hay thành cụm hình xim ở đầu cành, với các lá đài và cánh hoa tự do. Ngoại trừ các thành viên chi Clematoclethra có 10 nhị, ở các loài khác thì nhị nhiều và nguyên thủy gắn vào đế hoa. Vị trí của Actinidiaceae trong bộ Ericales được hỗ trợ mạnh bằng chứng cứ di truyền trong vòng 10 năm trở lại đây và ngược với suy nghĩ trước đó, nó không là thành viên cơ sở của bộ Ericales. Nhiều nghiên cứu sử dụng chứng cứ di truyền hiện nay đã đặt chắc chắn họ Actinidiaceae vào trong nhánh Ericoid, một nhóm đơn ngành bao gồm các họ Ericaceae, Cyrillaceae, Clethraceae, Sarraceniaceae và Roridulaceae. Ngoài ra, chứng cứ di truyền cũng chỉ ra rằng họ Actinidiaceae có quan hệ chị-em gần với họ Roridulaceae. Nó cùng với Roridulaceae và Sarraceniaceae tạo ra một nhánh đơn ngành nhỏ trong Ericoid..
Tính đơn ngành của Actinidiaceae
Những chi nào nên đặt trong Actinidiaceae trước khi có các nghiên cứu di truyền và vi hình thái học gần đây cũng rất mâu thuẫn. Trước đó, chi Sladenia thường hay được đặt trong họ Actinidiaceae. Ngoài ra, chi Saurauia đôi khi cũng được đặt trong họ riêng của chính nó. Vì thế, khoảng 10 năm trước, khi các nghiên cứu chi tiết mới bắt đầu, thì họ này được coi là chứa khoảng 2-4 chi. Các đặc trưng vi hình thái học chỉ ra rằng Sladenia không thuộc về họ Actinidiaceae. Ngoài ra, các đặc trưng sinh học của tế bào, và các chứng cứ phân tử, đã xác nhận rằng 3 chi hiện nay miêu tả trong Actinidiaceae, bao gồm Clematoclethra, Saurauia và Actinidia trên thực tế là một nhóm đơn ngành.
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
phải|nhỏ|[[Quả kiwi]] nhỏ|So sánh giữa hai loại quả kiwi lớn và nhỏ nhỏ|[[Actinidia chinensis (Kiwi vàng)]] **Họ Dương đào** hay **họ Mi hầu đào** hoặc **họ Đằng lê** (danh pháp khoa học: **Actinidiaceae**) là một
phải|nhỏ|[[Kiwi (quả)|Quả kiwi]] **Dương đào**, còn gọi là **Đào ruột xanh** hoặc theo tiếng Trung là **Di hầu đào** (獼猴桃) (danh pháp khoa học: **_Actinidia_**) thuộc Họ Dương đào, là một chi thực vật thân
**Kiến Xương** () là một huyện thuộc địa cấp thị Hồ Lô Đảo, tỉnh Liêu Ninh, Trung Quốc. Đây là đơn vị hành chính có diện tích lớn nhất Hồ Lô Đảo với 3.195 km²,. Huyện
**Hưng Thành** (), tên cũ là **Ninh Viễn** (宁远) là một thành phố cấp huyện trực thuộc địa cấp thị Hồ Lô Đảo, tỉnh Liêu Ninh, Trung Quốc. Dân số đô thị của thành phố
**Liên Sơn** (chữ Hán giản thể: 连山区, âm Hán Việt: _Liên Sơn khu_) là một quận của địa cấp thị Hồ Lô Đảo, tỉnh Liêu Ninh, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Quận Liên Sơn
**Hồ Cẩm Đào** () (sinh ngày 21 tháng 12 năm 1942) là một cựu chính trị gia Trung Quốc. Ông nguyên là Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc khóa 16-17, Chủ tịch nước
**đảo Hổ Tỉnh** () là một đảo thuộc thành phố Mã Công, huyện Bành Hồ, Đài Loan. Đảo còn được gọi là _Đại Án Sơn_ () và đảo Thũng Bàn lân cận được gọi là
**_Đào mi hầu lá nho_** (Actinidia vitifolia) là một loài thực vật thuộc họ Dương đào. Đây là loài đặc hữu của Trung Quốc.
**Đào khỉ** (danh pháp khoa học: **_Actinidia rubricaulis_**) là một loài thực vật có hoa trong họ Dương đào. Loài này được Dunn mô tả khoa học đầu tiên năm 1906.
**Đào khỉ lá rộng** (danh pháp khoa học: **_Actinidia latifolia_**) là một loài thực vật có hoa trong họ Dương đào. Loài này được (Gardner & Champ.) Merr. mô tả khoa học đầu tiên năm
**Hồ Đường Gia Sơn** (tiếng Trung: 唐家山堰塞湖) là một hồ được tạo bởi con đập từ vụ lở đất trên sông Tiên trong trận động đất Tứ Xuyên năm 2008. Tên hồ này lấy theo
**Đảo Phục Sinh** ( ; ) là một đảo và lãnh thổ đặc biệt của Chile nằm ở phần đông nam Thái Bình Dương, tại điểm cực đông nam của Tam giác Polynesia thuộc châu
**Lãnh thổ Đảo Giáng Sinh** (tiếng Anh: _Territory of Christmas Island_) là một lãnh thổ bên ngoài của Úc bao gồm hòn đảo cùng tên. Nó nằm ở Ấn Độ Dương, cách Java và Sumatra
**Bành Hồ** (chữ Hán: 澎湖; bính âm: Pénghú) là một quần đảo nằm tại eo biển Đài Loan, ở phía tây đảo Đài Loan. Quần đảo này bao gồm 90 đảo nhỏ với tổng diện
Hồ Erie, nhìn về phía nam từ dốc nông thôn cao gần [[Leamington, Ontario]] **Hồ Erie** (tiếng Pháp: _lac Érié_; tiếng Anh _Lake Erie_, phát âm như "I-ri"), kề cận về phía bắc với tỉnh
**Île Saint-Paul** (**Đảo Thánh Phaolô**) là một đảo thuộc Vùng đất phía Nam và châu Nam Cực thuộc Pháp (_Terres australes et antarctiques françaises_—TAAF) tại Ấn Độ Dương, đảo có diện tích . Hòn đảo
**Đảo Likoma** là đảo lớn hơn trong hai hòn đảo có người ở trong hồ Malawi, đảo nhỏ hơn là đảo Chizumulu gần đó và hai đảo tạo thành huyện Likoma. Cả hai hòn đảo
nhỏ|phải|Đảo Alofi trong [[Quần đảo Horn]] **Alofi** là một hòn đảo ở Thái Bình Dương, đảo thuộc Cộng đồng Hải ngoại Wallis và Futuna của Pháp. Đảo gần như không có người cư trú (năm
**Dương Mịch** (tiếng Trung: 杨幂, bính âm: _Yáng Mì_, sinh ngày 12 tháng 9 năm 1986) là một nữ diễn viên, người mẫu, ca sĩ và nhà sản xuất phim người Trung Quốc. Năm 2011,
**Rạn san hô Tubbataha** hay **Công viên tự nhiên Tubbataha** () là một khu bảo tồn tự nhiên nằm giữa biển Sulu, thuộc tỉnh Palawan, Philippines. Khu bảo tồn biển này bao gồm hai đảo
**Mi hầu đào Cống Sơn** danh pháp khoa học là **_Actinidia pilosula_** (Hán tự là 贡山猕猴桃 có nghĩa là cây Đào mà các loài khỉ lớn rất thích ăn trên vùng núi Cống Sơn -
**Thái Bình Dương** (Tiếng Anh: _Pacific Ocean_) là đại dương lớn nhất và sâu nhất trong năm phân vùng đại dương của Trái Đất. Nó kéo dài từ Bắc Băng Dương ở phía bắc đến
**Ireland** (phiên âm: "Ai-len", tiếng Anh: ; ; Ulster-Scots: ) là một hòn đảo tại Bắc Đại Tây Dương. Đảo này tách biệt với Đảo Anh ở phía đông qua Eo biển Bắc, Biển Ireland
**Bồ Đào Nha** (tiếng Bồ Đào Nha: _Portugal_, ), quốc hiệu là **Cộng hòa Bồ Đào Nha** (, ) là một quốc gia nằm ở phía Tây Nam của khu vực châu Âu, trên bán
Đường đổi ngày quốc tế **Đường đổi ngày quốc tế**, hay **đường thay đổi ngày quốc tế**, là một đường tưởng tượng dùng để làm ranh giới giữa múi giờ UTC+14 và UTC-12, đi gần
**Quần đảo Pitcairn** (; tiếng Pitkern: **'), tên gọi chính thức: **Pitcairn, Henderson, Ducie và Oeno''', là một nhóm gồm bốn hòn đảo núi lửa ở phía Nam Thái Bình Dương tạo thành Lãnh thổ
**Quần đảo Solomon** (tiếng Anh: **Solomon Islands**) là một quốc đảo của người Melanesia, nằm ở phía Đông Papua New Guinea, bao gồm gần một ngàn đảo nhỏ trải dài trên một diện tích khoảng
**Đảo Hà Nam** là một bãi phù sa cổ, có địa hình thấp hơn mực nước biển (khi thủy triều lên) ở phía nam sông Chanh, chu vi đê 34 km, trong địa phận thị xã
thumb | phải | Lãnh đạo các đảo Thái Bình Dương, tất cả các thành viên của [[Diễn đàn các đảo Thái Bình Dương, tại một cuộc họp ở Samoa với cựu Ngoại trưởng Hoa
thumb|right|Nam Đại Dương theo mô tả trong dự thảo ấn bản thứ tư tài liệu _Giới hạn của biển và đại dương_ của [[Tổ chức Thủy văn Quốc tế (2002)]] thumb|right|[[Đới hội tụ Nam Cực
**Hổ** hay còn gọi là **cọp**, **hùm** (và các tên gọi khác như **Ông ba mươi**, **kễnh**, **khái**, danh pháp khoa học: _Panthera tigris_) là một loài động vật có vú thuộc họ Mèo được
Đảo nhỏ [[Pokonji Dol nằm trong biển Adriatic]] **Đảo** là phần đất được bao quanh hoàn toàn bởi nước nhưng không phải là lục địa; tuy vậy, không có kích thước chuẩn nào để phân
**Quần đảo Bắc Mariana**, tên chính thức là **Thịnh vượng chung Quần đảo Bắc Mariana** (_Commonwealth of the Northern Mariana Islands_), là một lãnh thổ chưa hợp nhất và thịnh vượng chung của Hoa Kỳ
thumb|right|Hồ Ontario và các hồ khác nằm trong [[Ngũ Đại Hồ]] **Hồ Ontario** là một trong Ngũ Đại Hồ thuộc khu vực Bắc Mỹ. Hồ giáp về phía bắc, tây và tây nam là tỉnh
**Đảo Howland** là một đảo san hô không có người ở, nằm ở ngay phía bắc đường xích đạo trong Trung Thái Bình Dương, khoảng 3.100 km (1.670 hải lý) phía tây nam Honolulu. Nó nằm
**Đảo Cocos** () là một hòn đảo ngoài khơi Costa Rica, đồng thời là một vườn quốc gia. Trên đảo không có dân thường mà chỉ có kiểm lâm. Đây là một huyện trong tổng
**Đào** (chữ Hán: 陶) là một trong những họ của người Việt Nam, Triều Tiên, và Trung Quốc. Trong danh sách Bách gia tính, họ này đứng thứ 31, về mức độ phổ biến, họ
**Rạn san hô Great Barrier** ("Đại Bảo Tiều" hoặc "Bờ Đá Lớn") là hệ thống rạn san hô lớn nhất thế giới, bao gồm hơn 2.900 rạn san hô riêng rẽ và 900 hòn đảo
nhỏ|phải|Quần đảo Chagos.
(Các rạn san hô vòng với các khu vực đất nổi được ghi tên màu xanh lá cây) nhỏ|phải|[[Đảo san hô Salomon là một trong nhiều đảo nổi trên mặt nước của
Đây là **danh sách các đảo** trên thế giới được nhóm theo đại dương, châu lục, và theo các cách phân loại khác. Đối với danh sách xếp theo thứ hạng, xem các danh sách
Trận đảo Wake là một trận đánh tại Mặt trận Thái Bình Dương trong Thế chiến 2, diễn ra trên đảo Wake. Cuộc tấn công bắt đầu đồng thời với cuộc tấn công Trân Châu
phải **Quần đảo Gilbert và Ellice** đã từng là nước bị bảo hộ của Anh từ năm 1892 và là thuộc địa từ năm 1916 cho đến ngày 1 tháng 1 năm 1976 khi quần
phải|nhỏ|300x300px|Các đảo quốc trên thế giới, những đảo quốc có đường biên giới trên đất liền được biểu thị bằng màu xanh lục và những đảo quốc không có đường biên giới trên đất liền
**Thẩm Dương** (tiếng Trung giản thể: 沈阳市, _Shenyang_) là một thành phố ở Đông Bắc Trung Quốc. Đây là tỉnh lỵ của tỉnh Liêu Ninh, nằm ở phía trung-bắc của tỉnh. Thẩm Dương là thành
nhỏ nhỏ|Bia tiểu sử Đào Duy Từ mặt sau tại đền thờ Đào Duy Từ, khu phố Cự Tài, [[Hoài Nhơn Tây|P. Hoài Nhơn Tây, tỉnh Gia Lai]] nhỏ|Đền thờ Đào Duy Từ (Kp. Cự
**Tả Tông Đường** (chữ Hán: 左宗棠; bính âm: Zuǒ Zōngtáng, hoặc còn được đọc là Tso Tsung-t'ang; 10 tháng 11 năm 1812 – 5 tháng 9 năm 1885), tên tự là **Quý Cao** (季高), hiệu
**Quần đảo Samoa** là một quần đảo có diện tích 3.030 km² ở trung tâm Nam Thái Bình Dương, là một phần của khu vực Polynesia. Dân số trên quần đảo này khoảng 250.000 người, sử
**Quần đảo Mã Tổ** (; phiên âm tiếng Phúc Châu: Mā-cū liĕk-dō̤), gọi chính thức là **huyện Liên Giang** (; phiên âm tiếng Phúc Châu: Lièng-gŏng-gâing), là một quần đảo gồm 36 đảo trên biển
**Maug ** (theo ngôn ngữ của người Chamorro , **Ma'ok** , có nghĩa là "vững chắc" hay "vĩnh cửu") là một nhóm gồm ba hòn đảo nhỏ không có người ở. Nhóm đảo này là
**Dương Văn Minh** (16 tháng 2 năm 1916 – 6 tháng 8 năm 2001), là một trong những nhân vật chính trị và quân sự quan trọng của Việt Nam Cộng hòa trong thời kỳ