✨Hiện tượng Petrozavodsk
thumb|Một bản sao của bức ảnh bị mất của vật thể Petrozavodsk Hiện tượng Petrozavodsk là một loạt các sự kiện thiên thể có tính chất gây tranh cãi diễn ra vào ngày 20 tháng 9 năm 1977. Các vụ quan sát được báo cáo trên một lãnh thổ rộng lớn, từ Copenhagen và Helsinki ở phía tây cho đến Vladivostok ở phía đông. Nó được đặt tên theo thành phố Petrozavodsk ở nước Nga (trước đó là Liên Xô), có một vật thể rực rỡ đã được báo cáo rộng rãi rằng đã đổ ào xuống thành phố với nhiều tia sáng.
Các quan chức chính phủ từ các quốc gia Bắc Âu đã gửi thư cho Anatoly Aleksandrov, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học Liên Xô, bày tỏ mối quan tâm về việc liệu hiện tượng quan sát này là do việc thử nghiệm vũ khí của Liên Xô và liệu nó có phải là mối đe dọa đối với môi trường trong khu vực hay không. Kể từ năm 1977, hiện tượng này thường (mặc dù không phổ quát) do việc phóng vệ tinh Kosmos-955 của Liên Xô. Trong cùng năm đó, một báo cáo sơ bộ cho Viện Hàn lâm Khoa học Liên Xô đã có một số lượng lớn các quan sát hình ảnh, các báo cáo về phóng xạ, các phép đo vật lý, và dữ liệu khí tượng đi kèm. Nó kết luận rằng "dựa trên số liệu sẵn có, không khả thi để hiểu được hiện tượng quan sát được". Hiện tượng Petrozavodsk đã góp phần tạo ra Setka AN, một chương trình nghiên cứu của Liên Xô về hiện tượng khí quyển bất thường.
Tên gọi
Trong báo cáo của Liên Xô trước đây, hiện tượng Petrozavodsk được gọi là hiện tượng ngày 20 tháng 9 năm 1977. Sau đó nó trở thành hiện tượng Petrozavodsk. Đôi lúc nó còn được gọi là sự kiện Petrozavodsk Một số lần xuất hiện trước đó, lúc 1 giờ sáng theo giờ địa phương trên Medvezhyegorsk, vào lúc 2 giờ 30 phút sáng trên Loukhi và lúc 3 giờ sáng ở Kovdor và Palanga (Litva). Vào lúc 3 giờ 30 phút sáng, một vật thể, được bao quanh bởi một lớp sáng chói lọi, theo báo cáo quan sát từ thủy thủ đoàn của tàu đánh cá Primorsk của Liên Xô, đang rời khỏi cảng Primorsk. Pekka Teerikorpi từ Đài Thiên văn Tuorla đã không thừa nhận lời tuyên bố này. Biện minh rằng toàn bộ hiện tượng này là do vệ tinh Kosmos-955 gây ra, Teerikorpi tin rằng khoảng cách thực tế là "hàng trăm kilômét" và "những báo cáo như vậy có lẽ là do sự thực mà ai cũng biết là rất khó để ước lượng khoảng cách của những hiện tượng lạ thường". Ilta-Sanomat cũng đưa tin phi công của một máy bay thuộc hãng hàng không Phần Lan bay từ Roma đã nhìn thấy một vật thể sáng chói ở Đan Mạch, phóng qua Copenhagen. Lớp "vỏ" theo như báo cáo cho biết "đã biến đổi và khuếch tán trong vòng 10 đến 15 phút", trong khi "một ánh sáng phát triển lâu dài, ổn định đã được quan sát thấy, chủ yếu ở vùng đông bắc của bầu trời". Tại Saint Petersburg, sau là Leningrad, đã có ba nhân viên ca đêm của sân bay Pulkovo báo cáo nhìn thấy một vật thể không xác định, bao gồm nhân viên kiểm soát không lưu B. Blagirev. Theo lời Blagirev, anh ta phát hiện ra một vật thể giống như quả cầu lửa lớn hơn một chút so với Sao Kim lúc 3 giờ 55 phút chiều ở phía bắc-đông-bắc theo góc phương vị là 10°. Một vật thể sáng chói cũng được quan sát trong một tiếng rưỡi bởi nhà văn người Gruzia Guram Pandzhikidze và các hành khách khác của một chiếc máy bay đang trên đường trở lại từ Singapore về tới Moskva ở độ cao 11 km,
Vật thể Petrozavodsk
Vào lúc đó Petrozavodsk đang là thủ đô và là trung tâm công nghiệp chính của nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết tự trị Karelia, với dân số 203.000 người vào năm 1974. Báo cáo được xuất bản sớm nhất về hiện tượng Petrozavodsk do phóng viên TASS Nikolai Milov viết nên với lời mô tả vật thể không xác định trên Petrozavodsk là "một ngôi sao khổng lồ", "vọt lên trong bầu trời đen tối" vào khoảng 4 giờ sáng theo giờ địa phương, "thúc đẩy việc gửi gắm những tia sáng tới cho Trái Đất". Bản tin của Milov đã được xuất bản trên báo chí chính thống Liên Xô (Pravda, Izvestiya, Selskaya Zhizn, và Sotsialisticheskaya Industriya). Một tờ báo địa phương, Leninskaya Pravda, cũng đưa tin về vật thể Petrozavodsk. Phân tích dữ liệu sơ bộ của Viện Hàn lâm Khoa học Liên Xô năm 1977 đã cho thấy báo cáo của những người làm chứng phải đồng nhất và bổ sung cho nhau. Độ sáng ban đầu của vật thể "xem chừng có thể sánh với Sao Kim". Tuy nhiên, một số báo cáo từng ghi nhận một số tác động của hiện tượng này lên con người và môi trường. Theo lời A. Grakov, người đã quan sát một quả cầu vàng rực rỡ với kích thước của một mặt trăng, không khí ở phía trên hồ tại Petrozavodsk bỗng phát sáng với ánh sáng trắng sau khi quả cầu đã biến mất.
Phát hiện dụng cụ
Những vật thể không xác định được trên các sân bay Helsinki, Pulkovo và Peski đều không bị các radar sân bay phát hiện. Gindilis lưu ý rằng trong trường hợp đó "kích thước tuyến tính tối thiểu của vật thể hình cầu phát sáng vào khoảng 1 km, trong khi đường kính của lớp vỏ – vài chục km". Bản sao sau đó được chuyển tiếp tới CUFOS ở Evanston, Illinois nước Mỹ. J. Allen Hynek đã gửi tặng một bản sao khác cho nhà khoa học NASA Richard Haines, về sau chính ông đã dịch bản sao này sang tiếng Anh dưới sự tài trợ của chính phủ Mỹ. Sau này Migulin gợi ý rằng hiện tượng này xảy ra là "do một sự trùng hợp hiếm hoi giữa các tình huống phát sinh, đó là sự phóng vệ tinh Kosmos-955, sự nhiễu loạn từ tính mạnh do vết lóa của Mặt Trời và thí nghiệm khoa học của chúng ta ảnh hưởng đến tầng điện ly với sóng vô tuyến tần số thấp".
Trong cuộc phỏng vấn, xuất bản năm 1977 bởi Kansan Uutiset và Uusi Suomi, nhân viên của đài quan sát địa vật lý Nurmijärvi là Matti Kivinen cho rằng một vật thể không xác định bay qua Phần Lan có thể là phần còn lại của một tên lửa đẩy hoặc vệ tinh. James Oberg thì đổ cho vật thể Petrozavodsk là sự kiện phóng vệ tinh Kosmos-955 của Liên Xô từ Plesetsk Cosmodrome, diễn ra vào ngày 20 tháng 9 vào khoảng 3 giờ 58 phút theo giờ địa phương. Sự hình thành của một vùng sáng rực rỡ được báo cáo là trùng khớp với vệ tinh đang rời khỏi vùng tối của Trái Đất. Trong một bài báo sau Platov lưu ý rằng "một số hiệu ứng bổ sung, kèm theo hiện tượng Petrozavodsk, có liên quan đến việc phóng thử nghiệm thành công một tên lửa đạn đạo, đã được tiến hành trong cùng một khu vực gần như cùng một lúc". Tuy nhiên, kể từ khi cuộc điều tra của Liên Xô không đi đến kết quả, lập luận Kosmos-955 vẫn còn gây tranh cãi. Về kinh nghiệm 18 năm phục vụ tại địa điểm Kapustin Yar, nhà nghiên cứu người Ukraina Oleh Pruss đã từng nói: "Tôi biết ngay, điều gì là ngoạn mục trên bầu trời xảy ra trong quá trình phóng tên lửa – đó là một cái nhìn đầy ấn tượng. Thế nhưng, có một cái gì đó hoàn toàn khác ngay trên Petrozavodsk".
Năm 1978 Aviatsiya i Kosmonavtika đã xuất bản một bài báo nhan đề "'Ánh chớp' trong bầu khí quyển" của M. Dmitriyev, trong đó tác giả đưa ra giả thuyết phát quang hóa học. Theo lời Dmitriyev, hiện tượng này "không phải là kết quả của các thí nghiệm kỹ thuật cũng không phải là một ảo ảnh", mà là một khu vực phát quang hóa học trong bầu khí quyển. Liên quan đến giả thuyết này Ziegel đã viết rằng "nguồn năng lượng phát ra từ sự phát quang hóa học là không đáng kể", không giống như của vật thể Petrozavodsk, và các đám mây phát quang hóa học được phỏng đoán không thể bay lên khỏi làn gió, mà vật thể Petrozavodsk xem chừng làm được điều đó.