✨Giovanni Filippo de Marini
Giovanni Filippo de Marini (1608–1682) là một linh mục Dòng Tên người Ý truyền giáo tại Việt Nam, còn được biết đến vì những ghi chép có giá trị về các nước Viễn Đông.
Tiểu sử
De Marini sinh năm 1608 tại Taggia, vùng Liguria, nước Ý. Ông nhập học trường Thánh Andrea của Dòng Tên tại Roma năm 1625 và thụ phong linh mục năm 1637. cho tới khi chúa Trịnh Tạc trục xuất ông cùng 5 tu sĩ khác vào tháng 7 năm 1658. Chuyến tàu đưa ông về Áo Môn bị đắm gần đảo Hải Nam nên mọi hành lý, kể cả những thủ bản của ông, đều bị mất mát. Khi đó đang diễn ra tranh luận về những hạn chế trong quy chế Padroado của Bồ Đào Nha cũng như thách thức do sức mạnh hàng hải đang gia tăng của Hà Lan và Anh. Tháng 1 năm 1665, nhờ mối quan hệ bằng hữu với đại sứ Bồ Đào Nha tại London, Marini diện kiến vua Charles II của Anh cùng vương hậu Catherine nhà Braganza. Vương hậu hứa tiến cử ông với vua Afonso VI của Bồ Đào Nha, em trai bà. Chuyến trở về châu Âu của Marini như vậy thành công với việc ông tuyển chọn được các nhà truyền giáo không phải là người Bồ. Ông cùng với các nhà truyền giáo đó, sáu người Ý và một người Bỉ, nhập đoàn với sáu vị khác người Bồ, rời Lisboa năm 1666.
Tài liệu gửi Marini
Marini là người nhận được thư và tài liệu viết bằng chữ Quốc ngữ do Igesico Văn Tín và Bento Thiện gửi năm 1659. Vì được biên soạn bởi người Việt nên đây là những văn bản viết tay rất quan trọng trong lịch sử chữ Quốc ngữ.
Thư của Igesico Văn Tín
Thư được viết ngày 12 tháng 9, gồm hai trang giấy với cỡ chữ khác nhau. Igesico Văn Tín từng được Marini dạy dỗ và ông được cho là một thầy giảng.
Thư của Bento Thiện
Thư được biên ngày 25 tháng 10, gồm hai trang với cỡ chữ nhỏ. Bento Thiện cũng là một thầy giảng, ông viết thư này tại Thăng Long khi đang ở với thầy cả Onuphre Borgès.
Lịch sử nước Annam
Đây là tên gọi đặt cho tập tài liệu gồm 12 trang, ghi chép về lịch sử, địa dư, xã hội, tục lệ nước An Nam, và số lượng nhà thánh của các xứ. Bento Thiện được xác định là người biên soạn tài liệu này theo đề nghị của Marini.