Dushanbe (tiếng Tajik: Душанбе, IPA: [duʃæmˈbe]) là thủ đô và là thành phố lớn nhất của Tajikistan. Dushanbe có nghĩa là Thứ hai trong tiếng Tajik địa phương. Nó được đặt tên theo cách này bởi vì nó phát triển từ một ngôi làng ban đầu có một thị trường nổi tiếng vào thứ Hai. Tính đến năm 2016, Dushanbe có dân số là 802.700 người.
Trong lịch sử, từ một ngôi làng nhỏ, Dushanbe đã trở thành thủ đô của Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết tự trị Tajik vào năm 1924. Cho đến năm 1929, thành phố này được biết đến với tên tiếng Nga là Dyushambe (tiếng Nga: Дюшамбе, Dyushambe) và từ năm 1929 đến năm 1961 với tên Stalinabad (tiếng Tajik: Сталинобод, Stalinobod), được đặt theo tên của Joseph Stalin.
Lịch sử
Nằm ở ngã ba sông, Varzob và Kofarnihon, Dushanbe là thủ đô của Tajikistan. Mặc dù tàn dư khảo cổ có niên đại từ thế kỷ thứ 5 trước Công nguyên đã được phát hiện trong khu vực, nhưng có rất ít ý kiến cho rằng Dushanbe không chỉ là một ngôi làng nhỏ cho đến đầu thế kỷ 20.
Đó là ở ngã tư đường, nơi một hội chợ lớn diễn ra vào thứ Hai, do đó cái tên Dushanbe-Bazar (Tajik: Душанбе Бозор, Dushanbe Bozor) từ Dushanbe, nghĩa là Thứ Hai trong tiếng Ba Tư, - ngày thứ hai (du) sau thứ bảy (shambe). Trong làng, có hơn 500 hộ gia đình và dân số khoảng 8.000 người.
Đến năm 1826, thị trấn được gọi là Dushanbe Qurghan (tiếng Tajik: Душанбе Қурғон, Dushanbe Qurghon, với hậu tố qurƣon từ qurğan trong tiếng Thổ Nhĩ Kỳ, có nghĩa là "pháo đài") được phiên âm theo tiếng Nga là Dyushambe (Дюшамбе). Bản đồ đầu tiên cho thấy Dyushambe được phác thảo vào năm 1875. Vào thời điểm đó, thị trấn là một pháo đài trên một bờ dốc ở bờ trái của sông Varzob với 10.000 cư dân.
Năm 1920, Tiểu Vương quốc Bukhara cuối cùng đã nhanh chóng lánh nạn ở Dyushambe sau khi bị lật đổ bởi cuộc cách mạng Bolshevik. Ông trốn sang Afghanistan sau khi Hồng Quân chinh phục khu vực này vào năm sau. Vào đầu năm 1922, thị trấn đã bị quân đội Basmachi được lãnh đạo bởi Enver Pasha đánh chiếm, nhưng vào ngày 14 tháng 7 năm 1922, một lần nữa nơi đây trở lại dưới quyền kiểm soát của những người Bolshevik và được tuyên bố là thủ đô của Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết tự trị Tajik như một phần của Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Uzbekistan năm 1924.
Một quốc gia tên là Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Tajikistan đã tách khỏi SSR Uzbekistan được thành lập vào năm 1929, và thủ đô Dyushambe của nó được đổi tên thành Stalinabad (tiếng Nga: Сталинабад; Tajik: Сталинобод Stalinobod) theo tên của Joseph Stalin vào ngày 16 tháng 10 năm 1929. Trong những năm sau đó, thành phố đã phát triển với tốc độ chóng mặt
Liên Xô đã biến khu vực này thành một trung tâm sản xuất bông và lụa, và hàng chục ngàn người đã chuyển đến thành phố. Dân số cũng tăng lên với hàng ngàn người Tajik di cư đến Tajikistan sau khi chuyển Bukhara và Samarkand sang SSR Uzbekistan như một phần của việc phân định quốc gia ở Liên Xô.
Vào ngày 10 tháng 11 năm 1961, như một phần của quá trình phi Stalin hóa, Stalinabad được đổi tên thành Dushanbe, cái tên được giữ lại cho đến ngày nay.
Vụ bạo loạn nghiêm trọng xảy ra vào tháng 2 năm 1990, sau khi có tin đồn rằng chính phủ Liên Xô đã lên kế hoạch di dời hàng chục ngàn người tị nạn Armenia đến Tajikistan. Các cuộc bạo loạn ở Dushanbe chủ yếu được thúc đẩy bởi những lo ngại về tình trạng thiếu nhà ở cho người dân Tajik, nhưng chúng trùng hợp với một làn sóng bất ổn dân tộc đã lan rộng khắp Transcaucasia và các quốc gia Trung Á khác trong giai đoạn cuối dưới sự cai trị của Mikhail Gorbachev. Dushanbe trở thành thủ đô của một quốc gia Tajikistan độc lập vào năm 1991.
Vào tháng 1 năm 2017, Rustam Emomali, con trai của Tổng thống hiện tại Emomali Rahmon, được bổ nhiệm làm Thị trưởng Dushanbe, một động thái được một số nhà phân tích coi là một bước để đạt đến đỉnh cao của chính phủ.
Khí hậu
Dushanbe có khí hậu Địa Trung Hải (Köppen: Csa), với ảnh hưởng mạnh mẽ của khí hậu lục địa (Köppen: Dsa). Mùa hè nóng, khô và mùa đông lạnh, nhưng không quá khắc nghiệt. Khí hậu ở đây ẩm ướt hơn các thủ đô quốc gia Trung Á khác, với lượng mưa trung bình hàng năm trên 500 milimét (20 in) do không khí ẩm tràn đến từ các thung lũng xung quanh trong mùa đông và mùa xuân. Mùa đông không lạnh như phía bắc do sự che chắn của thành phố bởi những ngọn núi lân cận khỏi không khí cực lạnh của Siberia. Tháng 1 năm 2008 đặc biệt lạnh và nhiệt độ giảm xuống −22 °C (−8 °F).
Hành chính
thumb|Các quận huyện của Dushanbe
Dushanbe được chia thành các quận huyện sau:
Avicenna (Tajik: Абӯалӣ Ибни Сино, Abūali Ibni Sino; Persian: ابوعلی ابن سینا)
Ferdowsi (Tajik: Фирдавсӣ, Firdavsi; Persian: فردوسی)
Ismail Samani (Tajik: Исмоили Сомонӣ, Ismoili Somoni; Persian: اسماعیل سامانی)
Shah Mansur (Tajik: Шоҳмансур, Shohmansur; Persian: شاه منصور)
Nhân khẩu học
Dân số của Dushanbe:
Năm 1987 là khoảng 796.000 người và bao gồm các dân tộc Tajik (75%), Uzbek (10%), người Nga (3%), và những dân tộc khác (12%);
Năm 2016 là khoảng 802.400 người và bao gồm các dân tộc Tajik (khoảng 84,4%), Uzbeks (9,1%), người Nga (4,1%) và những dân tộc khác (2,4%).
Kinh tế
Tajik Air có trụ sở chính tại sân bay Dushanbe ở Dushanbe. Somon Air có trụ sở chính tại Dushanbe
Giáo dục
thumb|Đại học quốc gia Tajikistan.
Một số cơ sở giáo dục có trụ sở tại Dushanbe:
Đại học quốc gia Tajikistan
Đại học Nông nghiệp Tajikistan
Đại học Y khoa Tajikistan
Đại học Luật, Kinh doanh & Chính trị Tajikistan
Đại học Slavonic Nga-Tajik
Trường quốc tế Dushanbe
Điểm tham quan chính
thumb|Nhà hát kịch rối
Bảo tàng quốc gia Tajikistan
Bảo tàng Cổ vật Quốc gia
Trung tâm Ismaili
Cung điện Vahdat
Cột cờ Dushanbe Đây là cột cờ đứng cao thứ hai trên thế giới, ở độ cao 165 mét (541 feet), [17]
Sở thú Dushanbe
Đại lộ Rudaki
Bảo tàng nhạc cụ Gurminj
Vận tải
thumb|right|[[Xe điện bánh hơi ở Dushanbe]]
Thành phố được phục vụ bởi Sân bay Dushanbe, kể từ tháng 4 năm 2015, thường xuyên có các chuyến bay theo lịch trình đến các thành phố lớn ở Nga, Trung Á, cũng như Delhi, Dubai, Frankfurt, Istanbul, Kabul và Ürümqi cùng với các quốc gia khác. Các tuyến đường sắt chính của Tajikistan nằm ở khu vực phía Nam và kết nối Dushanbe với các khu vực công nghiệp của thung lũng Gissar và Vakhsh và với Uzbekistan, Turkmenistan, Kazakhstan và Nga.
Hệ thống xe điện bánh hơi Dushanbe vận hành xe buýt công cộng trong thành phố. Ô tô là hình thức vận chuyển chính trong cả nước. Biên giới Uzbekistan cách đó khoảng 50 km và có một con đường nối liền với thị trấn Denov của Uzbekistan. Các con đường ở phía bắc liên kết nó với Vùng Sughd và từ đó đến các khu vực của Uzbekistan và Kyrgyzstan. Con đường về phía nam đi đến Afghanistan, có thể đến đó thông qua cây cầu tại Panji Poyon cách đó 150 km.
Kể từ năm 2014, nhiều dự án xây dựng đường cao tốc và đường hầm đang được tiến hành hoặc gần đây đã hoàn thành. Các dự án lớn bao gồm cải tạo đường cao tốc Dushanbe - Chanak (biên giới của Uzbekistan), Dushanbe - Kulma (biên giới Trung Quốc), Kurgan-Tube - Nizhny Pyanj (biên giới Afghanistan) và xây dựng các đường hầm dưới đèo núi Anzob, Shakhristan, Shar-Shar và Chormazak.
Quan hệ quốc tế
thumb|Cung điện Thống nhất (Cung điện Vahdat).
Các thành phố kết nghĩa
Hiện tại, Dushanbe có 10 thành phố kết nghĩa.
- Kabul, Afghanistan
- Tehran, Iran
- Moskva, Nga
- Sankt Peterburg, Nga
- Akhisar, Thổ Nhĩ Kỳ
- Boulder, Hoa Kỳ
- Klagenfurt, Áo
- Ankara, Thổ Nhĩ Kỳ
- Lahore, Pakistan
- Sana'a, Yemen
- Lusaka, Zambia
Một vài bức ảnh
Image:dushanbe1.JPG|Cảnh quan phía bắc thành phố.
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Dushanbe** (tiếng Tajik: Душанбе, IPA: [duʃæmˈbe]) là thủ đô và là thành phố lớn nhất của Tajikistan. Dushanbe có nghĩa là _Thứ hai_ trong tiếng Tajik địa phương. Nó được đặt tên theo cách này
**Sân bay Dushanbe** là một sân bay ở Dushanbe, thủ đô của Tajikistan. Hiện sân bay đang được nâng cấp để nâng cấp nhà ga được xây lần đầu năm 1964.. ## Airlines and destinations
**Sân vận động Trung tâm Tajikistan** () là một sân vận động đa năng ở Dushanbe, Tajikistan. Sân trước đây được gọi là **Sân vận động Pamir**. Sân hiện đang được sử dụng chủ yếu
**Timur Zulfiqorov** (tiếng Nga/tiếng Tajik:Тимур Зульфикаров/Темур Зулфиқоров) (sinh ngày 17 tháng 8 năm 1936) là một nhà thơ, nhà viết kịch và tiểu thuyết gia người Nga / Tajikistan. Ông sinh ra ở Dushanbe, Tajikistan.
**Dilshod Vasiev** () (sinh ngày 12 tháng 2 năm 1988 ở Dushanbe, Liên Xô) là một tiền vệ bóng đá Tajikistan, hiện tại ở Istiklol. Anh trai của anh, Farkhod, hiện tại thi đấu cho
nhỏ|Một đoàn tàu hàng ở [[Tajikistan với đầu máy TE33A]] Đường sắt ở Tajikistan còn khá hạn chế, tổng chiều dài đường sắt ở Tajikistan là 680 km và đều sử dụng đường sắt đơn,
thumb|Mạng lưới đường cao tốc ở châu Âu từ tháng 12 năm 2012. **Mạng lưới Đường bộ Quốc tế châu Âu** là một hệ thống đánh số cho các tuyến đường giao thông ở châu
**Giáo hội Công giáo ở Tajikistan** là một phần của Giáo hội Công giáo Hoàn vũ, dưới sự lãnh đạo tinh thần của Giáo hoàng ở Vatican. Năm 2009, quy mô của số giáo dân
**Termez** (; ; _Termez, Tirmiz_; _Tirmidh_; ; tiếng Hy Lạp cổ đại: _Tàrmita_, _Thàrmis_, ) là một thành phố ở miền nam Uzbekistan, nằm gần biên giới với Afghanistan. Đây là điểm có nhiệt độ
**Tajikistan** (Phát âm: Tát-gi-ki-xtan, ), quốc hiệu chính thức là **Cộng hòa Tajikistan** () là một quốc gia ở vùng Trung Á. Tajikistan giáp với Afghanistan về phía nam, Uzbekistan về phía tây, Kyrgyzstan về
**Sân bay quốc tế Almaty** (, ) là sân bay quốc tế lớn nhất tại Kazakhstan, cách thành phố Almaty, thành phố lớn nhất quốc gia này 18 km. Sân bay Almaty chiếm một nửa lượt
**Air Astana** () là hãng vận chuyển của Cộng hòa Kazakhstan, có trụ sở tại Almaty. Hãng khai thác các dịch vụ theo lịch trình, trong nước và quốc tế trên 64 tuyến từ trung
nhỏ|[[Tuyên bố của Dunmore tuyên bố thiết quân luật ở Thuộc địa Virginia vào ngày 27 tháng 5 năm 1775, vài tháng sau khi bắt đầu Chiến tranh Cách mạng Hoa Kỳ]] **Thiết quân luật**
**Khu phi quân sự Triều Tiên** (tiếng Anh: _Korean Demilitarized Zone_; tiếng Triều Tiên: 조선반도 비무장지대 (theo cách gọi của phía Triều Tiên) hay 한반도비무장지대 (theo cách gọi của phía Hàn Quốc), Hanja: 朝鮮半島非武裝地帶 _Triều
**Mikhail Sergeyevich Gorbachyov** (chính tả tiếng Anh: **Gorbachev**; phiên âm tiếng Việt: **Goóc-ba-chốp**; 2 tháng 3 năm 1931 – 30 tháng 8 năm 2022) là một chính khách người Nga, nhà lãnh đạo thứ tám
**Samarkand** (, ; ; ; ) là thành phố lớn thứ hai của Uzbekistan và là thủ phủ của tỉnh Samarqand, cách thủ đô Tashkent khoảng 350 km. Đây là một thành phố du lịch nổi
**Orenburg Airlines** hay **JSC Orenair** () là một hãng hàng không có trụ sở ở sân bay Orenburg Tsentralny tại Orenburg, Nga. Hãng có các tuyến bay chuyên chở hành khác nội địa và bao
Du khách đến **Tajikistan** phải xin thị thực từ một trong những phái bộ ngoại giao Tajikistan trừ khi họ đến từ một trong những quốc gia được miễn thị thực hoặc có thể xin
Tập tin:Tajikistan provinces.png Tajikistan được chia thành một khu tự trị (, _viloyati mukhtor_; hai vùng (, _viloyatho_ ), số ít , _viloyat_و , ); Các huyện trực thuộc Cộng hoà; và thủ đô Dushanbe.
**Daeseong-dong** (còn được gọi là **Tae Sung Dong**, **Jayu-ui Maeul** hay làng Tự Do) là một ngôi làng nhỏ của Hàn Quốc và rất gần biên giới với Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều
**Chung kết AFC Cup 2015** là trận đấu cuối cùng của AFC Cup 2015, mùa giải thứ 12 của AFC Cup do Liên đoàn bóng đá châu Á (AFC) tổ chức cho những câu lạc
Cho đến tháng 3 năm 2017, Uzbekistan có mạng lưới đường sắt có tổng chiều dài là 4,714 km, trong đó có 2.500 km đường sắt đã được điện khí hóa. Có rất nhiều đoạn
**Dubai Aviation Corporation** (), kinh doanh với tên flydubai (tiếng Ả Rập: فلاي دبي, chuyển tự Flydubai), là một hãng hàng không giá rẻ với văn phòng và máy bay hoạt động sở chính tại
**Chung kết AFC Cup 2015** là trận đấu cuối cùng của AFC Cup 2015, mùa giải thứ 12 của AFC Cup do Liên đoàn bóng đá châu Á (AFC) tổ chức cho những câu lạc
thumb|right|[[Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Liên Xô Leonid Ilyich Brezhnev — giai đoạn do ông lãnh đạo nền kinh tế đình trệ, còn gọi "trì trệ"]] **Thời kỳ Trì trệ** () hay còn gọi
**Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Tự trị Tajikistan** (tiếng Nga:Таджикская Автономная Социалистическая Советская Республика) là một nước cộng hòa tự trị thuộc Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Uzbekistan thuộc
right|thumb|Khu vực có người nói tiếng Yaghnob **Tiếng Yaghnob** là một ngôn ngữ Iran Đông nói trong thung lũng thượng lưu sông Yaghnob ở vùng Zarafshan của Tajikistan. Đây là ngôn ngữ của người Yaghnob
**Amrullah Saleh** (Dari/Pashto: ; sinh ngày 15 tháng 10 năm 1972) là một chính trị gia người Afghanistan. Ông là quyền tổng thống Afghanistan kể từ ngày 17 tháng 8 năm 2021 theo hiến pháp
**Giờ Omsk** là múi giờ ở Nga trước UTC (UTC+06: 00) sáu giờ và trước giờ Moskva 3 giờ. ## Lịch sử Cho đến năm 1991, Giờ Omsk là một trong hai múi giờ được
**Köýtendag**, trước đây mang tên **Çarşangy**, là một thành phố ở huyện Köýtendag thuộc tỉnh Lebap, Turkmenistan. Vào ngày 27 tháng 7 năm 2016, theo Nghị quyết số 425-V của Quốc hội, thị trấn Köýtendag
**Trung Á** là một vùng của châu Á không tiếp giáp với đại dương. Có nhiều định nghĩa về Trung Á, nhưng không có định nghĩa nào được chấp nhận rộng rãi. Các tính chất
**Moskva** (; phiên âm: "Mát-xcơ-va") là thủ đô và là thành phố lớn nhất của Nga. Thành phố nằm bên sông Moskva, ở trong Vùng liên bang Trung tâm và Vùng kinh tế Trung tâm
**Kyrgyzstan** (phiên âm tiếng Việt_: "Cư-rơ-gư-xtan"_, tiếng Kyrgyz: Кыргызстан; tiếng Nga: Киргизия, tuỳ từng trường hợp còn được chuyển tự thành Kirgizia hay Kirghizia, đọc như _"Ki-rơ-ghi-zi-a"_) (đánh vần theo IPA: ), tên chính thức
**Dãy núi Pamir** là một dãy núi nằm tại Trung Á, được tạo thành từ sự nối liền hay điểm nút của các dãy núi Thiên Sơn, Khách Lạt Côn Lôn, Côn Lôn và Hưng
**Cộng đồng các Quốc gia Độc lập** (**SNG** hay **CIS**) là các quốc gia thành viên cũ của Liên bang Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết, đã lần lượt tách ra để trở
**Sân bay quốc tế Imam Khomeini** (trong tiếng Ba Tư: فرودگاه بینالمللی امام خمینی) toạ lạc tại Tehran, Iran. Sân bay này toạ lạc cách thành phố 30 km về phía Nam. Sân bay này nhằm
**Jeddah** (đôi khi được viết là _Jiddah_ hay _Jedda_; __ phát âm Hejaz: ) là một thành phố tại vùng Tihamah Hejaz trên bờ biển Đỏ và là một trung tâm đô thị lớn tại
**Kam Air** (mã IATA = **RQ**, mã ICAO = **KMF**) là hãng hàng không của Afghanistan, trụ sở tại Kabul. Hãng có căn cứ ở Sân bay quốc tế Kabul.. Hiện nay Kam Air có
**Sân bay Khudzhand** là một sân bay ở Khudzhand, Tajikistan . Sân bay này có một đường băng dài 3185 m rải nhựa đường. ## Các hãng hàng không và các tuyến điểm *Orenburg Airlines
**Sân bay Koltsovo** (Tiếng Nga: **Аэропорт Кольцово**) là một sân bay quốc tế nằm cách Yekaterinburg 16 km về phía đông nam, Nga. Đây là trung tâm của hãng Ural Airlines và Aviacon Zitotrans. Sân bay
**Silk Way Airlines** (mã IATA = **ZP**, mã ICAO = **AZQ**) là hãng hàng không chuyên vận chuyển hàng hóa của Azerbaijan, trụ sở ở Baku. Hãng có căn cứ ở Sân bay quốc tế
### Bảng 1 _Tất cảc các trận đấu diễn ra tại Sanaa, Yemen_ 26 tháng 7 28 tháng 7 30 tháng 7 ### Bảng 2 _Trận thứ nhất diễn ra ở Al-Ahsa, Ả Rập Xê
**Sân bay quốc tế Sharjah** () là một sân bay ở Sharjah, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất. Đây là một sân bay vận tải hàng hóa quan trọng, là trung tâm hoạt
**Kyrgyzstan Airlines** (Tiếng Nga: ОАО «Национальный авиаперевозчик «Кыргызстан Аба Жолдору») (mã IATA = **R8**, mã ICAO = **KGA**) là hãng hàng không quốc gia của Kyrgyzstan, trụ sở đặt tại Bishkek. Hãng có căn cứ
**Sân bay quốc tế Kazan** (Tatar: Qazan Xalıqara Hawalimanı, tiếng Nga: Международный аэропорт Казань; IATA: **KZN**, ICAO: **UWKD**) là một sân bay ở Tatarstan, Nga, cách Kazan 25 km về phía đông nam. Sân đỗ có
**Sân bay Kulob** là một sân bay ở Kulyab, Tajikistan . Sân bay này có một đường băng dài 3000 m rải asphalt. ## Các hãng hàng không và các tuyến điểm *Orenburg Airlines (Moscow-Domodedovo)
**Sân bay Bolshoye Savino** () là một sân bay ở Perm Krai, Nga, cách Perm 16 km về phía tây nam. Đây là sân bay hỗn hợp dân dụng và quân sự. Sân bay này được
**Sân bay quốc tế Kurumoch** () là một sân bay quốc tế ở Samara, Nga, cách thành phố 35 km về phía bắc. Năm 2006, sân bay này phục vụ 1.218.954 lượt khách và thông qua
**Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Xô viết Tajikistan** (, chuyển tự: _Respublikai Sovetii Sotsialistii Tocikiston_; , chuyển tự: _Tadzhikskaya Sovetskaya Sotsalisticheskaya Respublika_), hay còn gọi tắt là **CHXHCNXV Tajikistan** hoặc **Tajikistan Xô viết**, là
**Lusaka** là thành phố ở miền trung Zambia, thủ đô quốc gia và thủ phủ của tỉnh Lusaka. Thành phố có dân số 1.084.703 người (điều tra dân số năm 2000). Thành phố nằm ở