✨Động đất Khait 1949

Động đất Khait (Hoit) 1949 diễn ra vào lúc 09:45 giờ địa phương (03:53 UTC) ngày 10 tháng 7 tại khu vực tỉnh Gharm của Tajikistan. Động đất có cường độ 7,5 và kéo theo một loạt trận lở đất khiến tổng cộng 7.200 người thiệt mạng.

Môi trường kiến tạo

Động đất diễn ra trong một khu vực phức tạp về kiến tạo tại rìa nam của Thiên Sơn. Bờ nam của Thiên Sơn có đặc trưng là kết hợp của đứt gãy trượt bằng bên phải và đứt đoạn nghịch hướng nam lên Bồn địa Tajik đến phía nam dọc theo đới đứt đoạn Gissar-Kokshaal. Đồng thời, Bồn địa Tajik bị thu hẹp do va chạm xiên với dãy núi Pamir, tạo thành một loạt đứt đoạn nghịch hướng tây nam-đông bắc, trận động đất được cho là có nguyên nhân từ chuyển động của đứt đoạn nghịch Vakhsh trong số đó. Cường độ được tính lại là 7,5 trên thang độ lớn mô men trong mục lục ISC-GEM phát hành năm 2013.

Lở đất

Hầu hết các trận lở dất bắt nguồn từ động đất là lũ bùn hoàng thổ, lớp hoàng thổ không vững chắc bị vỡ và chảy đi. Thung lũng Yasman nằm gần như hoàn toàn trong khu vực chịu cường độ lớn nhất, một lượng lớn các cơn lũ bùn như vậy hợp lại trong các thung lũng phụ lưu rồi tạo thành một cơn lũ bùn lớn đi theo chiều dài của sông. Khu vực bị lũ bùn thung lũng Yasman bao trùm rộng khoảng 24,4 km², tổng thể tích là 245 triệu m³. Lở đất Khait bắt đầu bằng lở đá song hoàng thổ dần bị cuốn theo. Lở đá ban đầu là do một phần sườn tây của núi Chokrak bị nứt. Lở đất trở nên lưu động hơn khi nó bắt đầu cuốn theo hoàng thổ và tiến đến sông Obi-Kabud, tại đây nó đi qua bãi bồi và vượt qua một thềm cao 25 m ở bờ tây. Ước tính thể tích trận lở đất này là khoảng 75 triệu m³. Nó đi với vận tốc ước tính là 40 m/s.