thumb|upright=1.5|Đông châu Nam Cực nằm ở bên phải.
thumb|Hình của nhiều loại băng ở bờ biển của đông châu Nam Cực.
Đông châu Nam Cực là một phần lớn (hai phần ba) của lục địa châu Nam Cực và nằm ở phần giáp Ấn Độ Dương của lục địa, trong khi bị chia cắt khỏi tây châu Nam Cực bởi dãy núi Transantarctic. Đông châu Nam Cực nằm hầu như hoàn toàn bên trong đông Bán cầu và cái tên của nó đã được chấp nhận hơn từ một thế kỷ trước. Đông châu Nam Cực nói chung cao hơn phần tây châu Nam Cực và bao gồm dãy núi trung tâm Gamburtsev.
Ngoài trừ khu vực nhỏ ở bờ biển, đông châu Nam Cực hoàn toàn bị bao phủ lâu dài bởi băng tuyết. Loài thực vật duy nhất mọc trên đất là địa y, rêu và tảo trên đá, và một số động vật không xương sống hạn chế bao gồm giun tròn, collembola, mãn và ruồi nhuế. Bờ biển là nơi sinh sản của nhiều chim biển và chim cánh cụt, các loài như hải cẩu báo, hải cẩu Weddell, hải tượng, hải cẩu ăn cua và hải cẩu Ross sinh sản ở các tảng băng xung quanh vào mùa hè.
Vị trí và đặc điểm
Hầu như bị hoàn toàn bao phủ bởi băng tuyết dày vĩnh cửu, đông châu Nam Cực bao gồm vùng đất Coats, vùng đất Queen Maud, vùng đất Enderby, vùng đất Kemp, vùng đất Mac. Robertson, vùng đất Princess Elizabeth, vùng đất Wilhelm II, vùng đất Queen Mary, vùng đất Wilkes, vùng đất Adélie, vùng đất George V, vùng đất Oates và vùng đất Victoria. Hầu như tất cả các vùng đất nhỏ này đều nằm trong đông Bán cầu, vì điều này nên mới có chữ "Đông" trong cái tên. Cái tên đã tồn tại từ hơn 90 năm trước (Balch, 1902; Nordenskjöld, 1904), nhưng được dùng rộng rãi sau Năm Vật lý Địa cầu Quốc tế (1957–58) và sau sự thám hiểm tìm ra được rằng dãy núi Transantarctic cung cấp sự phân chia rõ ràng giữa đông châu Nam Cực và tây châu Nam Cực. Cái tên được chấp thuận ở Hoa Kỳ bởi Ủy ban tư vấn về tên của châu Nam Cực (US-ACAN) vào năm 1962. Đông châu Nam Cực nói chung cao hơn tây châu Nam Cực, và nó được xem là nơi lạnh nhất trên Trái Đất.
Dãy núi Gamburtsev, dãy núi có kích thước giống dãy Anpơ ở châu Âu, tọa lạc ở giữa đông châu Nam Cực, được cho là nơi tạo mầm cho dải băng Đông Nam Cực, ngay bên dưới Dome A.
Thực vật và động vật
Chỉ một phần nhỏ của đông châu Nam Cực là không bị bao phủ bởi băng. Khu vực nhỏ mà không có băng (ốc đảo châu Nam Cực) bao gồm khu vực bên trong thung lũng khô McMurdo, là một phần của vùng hệ sinh thái loại đài nguyên có tên là sa mạc châu Nam Cực Maudlandia, sau vùng đất Queen Maud. Ở đây không có cây và bụi rặm, chỉ có một số loài thực vật hạn chế mới sống được; thực vật bao gồm địa y, rêu, và tảo vì chúng có khả năng thích nghi với độ lạnh và bám trên đá.
Bờ biển là nhà của các chim biển, chim cánh cụt, và hải cẩu, vì chúng sinh sản trên bãi biển, bao gồm cả cánh cụt hoàng đế, nổi tiếng sinh sản trong cái lạnh mùa đông của châu Nam Cực.
Chim biển bao gồm loài nam fulmar (Fulmarus glacialoides), loài Macronectes giganteus, loài Daption capense, loài Pagodroma nivea, loài chim báo bão Wilson, loài Stercorarius maccormicki, và loài Thalassoica antarctica.
Hải cầu của Nam Đại Dương bao gồm hải cẩu báo (Hydrurga leptonyx), hải cẩu Weddell (Leptonychotes weddellii), hải tượng phương nam (Mirounga leonina), hải cẩu ăn cua (Lobodon carcinophagus) và hải cẩu Ross (Ommatophoca rossii).
Ở đây không có sinh vật đất liền lớn nhưng có vi khuẩn, giun tròn, collembola, mãn, và ruồi nhuế sống trên rêu và địa y.
Mối nguy hiểm và bảo tồn
Cái lạnh băng giá của châu Nam Cực làm sự khám phá của con người trở nên cực kỳ khó khăn. Khu vực được bảo vệ bởi hệ thống Hiệp ước châu Nam Cực khi hiệp ước cấm các sự phát triển công nghiệp, phân hủy rác và thử hạt nhân, trong khi đó thung lũng Barwick, một trong những thung lũng khô, và sườn Cryptogam trên núi Melbourne là những khu vực được bảo vệ đặc biệt bởi vì sự sống thực vật của nơi đây.
👁️
2 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
thumb|upright=1.5|Đông châu Nam Cực nằm ở bên phải. thumb|Hình của nhiều loại băng ở bờ biển của đông châu Nam Cực. **Đông châu Nam Cực** là một phần lớn (hai phần ba) của lục địa
thumb|right|Bản đồ Tây châu Nam Cực. thumb|right|Tây châu Nam Cực nằm ở bên trái. **Tây châu Nam Cực** (tiếng Anh: **West Antarctica**), hay còn được gọi là **Tiểu Nam Cực** (tiếng Anh: **Lesser Antarctica**), là
**Lục địa Nam Cực** hay **châu Nam Cực** (, phát âm hay ; còn được gọi là **Nam Cực**) là lục địa nằm xa về phía nam và tây nhất trên Trái Đất, chứa Cực
nhỏ|phải|Châu Nam cực nhìn từ [[vệ tinh.]] **Hiệp ước Nam Cực** (tiếng Anh, **Antarctic Treaty**) và các hiệp định liên quan được gọi chung là **Hệ thống Hiệp ước Nam Cực** (gọi tắt là **ATS**),
**Châu Nam Cực thuộc Argentina** () là một khu vực của châu Nam Cực được Argentina tuyên bố chủ quyền như một phần lãnh thổ quốc gia của mình. Nó bao gồm Bán đảo Nam
**Vùng đất phía Nam và châu Nam Cực thuộc Pháp** (tiếng Pháp: _Terres australes et antarctiques françaises_ - TAAF) là lãnh thổ hải ngoại của Pháp bao gồm các vùng lãnh thổ sau: * Vùng
**Lãnh thổ châu Nam Cực thuộc Chile** (tiếng Tây Ban Nha: **Territorio Chileno Antártico** hay **Antártica Chilena**, tiếng Anh: _Chilean Antarctic Territory_ hay _Chilean Antarctica_) là lãnh thổ ở châu Nam Cực do Chile tuyên
**Dãy núi xuyên Nam Cực** (tiếng Anh: **Transantarctic Mountains** (**TAM**)) bao gồm một dãy núi đá (chủ yếu là trầm tích) nổi lên và kéo dài dọc Nam Cực, xuyên lục địa từ Mũi Adare
thumb|right|Môi trường cao, bằng phẳng và lạnh lẽo của cao nguyên Nam Cực tại Dome C thumb|right|Bề mặt cao nguyên Nam Cực, tại 150E, 77S **Cao nguyên Nam Cực** hay **Cao nguyên Vua Haakon VII**,
**Châu Nam Cực** là châu lục cuối cùng trên thế giới mà dịch bệnh COVID-19 đặt chân tới do xa xôi và dân cư thưa thớt. Các ca đầu tiên được báo cáo vào ngày
**Châu Nam Cực thuộc Uruguay** () là một khu vực của châu Nam Cực, nơi Giáo sư Julio César Musso tin rằng Cộng hòa Đông Uruguay nên thực thi chủ quyền của mình. Nơi này
276x276px|nhỏ|Vị trí của Nam Cực trên thế giới **Nam Cực** hay **Cực Nam Địa lý** là điểm có vĩ độ bằng -90 độ trên Trái Đất. Nó là điểm cực nam trên bề mặt Trái
Trong suốt mùa đông Nam Bán Cầu, Nam Cực không nhận được bất cứ một chút ánh sáng mặt trời nào trong 6 tháng. Vào mùa hè, mặt trời luôn nằm ở đường chân trời.
nhỏ|Tấm băng Tây Nam Cực. **Tấm băng Tây Nam Cực** (tiếng Anh: **Western Antarctic Ice Sheet** (**WAIS**)) là một phần của tấm băng bao phủ phía tây châu Nam Cực và một phần của Nam
nhỏ|Bản đồ Nam Cực. **Tấm băng Đông Nam Cực** (tiếng Anh: **East Antarctic Ice Sheet** (**EAIS**)) là 1 trong 2 tấm băng lớn ở Nam Cực và là tấm băng lớn nhất trên toàn Trái
thumb|Bản đồ bán đảo Nam Cực. thumb|Vị trí của bán đảo Nam Cực trên lục địa [[Châu Nam Cực.]] **Bán đảo Nam Cực**, được gọi là O'Higgins Land ở Chile, Tierra de San Martin ở
**Quần thực vật Nam Cực** là một cộng đồng riêng biệt các loài thực vật có mạch đã tiến hóa hàng triệu năm trước trên siêu lục địa Gondwana, và hiện nay được tìm thấy
**Lãnh thổ châu Nam Cực thuộc Anh** (Tiếng Anh: _British Antarctic Territory_) là một phần của Châu Nam Cực bị đòi chủ quyền bởi Anh Quốc và là một trong 14 lãnh thổ hải ngoại
thumb|[[Nhà thờ Trinity (Antarctica)|Nhà thờ Trinity trên đảo King George.]] thumb|Bản đồ Nam Cực. Có tồn tại một số nhà thờ ở Nam Cực, bao gồm cả các nhà thờ Thiên chúa giáo ở nội
**Đạo luật Bảo tồn Nam Cực** (tiếng Anh: **Antarctic Conservation Act**) là đạo luật được Quốc hội Hoa Kỳ khóa 95 ban hành vào năm 1978 (), và sửa đổi theo . Đây là luật
thumb|[[Chim cánh cụt hoàng đế (_Aptenodytes forsteri_) là động vật duy nhất sinh sản ở đất liền châu Nam Cực vào mùa đông.]] **Thiên nhiên châu Nam Cực** là nơi cư ngụ cho sinh vật
_Bản đồ thế giới với Vòng Nam Cực màu đỏ_ Vòng Nam Cực trong Hệ Toạ Độ Địa Cầu _Bản đồ của [[Nam Cực với Vòng Nam Cực màu xanh._]] **Vòng Nam Cực** là một
thumb|Hình vệ tinh tấm băng Nam Cực thumb|Xu hướng Nhiệt độ Nam Cực giữa năm 1981 và 2007, dựa trên các quan sát hồng ngoại nhiệt được thực hiện bởi một loạt các cảm biến
thumb|Các quốc gia có trạm nghiên cứu ở Nam Cực. Các trạm quanh năm (màu cam) và chỉ dành cho mùa hè (màu vàng) Nhiều chính phủ đã thành lập các **trạm nghiên cứu ở
**Ấn phẩm Hiệp ước Nam Cực** là một loại tem bưu chính được Bộ Bưu điện Hoa Kỳ phát hành vào ngày 23 tháng 6 năm 1971. Ấn phẩm do Howard Koslow thiết kế nhân
thumb|right|Nam Đại Dương theo mô tả trong dự thảo ấn bản thứ tư tài liệu _Giới hạn của biển và đại dương_ của [[Tổ chức Thủy văn Quốc tế (2002)]] thumb|right|[[Đới hội tụ Nam Cực
thumb|Chỉ số dao động phương Nam chuỗi thời gian 1876–2023. **El Niño–Dao động phương Nam** (**ENSO**) là sự biến đổi có tính chu kỳ không đều của gió và nhiệt độ bề mặt biển trên
thumb|right|Hai người đồng tính nam hôn nhau trong một buổi diễu hành đồng tính. thumb|right|Biểu tượng đại diện cho người đồng tính nam được tạo nên từ hai biểu tượng của [[sao Hỏa lồng vào
**Quan Đông** (, ) là tô giới của Nhật Bản trên lãnh thổ Trung Quốc từ năm 1905 đến năm 1945. Ở Trung Quốc, vùng phía ngoài Vạn lý trường thành và ở phía Đông
**Đại hội Thể thao Mùa đông châu Á 2025** sẽ là đại hội thể thao mùa đông châu Á thứ chín và được tổ chức tại Cáp Nhĩ Tân, Hắc Long Giang, Trung Quốc. Đây
**Nhàn Nam Cực** (danh pháp hai phần: _Sterna vittata_) là một loài chim thuộc họ Nhàn. Nó phân bố trên khắp các đại dương phía Nam. Nó có bề ngoài rất tương tự xuất hiện
**Cực Nam từ** của Trái Đất là một điểm trên bề mặt Trái Đất mà tại đó các đường sức từ hướng thẳng đứng lên trên. Cực nam từ khác với **cực địa từ Nam**.
thumb|250 px|Tổng quan về biển vua Haakon VII được đề xuất ở đầu bản đồ. thumb|250 px| Khu vực ranh giới được đề xuất của biển vua Haakon VII. **Biển vua Haakon VII** () là
thumb|upright=1.3|Vùng Nam Cực và vĩ tuyến nam 60 **Vùng Nam Cực** (tiếng Anh: **Antarctic**) là một khu vực bao quanh Nam Cực của Trái Đất, đối ngược với vùng Bắc Cực ở Bắc Cực. Vùng
Thạch nhũ trong hang Sửng Sốt nhỏ|phải|[[Hang Thiên Đường ở Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng]] [[Tam Cốc - Bích Động ở Ninh Bình]] **Hang động Việt Nam** bao gồm hệ thống các
nhỏ| Ảnh khiêu dâm của [[Hadrianus|Hadrian và Antinous vào thế kỉ 19, bởi Paul Avril]] **Hoạt động tình dục đồng tính nam** là các hoạt động tình dục giữa hai người nam, bất kể xu
**Mảng Nam Cực** là một mảng kiến tạo che phủ lục địa Nam Cực và trải dài ra ngoài nằm dưới các đại dương bao quanh. Mảng Nam Cực có ranh giới với các mảng
phải|nhỏ|350x350px|Một phân cảnh trên trường quay của hãng phim [[Lucas Entertainment]] **Khiêu dâm đồng tính nam** là khái niệm chỉ tất cả những hành vi liên quan đến tình dục giữa những người nam giới,
thumb|Một người đàn ông gấu đồng tính nam luyến ái Trong văn hóa đồng tính nam, một con **gấu** thường là một người đàn ông to cao lớn bự, nhiều lông lá, thể hiện một
thumb|Vùng đất Marie Byrd|alt=marie **Vùng đất Marie Byrd** (tiếng Anh: _Marie Byrd Land_, viết tắt: **MBL**) là một lãnh thổ vô chủ ở Nam Cực. Với diện tích 1.610.000 km2 (620.000 dặm vuông Anh), đây
**Vùng đất Queen Maud** () là một khu vực rộng khoảng ở Nam Cực được Na Uy tuyên bố là lãnh thổ phụ thuộc. Nó giáp với Lãnh thổ châu Nam Cực thuộc Anh ở
Bản đồ [[tô pô khoanh vùng các cực bất khả tiếp cận trên mặt đất]] Các **cực bất khả tiếp cận** là các điểm nằm trên bề mặt Trái Đất với vị trí đặc biệt
phải|thumb|Lao động Việt Nam được khai thác, đào tạo tại [[Cộng hòa Dân chủ Đức|Đông Đức năm 1982.]] **Xuất khẩu lao động Việt Nam ra nước ngoài**, thường gọi tắt là **Xuất khẩu lao động
**Các hòn đảo nằm gần Nam Cực của New Zealand** bao gồm 5 nhóm đảo và quần đảo của New Zealand. Các địa danh này được chỉ định chung là 1 Di sản thế giới.
**Cá voi minke Nam Cực** (danh pháp hai phần: _Balaenoptera bonaerensis_) là một loài cá voi trong họ Balaenopteridae. Cá voi minke Nam Cực sinh sống ở Nam Bán Cầu. ## Mô tả Cá voi
**Công ước về Bảo tồn nguồn lợi ở biển Nam Cực** viết tắt là **CCAMLR** (viết tắt của chữ tiếng Anh là: _Convention for the Conservation of Antarctic Marine Living Resources_), là một công ước
**Vương quốc đồng tính nam và đồng tính nữ Quần đảo Biển San hô** (tiếng Anh: Gay and Lesbian Kingdom of the Coral Sea Islands), còn được gọi là **Vương quốc Đồng tính Biển San
**Bộ Tư lệnh Cảnh sát Cơ động (K02)** trực thuộc Bộ Công an Việt Nam là cơ quan thực hiện biện pháp vũ trang bảo vệ an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự, an
**Châu Mỹ** hay **Mỹ châu** (tiếng Anh: _The Americas_ hoặc _America_) là một châu lục nằm ở Tây Bán Cầu, được bao quanh bởi Thái Bình Dương (phía tây), Đại Tây Dương (phía đông) và
**Châu Đại Dương** hay **Châu Úc** (_Oceania_) là một khu vực địa lý bao gồm Melanesia, Micronesia, Polynesia và Australasia. Châu lục này trải trên Đông Bán cầu và Tây Bán cầu, có diện tích