Đình Tân Thạch, trước có tên là đình Thạch Hồ, thuộc thôn Thạch Hồ, tổng Hòa Bình, trấn Vĩnh Tường, tỉnh Định Tường; nay thuộc ấp 9, xã Tân Thạch, huyện Châu Thành, cách trung tâm thành phố Bến Tre (Việt Nam) khoảng 12,5 km về hướng đông nam.
Lịch sử, kiến trúc
nhỏ|Đình Tân Thạch
Ngôi đình được khởi công xây dựng vào năm 1841, do ông Nguyễn Quý Bằng hiến đất và vận động nhân dân tham gia đóng góp. Đình được xây dựng trong một khuôn viên rộng lớn với tổng diện tích hơn 7.600 m2, trong đó, diện tích mặt bằng của ngôi đình khoảng 1.250 m2. Theo thứ tự từ ngoài vào trong có:
Cổng tam quan xây bằng gạch, mái lợp ngói. Hai bên cổng ra vào có đắp nổi 2 câu đối bằng chữ Việt (do được xây dựng trong mấy năm gần đây):
:Cân bằng phong vũ/ mang gió mùa biển cả/ ổn định xã Thạch Hồ,
:Trợ sức thiên nhiên/ đem châu thổ sông Tiền/ đắp bồi vùng Rạch Miễu.
Trước sân đình có bức bình phong bằng đá cao khoảng 3 m, chạm nổi hình rồng và hổ theo mô típ "long bàn hổ cứ" (rồng cuộn hổ ngồi) để miêu tả thế đất chắc chắn bền vững, vừa tiện lợi cho việc phòng thủ giữ gìn, vừa phù hợp với việc phát triển phồn vinh, để lại cho con cháu muôn đời . Hai bên có hai câu đối bằng chữ Hán:
:''Hổ cứ sơn lâm phù xã tắc
:Long du nguyệt điện tráng sơn hà.
Bên trái của bức bình phong là miếu thờ Sơn quân, bên trong thờ thần Hổ (được xem như vị thần hộ vệ, giữ cửa, ngăn chặn tà ma). Bên phải của bức bình phong là miếu thờ thần Thổ địa và thần Hà bá, bên trong có bài vị ghi "Long thần Thổ địa, Hà bá thủy quan tôn thần". Đây là hai vị thần, một vị cai quản đất đai, một vị cai quản vùng sông nước. Đặc biệt trong miếu còn thờ 3 hòn đá, thể hiện tín ngưỡng thờ Neak Tà (tức ông Tà) của người Khmer bản địa, thể hiện sự giao lưu và tiếp biến văn hóa của lưu dân Việt khi đến định cư nơi vùng đất mới.
Đình có cấu trúc hình chữ "tam" (三) liền mái, trụ vững chắc trên nền móng kè đá xanh với những hàng cột được dựng bằng gỗ lim. Mái đình lợp ngói âm dương, trên có trang trí hình lưỡng long tranh châu, cá hóa long và bát tiên. Nền đình lót gạch tàu, các cột, kèo, đòn tay được kết dính với nhau bằng kỹ thuật mộng chốt. Khu vực chính của đình gồm có 3 gian là: võ ca, võ quy và chính điện được xây dựng liền nhau.
nhỏ|Bên trong đình
:-Võ ca là một gian trống trải với 3 căn, 2 chái. Đây là nơi diễn ra hoạt động xây chầu, hát chầu (hát bội) vào các dịp lễ Kỳ yên.
:-Võ quy gồm 5 căn, 2 chái, các thanh xà ngang được nối xuyên qua từng đôi cột cái với nhau (kiểu nhà xuyên trính), dùng làm nơi hành lễ tế thần.
:-Chính điện là tòa nhà trung tâm của đình, được xây theo kiểu nhà 3 căn, 2 chái rộng rãi. Phía trước gian chính điện, trên bàn thờ bên phải có hai bài vị ghi: "Nam Hải Cự Tộc Ngọc Lân Thần" và "Thủy Đức nương nương", còn bàn thờ bên trái có 2 bài vị ghi: "Chúa Xứ Thánh Mẫu nương nương" và "Thái giám Bạch mã mộc trụ ngũ phương tôn thần". Giữa nhà chính điện thờ Quốc tổ Hùng Vương, kế đến là tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Gian cuối cùng có khánh thờ thần Thành hoàng (vị thần được chính trong đình) được sơn son thiếp vàng. Bên trái và phải có các bàn thờ: Tả ban, Hữu ban, Tiền hiền, Hậu hiền, Đông trù tư mệnh thủ thần quân.
Nối liền với chính điện còn có nhà trù (nhà bếp) và nhà tiền vãng. Trong nhà tiền vãng có 3 khánh thờ, để thờ các bậc "tiền hiền khai khẩn, hậu hiền khai cơ".
Hiện vật quý
nhỏ|Bên trong đình, ảnh 2
Ngoài giá trị là một ngôi đình cổ (xây năm 1841), hiện trong đình cũng còn lưu giữ nhiều hiện vật quý, đáng kể có:
:-6 đạo sắc phong thần của triều đình nhà Nguyễn, trong đó có 4 đạo sắc phong thời Thiệu Trị ngũ niên (1845), và đạo 2 sắc phong thời Tự Đức tam niên (1850).
:-4 bộ lư mắt tre.
:-7 lư trầm bằng đồng thau.
:-13 bức hoành phi được chạm nổi, sơn son thếp vàng độc đáo.
:-13 bao lam thành vọng bằng gỗ, được trang trí trên cột chính ở gian võ ca, võ quy và chính điện. Các hiện vật này có những niên đại khác nhau do đình đã qua nhiều lần trùng tu, sửa chữa. Nhưng tất cả đều được sơn son thếp vàng, chạm trổ công phu, thể hiện tài năng của các nghệ nhân thời bấy giờ.
Nhìn chung, các bức hoành phi, câu đối...trong đình đều có nội dung ca ngợi công đức của thần Thành hoàng và thể hiện tấm lòng ngưỡng vọng của người dân đối thần.
Ngày 28/12/2001, Bộ Văn hóa-Thông tin đã ký quyết định số 52/2001/QĐ-BVHTT công nhận Đình Tân Thạch là Di tích Kiến trúc Nghệ thuật cấp Quốc gia.
Hằng năm, lễ Kỳ yên ở đình Tân Thạch được tổ chức một lần vào trung tuần tháng 7 âm lịch với quy mô lớn và trang trọng .
👁️
2 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Đình Tân Thạch**, trước có tên là **đình Thạch Hồ**, thuộc thôn Thạch Hồ, tổng Hòa Bình, trấn Vĩnh Tường, tỉnh Định Tường; nay thuộc ấp 9, xã Tân Thạch, huyện Châu Thành, cách trung
**Nhà Tấn** (, ; 266–420 theo dương lịch), là một trong Lục triều trong lịch sử, sau thời Tam Quốc và trước thời Nam Bắc triều ở Trung Quốc. Triều đại này do Tư Mã
**Thạch Lặc** (chữ Hán: 石勒; 274 – 333) là vua khai quốc nước Hậu Triệu thời Ngũ Hồ thập lục quốc trong lịch sử Trung Quốc, người dân tộc Yết (một sắc dân nhỏ thuộc
là vị vua thứ ba của nhà Hậu Triệu thời Ngũ Hồ thập lục quốc. Ngoài cách gọi Triệu Thái Tổ, còn có thể gọi là Hậu Triệu Vũ Đế. Ông là cháu của Thạch
**Vương Tuấn** (chữ Hán: 王浚; 252-314) là tướng nhà Tây Tấn trong lịch sử Trung Quốc. Ông tham gia vào loạn bát vương và trở thành lực lượng quân phiệt khi Ngũ Hồ tràn vào
**Tư Mã Dĩnh** (chữ Hán:司马颖; 279 - 306), tên tự là **Chương Độ** (章度), là một vị tông thất nhà Tấn, một trong các chư hầu vương nhà Tây Tấn tham gia loạn bát vương
nhỏ|phải|Bức tượng một thế võ trong bài roi trực chỉ ở bãi biển Quy Nhơn **Võ thuật Bình Định** bao gồm nhiều môn võ cổ truyền có xuất xứ từ tỉnh Bình Định hoặc đã
**Tán Hoàng** (chữ Hán giản thể: 赞皇县, pinyin: Zànhuáng Xiàn, âm Hán Việt: _Tán Hoàng huyện_) là một huyện thuộc địa cấp thị Thạch Gia Trang, tỉnh, Hà Bắc, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa.
**Tân La** (; ; Tiếng Triều Tiên cổ: 徐羅伐 Syerapel, Sïrapïr; Romaja: _Seorabeol_; IPA: ; 57 TCN – 935 CN) là một trong Tam Quốc Triều Tiên, và là một trong số các Triều đại
**Các chiến dịch bắc phạt thời Đông Tấn** chỉ loạt trận chiến của nhà Đông Tấn ở phía nam phát động trong khoảng thời gian từ năm 317 đến 419 nhằm thu phục lại miền
**Thạch Hà** là một huyện nằm ở trung tâm của tỉnh Hà Tĩnh, Việt Nam. ## Địa lý Tập tin:Thị trấn Thạch Hà, Hà Tĩnh.JPG Huyện Thạch Hà nằm ở phía đông tỉnh Hà Tĩnh,
**Tân Cương** (; ; bính âm bưu chính: **Sinkiang**), tên chính thức là **Khu tự trị Duy Ngô Nhĩ Tân Cương**, là một khu vực tự trị tại Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Năm
**Tưởng Trung Chính** (; 31 tháng 10 năm 1887 – 5 tháng 4 năm 1975), tên chữ: **Giới Thạch** (介石) nên còn gọi là **Tưởng Giới Thạch**, tên khai sinh: **Thụy Nguyên** (瑞元) là một
**Hậu Tấn Cao Tổ** (30 tháng 3, 892), tên thật là **Thạch Kính Đường** (石敬瑭), là hoàng đế đầu tiên của triều Hậu Tấn, vương triều thứ 3 trong 5 vương triều Ngũ đại, thời
thumb|Hậu cung ở Trung Á **Phi tần** (chữ Hán: _妃嬪_, tiếng Anh: _Imperial consort_ / _Royal concubine_), **Thứ phi** (_次妃_), **Tần ngự** (_嬪御_) hoặc **Cung nhân** (_宮人_), là những tên gọi chung cho nàng hầu
**Chiến tranh Đông Tấn – Hậu Tần** bùng nổ vào tháng 8 ÂL năm 416, kéo dài đến tháng 8 ÂL năm 417, quen gọi là **chiến tranh Lưu Dụ diệt Hậu Tần** (chữ Hán:
nhỏ|phải|[[Than đá|Than là một trong những nhiên liệu hóa thạch.]] **Nhiên liệu hóa thạch** là các loại nhiên liệu được tạo thành bởi quá trình phân hủy kỵ khí của các sinh vật chết bị
**_Tấn thư_** (chữ Hán phồn thể: 晋書; giản thể: 晋书) là một sách trong 24 sách lịch sử Trung Quốc (_Nhị thập tứ sử_), do Phòng Huyền Linh và Lý Diên Thọ phụng mệnh Đường
**Chu Siêu Thạch** (chữ Hán: 朱超石, 382 – 418) là tướng lãnh cuối đời Đông Tấn trong lịch sử Trung Quốc. ## Thân thế Siêu Thạch là người huyện Bái, quận Bái , được sanh
**Hội nghị thượng đỉnh về biến đổi khí hậu của Liên Hợp Quốc năm 2021** (tiếng Anh: _2021 United Nations Climate Change Conference_), thường được biết đến nhiều hơn với tên viết tắt **COP26** là
**Chính Định** (chữ Hán giản thể:正定，pinyin: Zhèngdìng, âm Hán Việt: _Chính Định huyện_) là một huyện thuộc địa cấp thị Thạch Gia Trang, tỉnh Hà Bắc, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Huyện này có
**Thạch anh** (silic dioxide, SiO2) hay còn gọi là **thủy ngọc** là một trong số những khoáng vật phổ biến trên Trái Đất. Thạch anh được cấu tạo bởi một mạng liên tục các tứ
**Tiền Tần** (350-394) là một nước trong thời kỳ Ngũ Hồ thập lục quốc vào cuối thời kỳ nhà Đông Tấn (265-420). Nước này do thủ lĩnh bộ tộc Đê là Bồ Hồng sáng lập
**Thạch Sùng** (chữ Hán: 石崇; 249-300) là quan nhà Tây Tấn trong lịch sử Trung Quốc, nổi tiếng là nhân vật xa hoa giàu có đương thời. ## Biết con không ai bằng cha Thạch
nhỏ|Cẩm thạch. nhỏ|[[Taj Mahal, lăng mộ nổi tiếng bằng cẩm thạch.]] nhỏ|phải|[[Venus de Milo.]] phải|nhỏ|Các hoa văn tự nhiên trên bề mặt được đánh bóng của Cẩm thạch thể hiện một thành phố hoặc rừng
**Tấn Hoài đế** (chữ Hán: 晉懷帝, 284-313), hay **Tấn Hoài vương** (晉懷王), tên thật là **Tư Mã Xí** (司馬熾), tên tự là **Phong Đạc** (豐度), là vị hoàng đế thứ tư của nhà Tấn trong
**Thạch tướng quân** còn gọi là **Thạch Linh thần tướng**, **Thạch tướng Đại Vương**, **Chuyển Hùng Thạch Tướng Đại Vương**… là vị tướng thần được sinh ra từ đá mẹ (có sách nói là từ
**Tấn Nguyên Đế** (chữ Hán: 晉元帝, 276-323), là vị Hoàng đế thứ 6 của triều đại Nhà Tấn trong lịch sử Trung Quốc, đồng thời là vị vua đầu tiên của nhà Đông Tấn, ở
**Thạch Thành** là một huyện miền núi nằm ở phía bắc tỉnh Thanh Hóa, Việt Nam. Huyện trải dài bên sườn tây nam của dãy núi Tam Điệp. ## Địa lý nhỏ|Một phần rừng đặc
**_Greenland: Thảm hoạ thiên thạch_** (tựa tiếng Anh: **_Greenland_**) là một bộ phim điện ảnh đề tài thảm họa năm 2020 của Mỹ, do Ric Roman Waugh đạo diễn và Chris Sparling viết kịch bản,
là một bộ manga Nhật Bản được viết và vẽ minh họa bởi Ichikawa Haruko và bắt đầu được xuất bản từ năm 2012 đến nay. Truyện được xuất bản bởi Kodansha trong tạp chí
**Mêchiô Thạch Hồng Trinh** C.M. (, _Melchior Shi Hongzhen_; sinh 1927) là một giám mục người Trung Quốc của Giáo hội Công giáo Rôma. Ông hiện đảm trách chức vị Giám mục chính tòa Giáo
**Chu Linh Thạch** (chữ Hán: 朱龄石, 379 – 418) là tướng lãnh cuối đời Đông Tấn trong lịch sử Trung Quốc. ## Thiếu thời Linh Thạch là người huyện Bái, quận Bái , được sanh
**Thạch Gia Trang** () là thành phố lớn nhất và là tỉnh lỵ tỉnh Hà Bắc Trung Quốc, cách thủ đô Bắc Kinh 266 km về phía tây nam. Thạch Gia Trang có 8 quận (khu),
**Hậu Tấn Xuất Đế** hay Thiếu Đế **Thạch Trọng Quý** (914-974), là vị vua thứ hai của nhà Hậu Tấn. Ông trị vì từ năm 942 tới năm 946. ## Sơ kỳ Thạch Trọng Quý
**Thạch Tuân** (石遵, Shí Zūn) (?-349) là một vị hoàng đế trị vì trong 183 ngày của nước Hậu Triệu trong lịch sử Trung Quốc. Ông là vị hoàng đế thứ hai trong bốn hoàng
**Ngành Rêu tản**, hay còn gọi là **ngành Địa tiền** (danh pháp khoa học **Marchantiophyta** ) là một đơn vị phân loại thực vật trên cạn thuộc nhóm rêu không mạch. Giống như các nhóm
**Sa thạch** hay **cát kết** là đá trầm tích vụn cơ học với thành phần gồm các hạt cát chủ yếu là felspat và thạch anh được gắn kết bởi xi măng silic, calci, oxit
**Đình Hoa Vân Hải** là một ngôi đình lâu đời tại Việt Nam. Đình thuộc làng Vân Hải tổng Cổ Đạm, nay là xã Cổ Đạm, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh; được xây dựng
**Tấn Thành Đế** () (321 – 26 tháng 7 năm 342), tên thật là **Tư Mã Diễn** (司馬衍), tên tự **Thế Căn** (世根), là vị Hoàng đế thứ 3 của nhà Đông Tấn, và là
thumb|Các loài của [[bộ Cá vây tay được cho là đã tuyệt chủng cách đây , cho đến khi một mẫu vật sống thuộc bộ này được phát hiện vào năm 1938. Ví dụ như
**Vẫn thạch** là phần còn lại của thiên thạch đến từ vùng không gian giữa các hành tinh bay vào khí quyển, bị cháy mất một phần và rơi xuống bề mặt Trái Đất. Vẫn
**Chùa Vũ Thạch** Tên chùa là Vũ Thạch, gọi theo tên làng Vũ Thạch, nơi có ngôi trường danh tiếng xưa và ông giáo làng Vũ Thạch là Nguyễn Huy Đức (1824 - 1898) nổi
**Tấn Mục Đế** () (343 – 10 tháng 7 năm 361), tên thật là **Tư Mã Đam** (司馬聃), tên tự **Bành Tử** (彭子), là vị Hoàng đế thứ 5 của nhà Đông Tấn, và là
**Tấn An Đế** () (382–419), tên thật là **Tư Mã Đức Tông** (司馬德宗), là vị Hoàng đế thứ 10 của nhà Đông Tấn, và là Hoàng đế thứ 15 của Nhà Tấn trong lịch sử
**Báo hoa mai tấn công** chỉ về những cuộc tấn công vào con người và gia súc, vật nuôi của loài báo hoa mai. Những vụ việc tấn công chủ yếu xảy ra ở Ấn
**Bảo Định** (tiếng Trung giản thể: 保定市) là một địa cấp thị của tỉnh Hà Bắc, cách thủ đô Bắc Kinh khoảng 150 km về phía tây nam. Bảo Định có diện tích 22.185 km² (8.566
**Gia Luật Đại Thạch** (耶律大石 Yēlǜ Dàshi) hay _Gia Luật Đạt Thực_ (耶律達實 Yēlǜ Dáshí) là người sáng lập nên vương triều Tây Liêu. Trong các tài liệu Hồi giáo, ông được biết đến với
**Vương Cung** (chữ Hán: 王恭, ? – 398), tên tự là **Hiếu Bá**, người Tấn Dương, Thái Nguyên, là đại thần, ngoại thích nhà Đông Tấn trong lịch sử Trung Quốc. Ông là anh của
nhỏ|Hình ảnh tiêu biểu cho Đại Tân Nguyên Sinh **Đại Tân Nguyên Sinh** hay **đại Tân Nguyên Cổ** (**Neoproterozoic**) là đại thứ ba và là cuối cùng của liên đại Nguyên Sinh. Nó kéo dài