✨Điền Hoằng Chính

Điền Hoằng Chính (chữ Hán: 田弘正, bính âm: Tian Hongzheng 764 - 29 tháng 8 năm 821), nguyên danh Điền Hưng (田興), tên tự là An Đạo (安道) thụy hiệu Nghi quốc Trung Mẫn công (沂忠愍公), là Tiết độ sứ lưỡng trấn Ngụy Bác, Thành Đức dưới thời nhà Đường trong lịch sử Trung Quốc. Xuất thân là cháu họ của cố tiết độ Ngụy Bác Điền Thừa Tự, nên ban đầu Điền Hưng được giữ chức quan cấp thấp tại Ngụy. Khi Tiết độ sứ Điền Quý An chết (812), ông được quân sĩ ủng hộ lên làm Tiết độ sứ mới, cải danh Hoằng Chánh. Trong thời gian cai trị đất Ngụy, Điền Hoàng Chánh chủ trương thần phục chính quyền trung ương, nộp thuế và kê khai dân số lên triều đình nhà Đường, do vậy tránh được chiến dịch thảo phạt của quân đội trong những năm 815 - 819. Khi Tiết độ sứ Thành Đức Vương Thừa Tông qua đời năm 820, nhà Đường đổi dùng ông đến trấn nhậm Thành Đức. Tuy nhiên ông bị mất lòng quân sĩ ở Thành Đức nên bị họ lập mưu chống lại. Tháng 8 năm 821, Đô tri binh mã sử Vương Đình Thấu làm phản và giết chết Điền Hoằng Chánh, tự xưng là lưu hậu ở Thành Đức.

Thân thế và thời trẻ

Điền Hưng chào đời năm 864 dưới thời vua Đại Tông nhà Đường (762 - 779). Ông nội ông là Điền Diên Uẩn, chú ruột của tiền Tiết độ sứ Ngụy Bác Điền Thừa Tự, làm quan đến chức An Đông đô hộ phủ tư mã. Con trai Diên Uẩn là Điền Đình Giới, bản tính nho nhã, ban đầu không được lĩnh quân chức, giữa những năm Đại Lịch làm quan tới chức Thái phủ khanh, Biệt giá Thường châu, Ngự sử trung thừa, sung Hoành Hải quân sứ. Lúc Thừa Tự gây chiến với Lý Bảo Thần ở Thành Đức và Lý Chánh Kỉ ở Tri Thanh, lệnh cho Đình Giới trấn giữ Thương châu; sau bị Lý Bảo Thần và Chu Thao liên quân công kích. Đình Giới ra sức giữ thành, trải qua mấy năm bị vây vẫn giữ được. Triều đình sau phong cho ông làm thứ sử Tương châu..

Đầu năm Kiến Trung thời Đường Đức Tông, Điền Duyệt kế tục Điền Thừa Tự, triệu Đình Giới về làm tiết độ phó sứ. Lúc Duyệt liên kết với Trấn châu Lý Duy Nhạc, Thanh châu Lý Nạp và Tương châu Lương Sùng Nghĩa chống lại chính quyền trung ương. Điền Đình Giới ra sức can ngăn nhưng Duyệt không nghe. Năm 782, Đình Giới phẫn uất mà chết.

Điền Hưng là con trai thứ hai của Điền Giới. Ngay từ lúc trẻ, ông đã đọc sách Nho, lại tinh thông binh pháp, giỏi cưỡi ngựa bắn cung, mạnh mẽ lại biết lễ nghĩa. Bá phụ Điền Thừa Tự do đó rất thương yêu ông.

Dưới quyền Điền Quý An

Năm 796, cháu nội Điền Thừa Tự là Điền Quý An trở thành tiết độ sứ Ngụy Bác; giao cho Điền Hưng làm tướng bảo vệ phủ đệ của mình. Thấy Quý An không lo chính sự, ăn xài xa xỉ, lại giết người liên miên; Điền Hưng nhiều lần tìm cách can ngăn nhưng không được. Lại thấy Điền Hưng được nhiều người ủng hộ, Quý An đâm lo, nên đẩy ông ra ngoài làm trấn tướng ở Lâm Thanh, thậm chí về sau còn muốn giết ông trên đường đi nhận chức. Điền Hưng lo sợ nên giả vờ bị bại liệt tay chân nên thoát nạn là Điền Hoài Gián mới có 11 tuổi làm phó sứ. Ít lâu sau Quý An qua đời. Binh sĩ trong trấn liền bàn nhau rước ông về giữ chức Đô tri binh mã sử.

Do Điền Hoài Gián còn nhỏ tuổi, chính vụ giao cho thân tín Tưởng Sĩ Tắc giải quyết. Sĩ Tắc chỉ tín nhiệm những người cùng cánh với mình và âm mưu loại bỏ những người khác, khiến quân sĩ bất mãn. Họ bàn với nhau rằng: Đô tri binh mã sử Hưng mới đúng là chủ soái của chúng ta.

Tham gia đánh Ngô Nguyên Tế và Vương Thừa Tông

Sau khi Điền Hưng nắm quyền, anh trai ông là Điền Dung trách ông rằng :Hôm nay mày không nghe lời tao, là cái con đường tự rước lấy tai họa.

Điền Hưng sai sứ đến Trường An nộp sổ sách và lược đồ 6 châu ở Ngụy Bác. Trong triều đình có hai luồng ý kiến khác nhau: tể tướng Lý Cát Phủ cho rằng nên cho Điền Hưng làm quyền Tiết độ sứ, trong khi tể tướng Lý Giáng đề nghị nên ban tiết việt cho ông ngay lập tức và trích tiền thưởng cho quân sĩ Ngụy Bác, từng bước lấy lại ảnh hưởng của triều đình đối với đất Ngụy. Cuối cùng, Đường Hiến Tông (805 - 820) chấp nhận ý kiến của Lý Giáng. Nhà Vua sai Trung thư xá nhân Bùi Độ mang sắc đến Ngụy phong cho ông làm Ngân Thanh Quang Lộc đại phu, Kiểm giáo công bộ thượng thư, Ngụy châu đại đô đốc phủ trưởng sử, Thượng trụ quốc, tước Nghi quốc công, Ngụy Bác đẳng châu tiết độ quan sát xử trí chi độ doanh điền đẳng sứ, ban danh là Hoằng Chánh vốn để ngăn chặn sự quấy phá của quân Ngụy, chuyển sang đóng ở Nhữ Châu để ngăn chặn quân đội của tiết độ sứ Chương Nghĩa là Ngô Thiếu Dương. Sang năm 814, Ngô Thiếu Dương chết, con là Ngô Nguyên Tế lên thay, nhưng triều đình nhà Đường không công nhận, Ngô Nguyên Tế liền đem quân cướp phá các vùng xung quanh Lạc Dương. Do vậy triều đình quyết định cử quân thảo phạt. Điền Hoằng Chánh cũng sai con là Điền Bố dẫn 3000 binh tới hỗ trợ quân trung ương. Hiến Tông cho phép ông tiến quân đánh vào Bối châu của Thành Đức. Lý Sư Đạo thấy sự trung thành của ông nên không dám công khai cứu Ngô Nguyên Tế, cầu cứu đến Điền Hoằng Chánh. Ông khuyên Thừa Tông nên nạp đất và gửi con đến triều đình làm con tin. Thừa Tông nghe theo, sai hai con là Vương Tri Cảm, Vương Tri Tín vào triều, dâng nộp hai châu Đức, Lệ quy về triều đình chứ không cho tiếp quản Bình Lư. Lại sợ Lưu Ngộ bất mãn rồi học theo Chu, Vương khi xưa, nên Hoằng Chánh đưa quân đội của mình vào tiếp quản Vận châu để trấn áp họ Lưu. Do đó Lưu Ngộ không dám chống lại, chấp nhận về Nghĩa Thành. Điền Hoằng Chánh bỏ hết những chính sách khắc nghiệt mà gia tộc họ Lý thi hành trong suốt hơn 50 năm ở đất Tề. Trấn Bình Lư được chia thành ba trấn nhỏ, giao cho ba tiết độ sứ khác nhau. Đến đây, với việc Ngô Nguyên Tế, Lý Sư Đạo bị diệt, Vương Thừa Tông, Điền Hoằng Chánh quy phục, coi như triều đình nhà Đường đã dẹp yên được nạn phiên trấn về căn bản. Rất tiếc là cục diện này không kéo dài được lâu, con trai Hoằng Chánh là Điền Bố được phong làm Tiết độ sứ Hà Dương. Đại thần Dương Nguyên Khanh ra sức can ngăn việc này, nhưng vua và các tể tướng đều để ngoài tai.

Điền Hoằng Chánh trước kia từng tham gia thảo phạt Thành Đức, do đó khi dời đến trấn này, ông lo sợ quân sĩ ở đây oán hận và chống lại mình, do đó đem 2000 binh từ đất Ngụy theo để hộ vệ. Ngày 26 tháng 11 ÂL, ông đặt chân tới Trấn châu. Lúc đó triều đình đã định ban cho chư quân ở Trấn châu 100 vạn nhưng số tiền ấy không tới, trong quân bàn tán xôn xao. Hoằng Chánh đích thân phủ dụ, nhân tình mới yên. Sau đó ông xin triều đình chấp nhận cho 2000 quân Ngụy ở đất Triệu và phát lương bổng cho họ. Dâng biểu bốn lần đều bị hữu ti giấu giếm, không tới được tai Mục Tông. Do không đủ chi phí nuôi quân nên đến giữa năm 821, ông phải để 2000 quân này trở về Ngụy Bác.

Trong khi đó Điền Hoằng Chánh lại không được lòng quân sĩ ở Thành Đức. Do gia quyến của ông ở hai kinh Trường An, Lạc Dương rất nhiều, nên ngay từ lúc ở Ngụy và bây giờ là ở Triệu; ông đều ăn bớt tiền trong phủ khố để chu cấp cho thân thuộc; do đó quân sĩ ở hai trấn đều rất bực. Cộng thêm việc số tiền 100 vạn không tới, quân sĩ chỉ bằng mặt chứ không bằng lòng, cho rằng Hoằng Chánh ăn mất số đó đi. Đô tri binh sử Vương Đình Thấu là người có dã tâm, đã khéo léo kích động sự tức giận của binh sĩ đất Triệu đối với Điền Hoằng Chánh, chuẩn bị làm phản. Đình Thấu lên kế hoạch tiến hành đại sự ngay sau khi 2000 quân Ngụy Bác rút đi.

Đêm ngày 29 tháng 8 năm 821 (tức ngày 28 tháng 7 năm nguyên niên Trường Khánh), Vương Đình Thấu cùng với binh sĩ dưới quyền kéo đến phủ đệ của Điền Hoằng Chánh, sau đó xông vào sát hại ông cùng với gia thuộc ở đất Triệu và thân tín, tham tá, tổng cộng hơn 300 người. Năm đó ông được 58 tuổi. Có ba con là Bố, Quần, Mưu.

Nhà Vua nghe tin Hoằng Chánh bị hại, rất thương xót, truy tặng là Thái úy, ban thụy Trung Mẫn. Sau đó nhà Đường cử Ngưu Nguyên Dực làm Tiết độ sứ đem quân thảo phạt Vương Đình Thấu nhưng thất bại, rốt cục phải công nhận họ Vương là người nắm quyền ở Triệu. Mục Tông còn hạ lệnh cho Đình Thấu trả lại thi thể của ông, nhưng Đình Thấu không nghe.