Đền Thánh Mẫu là di tích lịch sử văn hóa đã được xếp hạng thuộc xã Đông Sơn, huyện Đông Hưng, tỉnh Thái Bình. Đền thờ một bà Hoàng hậu nhà Đinh có tên húy là Đinh Thị Tỉnh, hiệu Trinh Minh hoàng hậu. Đền thờ Hoàng hậu cùng với đền thờ 4 người anh trai của bà ở thôn Bắc trở thành những di tích quan trọng thờ các vị thành hoàng làng Phù Lưu xưa, nay là xã Đông Sơn. Trong đền còn lưu giữ nhiều sắc phong thời Nguyễn và cuốn thần tích chữ Hán do Đông Các Đại Học Sĩ Nguyễn Bính soạn được sao vào năm 1739.
Mặt trước đền Thánh Mẫu
Vị trí
Từ thành phố Thái Bình theo quốc lộ 10 đi Hải Phòng khoảng 14 km rẽ tay phải, theo đường liên xã đi vào thôn Trung, rẽ trái 200 m là đến đền "Quốc Mẫu Từ". Đền nằm trên diện tích gần 2 sào Bắc bộ, bốn mặt giáp đường giao thông liên xóm, liên thôn. Đền Thánh Mẫu nằm trên địa bàn thôn Trung, xưa thuộc xã Phù Lưu, tục gọi là làng Phù. Đây là vùng đất huyện Cổ Lan thời Trần. Sau đổi là Tây Quan; thế kỉ 19 là Đông Quan - nay là huyện Đông Hưng, tỉnh Thái Bình.
Kiến trúc
Đền Thánh Mẫu là một công trình kiến trúc nghệ thuật điêu khắc gỗ đã được trùng tu vào cuối thế kỉ thứ 19. Đền quay mặt hướng Đông Nam, gồm các công trình: Đền và tào xá, tắc môn, hoành mã, giếng nước, đền kết cấu chữ Đinh, gồm 2 tòa, 7 gian, 5 gian tào xá. Tổng thể công trình được khép kín bởi tào xá, tường bao viên, hoành mã tắc môn, có giếng nước trước cửa đền làm cho ngôi đền toát lên vẻ uy linh, thâm tĩnh của một nơi thờ bậc mẫu nghi thiên hạ. Đây là một thắng cảnh độc nhất vô nhị ở huyện Đông Hưng.
Đền chính kết cấu chữ Đinh gồm 2 tòa. Tòa đại bái gồm 5 gian, lợp ngói vảy rồng. Hệ thống cột đá xẻ vuông đứng trên chân tảng đá, đội đấu gỗ, đỡ bẩy hiên. Cột đá được soi chỉ chìm, chạm khắc các họa tiết cúc dây và nhấn câu đối chữ Hán. Ngưỡng bao gỗ, soi chỉ kép, chạm trổ độc đáo. Thềm lát đá phiến, dật tam cấp, có mở cửa đại, 2 cửa sổ.
Tòa đại bái dài 9 m, rộng 4 m, cao 4 m. Hồi văn năm đấu, lợp ngói mũi. Vì kèo kiểu chồng cốn đấu sen. Đặc biệt hệ thống đầu dư đỡ bẩy hiên bằng gỗ được chạm trổ công phu, một con nghê đứng trên đầu, ghé vai đỡ bẩy. Nét chạm uyển chuyển, kênh bong rất đẹp. Trên diện tích 3 khoảng phân chia đều của Y môn, chính giữa chạm nổi một con phượng, tư thế sải cánh, đạp mây. Hai bên là hai con vật được cách điệu đầu rồng, thân là cành hoa lá.
Trong hậu cung có hình tượng con rồng được thể hiện trên mảng cốn, bức đại tự dài 2 m, rộng 1 m có khắc nổi 3 chữ Hán: "Quốc Mẫu Từ". Trong khán từ có 3 cỗ ngai, 3 bài vị thời Lê ở thế kỉ 17 khá lớn và rất đẹp, là ngai thờ vọng cha mẹ bà và ngai thờ Hoàng hậu. Trong hậu cung đền còn lưu giữ tượng gỗ thị nữ chầu, tượng hoàng hậu ngự trên ngai và khám thờ chạm trổ tinh vi rất đẹp mắt.
Trước đền là giếng nước cổ có từ ngàn năm nay. Theo như các cụ xưa truyền lại giếng có cống nước vào và cống nước ra, người bình thường chui qua lọt, nước giếng lúc nào cũng trong veo. Giếng là linh hồn của ngôi đền và có thể giếng là cách điệu danh xưng của Hoàng hậu Thánh Mẫu Đinh Tỉnh Nương (chữ Tỉnh chiết tự chữ Hán nghĩa là Giếng).
Căn cứ theo thần tích, ngọc phả, sắc phong, đền thờ và lời di ngôn từ xưa để lại tại địa phương thì rất có thể đền "Quốc Mẫu Từ" thôn Trung Sơn, làng Phù Lưu, xã Đông Sơn, huyện Đông Hưng, Thái Bình là nơi chôn cất phần mộ và hương khói cho Hoàng hậu triều Đinh. Trong sắc phong ở đền thờ Hoàng hậu nhà Đinh có ghi: Trinh thục Hoàng hậu. Trong số 5 bà Hoàng hậu nhà Đinh, vị Hoàng hậu thứ 2 có tên là Trinh Minh Hoàng hậu.
Lịch sử
Ông Đinh Công Đoan, quê Lam Sơn, Châu Ái, Lương Giang, phủ Thiệu Thiên (Thanh Hóa) vốn là tướng văn võ toàn tài, đi theo Ngô Quyền lập được nhiều công lao, được phong chức tri phủ Cổ Lan. Sau khi Ngô Vương Quyền mất, đất nước lâm vào cảnh loạn 12 sứ quân, tại Phù Lưu năm người con của Đinh Công Đoan là Đinh Dương Xá, Đinh Uy Linh, Đinh Đại Mộc, Đinh Bắc Phương, Đinh Thị Tỉnh cũng chiêu tập binh mã, xây dựng tại xã Phù Lưu 3 đồn, lập 1 đồn ở trang Cổ Dũng (nay là xã Đông La - Đông Hưng), và một đồn ở khu giống; để chống cự với các sứ quân.
Sau khi Đinh Bộ Lĩnh về với sứ quân Trần Lãm, đã sai người mang thư chiêu dụ 4 anh em họ Đinh ở Phù Lưu. Anh em họ Đinh đã đi theo Đinh Bộ Lĩnh dẹp loạn các sứ quân của Ngô Xương Xí, Nguyễn Siêu... được Vua Đinh Tiên Hoàng phong tước:
- Đinh Dương Xá làm Binh nhung tướng quân, giữ đạo Hải Đông,
- Đinh Uy Linh làm Thống chế tướng quân, giữ đạo Sơn Tây,
- Đinh Đại Mộc làm Đốc lĩnh tướng quân, giữ đạo Tuyên Quang,
- Đinh Bắc Phương làm Thái tướng quân giữ đạo Đồng Châu.
Hoàng hậu Đinh Thị Tỉnh
Bản thần tích chữ Hán có niên đại vĩnh hựu ngũ niên (1739), còn lưu tại đền Thánh Mẫu cho biết: Thánh Mẫu có họ tên Đinh Thị Tỉnh, cha là ông Đinh Công Đoan, mẹ là bà Đỗ Thị Lan Hoa. Quê mẹ ở xã Phù Lưu, huyện Tây Lan (địa danh trong thần tích) nay là thôn Trung Sơn, xã Đông Sơn, huyện Đông Hưng, tỉnh Thái Bình. Trước đó ông Đoan đã có vợ là bà Đào Thị Rạng và sinh được 4 người con trai, nhưng vợ ông bị bệnh mà chết. Bà Đỗ Thị Lan Hoa là vợ kế của ông Đinh Công Đoan.
Theo ngọc phả, thần tích trong đền thì Đinh Thị Tỉnh là người con gái xinh đẹp, long nhan mắt phượng, mặt như bích phấn, lên 5 tuổi đã biết âm luật nhạc, văn tự chưa giáo hóa đã biết quy mô, quan phủ cho đi học 5-6 năm thì văn chương đã xuyến triệt, võ bị tinh thông, cưỡi ngựa bắn tên thế gian khó địch nổi. Gặp thời loạn 12 sứ quân, Tỉnh Nương cùng các anh trai tham gia lập đồn trại, chiêu dụ nhân tài đánh dẹp. Vua Đinh Tiên Hoàng thấy Tỉnh nương nhan sắc tuyệt trần bèn lập làm Trinh Minh hoàng hậu, tước hiệu Đệ Nhị Cung Phi, vua giao cho bà cai quản nội cung...
Căn cứ vào thần tích thì Hoàng hậu Đinh Thị Tỉnh và 4 anh trai đã giúp Đinh Bộ Lĩnh tham gia đánh dẹp các sứ quân Ngô Xương Xí ở Bình Kiều (Thanh Hóa) và Nguyễn Siêu ở Tây Phù Liệt (Hà Nội). Bà là vị hoàng hậu duy nhất trong số 5 Hoàng hậu nhà Đinh tham gia đánh dẹp loạn 12 sứ quân. Các bà Hoàng hậu khác của Vua Đinh Tiên Hoàng như Hoàng Thị Thi, Dương Thị Nguyệt, Nguyễn Thị Sen, Dương Vân Nga không có tài võ nghệ và trực tiếp tham gia dẹp loạn.
Sau này, khi về triều đình Hoa Lư, Hoàng hậu Đinh Thị Tỉnh có thai, đã sinh ra công chúa Phù Dung. Khi nhà Tiền Lê thay nhà Đinh, Hoàng hậu Đinh Thị Tỉnh trở về quê hương Thái Bình. Tại đây, Bà cùng với công chúa Đinh Phù Dung và phò mã Trương Quán Sơn đã giúp dân lập ấp, sống yên ổn. Khi bà mất, thi hài của bà được an táng tại lăng ở xã Phù Lưu. Theo nhân dân địa phương truyền tụng và theo ngọc phả tại đền thì mộ của bà chính là hậu cung của đền hiện nay. Các sắc phong thần và câu đối tại đền đều ghi rõ: "Phù Lưu xã, phụng sự đinh triều hoàng hậu (hay Quốc Mẫu Từ)".
Các triều vua sau này sắc phong bà là "Cung nương như đậu Tỉnh Nương đại thần đoan trang trinh thục cẩn tiết nhàn uyển hoàng thái hậu".
Trong cuốn "Bảng tra thần tích (xã Phù Lưu, tổng Đồng Vi, huyện Đông Quan) do Viện Hán Nôm ấn hành, trang 541 (1 tờ 22*30) có ghi cả năm anh em họ Đinh, trong đó bà được phong: Nhàn uyển Hoàng hậu đại vương.
Lễ hội
Hằng năm vào ngày sinh và ngày mất của Hoàng hậu Tỉnh Nương (Trinh Thục Hoàng hậu) triều Đinh, nhân dân trong làng, trong huyện và các vùng lân cận đều tổ chức lễ hội long trọng để tưởng nhớ tới 5 anh em họ Đinh đã có nhiều công lao trong sự nghiệp dẹp loạn 12 sứ quân thống nhất đất nước của vua Đinh Tiên Hoàng.
Đền Thánh Mẫu là một di tích lịch sử văn hóa quan trọng trong hệ thống các di tích tín ngưỡng thờ Mẫu ở Việt Nam.
👁️
1 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Đền Thánh Mẫu** là di tích lịch sử văn hóa đã được xếp hạng thuộc xã Đông Sơn, huyện Đông Hưng, tỉnh Thái Bình. Đền thờ một bà Hoàng hậu nhà Đinh có tên húy
**Thái Bình** là một tỉnh cũ ven biển thuộc vùng đồng bằng sông Hồng. Theo quy hoạch phát triển kinh tế, Thái Bình thuộc vùng duyên hải Bắc Bộ. Theo cuộc Tổng điều tra dân
**Thái Bình Dương** (Tiếng Anh: _Pacific Ocean_) là đại dương lớn nhất và sâu nhất trong năm phân vùng đại dương của Trái Đất. Nó kéo dài từ Bắc Băng Dương ở phía bắc đến
**Thái Bình** là thành phố tỉnh lỵ cũ của tỉnh Thái Bình cũ, Việt Nam. Thành phố Thái Bình là trung tâm kinh tế, văn hoá, xã hội, khoa học, quốc phòng... của tỉnh và
Lễ hội đền Trần Lễ hội đền Trần **Đền Trần Thái Bình** là một quần thể di tích gồm các đền thờ, lăng mộ thờ các vị vua quan nhà Trần. Đền thờ các vua
**Mùa bão Tây Bắc Thái Bình Dương 2024** là mùa bão Thái Bình Dương bắt đầu muộn thứ năm trong lịch sử, đồng thời là mùa bão chết chóc nhất kể từ mùa bão Tây
**Biểu tình Thái Bình 1997** (còn được biết đến với tên gọi **Sự kiện Thái Bình**) là một cuộc biểu tình của 43.000 nông dân dưới sự lãnh đạo của nhóm cựu chiến binh –
**Mùa bão Đông Bắc Thái Bình Dương 2023** là một sự kiện mà theo đó, các cơn bão được hình thành ở Thái Bình Dương, phía Bắc xích đạo, phía Đông đường đổi ngày quốc
**Chiến tranh Thái Bình Dương** là một phần của Chiến tranh thế giới lần thứ hai diễn ra trên Thái Bình Dương, các hòn đảo thuộc Thái Bình Dương và vùng Đông Á, Đông Nam
**Mùa bão Tây Bắc Thái Bình Dương 2017** là một sự kiện mà theo đó các xoáy thuận nhiệt đới hình thành ở vùng phía Tây Bắc của Thái Bình Dương trong năm 2017, chủ
**Mùa bão Tây Bắc Thái Bình Dương 2023** là một sự kiện mà theo đó các xoáy thuận nhiệt đới hình thành ở vùng phía Tây Bắc của Thái Bình Dương trong năm 2023, chủ
**Mùa bão Tây Bắc Thái Bình Dương 2018** là một mùa bão hoạt động mạnh có tất cả 29 cơn bão (bao gồm 1 cơn bão từ Trung tâm Thái Bình Dương di chuyển sang),
**Mùa bão Tây Bắc Thái Bình Dương 1997** không có giới hạn chính thức, nó trải dài suốt năm, bắt đầu từ 1 tháng 1 và kết thúc vào 31 tháng 12. Tuy nhiên tháng
**Mùa bão Tây Bắc Thái Bình Dương 2020** là một sự kiện mà theo đó các xoáy thuận nhiệt đới hình thành ở vùng phía Tây Bắc của Thái Bình Dương trong năm 2020, chủ
**Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á – Thái Bình Dương** (tiếng Anh: _Asia-Pacific Economic Cooperation_, viết tắt là **APEC**) là diễn đàn của 21 nền kinh tế thành viên vành đai Thái Bình
**Thiên Hậu Thánh Mẫu** () hay **bà Thiên Hậu**, còn gọi là **Ma Tổ** (媽祖), **Mẫu Tổ** (母祖), hay là **Thiên Thượng Thánh Mẫu** (天上聖母) hoặc **Thiên Hậu Nguyên quân** (天后元君); là một vị thần
**Mùa bão Tây Bắc Thái Bình Dương 2025** là một sự kiện diễn ra trong chu kỳ hình thành Xoáy thuận nhiệt đới hàng năm ở phía Tây Bắc Thái Bình Dương. Mùa sẽ kéo
**Mùa bão Tây Bắc Thái Bình Dương 2022** là một sự kiện mà theo đó các xoáy thuận nhiệt đới hình thành ở vùng phía Tây Bắc của Thái Bình Dương trong năm 2022, chủ
**Mùa bão Tây Bắc Thái Bình Dương 2006** là một sự kiện mà theo đó các xoáy thuận nhiệt đới hình thành ở vùng phía tây bắc của Thái Bình Dương. Mùa bão sẽ kéo
nhỏ|phải|Tượng thờ Quốc mẫu Âu Cơ tại Đền Hùng trong Công viên Tao Đàn nhỏ|phải|Ban thờ Tam Tòa Thánh mẫu trong Phật điện của Tu viện Vĩnh Nghiêm thuộc Quận 12 Điện thờ [[Liễu Hạnh
**Cuộc nổi dậy Thái Bình Thiên Quốc**, còn gọi là **Loạn Thái Bình Thiên quốc** (太平天國之亂), là một cuộc nổi loạn quy mô lớn ở Trung Quốc giữa phong trào Thái Bình Thiên Quốc do
**Mùa bão Tây Bắc Thái Bình Dương 1992** không có giới hạn chính thức; nó diễn ra trong suốt năm 1992, nhưng hầu hết các xoáy thuận nhiệt đới có xu hướng hình thành trên
**Mùa bão Tây Bắc Thái Bình Dương 1998** không có giới hạn chính thức, nhưng hầu hết các xoáy thuận nhiệt đới có xu hướng hình thành trên Tây Bắc Thái Bình Dương trong khoảng
nhỏ|[[Hồng Tú Toàn, người sáng lập Thái Bình Thiên Quốc]] **Thái Bình Thiên Quốc** (chữ Hán phồn thể: 太平天國, chữ Hán giản thể: 太平天国; 1851–1864) hoặc **Thiên Quốc** là một nhà nước tôn giáo thần
**Trường Cao đẳng Văn hoá Nghệ thuật Thái Bình** được thành lập năm 1975 =Quá trình hình thành và phát triển= Trường Cao đẳng Văn hoá Nghệ thuật Thái Bình (tiền thân là Trường Nghiệp
**Báo Thái Bình** là đơn vị sự nghiệp trực thuộc Ủy ban Nhân dân tỉnh Thái Bình. Đài thành lập ngày 02/09/1956. Hiện tại kênh đã ngừng phát sóng trên Analog tại Thái Bình và
**Mùa bão Tây Bắc Thái Bình Dương 2008** là một sự kiện mà theo đó các xoáy thuận nhiệt đới hình thành ở vùng phía tây bắc của Thái Bình Dương. Mùa bão sẽ kéo
**Chương trình Đối tác Thái Bình Dương** là hoạt động được triển khai hằng năm bởi Hạm đội Thái Bình Dương của Hải quân Hoa Kỳ (USN), với sự hợp tác của các chính phủ,
thumb | phải | Lãnh đạo các đảo Thái Bình Dương, tất cả các thành viên của [[Diễn đàn các đảo Thái Bình Dương, tại một cuộc họp ở Samoa với cựu Ngoại trưởng Hoa
**Mùa bão Tây Bắc Thái Bình Dương 1989** không có giới hạn chính thức; nó diễn ra trong suốt năm 1989, nhưng hầu hết các xoáy thuận nhiệt đới có xu hướng hình thành trên
**Sông Sa Lung** nằm ở bắc Thái Bình, dài gần 40 km, khởi nguồn từ sông Luộc tại cống Đào Thành xã Canh Tân, huyện Hưng Hà, sang huyện Đông Hưng, và tại xã Đông Quan
**Thánh Mẫu** hay **Thánh bà** là danh hiệu hoặc cách gọi để chỉ về người phụ nữ (hoặc người mẹ) đáng kính, đáng tôn trọng về mặt tâm linh và thường được xem là một
thumb|Mẫu Thượng Ngàn trong [[tranh Hàng Trống]] phải|bàn thờ mẫu Thượng Ngàn **Lâm Cung Thánh Mẫu** (林宮聖母) hay **Mẫu Thượng Ngàn** (母上𡶨) hoặc **Bà Chúa Thượng Ngàn** (婆主上𡶨), **Thượng Ngàn Lê Mại Đại Vương** (上岸黎邁大王)
Nha Khoa Ngọc Tuấn, thành lập từ năm 2013, đã trải qua hành trình hơn 10 năm xây dựng và phát triển, mang lại nụ cười rạng rỡ và sự hài lòng cho hàng ngàn
Nha Khoa Ngọc Tuấn, thành lập từ năm 2013, đã trải qua hành trình hơn 10 năm xây dựng và phát triển, mang lại nụ cười rạng rỡ và sự hài lòng cho hàng ngàn
** Cá heo lưng bướu Thái Bình Dương**, _cá heo lưng gù_ hay còn gọi là **cá heo trắng Trung Quốc** (danh pháp khoa học: _Sousa chinensis chinensis_, tên Trung Quốc: 中华白海豚; bính âm: Zhonghua
** Đại học quốc tế Thái Bình Dương** (tiếng Anh: **_International Pacific University_** (**_IPU_**)) (tiếng Nhật: 環太平洋大学（かんたいへいようだいがく）) là một trường đại học tư lập được thành lập vào năm 2007 tại tỉnh Okayama, Nhật Bản.
Công Ty Cổ Phần Thái Bình Kiên Giang chuyên sản xuất giày dép xuất khẩu.TBS đầu tư và phát triển 6 ngành trụ cột chính, bao gồm: - Sản xuất Công nghiệp Da giày -
Công Ty Cổ Phần Thái Bình Kiên Giang chuyên sản xuất giày dép xuất khẩu.TBS đầu tư và phát triển 6 ngành trụ cột chính, bao gồm: - Sản xuất Công nghiệp Da giày -
**Đài Phát thanh – Truyền hình Bình Dương** là một đài phát thanh và truyền hình trực thuộc Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh. Đài có trụ sở tại số 46 Đại
**Hiếu Định hoàng thái hậu** (chữ Hán: 孝定皇太后, 21 tháng 12, 1540 - 18 tháng 3 năm 1614), thường gọi là **Từ Thánh hoàng thái hậu** (慈聖皇太后) hoặc **Từ Ninh cung hoàng thái hậu** (慈寧宮皇太后),
**Trần Thái Tông** (chữ Hán: 陳太宗 9 tháng 7 năm 1218 – 5 tháng 5 năm 1277), tên khai sinh là **Trần Cảnh** (陳煚), là vị hoàng đế đầu tiên của Hoàng triều Trần nước
**Linh Từ Quốc mẫu** (chữ Hán: 靈慈國母,1193[?]–1259), hay còn gọi là **Kiến Gia Hoàng hậu** (建嘉皇后), **Thuận Trinh Hoàng hậu** (順貞皇后) hay **Huệ hậu** (惠后), là Hoàng hậu cuối cùng của nhà Lý với tư
**Thái Bình Công chúa** (chữ Hán: 太平公主; 665 - 1 tháng 8, 713), phong hiệu đầy đủ là **Trấn Quốc Thái Bình Công chúa** (鎮國太平公主), công chúa nhà Đường, là một Hoàng nữ của Đường
**Hiếu Trinh Hiển Hoàng hậu** (chữ Hán: 孝貞顯皇后; ; 12 tháng 8, năm 1837 – 8 tháng 4, năm 1881), được biết đến như **Từ An Hoàng thái hậu** (慈安皇太后) hoặc **Đông Thái hậu** (東太后),
**Hoàng Văn Thái** (1915 – 1986), tên khai sinh là **Hoàng Văn Xiêm** là Đại tướng Quân đội nhân dân Việt Nam và là một trong những tướng lĩnh có ảnh hưởng quan trọng trong
Phong cảnh đầm Cút và lối vào đền Thung Lá, nơi thờ Quốc Mẫu Đàm Thị Phong cảnh hồ Đàm Thị ở [[chùa Bái Đính nhìn từ trên cao]] **Đinh Triều Quốc Mẫu** (890 -
**Nhật Bản xâm lược Thái Lan** là cuộc chiến giữa Thái Lan và Đế quốc Nhật Bản xảy ra vào ngày 8 tháng 12 năm 1941. Mặc dù có giao tranh ác liệt ở miền
Huy hiệu vùng của Vùng Hướng đạo châu Á Thái Bình Dương **Vùng Hướng đạo châu Á-Thái Bình Dương** (tiếng Nhật: アジア・太平洋地域; tiếng Hoa: 亞太區) là văn phòng vùng của Văn phòng Hướng đạo Thế
**Thái Bình Đạo** (太平道) là một giáo phái thành lập trong giai đoạn đầu của Đạo giáo, xuất hiện từ đời Đông Hán trong lịch sử Trung Quốc, triều vua Thuận Đế (tại vị 126-144)