✨Danh sách xa lộ liên tiểu bang phụ
Các xa lộ liên tiểu bang phụ trợ (tiếng Anh: auxiliary Interstate Highways) hay còn được gọi là các xa lộ liên tiểu bang 3-chữ số là một tập hợp xa lộ được đưa vào sử dụng với mục đích hỗ trợ các xa lộ cao tốc thuộc Hệ thống Xa lộ Liên tiểu bang của Hoa Kỳ. Tương tự như các xa lộ liên tiểu bang dòng chính, các xa lộ này cũng phải hội đủ tất cả các Chuẩn mực xa lộ liên tiểu bang. Chúng nhận cùng tổng số phần trăm quỹ xây dựng từ chính phủ liên bang (90%), và phải tuân thủ hết tất cả các tiêu chuẩn khác mà liên bang quy định. Mục đích chính của các xa lộ liên tiểu bang phụ trợ là phục vụ các thành phố lớn và các khu ngoại ô của Hoa Kỳ. Tuy nhiên, một số cũng cung cấp các tuyến đường giao thông phụ đến các xa lộ liên tiểu bang chính yếu ở những nơi khác trên lãnh thổ Hoa Kỳ - tại những khu vực không đô thị. Một ví dụ là Xa lộ Liên tiểu bang 180 (I-180) tại tiểu bang Pennsylvania.
Trong một vài trường hợp, các xa lộ liên tiểu bang phụ trợ được thêm vào trong Hệ thống Xa lộ Liên tiểu bang gốc có chiều dài để cung cấp đường kết nối liên tiểu bang đến các thành phố đang phát triển nhanh mà không có một xa lộ liên tiểu bang nằm trong dự án gốc. Các ví dụ gồm có I-565 đi đến thành phố Huntsville, Alabama, I-185 đi đến thành phố Columbus, Georgia, và I-555 đi đến thành phố Jonesboro, Arkansas.
Đối ngược với các xa lộ liên tiểu bang chính yếu, các xa lộ liên tiểu bang 3 chữ số thường chỉ chạy bên trong hay quanh một vùng đô thị riêng lẻ của Hoa Kỳ cho dù vùng đô thị đó có nằm bên trong một tiểu bang của Hoa Kỳ hay không (vùng đô thị tại Hoa Kỳ có thể nằm trong hơn 1 tiểu bang). Ngoài ra, xa lộ liên tiểu bang 3 chữ số thường thường ngắn hơn và nhiều trong số đó không đi qua ranh giới các tiểu bang mặc dù thuật từ của nó "Interstate" có nghĩa là liên tiểu bang. Vì có rất nhiều xa lộ liên tiểu bang phụ trợ nên các mã số xa lộ liên tiểu bang phụ trợ có thể bị lập lại tại các tiểu bang khác nhau nằm dọc theo cùng một xa lộ liên tiểu bang dòng chính. Tuy nhiên, không có hai xa lộ liên tiểu bang phụ trợ 3-chữ số trong một tiểu bang có thể dùng chung một mã số.
Thuật ngữ và dẫn giải
Các nguyên tắc cơ bản của xa lộ liên tiểu bang phụ trợ được chia thành ba nhóm như sau: xa lộ nhánh ngắn (spur), xa lộ vành đai (loop hay beltway), và xa lộ tránh (bypass). Mỗi loại phản ánh một đặc tích khác nhau của xa lộ liên tiểu bang phụ trợ.
Chữ số đầu tiên của mã số gồm 3-chữ số quyết định xem một xa lộ có phải là một xa lộ tránh, xa lộ nhánh ngắn hay xa lộ vành đai. Hai chữ số sau được lấy từ mã số của xa lộ liên tiểu bang chính yếu. Ví dụ I-515 gồm có một chữ số lẻ đứng đầu là "5", và cho biết đây là một xa lộ nhánh ngắn. Hai chữ số sau cùng cho biết xa lộ mẹ của nó hay nguồn gốc của nó. Trong trường hợp này, "15" trong mã số I-515 cho biết nó là xa lộ phụ trợ của I-15.
Xa lộ nhánh ngắn (spur)
Một xa lộ liên tiểu bang nhánh ngắn thường là một xa lộ như sau:
- Nó có thể phục vụ một khu vực của một thành phố hay vùng đô thị mà không được một xa lộ cao tốc chính yếu phục vụ (thường thường nhất là khu thương mại trung tâm), và kết thúc tại một đường phố thường thấy của thành phố hay tại các xa lộ cao tốc dưới tiêu chuẩn.
- Nó có thể là phần đầu tiên của một xa lộ cao tốc nối dài được dự định xây dựng, xa lộ bị xuống cấp dưới chuẩn xa lộ liên tiểu bang và đang có kế hoạch nâng cấp nó sau này (Ví dụ như I-540 tại Arkansas).
- Nó có thể nối liền hai xa lộ liên tiểu bang không có liên hệ - Ví dụ như I-390 tại New York State làm nhiệm vụ như thế.
Mã số của một xa lộ nhánh ngắn có chữ số đầu là số lẻ.
*Các ví dụ về xa lộ liên tiểu bang nhánh ngắn được liệt kê dưới đây.
:I-110 tại California nối I-10 với Cảng Los Angeles. Tuy nhiên, xa lộ cao tốc này đã được xây trước khi Hệ thống Xa lộ Liên tiểu bang ra đời với tên gọi là Xa lộ cao tốc Harbor. Nó được sử dụng vào hệ thống xa lộ liên tiểu bang sau đó.
:I-380 tại Iowa nối các thành phố Waterloo và Cedar Rapids với I-80, và nó cũng băng qua vùng nông nghiệp mở rộng.
:I-180 tại Bắc-Trung tiểu bang Pennsylvania nối Williamsport và Quận Lycoming với I-80 tại Milton. I-180 cũng phục vụ như một xa lộ nối đến các xa lộ đi đến tiểu bang New York và I-86 qua ngã Quốc lộ Hoa Kỳ 15 và hành lang I-99 tương lai tại điểm đầu phía tây của nó.
Đôi khi, một xa lộ liên tiểu bang 3-chữ số sinh ra từ một xa lộ liên tiểu bang 3-chữ số khác. Xa lộ nhánh ngắn như thế được gọi là "xa lộ liên tiểu bang nhánh ngắn thứ ba" và không trực tiếp nối với xa lộ liên tiểu bang mẹ của nó nhưng có liên hệ liên kết qua ngã xa lộ nhánh ngắn mà nó được sinh ra.
*Ví dụ về các xa lộ liên tiểu bang nhánh ngắn thứ ba được liệt kê dưới đây. :I-795 tại Quận Baltimore, Maryland được sinh ra từ I-695, và như thế nó là một xa lộ nhánh ngắn thứ ba của xa lộ mẹ I-95.
:I-380 tại Bắc California nằm tại Vùng vịnh San Francisco. Xa lộ này bắt đầu tại I-280, và không kết nối trực tiếo với xa lộ mẹ của nó là I-80.
Xa lộ tránh
Một xa lộ tránh có thể đi quanh một thành phố hay có thể đi băng qua thành phố đó bằng thông lộ không có lối ra/vào. Đối với một xa lộ liên tiểu bang 3-chữ số, xa lộ tránh thường có cả hai đầu kết nối vào một xa lộ liên tiểu bang khác. Xa lộ tránh 3-chữ số thường có chữ số đầu tiên là số chẵn.
*Ví dụ về các xa lộ tránh được liệt kê dưới đây. :I-215 tại tiểu bang Utah chạy một phần chu vi vòng quanh thành phố Salt Lake City. :I-220 tại tiểu bang Louisiana phục vụ như xa lộ tránh của phố chính thành phố Shreveport.
Xa lộ vành đai
Một xa lộ vành đai hoàn toàn đi quanh một thành phố vùng đô thị, và thường kết nối với nhiều xa lộ khác. Không giống các xa lộ liên tiểu bang phụ trợ khác, các xa lộ vành đai không có các điểm đầu vì chúng có hình thể vòng tròn. Xa lộ vành đai cũng có chữ số đầu tiên là số chẵn. *Các ví dụ về xa lộ vành đai được liệt kê dưới đây. :I-465 tại Indiana đi quanh thành phố Indianapolis. :I-285 tại Georgia quấn tròn xung quanh thành phố Atlanta. :I-275 tại Ohio, Kentucky và Indiana đi quanh thành phố Cincinnati. :I-494 và I-694 tại Minnesota hình thành phố xa lộ tránh vành đai quanh hai thành phố trụ cột vùng đô thị là Minneapolis và St. Paul.
Ngoại lệ
Kết nối không nhất quán
Thành phố New York có vô số xa lộ liên tiểu bang phụ trợ được sinh ra từ I-78, nhưng không có xa lộ phụ nào thật sự kết nối với xa lộ mẹ I-78. Lý dó là vì I-78 trước kia được dự định kéo dài liên tục xa hơn về phía đông từ điểm đầu hiện nay tại đầu Đường hầm Holland trong tiểu bang New Jersey. Đáng ra nó phải chạy qua phía nam Quận Manhattan, rồi đi qua Quận Queens, và từ đó băng qua Đảo Long, New York. Toàn bộ kế hoạch này bị hủy bỏ trong thập niên 1970 sau khi các xa lộ phụ của nó là I-278, I-478, I-678, và I-878 thật sự đã xây dựng xong hay một phần đã tồn tại trước đó. Trong vùng đô thị Thành phố New York, Xa lộ cao tốc Đảo Long, được cắm biển là I-495, không nối trực tiếp đến Xa lộ Liên tiểu bang 95 nhưng nó giao cắt với xa lộ I-295 là xa lộ có kết nối đến I-95. Trong vùng Đại Los Angeles, I-210 không kết nối trực tiếp với Xa lộ Liên tiểu bang 10, cũng không nối với bất cứ xa lộ liên tiểu bang phụ trợ nào khác của I-10, mặc dù có kết nối với vô số các xa lộ liên tiển bang khác. Khi Xa lộ Tiểu bang California 210 được cắm biển lại là I-210 thì cuối cùng I-210 mới kết nối đến I-10. Một xa lộ liên tiểu bang phụ có mã số I-238 kết nối San Leandro với Castro Valley, California, tuy nhiên chẳng có xa lộ liên tiểu bang me nào có mã số là I-38. Xa lộ phụ này được đặt mã số với mục đích đơn giản là tiện vì trước kia nó có tên là Xa lộ Tiểu bang California 238. Sau khi nó được nâng cấp liên chuẩn xa lộ liên tiểu bang, nó được đưa vào Hệ thống Xa lộ Liên tiểu bang. Mã số "I-X80" đáng lẻ ra thích hợp cho nó trong vai trò la xa lộ phụ của I-80 nhưng vào lúc nó được đặt tên là I-238, tất cả các mã số dành cho xa lộ phụ của I-80 đã được dùng hết tại tiểu bang California (từ số 280 đến 980). "I-180" không được dùng vì Bộ Giao thông California không cho phép mã số trùng vì lúc đó đã có Xa lộ Tiểu bang California 180 đang sử dụng. I-480 vẫn còn trống ngày nay nhưng từng được dùng trước kia cho Xa lộ cao tốc Embarcadero là xa lộ đã bị san bằng kể từ đó. Pittsburgh, PA có hai ngoại lệ gần đây. I-376 và I-279 đã có trong hệ thống mã số trước đó cho đến năm 2009 khi I-376 được kéo dài từ điểm đầu trước đây nằm tại phố chính Pittsburgh đến điểm đầu hiện tại ở phía bắc I-80. I-376 từng đóng vai trò một xa lộ nhánh ngắn cho xa lộ mẹ của nó là I-76 trong Monroeville (Quận Allegheny), nhưng hiện nay nó lại kết nối trở lại với I-76 trong Quận Lawrence. Tương tự, I-279 là một xa lộ vành đai gặp xa lộ mẹ của nó là I-79 tại hai địa điểm trong Quận Allegheny nhưng hiện nay lại kết thúc tại phố chính thành phố Pittsburgh (bị cắt ngắn lại tại điểm giao cắt với I-376), và đảm nhận chức năng như một xa lộ nhánh ngắn của I-79. Vùng Augusta, GA cũng có một ngoại lệ mới đây. I-520 đã đưa vào hệ thống mã số trước đây cho đến cuối năm 2009 khi nó được kéo dài tại South Carolina trở về I-20 và hiện nay là một xa lộ vành đai. *Đôi khi một xa lộ nhánh ngắn từ một xa lộ liên tiểu bang dòng chính không hội đủ tiêu chuẩn xa lộ liên tiểu bang thì biển dấu xa lộ tiểu bang đôi khi dùng mã số xa lộ liên tiểu bang mẹ làm hậu tố để ám chỉ rằng mã số này được lấy từ xa lộ liên tiểu bang. Ví dụ gồm có như sau: M-294 - một đường phố được tách nhánh ra từ I-94 trong tiểu bang Michigan Xa lộ Tiểu bang Maryland 295, biệt danh Xa lộ Công viên Baltimore-Washington kết nối tại I-95 gần điểm đầu phía nam. **Xa lộ North Carolina 540 thật ra đã lên chuẩn xa lộ cao tốc, và nó ở hướng tây nam của Xa lộ Liên tiểu bang 40 trong khi đã có I-540 nằm ở phía bên kia hướng đối diện.
Các xa lộ dòng chính ngắn
Một xa lộ liên tiểu bang dòng chính (1 hay 2 chữ số) đôi khi ngắn hơn phân nửa chiều dài của một xa lộ liên tiểu bang phụ dài nhất, vì thế chúng được xem giống như một xa lộ liên tiểu bang phụ hơn là một xa lộ liên tiểu bang chính yếu. Điều này thường là trường hợp của các xa lộ liên tiểu bang nội tiểu bang. Xa lộ Liên tiểu bang 27 đi từ thành phố Lubbock, TX đến Amarillo, TX dài 100 dặm. Xa lộ Liên tiểu bang 86 (tây) tại Idaho được xem là một xa lộ nhánh ngắn của Xa lộ Liên tiểu bang 84.
Các xa lộ liên tiểu bang phụ trợ
Dưới đây là danh sách xa lộ liên tiểu bang phụ trợ tại Hoa Kỳ. Chúng được sắp xếp theo thứ tự như sau: