✨Danh sách phối ngẫu nước Liên hiệp Anh

thumb|[[Victoria của Anh cùng chồng là Albrecht xứ Sachsen-Coburg và Gotha.]]

Dưới đây là danh sách các hôn phối của Quốc vương và Nữ vương cai trị nước Anh từ năm 1707 trở đi.

Sở dĩ có sự phân biệt trước và sau năm 1707 như vậy là vì trước năm 1707, Vương quốc Anh và Vương quốc Scotland vẫn chưa được sáp nhập vào nhau mà tồn tại độc lập và không phụ thuộc vào nhau nhưng cho đến và sau năm 1707, khi Anh và Scotland được sáp nhập hoàn toàn vào nhau theo Đạo luật Liên hiệp năm 1707 và thành lập nên Vương quốc Đại Anh. Và từ năm 1801, Vương quốc này lại đổi tên thành Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland.

Lịch sử

Kể từ khi Scotland sáp nhập vào Anh năm 1707, vương triều Anh đến nay đã có tất cả mười vị phối ngẫu. Các Vương hậu giai đoạn từ năm 1727 đến 1814 còn kiêm luôn vị trí [Tuyển hầu phu nhân xứ Hannover] vì các Quốc vương còn giữ vị trí [Tuyển hầu xứ Hannover]. Giai đoạn từ năm 1814 đến 1837, các Vương hậu giữ tước vị [Vương hậu Hannover] vì chồng họ là Quốc vương Hannover. Mối liên hiệp này chấm dứt vào năm 1837 sau khi Victoria của Anh kế vị, bởi lẽ đạo luật Bán Salic của Hannover không cho phép nữ giới kế thừa tước vị nếu còn bất kỳ hậu duệ nam nào còn sống (theo luật kế vị Anh, các hậu duệ nam được vượt trên chị mình trong hàng kế vị, cho tới khi Đạo luật kế vị ngai vàng 2013 chấm dứt quyền ưu tiên hậu duệ nam).

Ngoại lệ

Không phải người vợ nào của Quốc vương cũng có thể nhận địa vị phù hợp cho vị trí phối ngẫu, trong số đó có thể đã mất, đã ly dị, hôn nhân giữa họ bị tuyên bố vô hiệu hoặc kết hôn sau khi thoái vị. Một số trường hợp điển hình như sau:

• Sophie Dorothea xứ Celle kết hôn với George I vào ngày 22 tháng 11 năm 1682, ly hôn ngày 28 tháng 12 năm 1694, qua đời ngày 13 tháng 11 năm 1726.
• Maria Anne Fitzherbert, kết hôn với George IV (lúc này là Thân vương xứ Wales) vào năm 1785, cuộc hôn nhân bị tuyên bố vô hiệu, Maria qua đời vào năm 1837.
• Wallis Warfield Simpson kết hôn với Edward VIII (sau khi thoái vị, trở thành Công tước xứ Windsor) vào ngày 3 tháng 6 năm 1937, do vậy không được xem là phối ngẫu của Quốc vương, qua đời ngày 24 tháng 4 năm 1986.

Một trường hợp hi hữu là Caroline xứ Braunschweig-Wolfenbüttel, bà ly thân với George IV trước khi ông kế vị vào năm 1820. Mặc dù theo luật bà vẫn là phối ngẫu của George IV, nhưng bà không có bất kỳ vị trí nào trong triều đình và thậm chí bị cấm xuất hiện tại lễ đăng quang của ông.

Khi Charles, Thân vương xứ Wales kế vị ngai vàng, người vợ thứ hai của ông, Camilla, Công tước phu nhân xứ Cornwall, theo đó sẽ trở thành Vương hậu với tư cách vợ chính thức của tân vương trừ khi có chỉ dụ khác được thông qua. Dù vậy, triều đình đã ra thông cáo rằng bà sẽ nhận tước vị [Princess Consort; Vương phi] sau khi Thân vương xứ Wales kế vị, dù mọi thông tin liên quan đến tước vị này đã bị xóa khỏi các website của Điện Buckingham và dinh thự Clarence (nơi ở chính thức của Thân vương xứ Wales) vào mùa hè năm 2018.

Các phối ngẫu là nữ theo lệ đều được tấn phong làm Vương hậu [Queen Consort]. Ngược lại, có tất cả ba vị phối ngẫu là nam từ năm 1707, không một ai được phong tước vị [King Consort]:

• Jørgen của Đan Mạch, chồng của Nữ vương Anne thậm chí còn không được phong làm [Prince Consort], nhưng được phong tước vị Công tước xứ Cumberland vào năm 1689, vài năm trước khi vợ ông lên ngôi vào năm 1702.
• Albretch xứ Sachsen-Coburg và Gotha, chồng của Victoria của Anh, không giữ tước vị quý tộc nhưng được phong làm [Prince Consort] vào năm 1857, là phối ngẫu nam duy nhất của Anh giữ một tước vị chính thức dành cho phối ngẫu. Ban đầu ông được cân nhắc giữ tước vị [King Consort] nhưng vướng phải sự phản đối từ Nghị viện.
• Philippos của Hy Lạp và Đan Mạch, chồng của Nữ vương Elizabeth II, được phong tước vị Công tước xứ Edinburgh năm 1947, và được phong làm [Prince of the United Kingdom] vào năm 1957. Ông chưa từng được phong làm [Prince Consort].

Kể từ năm 1707, chỉ có George I và Edward VIII không kết hôn trong thời gian trị vì của mình.

Phối ngẫu của quân chủ Đại Anh (1707–1801) và Liên hiệp Anh (1801–nay)

Vương tộc Stuart

Vương tộc Hannover

Vương tộc Saxe-Coburg và Gotha, sau là Vương tộc Windsor

Năm 1901, Edward VII lên nối ngôi trở thành vua Anh sau cái chết của mẹ ông là Nữ vương Victoria. Vì là con cháu thuộc dòng dõi Vương tộc Saxe-Coburg và Gotha chính thống, nên ông lấy tên nhà là Saxe-Coburg và Gotha. Nhưng sau này, vào triều đại của con trai ông George V, toàn thể nước Anh nổ ra phong trào chống Đức, buộc George V phải đổi tên nhà thành Vương tộc Windsor, vì thông qua cuộc hôn nhân của Victoria của Anh với Công tử Albert, toàn bộ hậu duệ của bà đều mang dòng máu Đức, ngay cả Quốc vương Charles III hiện tại cũng vậy.