Đặng Hữu Phổ (1854-1885), là liệt sĩ Việt Nam thời Nguyễn.
Tiểu sử
Đặng Hữu Phổ sinh ngày 29 tháng 9 năm Giáp Dần, dưới triều Tự Đức (tức ngày 19 tháng 1 năm 1854) tại làng Bác Vọng (nay thuộc xã Quảng Phú, huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế).
Ông là con trai trưởng trong 4 người con của Phò mã Đặng Huy Cát và Công chúa Nguyễn Phúc Tĩnh Hòa (tức nữ sĩ Huệ Phố).
Năm 24 tuổi, Đặng Hữu Phổ thi đỗ Cử nhân khoa Mậu Dần (1878), làm quan trải đến chức Thị độc Nội các.
Khi phái chủ chiến ở Huế tích cự chuẩn bị lực lượng và cơ sở vật chất đế quyết chiến với thực dân Pháp, cha con Đặng Hữu Phổ được đại thần Tôn Thất Thuyết giao cho nhiệm vụ chiêu mộ nghĩa sĩ ở ngoại thành Huế lập đội quân Đoàn kiệt, đồng thời đến Tân Sở (Cam Lộ, Quảng Trị) lập hậu cứ, để có chỗ kháng chiến lâu dài.
Đêm 4, sáng ngày 5 tháng 7 năm 1885, khi Tôn Thất Thuyết đang chỉ huy cuộc tập kích quân Pháp ở Huế, thì cha con ông cũng lãnh đạo đội Đoàn kiệt đánh vào huyện nha Quảng Điền (Huế). Cuộc đánh chiếm thất bại, hai cha con ông đều bị bắt .
Sau đó, triều đình Đồng Khánh và thực dân Pháp cố dụ hàng cha con ông để lung lạc sĩ phu và nhân dân, nhưng không được. Cuối cùng, họ đem cha con ông ra xử: Đặng Huy Cát bị án trảm giam hậu , còn Đặng Hữu Phổ bị án xử tử. Ngoài ra, họ còn sai người đến đốt nhà của cha con ông, khiến kho sách "Đặng gia tàng thư" bị cháy rụi.
Ngày 20 tháng 7 năm Ất Dậu (29 tháng 8 năm 1885) Đặng Hữu Phổ bị thọ hình tại bến đò Quai Vạc (còn gọi là đò Ba Bến) ngay trên quê hương ông. Năm ấy ông vừa tròn 31 tuổi..
Trước khi mất, ông có làm bài thơ:
Thông tin liên quan
Sau khi bị hành hình, thi thể Đặng Hữu Phổ được dân làng an táng ở tại Cồn Căng (cạnh mộ mẹ ông), thuộc làng Bác Vọng (xã Quảng Phú, huyện Quảng Điền). Mộ ông hình tròn, cao khoảng 0,5m, hình thức kết cấu đơn giản, có vòng thành nhỏ bao bọc. Sau đó, cảm phục trước khí tiết của ông, dân làng còn lập miếu thờ ngay tại nơi ông mất (Bến đò Quai Vạc) gọi là "Thị độc miếu" (miếu của quan Thị độc) cách lăng mộ khoảng 1km về phía tây, và hằng năm đều có tổ chức lễ cúng tế. Khu mộ và miếu thờ Đặng Hữu Phổ đã được Bộ Văn hóa Thông tin xếp hạng "di tích cấp Quốc gia" theo Quyết định số: 52/2001/QĐ/BVHTT, ký ngày 28 tháng 12 năm 2001 .
Ghi nhận công lao và khí tiết của ông, ở quận 2, Thành phố Hồ Chí Minh, hiện có con đường mang tên Đặng Hữu Phổ.
*Vợ ông là Tôn Nữ Thị Hiệp, người hoàng tộc.
Sách tham khảo
Hoàng Hữu Yên (chủ biên), Văn học thế kỷ XIX, mục từ: "Đặng Hữu Phổ". Nhà xuất bản Khoa học xã hội, 2004.
Nguyễn Q. Thắng-Nguyễn Bá Thế, Từ điển nhân vật lịch sử Việt Nam, mục từ: "Đặng Hữu Phổ". Nhà xuất bản Khoa học xã hội, 1992.
👁️
0 | 🔗 | 💖 | ✨ | 🌍 | ⌚
**Đặng Hữu Phổ** (1854-1885), là liệt sĩ Việt Nam thời Nguyễn. ## Tiểu sử **Đặng Hữu Phổ** sinh ngày 29 tháng 9 năm Giáp Dần, dưới triều Tự Đức (tức ngày 19 tháng 1 năm
**Đặng Hữu** (sinh ngày 2 tháng 1 năm 1930) tại xã Mỹ Tài, huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định là một giáo sư, viện sĩ Việt Nam. Ông được xem là một trong những người
**Đặng Hữu Phúc** (sinh 4 tháng 6 năm 1953) là một nhà soạn nhạc, nhạc sĩ của Việt Nam. ## Tiểu sử Đặng Hữu Phúc sinh tại Phú Thọ, Việt Nam. Ông học nhạc tại
**Đặng Hữu Dương** (1860-1923) là một vị quan thời nhà Nguyễn trong lịch sử Việt Nam. ## Thân thế Đặng Hữu Dương sinh năm Canh Thân (năm 1860) tại làng Hành Thiện, huyện Giao Thủy
**Đặng** (chữ Hán: 鄧) là một họ người Việt Nam, Trung Quốc, Đài Loan, Hồng Kông, Hàn Quốc, Singapore và một số nơi khác trên thế giới. Ở Việt Nam, số lượng người mang họ
**Antôn Đặng Hữu Nam** (sinh ngày 13 tháng 3 năm 1976) là một linh mục của Giáo hội Công giáo Rôma và là một nhân vật bất đồng chính kiến ở Việt Nam. Ông từng
**Đặng Hữu Trang** (sinh 28 tháng 10 năm 1990 tại thị xã Mỹ Hào, tỉnh Hưng Yên) là một kỳ thủ cờ tướng Việt Nam. Anh là nhà vô địch quốc gia năm 2017. ##
**Thủ Đức** là một thành phố cũ thuộc Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam. Tiền thân của thành phố Thủ Đức là huyện Thủ Đức cũ trước khi bị chia tách thành ba quận
**Ban Tuyên giáo Trung ương** là cơ quan tham mưu, giúp việc của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, trực tiếp và thường xuyên là Bộ Chính trị, Ban Bí thư
**Đảng Cộng sản Trung Quốc** (; Hán-Việt: Trung Quốc Cộng sản Đảng), một số văn kiện tiếng Việt còn gọi là **Đảng Cộng sản Tàu**, là đảng chính trị thành lập và điều hành Cộng
**Đặng Tiểu Bình** ( giản thể: 邓小平; phồn thể: 鄧小平; bính âm: _Dèng Xiǎopíng_; 22 tháng 8 năm 1904 - 19 tháng 2 năm 1997), tên khai sinh là **Đặng Tiên Thánh** (邓先聖) là một
right|thumb|Tượng Lễ Thành Hầu Nguyễn Hữu Cảnh trong đình Bình Kính, [[Hiệp Hòa, Biên Hòa|xã Hiệp Hòa, Biên Hòa]] **Nguyễn Hữu Cảnh** (chữ Hán: 阮有鏡, 1650 – 1700), nguyên danh là **Nguyễn Hữu Kính**, với
**Đặng Tiến Đông** (1738–1794 hay 1797) làm quan thời Lê – Trịnh, sau đầu quân Tây Sơn và trở thành danh tướng của lực lượng này. Thân thế và sự nghiệp của ông hiện vẫn
nhỏ|411x411px|Thiên đàng **Thiên đàng**, **thiên đường** (chữ Hán: 天堂) hay **Thiên giới** (天界), **Thiên quốc** (天國), **Thượng giới** (上界) là những khái niệm được mô tả trong nhiều tín ngưỡng, tôn giáo khác nhau trên
**Đặng Việt Châu** (2 tháng 7 năm 1914 21 tháng 5 năm 1990) tên khai sinh là **Đặng Hữu Rạng** sinh ở làng Bách Tính xã Nam Hồng, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định. Ông
**Đặng Xuân Phương** (sinh ngày 25 tháng 11 năm 1974) là một chính trị gia người Việt Nam. Ông hiện là đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa 15 nhiệm kì 2021-2026, Phó Bí thư
**Nguyễn Phúc Tĩnh Hòa** (chữ Hán: 阮福靜和; 1830 - 22 tháng 4 năm 1882), biểu tự **Quý Khanh** (季卿), lại có tự khác **Dưỡng Chi** (養之), hiệu **Huệ Phố** (蕙圃), lại có hiệu **Thường Sơn**
nhỏ|Nghi môn [[Văn miếu Xích Đằng]] **Phố Hiến** (chữ Nôm: 庯憲) là một địa danh lịch sử ở thành phố Hưng Yên. Vào các thế kỷ 17-18, nơi đây là một thương cảng cổ nổi
**Phùng Hữu Phú** (sinh năm 1949) là một nhà giáo, nhà khoa học, chính khách của Việt Nam. Ông nguyên là Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương Đảng Cộng sản
**Đảng Đoàn kết và Phát triển Liên bang** (; viết tắt: **USDP**) được thành lập ngày 2 tháng 6 năm 2010, là một chính đảng theo chủ nghĩa dân tộc cực đoan, thân quân sự
**Hội đồng nhân dân thành phố Đà Nẵng** là cơ quan quyền lực Nhà nước tại thành phố Đà Nẵng, được tổ chức và có chức năng theo quy định của _Luật tổ chức Hội
**Ban Tổ chức Trung ương Đảng Nhân dân Cách mạng Lào** () là cơ quan trực thuộc Ban Chấp hành Trung ương Đảng Nhân dân Cách mạng Lào; là một cơ quan chuyên môn tham
Các quốc hội ở châu Âu với các Đảng, mà được liệt kê theo chủ nghĩa dân túy cánh hữu (tháng 12/2017).
_Có đại diện tại Quốc hội_
_Tham gia vào chính phủ_
**Tòa án nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh** là một trong các tòa án nhân dân cấp cao tại Việt Nam. Tòa án này có thẩm quyền theo lãnh thổ đối
**Thị trưởng Chính phủ Nhân dân thành phố Bắc Kinh** (Tiếng Trung Quốc: **北京市人民政府市长**, Bính âm Hán ngữ: _Běijīng shì Rénmín Zhèngfǔ Shì zhǎng_, Từ Hán - Việt: _Bắc Kinh thị Nhân dân Chính phủ
**Hoàng Văn Hữu** (sinh năm 1966) là một sĩ quan cấp cao trong Quân đội nhân dân Việt Nam, hàm Thiếu tướng, nguyên Phó Tư lệnh Quân khu 1 ## Thân thế sự nghiệp Ông
**Đặng Văn Sinh** (sinh năm 1959) là một thiếu tướng về hưu của lực lượng Công an nhân dân Việt Nam. Ông nguyên là Giám đốc Công an tỉnh Nam Định. ## Thân thế sự
**Lê Hữu Phước** (sinh năm 1961) là đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa XIII, thuộc đoàn đại biểu Bình Dương. ## Tiểu sử Lê Hữu Phước sinh ngày 14 tháng 2 năm 2024, người
**Công an thành phố Đà Nẵng** là cơ quan Công an cấp thành phố trực thuộc Trung ương ở Việt Nam, thuộc hệ thống tổ chức của lực lượng Công an nhân dân Việt Nam
**Trường Đại học Bách khoa** (, **HCMUT**) là trường đại học đầu ngành về lĩnh vực kỹ thuật ở miền Nam Việt Nam, thành viên của Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh
**Trường Đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh** (_Ho Chi Minh City Open University_, viết tắt là **HCMCOU** hoặc **OU**) là một trường đại học công lập đa ngành tại Việt Nam. Trường trực
**Đặng Ma La** (chữ Hán: 鄧麻羅, 1234-1285) được cho là vị thám hoa đầu tiên của Đại Việt (tức Việt Nam thời nhà Trần). ## Tiểu sử Theo cuốn _Đặng tộc đại tông phả_, do
**Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn** ( – **USSH-VNUHCM**) là một thành viên của Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh – hệ thống đại học xếp hạng 158
**Phổ thông đầu phiếu** là quyền bỏ phiếu của tất cả người lớn, chỉ phụ thuộc vào các ngoại lệ nhỏ. Nhiều quốc gia đưa ra một ngoại lệ cho một số nhỏ người lớn
**Trường Cao đẳng Công nghiệp Quốc phòng** là một trường cao đẳng công nghệ trực thuộc Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng Việt Nam. chuyên đào tạo kỹ thuật viên, cử nhân kế toán, tài
Đặng Nhữ Lâm là con trưởng của Đại phu Đặng Hữu Điểm, cháu nội đích tôn của Thám hoa Đặng Ma La. Ông làm quan trải bốn triều Anh Tông, Minh Tông, Hiến Tông, Dụ
**Nguyễn Hữu Tước** (sinh ngày 23 tháng 4 năm 1953) là Thiếu tướng Công an nhân dân Việt Nam và đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa 11, thuộc đoàn đại biểu Quảng Ninh. Ông
**Băng đảng**, **băng nhóm** () hay còn có các tên gọi khác như **bang phái** (), **bang hội** trong thế giới kiếm hiệp cổ trang, hoặc như **băng đảng giang hồ**, **băng nhóm giang hồ**,
**Nguyễn Hữu Tiếp** (sinh ngày 18 tháng 6 năm 1958) là một Thiếu tướng Công an nhân dân Việt Nam, ông hiện đang là Phó Chánh Thanh tra Bộ Công an, chuyên ngành bảo vệ
Một loạt các cuộc tổng đình công và biểu tình đã bắt đầu ở Pháp từ ngày 19 tháng 1 năm 2023, được tổ chức bởi những người phản đối chính sách dự luật cải
**Câu lạc bộ bóng đá Công an Thành phố Hồ Chí Minh** là một câu lạc bộ bóng đá có trụ sở ở Thành phố Hồ Chí Minh. Đội bóng này là hậu thân của
**Nguyễn Kim Thành**, thường được biết đến với bút danh **Tố Hữu** (4 tháng 10 năm 1920 – 9 tháng 12 năm 2002), là một cố nhà thơ kiêm chính trị gia người Việt Nam.
**Anphong Nguyễn Hữu Long** (sinh ngày 25 tháng 1 năm 1953) là một giám mục Công giáo người Việt Nam. Ông hiện đảm nhận vai trò giám mục chính tòa Giáo phận Vinh, 2016 –
**Haji Omar Lim Yew Hock** (15 tháng 10 năm 1914 – 30 tháng 11 năm 1984), tên khai sinh là **Lâm Hữu Phúc** (, Lim Yew Hock), là một chính trị gia người Singapore và
**Nguyễn Hữu Hùng** (26 tháng 7 năm 1970 - 13 tháng 10 năm 2020) là một tướng lĩnh Quân đội nhân dân Việt Nam, cấp bậc Thiếu tướng. Tại thời điểm gặp nạn, ông giữ
**Công giáo**(Công giáo La Mã) (chữ Anh: _Catholicity of the Church_, chữ Hi Lạp cổ: καθολικός _katholikós_, dịch nghĩa: Tính đại công của Hội Thánh), hoặc gọi **Giáo hội phổ quát**, **Hội Thánh đại công**,
**Lưu Hữu Phước** (12 tháng 9 năm 1921 – 8 tháng 6 năm 1989) là một nhạc sĩ người Việt Nam. Ông là tác giả của những bài hát có tầm ảnh hưởng thời Chiến
**Chiến dịch tấn công hữu ngạn Dniepr** ở Ukraina (1944), hay còn được gọi là **Chiến dịch tấn công Dniepr–Carpath**, kéo dài từ ngày 24 tháng 12 năm 1943 đến ngày 14 tháng 4 năm
**Hoàng Hữu Nhân** (1915 - 1999) là nhà hoạt động cách mạng, chính khách Việt Nam, đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam. Ông đã từng giữ các chức vụ Ủy viên Ủy ban Hành
**Đại hội Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ XII**, được gọi chính thức là **Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII** là đại hội lần thứ 12 của Đảng Cộng sản Việt